İçeriğe atla

Hastalık Hastası (oyun)

Hastalık Hastası
Le Malade imaginaire
"Hastalik Hastasi" 1857 yapimi Ressam: Honoré Daumier
"Hastalik Hastasi" 1857 yapimi Ressam: Honoré Daumier
YazarMolière
İlk gösterim10 Şubat 1763
ÜlkeFransa
Orijinal dilFransızca
TürGülmece
Zaman ve mekân17. yüzyıl, Fransa

Hastalık Hastası (Fransızca özgün adıyla: Le Malade imaginaire), ünlü Fransız oyun yazarı Molière tarafından yazılmış, komedi-bale türünde seyirlik bir oyundur.

Molière'in son eseri olan oyun, üç bölümden oluşan bir müzikli gülmecedir. Saf bir adamın, onu gelir kapısı olarak gören doktorunun yalanlarına kanarak kendini ölümcül bir hasta olarak görmesini konu alır. Yaklaşık iki saat süren Hastalık Hastası, toplumun ahlaki yapısına ve bilgisiz, yeteneksiz hekimlere eleştirel bir bakışla yaklaşır. 1673 yılında kaleme alınmış ve ilk kez aynı yıl sahnelenmiştir; üç asırdan beri birçok topluluk tarafından sergilenmektedir.

Hastalık Hastası ilk kez 10 Şubat 1673 günü Paris'te sahnelenmişti. Oyunun müziklerini Marc-Antoine Charpentier yapmıştı. Yönetmenliği ve başrolü oyunun yazarı olan Moliere üstleniyordu. Oyunu yazdığı sırasında hastalanan Moliere, Argan rolünü ancak koltuğundan kalkmadan oynayabilmekteydi.[1] 17 Şubat 1673'teki dördüncü temsil sırasında sahnede fenalaşıp düştü. Verem hastası olan yazar kanlı öksürük krizini atlattıktan sonra, tüm ısrarlara rağmen rolünü tamamladı. Oyundan birkaç saat sonra evinde yeniden fenalaşan yazar, bu ikinci krizi atlatamayarak öldü.

Türkiye'de Ahmet Vefik Paşa’nın 1879’da yaptığı “Meraki” adlı uyarlama yıllarca sahnelendikten sonra eser ilk defa İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda 1979 yılında Lütfi Ay'ın çevirisiyle sahnelendi.

Bu oyun başka janrlara da uyarlanmıştır. Bunlardan Charles Gounod tarafından bestelenen Hastalık hastası (Le médecin malgré lui) operası ünlüdür.

Oyundaki Kişiler

  • Argan: Hastalık hastası
  • Béline: Argan'ın ikinci karısı
  • Angélique: Argan'ın büyük kızı, Cléante'ın sevgilisi
  • Louison: Argan'ın küçük kızı; Angélique'in kız kardeşi
  • Béralde: Argan'ın erkek kardeşi
  • Cléante: Angélique'i seven delikanlı
  • Mösyö Diafoirus: Hekim
  • Thomas Diafoirus (oğlu): Angélique'le evlendirilmek isteniyor
  • Mösyö Purgon: Argan'a bakan hekim
  • Mösyö Fleurant: eczacı
  • Mösyö Bonnefoi: noter
  • Toinette: hizmetçi kız
  • Polichinelle: Toinette'i seven alkolik tefeci

Konu özeti

Yaşlı ve zengin Argan, bencil, acımasız, çıkarcı, ikiyüzlü insanlar tarafından kuşatılmıştır; çevresinden dönen işlerin farkına varmayacak kadar saftır. Hasta olmadığı halde, doktoru sürekli olarak muayeneye gelir, türlü türlü ilaçlar yazar. Eczacı da ilaç fiyatlarını kafasına göre yükseltir. Sırf parası, malı mülkü için Argan'la evlenmiş olan ikinci karısı Beline, ona yapmacık bir sevgi, şefkat gösterir, fakat gerçekte kocasının ölmesini ve mirasa konmayı sabırsızlıkla bekler. Argan, içinde bulunduğu güç durumdan erkek kardeşi Beralde ile hizmetçisi Toinette sayesinde kurtulur. Eczacı ve doktor evden kovulduktan sonra Beline'nin ikiyüzlüğünü ortaya çıkarmak için bir oyun tertiplenir; Argan ölü taklidi yapacaktr. Beline, kocasının ölümüne sevinip gerçek yüzünü gösterince Argan onu evden kovup mirasından mahrum bırakır.

Kaynakça

  1. ^ "Hasan Anamur, Moliere'in Doktorla İmtihanı, Radikal gazetesi, 28.12.2002". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2013. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haldun Dormen</span> Türk oyuncu ve yönetmen

Ahmet Haldun Dormen, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni, oyun yazarı, çevirmen.

