İçeriğe atla

Hassas tıp

Hassas tıp, tek ilaca uyan bir model yerine, tıbbi kararlar, tedaviler, uygulamalar veya ürünlerin bir hasta alt grubuna uyarlanmasıyla sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesini öneren tıbbi bir modeldir.[1][2] Hassas tıpta, bir hastanın genetik içeriği, diğer moleküler veya hücresel analizler bağlamında uygun ve optimal tedavileri seçmek için teşhis testleri sıklıkla kullanılmaktadır.[3] Hassas tıpta kullanılan araçlar moleküler teşhis, görüntüleme ve analitiği içerebilmektedir.[4][5]

Kişiselleştirilmiş tıpla ilişki

Kişiselleştirilmiş tıp genel olarak bir kişinin sağlık risklerini etkileyen genetik, fenotipik ve çevresel faktörleri belirlemeye çalışmaktadır.[6] Kişiselleştirilmiş tıp, daha etkin, yan etkilere daha az eğilimli ve mevcut tedavilerin çoğundan potansiyel olarak daha maliyet etkili, her bir hastanın kendine has özelliklerine uyarlanmış tedaviler sunmayı vadetmektedir.[6] Kişiselleştirilmiş tıbbın amaçları, insanlar sağlıklıyken veya hastalığın ilk aşamalarındayken önleyici sağlık stratejileri ve ilaç tedavilerini optimize etmek için hastalığın moleküler temelinden yararlanmaktır.[6] Bu faktörler her insan için farklı olduğundan, hastalığın doğası, başlangıcı, seyri ve ilaca veya diğer müdahalelere nasıl tepki verebileceği bireyseldir.[6] Kişiselleştirilmiş tıbbın sağlık hizmeti sağlayıcıları ve hastaları tarafından kullanılması için, bu bulguların hassas teşhis testlerine ve hedefli tedavilere çevrilmesi gerekmektedir.[6] Genel hedef her bireyin tıbbi bakımını ve sonuçlarını optimize etmek olduğundan, tedaviler, ilaç tipleri ve dozajlar ve/veya önleme stratejileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, bu da sağlık hizmetlerinin benzersiz şekilde özelleştirilmesine neden olmuştur.[6]

Öte yandan, "hassas ilaç" teriminin kullanımı, tedavi seçiminin ötesine geçerek belirli bireyler için benzersiz tıbbi ürünler yaratmayı da kapsayacak şekilde genişletilebilmektedir.[7]

Bilimsel temel

Kişiselleştirilmiş tıp ya da hassas tıp,  hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesine yönelik araçların tek tip yerine benzer genetik, çevresel ve yaşam tarzı olan kişilere özel geliştirilmesidir. Tıbbın, kişiye özel olması, kişilerin genetik, moleküler farklılıklarının dikkate alınarak değerlendirilmesidir.[8] Hassas tıp genellikle, bireysel bir hastanın hastalığının nedenini moleküler düzeyde analiz etmek için panomik analiz ve sistem biyolojisinin uygulanmasını ve ardından o bireysel hastanın hastalık sürecini ele almak için hedefe yönelik tedavileri kullanmayı içermektedir. Hastanın yanıtı daha sonra mümkün olduğunca yakından izlenmektedir, genellikle tümör yükü gibi vekil ölçümler kullanılmaktadır ve tedavi hastanın yanıtına ince bir şekilde uyarlanmaktadır.[9][10] Hassas tıbbın kanserle ilgilenen dalına "hassas onkoloji" denir.[11] Psikiyatrik bozukluklar ve ruh sağlığı ile ilgili hassas tıp alanına "hassas psikiyatri" denir.[12]

