İçeriğe atla

Hastings Banda

Hastings Kamuzu Banda
1. Malavi Devlet Başkanı
Görev süresi
6 Temmuz 1966 - 21 Mayıs 1994
Yerine geldiğioluşturuldu
Yerine gelenBakili Muluzi
1. Malavi Başbakanı
Görev süresi
6 Temmuz 1964 - 6 Temmuz 1966
Yerine geldiğioluşturuldu
Yerine gelenkaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum Mart ya da Nisan 1898
Kasungu
Ölüm 25 Kasım 1997
Johannesburg, Güney Afrika Cumhuriyeti
Partisi Malavi Kongre Partisi

'Hastings Kamuzu Banda (Mart ya da Nisan 1898 - 25 Kasım 1997),[1] Malavili siyasetçidir. Banda, Afrika ülkesi Malavi'nin 1964 yılında İngiliz Milletler Topluluğu içerisinde bağımsızlığını kazanması sonrasında başbakan olarak görev almış, ülkenin yönetim şeklini cumhuriyet olarak değiştirmesi neticesinde de 1966 yılında ülkenin ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. Banda, ön ismi olan Kamuzuyu devlet başkanı olduktan sonra ismine eklemiştir.

Banda dünyaya geldikten sonra Presbiteryen dinine mensup biri olarak yetiştirilmiştir. Banda uzun süre Büyük Britanya'da yaşamış ve İskoçya'da doktor olabilmek adına tıp eğitimi almıştır. Burada eğitimlerini aldıktan sonra o dönem Nyasaland olarak adlandırılan ülkesine geri dönen Banda, ana dili olan Çevaca dilini konuşmakta zorlandığı için bir dönem tercüman ile işlerini yürütebilmiştir.

O dönem ülkesinin de içerisinde bulunduğu Orta Afrika Federasyonu'na ve koloni sistemine karşı faaliyetlerde bulunan Banda, ülkesinin tek başına bağımsızlığını elde etmesi gerektiğini düşünmekteydi.[2] 1 Şubat 1963 yılında resmen başbakan olarak atanan Banda, ülkesinin Malavi ismi ile bir yıl sonra 1964 yılında bağımsızlığını elde etmesini sağlamıştır.

Malavi'nin 1966 yılında yönetim şeklini cumhuriyet olarak değiştirmesi neticesinde Büyük Britanya temsilcisi vali Glyn Smallwood Jones görevi bırakmış, Banda ülkenin ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı makamına çıkmıştır. Banda 1971 yılında kendisine ömür boyu devlet başkanı unvanını vererek, bu makamda hayatını sonuna kadar kalmayı hedeflemiştir.

İktidarı döneminde tek partili bir siyaseti benimseyen Banda, kurucusu olduğu Malavi Kongre Partisi dışında herhangi bir siyasi harekete izin vermemiştir. Banda benimsediği Presbiteryen inanışı doğrultusunda kurduğu Kamazu Akademi'de Eton Koleji modelinden yola çıkarak muhafazakâr düşüncelerini bu akademi üzerinden Malavili çocuklara aktarmayı amaçlamış, yabancı öğretmenler ile çocuklara latince ve grekçe dil eğitimi verilmesini sağlamıştır.

Malavi'yi zaman içerisinde diktatör olarak yönetmeye başlayan Banda, kılık kıyafet ile ilgili kararlar çıkarmış, bu doğrultuda kadınların pantolon giymesi ya da erkeklerin uzun saçlı olması yasaklanmıştı. Banda iktidarı süresince 18.000 kişinin hayatını kaybettiğini tahmin edilmektedir.[3][4]

1994 yılında demokratik seçimlere izin veren Banda, söz konusu yılda gerçekleşen seçimlerde rakibi Bakili Muluzi'ye büyük farkla yenilerek ve yenilgiyi kabul ederek makamı kendisine devretmiştir.[5]