<i>Cimri</i> (oyun)

Cimri, Fransız komedi yazarı Molière tarafından yazılmış 5 perdelik bir oyundur. İlk kez 1668 yılında Palais Royal'da oynamıştır. Eser, Plautus'un Altın Çömlek adlı komedyasına dayanır. Bozkurt Kuruç'a göre yazar, Ludovico Aristo'nun Isuppositi, Pierre de Larivey'in Les Esprits ve François de Boisropert'in La Belle Plaideuse adlı komedilerinden de yararlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Molière</span> Fransız oyun yazarı ve oyuncu (1622 - 1673)

Jean-Baptiste Poquelin daha bilinen adıyla Molière, Fransız oyun yazarı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Eczacı</span> ilaçların bileşenleri, etkileri, etki mekanizmaları, uygun ve etkili kullanımları konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelleridir

Eczacı, ilaçların bileşenleri, etkileri, etki mekanizmaları, uygun ve etkili kullanımları konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelidir. Eczacı, ilaçların etki mekanizması hakkındaki bilgilerini kullanarak ilaçlardan maksimum fayda, minimum yan etki elde etmek ve ilaç etkileşimlerinden kaçınmak için nasıl kullanılmaları gerektiğine hakimdir. Eczacılar, ilaçların biyokimyasal mekanizmalarını ve etkilerini, ilaç kullanımlarını, tedavi edici rollerini, yan etkilerini, olası ilaç etkileşimlerini ve izleme parametrelerini öğrenmek için üniversite veya yüksek lisans düzeyinde eğitim alırlar. Eczacılar bu uzmanlık bilgisini yorumlar ve hastalara, doktorlara ve diğer sağlık hizmeti sağlayıcılarına iletir.

<i>Cadı Kazanı</i> (oyun)

Cadı Kazanı, Arthur Miller'ın 1952'de yazdığı bir oyundur.

<span class="mw-page-title-main">Mücap Ofluoğlu</span> Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı

Mücap Nedim Ofluoğlu, Türk tiyatro oyuncusu, seslendirme sanatçısı, film yönetmeni, yazar. 1970'ler başında İstanbul Şehir Tiyatroları'nda canlandırdığı Cyrano de Bergerac'la ün kazanan sanatçı, 1979'da Moliere'in Hastalık Hastası oyununu Türkiye'de ilk kez sahneye koyan kişi oldu. Bir seslendirme sanatçısı olarak 1960'larda birçok filmde Öztürk Serengil'e ses vermesi ile tanınmıştır. Çevirmen Filiz Karabey'in eşidir.

<i>Kibarlık Budalası</i>

Kibarlık Budalası, Molière tarafından yazılmış, seyirlik bir oyundur. İlk temsili 14 Ekim 1670 Moliere'in aktörler trupu tarafından Şambord Şatosu'nda 'da Fransa Kralı XIV. Louis önünde yapılmıştır. Bu temsil beş-perdelik bir komedi-bale olarak sahnelenmiş; oyun yazarı olan Moliere hem de başrol olan "Mösyö Jourdain" rolünü almış; müzik Jean-Baptiste Lully tarafından bestelenmiş, bale koreografisi Pierre Beauchamp, mizansen Carlo Vigarani ve kostümler Chevalier d'Arvieux tarafından hazırlanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Galip Arcan</span> Türk oyuncu ve oyun yazarı

İsmail Galip Arcan, Türk oyun yazarı, tiyatro ve sinema oyuncusu.

<i>Yanlışlıklar Komedisi</i>

Yanlışlıklar Komedisi ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu oyun Shakespeare'in oyun yazarlığı kariyerinin başlangıçında hazırlandığı oyunlardan birisi olup 1589 ile 1594 arasında yazıldığı sanılmaktadır. Bu Shakespeare'in oyunları arasında en kısa sürenidir. Bu oyun Shakespeare'in komedileri içinde en çok bir fars karakterli olanıdır ve içinde soytarılık ve hüviyet karışıklıkları, cinaslar ve söz oyunları çok yer almaktadır. Yanlışlıklar Komedisi'nde Shakespeare'in klasik tiyatronun üç birlik prensibine uyduğu nadir iki oyundan birisidir

<i>August: Osage County</i>

August: Osage County Tracy Letts tarafından kara komedi tarzında yazılmış özgün bir tiyatro oyunudur. Oyunun dünya prömiyeri Chicago'daki Steppenwolf Theatre Company'de 28 Haziran 2007'de oynandı. Bu gösterim 26 Ağustos 2007'ye kadar sürdü. Broadway gösterimi 4 Aralık 2007'de Imperial Theater'da başlayan oyun 29 Nisan 2008'den itibaren Music Box Theatre'da sahnelenmeye başladı. Oyun 2008 yılında en iyi oyun dalında Tony ve drama dalında Pulitzer ödülleri kazandı.