Hassas tıpta yapay zeka

Yapay zeka, hassas tıbba doğru paradigma kayması sağlamaktadır..[13] Makine öğrenimi algoritmaları, genomik dizilim için, her an kaydedilen çok sayıda hasta ve sağlık kuruluşundan veri analiz etmek ve çıkarımlar yapmak için kullanılmaktadır.[14] Yapay zeka teknikleri, mevcut hastalıklardaki genotipleri ve fenotipleri anlamak, hasta bakım kalitesini iyileştirmek, maliyet etkinliğini sağlamak ve yeniden kabul ve ölüm oranlarını azaltmak için hassas kardiyovasküler tıpta da kullanılmaktadır.[15] 2021 tarihli bir makale, makine öğreniminin Faz III klinik denemelerinin (prostat kanseri tedavisi için) sonuçlarını %76 doğrulukla tahmin edebildiğini bildirmiştir.[16]

Hassas tıp girişimi

Hassas tıp uygulamalarının tarihçesine baktığımızda, 2015 yılında hassas tıp girişimi (PMI) ile dünyaya duyurulmuş ve bu alanda bilimsel çalışmalar ve yayınlarda hemen akabinde bir patlama yaşanmıştır.[17] Özellikle yeni nesil sekanslama (NGS) teknolojisindeki artış ile bireye ait birçok bulgu ile beraber genetik verilerin analiz edilmesi ve hassas tıp kullanımı artmıştır.[17]

İnsan genom projesi ve hassas tıp

2001 yılında İnsan Genom Projesi'nin tamamlanması, daha derin bir tıp anlayışının kapılarını açmıştır.[18] Daha fazla araştırmadan elde edilen bilgi, genomik alanını değiştirmiştir ve şimdi yavaş yavaş klinik tıbba nüfuz etmektedir.[18] Genom dizileme ve veri analizinin temel bileşenler olduğu yeni hassas (kişiselleştirilmiş) tıp, hastanın kendi genomundan ve spesifik çevresel faktörlerden gelen bilgilere göre kişiye özel teşhis ve tedaviye olanak tanımaktadır.[18] Öngörücü, önleyici, kişiselleştirilmiş ve katılımcı tıp, yeni kavramlar, zorluklar ve fırsatlar sunmaktadır.[18]

Hassas tıpın faydaları

  • Kişisel tıp ile, hastalık oluştuktan sonraki tedaviden çok, hastalıkların önlenmesine yönelik tedavilerde faydalı olacaktır.[19]
  • Teşhis doğruluğunu artırması sağlanacaktır.[19]
  • Kişiye özel ilaçların geliştirilmesi ile güvenli ilaç kullanımı sağlanacaktır.[19]
  • Gelişen teknolojiler ile hastanın yapısına uygun olmayan tedaviler ve  yan etkilerden  dolayı oluşan maliyetleri düşürmüş  olacaktır.[19]
  • Hastalar ilaç ve tedavi denemelerindeki azalma ile Sağlık hizmetlerinde maliyetlerin düşürülmesi sağlanacaktır.[19]
  • Hastanın kendi kişisel özelliklerine uygun tedavisi hastanın katılımını ve uyumunu artıracaktır.[19] Kişisel tıbbın gelişmesi ile diğer tüm sağlık teknolojilerinde daha akılcı ve hızlı ilerleme sağlanacaktır.[19]

Ayrıca Bakınız

  • Kanser genom dizilimi
  • Tamamlayıcı teşhis
  • Moleküler tıp
  • Kanıta dayalı tıp
  • Seçmeli genetik ve genomik testler