1995 yılında on yıl önce yaşanan bir olay ile ilgili tutuklanmış, kendisine eski kabine arkadaşlarının ölümünden sorumlu tutulmuştur. Görülen dava sonucunda Banda delil yetersizliği nedeniyle serbest bırakılmıştır.[2]

Banda, 25 Kasım 1997 yılında 99 yaşında Güney Afrika Cumhuriyeti'nde bir hastanede ölmüştür.[6] 2005 yılında başkent Lilongwe'de içerisinde kütüphane ve dans pisti olan bir anıt mezar yapımına başlanmış ve 14 Mayıs 2006 tarihinde hizmete açılmıştır.[7] 2009 yılında bronz bir heykeli yaptırılarak başkente yerleştirilmiştir.[8]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Banda'nın hayatı hakkında bilgiler
  2. ^ a b "Malavi tarihi". 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015. 
  3. ^ 17 May 1994 Denver Rocky Mountain News
  4. ^ 3 Dec 1997 Dallas Morning News
  5. ^ "İlk demokratik seçimlerin galibi Muluzi". 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015. 
  6. ^ "Banda hayatını kaybetti". 16 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015. 
  7. ^ "Banda için anıt mezar". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015. 
  8. ^ "Banda'nın heykeli yapıldı". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015. 
Genel
  • "Banda, Hastings Kamuzu". Oxford Dictionary of National Biography (2004 ed.)
  • Hulec, Otakar and Jaroslav Olša, jr (2008). Dějiny Zimbabwe, Zambie a Malawi (in Czech, translation of title: History of Zimbabwe, Zambia and Malawi)
  • van Donge, Jan Kees (1995). Kamuzu's legacy: the democratisation of Malawi. African Affairs, Vol 94, No 375

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Malavi</span> Güneydoğu Afrikada bulunan bir ülke

Malavi ya da resmî adı ile Malavi Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneydoğu bölümünde yer alan ve denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülke 6 Temmuz 1964 tarihinde Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin başkenti Lilongwe'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zambiya</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zambiya ya da resmî adıyla Zambiya Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güney bölümünde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke Zambiya ismi ile bağımsızlığını kazanmadan önce Kuzey Rodezya adı ile 1924'ten 1964 yılına kadar Birleşik Krallık sömürgesi olmuş ve bu tarihten sonra da Birleşik Krallık'ın himayesi altına girmiştir. Ülkenin Angola, Kongo DC, Tanzanya, Malavi, Mozambik, Zimbabve, Namibya ve Botsvana'ya sınırı bulunmaktadır. Ülkenin ismi Zambezi nehrinden oluşturulmuştur. Zambiya, 24 Ekim 1964 tarihinde Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin başkenti Lusaka'dır.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mulungu dalitsa Malaŵi</span> Malavinin ulusal marşı

Mulungu dalitsa Malaŵi, Afrika ülkesi Malavi'nin ulusal marşıdır. Sözleri ve bestesi 1934'te doğan Michael-Fredrick Paul Sauka'ya aittir. Bir deneme sonucu 1964'te yeniden uyarlanmıştır. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1964 yılından kısa bir süre önce kabul edilerek ülkenin ulusal marşı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Robert Mugabe</span> 2. Zimbabve cumhurbaşkanı (hd. 1987-2017)

Robert Gabriel Mugabe, Zimbabveli siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'de 1987 ile 2017 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Mugabe makamdaki son yıllarında dünyada görevdeki en yaşlı devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bingu wa Mutharika</span> Malavili siyasetçi, eski devlet başkanı

Bingu wa Mutharika, Malavili ekonomist ve siyasetçi. Mutharika, Afrika ülkesi Malavi'de 2004 - 2012 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Joyce Banda</span> Malavili siyasetçi, eski devlet başkanı