<i>Kış Masalı</i>

Kış Masalı ünlü İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir tiyatro eseridir. 1611'de ilk defa I. James'in sarayında sahnelenmiştir. İlk yazılı baskısı, 1623'te William Shakespeare'in toplu eserlerini ıhtivâ eden "Birinci Folyo" baskısında kaydedilmiştir. Oyun ilk sahnelendiğinde komedi olarak tanımlanmakla beraber, bazı modern eleştirmenler eseri "romans" türüne dahil etmektedir. Birtakım eleştirmenler ve araştırmacılar da eseri bir "problem oyun" olarak görmektedirler; çünkü oyunun başındaki üç perde çok güçlü psikolojik dram türünde fakat son iki perde de komedi unsuru ağırlık kazanmakta ve oyun nihâyetine mutlu sonla sona ermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aşk iksiri</span> Donizettinin 1832 tarihli operası

Aşk İksiri, İtalyan besteci Gaetano Donizetti tarafından hazırlanmış melodrama giocassa janrında iki perdelik bir operadır. Eserin librettosu İtalyanca olarak Daniel-François-Esprit Auber'in Le philtre adlı oyunundan uyarlanarak Eugène Scribe'in hazırladığı librettodan esinlenerek "Felice Romani" tarafından yazılmıştır. Operanın prömiyer sahnelenmesi 12 Mayıs 1832de Milano'da "Teatro della Canobbiana" tiyatrosunda yapılmıştır.

<i>Salaklar Sofrası</i> (film, 1998)

Salaklar Sofrası, 1998 Fransa yapımı güldürü filmidir. Özgün adı Le Dîner de Cons olan filmin uluslararası İngilizce adı The Dinner Game dir. Film 14 Mayıs 1999 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

Bir Adam Yaratmak, Necip Fazıl Kısakürek'in 1937 yılında yazdığı üç perdelik oyun.

<i>Bilgiç Kadınlar</i>

Bilgiç Kadınlar ünlü Fransız oyun yazarı Molière tarafından Fransızca şiirsel 12-hecelik vezin ile yazılmış, güldürü-komedi türünde seyirlik 5 sahneden oluşan bir oyundur. İlk sahnelemesi 11 Mart 1672'de Theatre de Palais-Royal , Paris'te yapılmıştır.

Eczacı, Joseph Haydn tarafından bestelenmiş üç perdelik opera buffo janrında bir opera eseridir. Librettosu Carlo Goldoni tarafından hazırlanmıştır. Eser, Haydn'in soylu Esterházy ailesinin yanında müzik direktörü olarak çalışmakta iken hazırlanmıştır ve prömiyer sahnelenmesi 1768 sonbaharında bu aileye ait olan özel Esterhazy Sarayı Tiyatrosu, Esterhaza'da yapılmıştır.

Bağdat Hatun, Güngör Dilmen'in 1973'te yazdığı iki perdelik tiyatro oyunudur.

<i>Tesir</i> (oyun) Tiyatro oyunu


Tesir, İngiliz oyun yazarı Lucy Prebble’in orijinal adı “The Effect” olan iki perdelik tiyatro oyunu.

<span class="mw-page-title-main">Doktor ve Eczacı</span> Carl Ditters von Dittersdorfun 2 perdelik komik opera eseri

Doktor ve Eczacı, , bestesi Karl Ditters von Dittersdorf tarafından, Almanca olan librettosu "Johann Gottlieb Stephanie Genç" tarafından isminin ancak ilk harfleri G v. N olarak bilinen bir yazarın L'apothicaire de Murcie adlı Fransızca komedi oyunundan uyarlanarak Almanca olarak hazırlanmış, 2 perdeden oluşan bir singspiel janrında komik opera eseri. Eserin prömiyer temsili 11 Temmuz 1786'de Hofburgtheater Tiyatrosu, Viyana'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nda tıp</span>

Bizans tıbbı, Bizans İmparatorluğu'nun yaklaşık MS 400 ile MS 1453 arası yaygın tıbbi uygulamalarını kapsar. Bizans tıbbı, Greko-Romen öncülleri tarafından geliştirilen bilgi temeli üzerine inşa edilmesiyle dikkate değerdir. Bizans tıbbı, antik çağlardan kalma tıbbi uygulamaları koruyarak İslam tıbbını etkiledi ve Rönesans döneminde Batı'nın tıbbın yeniden doğuşunu destekledi.