Kaynakça

  1. ^ National Research Council (US) Committee on A Framework for Developing a New Taxonomy of Disease (2011). Toward Precision Medicine: Building a Knowledge Network for Biomedical Research and a New Taxonomy of Disease. The National Academies Collection: Reports funded by National Institutes of Health. Washington (DC): National Academies Press (US). ISBN 978-0-309-22222-8. PMID 22536618. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  2. ^ Yau, Tung On (8 Şubat 2019). "Precision treatment in colorectal cancer: Now and the future". JGH Open: An Open Access Journal of Gastroenterology and Hepatology. 3 (5): 361-369. doi:10.1002/jgh3.12153. ISSN 2397-9070. PMC 6788378 $2. PMID 31633039. 
  3. ^ Lu, Yi-Fan; Goldstein, David B.; Angrist, Misha; Cavalleri, Gianpiero (2014). "Personalized Medicine and Human Genetic Diversity". Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine. 4 (9). doi:10.1101/cshperspect.a008581. ISSN 2157-1422. PMC 4143101 $2. PMID 25059740. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  4. ^ "Xconomy: What's in a Name? A Lot, When It Comes to 'Precision Medicine'". Xconomy (İngilizce). 4 Şubat 2013. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  5. ^ Jones, David T. W.; Banito, Ana; Grünewald, Thomas G. P.; Haber, Michelle; Jäger, Natalie; Kool, Marcel; Milde, Till; Molenaar, Jan J.; Nabbi, Arash; Pugh, Trevor J.; Schleiermacher, Gudrun (2019). "Molecular characteristics and therapeutic vulnerabilities across paediatric solid tumours". Nature Reviews Cancer (İngilizce). 19 (8): 420-438. doi:10.1038/s41568-019-0169-x. ISSN 1474-1768. 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  6. ^ a b c d e f "KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ TIP VE GENOM". 843-862. 2019. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Facebook; Twitter; options, Show more sharing; Facebook; Twitter; LinkedIn; Email; URLCopied!, Copy Link; Print (23 Şubat 2015). "Changing medicine with 3-D bioprinting, where organs can be synthesized by technology". Los Angeles Times (İngilizce). 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  8. ^ Ağu 22; Genel, 2020 |; Tedavi | 0 | (22 Ağustos 2020). "Kişiselleştirilmiş Yada Hassas Tıp Nedir?". Sağlık Teknoloji Haberleri. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  9. ^ Tavassoly, Iman; Hu, Yuan; Zhao, Shan; Mariottini, Chiara; Boran, Aislyn; Chen, Yibang; Li, Lisa; Tolentino, Rosa E.; Jayaraman, Gomathi; Goldfarb, Joseph; Gallo, James (2019). "Genomic signatures defining responsiveness to allopurinol and combination therapy for lung cancer identified by systems therapeutics analyses". Molecular Oncology. 13 (8): 1725-1743. doi:10.1002/1878-0261.12521. ISSN 1574-7891. PMC 6670022 $2. PMID 31116490. 
  10. ^ Blau, C. Anthony; Liakopoulou, Effie (2013). "Can we deconstruct cancer, one patient at a time?". Trends in genetics : TIG. 29 (1): 6-10. doi:10.1016/j.tig.2012.09.004. ISSN 0168-9525. PMC 4221262 $2. PMID 23102584. 
  11. ^ Shrager, Jeff; Tenenbaum, Jay M. (2014). "Rapid learning for precision oncology". Nature Reviews Clinical Oncology (İngilizce). 11 (2): 109-118. doi:10.1038/nrclinonc.2013.244. ISSN 1759-4782. 
  12. ^ Fernandes, Brisa S.; Williams, Leanne M.; Steiner, Johann; Leboyer, Marion; Carvalho, André F.; Berk, Michael (13 Nisan 2017). "The new field of 'precision psychiatry'". BMC Medicine. 15. doi:10.1186/s12916-017-0849-x. ISSN 1741-7015. PMC 5390384 $2. PMID 28403846. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021. 
  13. ^ Mesko, Bertalan (3 Eylül 2017). "The role of artificial intelligence in precision medicine". Expert Review of Precision Medicine and Drug Development. 2 (5): 239-241. doi:10.1080/23808993.2017.1380516. 
  14. ^ Ray, Dr Amit. "Artificial Intelligence and Blockchain for Precision Medicine". Amit Ray (İngilizce). 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021. 
  15. ^ "Artificial Intelligence in Precision Cardiovascular Medicine". Journal of the American College of Cardiology (İngilizce). 69 (21): 2657-2664. 30 Mayıs 2017. doi:10.1016/j.jacc.2017.03.571. ISSN 0735-1097. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021. 
  16. ^ Beacher, Felix D.; Mujica-Parodi, Lilianne R.; Gupta, Shreyash; Ancora, Leonardo A. (2021). "Machine Learning Predicts Outcomes of Phase III Clinical Trials for Prostate Cancer". Algorithms (İngilizce). 14 (5): 147. doi:10.3390/a14050147. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021. 
  17. ^ a b Kalkan, Rasime (25 Kasım 2020). "Hassas tıp ve tıbbi genetik". Akademik Akıl. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021. 
  18. ^ a b c d Carrasco-Ramiro, F.; Peiró-Pastor, R.; Aguado, B. (2017). "Human genomics projects and precision medicine". Gene Therapy. 24 (9): 551-561. doi:10.1038/gt.2017.77. ISSN 1476-5462. PMID 28805797. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021. 
  19. ^ a b c d e f g Ağu 22; Genel, 2020 |; Tedavi | 0 | (22 Ağustos 2020). "Kişiselleştirilmiş Yada Hassas Tıp Nedir?". Sağlık Teknoloji Haberleri. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">İnsomnia</span> rahat uyuyamama