Joyce Hilda Banda Malavili eğitimci ve siyasetçi. Banda, Afrika ülkesi Malavi'de 2012 ile 2014 yılları arasında ülkenin ilk kadın devlet başkanı olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Malavi bayrağı</span> Ulusal bayrak

Malavi bayrağı ilk olarak 6 Temmuz 1964 yılında ülkenin Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanması neticesinde kullanılmaya başlanmış, 2010 ile 2012 yılları arasında yapılan anayasa değişikliği ile kısa süreliğine başka bir bayrak kullanımda olmuş, ancak 2012 tarihinde göreve gelen yeni hükûmet Malavi toplumu tarafından da hoş karşılanmayan yeni bayrak ile ilgili yasa değişikliğini geri çekerek eski bayrağın yine ülkenin resmî bayrağı olmasını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Likoma (İlçe)</span> Malavide bir ilçe

Likoma, Afrika ülkesi Malavi'nin toplamda var olan 28 ilçesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nkhotakota (İlçe)</span> Malavide bir ilçe

Nkhotakota, Afrika ülkesi Malavi'nin toplamda var olan 28 ilçesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Chiradzulu (İlçe)</span> Malavide bir ilçe

Chiradzulu, Afrika ülkesi Malavi'nin toplamda var olan 28 ilçesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kasungu (İlçe)</span> Malavide bir ilçe

Kasungu, Afrika ülkesi Malavi'nin toplamda var olan 28 ilçesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Malavi devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Malavi devlet başkanı, Afrika ülkesi Malavi'nin yönetim şeklini mutlak monarşiden cumhuriyete değiştirdiği 1966 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke bağımsızlığını kazandığı 1964 yılından rejim değişikliğinin yaşandığı 1966 yılına kadar Birleşik Krallık kraliçesi II. Elizabeth tarafından atanan genel vali tarafından İngiliz Milletler Topluluğu içerisinde yönetilen bir dominyon konumundaydı. Ülkede 1964-1966 arası genel vali ile 1966 yılından itibaren devlet başkanlığı görevinde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Sir Glyn Smallwood Jones, Britanyalı siyasetçidir. Jones, Büyük Britanya adına Afrika'da koloni yöneticiliği ve vali görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bakili Muluzi</span> Malavili siyasetçi, eski devlet başkanı

Elson Bakili Muluzi, Malavili siyasetçi. Muluzi, Afrika ülkesi Malavi'nin genelde ikinci, demokratik seçimler ile de makama gelen ikinci devlet başkanı olarak 1994 ile 2004 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Joaquim Chissano</span> Mozambik devlet başkanı (1986-2005)

Joaquim Alberto Chissano, Mozambikli siyasetçi. Chissano, Afrika ülkesi Mozambik'te 1986 ile 2005 yılları arasında devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. Chissano bu süreçte 1986 ile 1990 yılları arasında Mozambik Halk Cumhuriyeti'ni, 1990 ile 2005 yılları arasında da Mozambik Cumhuriyeti'ni yönetmiştir.

Malavi başbakanı, Afrika ülkesi Malavi'de bağımsızlığın kazanıldığı 1964 yılından rejim değişikliğine gidildiği 1966 yılına kadar hükûmetin başında yer alan kişiye verilen unvandır. 1966 yılında gerçekleştirilen rejim değişikliği sonrasında mutlak monarşiden cumhuriyete geçiş sürecinde bu makamda ortadan kaldırılarak tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır. 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nyasaland</span> Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1907 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi

Nyasaland, Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1907 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Malavi-Türkiye ilişkileri</span>

Malavi-Türkiye ilişkileri, Malavi ve Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir. Zambiya'nın Lusaka kentindeki Türk büyükelçiliği Malavi'ye akreditedir. Aynı zamanda Almanya'nın Berlin kentindeki Malavi büyükelçiliği de Türkiye'ye akreditedir. Yakın zamanda Türkiye, Lilongwe'de büyükelçilik açmayı planlıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.