İnsomnia ya da uyuyamama hastalığı, bir uyku sorunudur. Uykuya dalamama ya da gece boyunca sürekli uyuyamama sorunlarını barındırır. Hastalar genel olarak, gözlerini birkaç dakikadan fazla kapalı tutamamaktan ya da yatakta bir o yana bir bu yana dönerek uyuyamamaktan yakınırlar.

Psikiyatri ya da ruh hekimliği, ruhsal durumların teşhisi, korunması ve tedavisine adanmış tıbbi uzmanlık alanıdır. Bunlar ruh hali, davranış, bilişsellik ve algılarla ilgili çeşitli konuları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Glokom</span> Görme kaybına yol açabilecek bir çeşit göz hastalığı

Glokom, göziçi sıvısının iyi boşalmaması yüzünden göz tansiyonunun artması.

Alternatif tıp, biyolojik akla yakınlık, test edilebilirlik, tekrarlanabilirlik veya klinik deneylerden elde edilen kanıtlara sahip olmamasına rağmen tıbbın iyileştirici etkilerini elde etmeyi amaçlayan uygulamalara verilen isimdir. Alternatif terapiler tıp biliminin ve bilimsel yöntemin dışındadır ve tanıklık, anekdot, din, gelenek, hurafe, doğaüstü enerjiler, sözde bilim, propaganda, dolandırıcılık veya diğer bilim dışı kaynaklar gibi akıl yürütmedeki hatalara dayanır. Sıklıkla kullanılan terimler New Age tıbbı, sözde tıp, holistik tıp, alışılmışın dışında tıp, marjinal tıp ve şarlatanlıktan az farkla geleneksel olmayan tıptır.

<span class="mw-page-title-main">Prostat kanseri</span> Kanser çeşidi

Prostat kanseri eril üreme sisteminde yer alan bir bez olan prostatta gelişen bir kanserdir. Prostat kanserlerinin çoğu yavaş gelişim gösterir; bununla beraber, görece hızlı gelişim gösterenleri de vardır. Prostat kanseri hücreleri prostattan vücudun diğer kısımlarına, özellikle kemiklere ve lenf düğümlerine yayılabilir. Başlangıçta hiçbir belirti vermeyebilir. İlerleyen aşamalarda ise işemede zorluk, idrarda kan ya da pelviste, sırtta veya işeme sırasında ağrıya sebep olabilir. İyi huylu prostat büyümesi olarak bilinen hastalık da benzer belirtiler verebilir. İleri aşamada ortaya çıkan diğer belirtiler arasında düşük alyuvar hücresi sayısından kaynaklanan yorgunluk hissi sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ayurveda</span> Kökleri Hindistana dayanan alternatif tıp

Ayurveda veya Ayurvedik tıp, kökeni Hint altkıtasına dayanan bir alternatif tıp sistemidir. Ayurvedik tıp, bilimsellikle metafizik kavramlarını iç içe geçirdiği ve temeli bilime dayalı olmadığı için sözdebilim kabul edilir.

Geleneksel tıp terimi kanıta ve bilimsel metotlarla yapılan araştırma ve ölçüm yöntemlerinin kullanıldığı modern tıp döneminden önce, farklı toplumlarda usta-çırak ilişkisi gibi ampirik bilgiye dayalı olarak geliştirilmiş tıbbi sistemlere işaret etmekte kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Fizik tedavi</span> Engelli bir kişinin günlük yaşamda işlev görmesine yardımcı olan meslek

Fizik tedavi ya da İngilizce konuşulan ülkelerde yaygın adıyla fizyoterapi, yaralanma, hastalık, travma ya da yaşlılık gibi nedenlerle eksilme gösteren fonksiyonel hareketleri geri kazandırma amaçlı yapılan; elektrik akımı, sıcak ya da soğuk uygulaması, egzersizler ya da çeşitli uygulamalarla hastaların tedavisine verilen isimdir. Fizyoterapi, Tıp Fakültesinden sonra fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık eğitimini almış olan hekimlerce (fiziatrist) tanısı konmuş çok geniş hastalık durumlarını kapsar. Uzman hekim tarafından tanısı konmuş tedaviyi üniversitelerin Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü lisans programlarından mezun sağlık çalışanları (fizyoterapist) planlar ve uygular.

<span class="mw-page-title-main">Dispanser</span>

Dispanser, ayakta tedavisi yapılabilecek durumdaki hastaların, ufak çapta tedavi edilerek, karşılığında ücret talep edilmeyen veya az ücret alınan bakım evi. Hastaneden başlıca farkı, dispanserlerde yatak bulunmaması hastaların yatmadan teşhis ve tedavi edilmeleridir. Gerekirse kan, idrar tahlili, aşı yapılır, röntgen filmi çekilir. Dispanserler, devlet dispanserleri, özel üniversiteler, dernekler, sigorta şirketleri tarafından ücretli veya ücretsiz olarak işletilirler. Geçmişte dini organizasyon ve gönüllüler tarafından verilen hasta hizmetleri günümüzde doktor, cerrah, hemşire, ebe, eczacı gibi sağlık profesyonelleri tarafından verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Layşmanyaz</span>

Layşmanyaz, Leishmania cinsi protozoa parazitlerinin sebep olduğu ve belli tatarcık (yakağan) sineği türlerinin ısırmasıyla bulaşan bir hastalıktır. Hastalık kütanöz, mukokütanöz ve viseral layşmanyaz (kala-azar) olmak üzere üç şekilde görülür. Kütanöz tip hastalığa deri ülserleri eşlik ederken, mukokütanöz tipte deri, ağız ve burun ülserleri görülür. Viseral (içorgansal) layşmanyaz ise deri ülserleriyle başlar ve daha sonra ateş, alyuvar sayısında azalma ve dalak ile karaciğerde büyüme görülür.

Kanser ağrısı tümörün yakındaki vücut kısımlarına baskı yapması veya sızmasından, tedavi ve teşhis yöntemlerinden veya hormon dengesizliği veya bağışıklık tepkisinin neden olduğu deri, sinir ve diğer değişikliklerden kaynaklanabilir. Çoğu kronik ağrı hastalıktan, akut ağrıların çoğu ise tedavi veya teşhis yöntemlerinden kaynaklanır. Ancak radyoterapi, cerrahi ve kemoterapi tedavi bittikten sonra uzun süre devam eden ağrılı durumlar oluşturabilir. Ağrının varlığı esasen kanserin yerine ve hastalığın evre'sine bağlıdır. Herhangi bir zamanda kötü huylu kanser teşhisi konan tüm insanların yaklaşık yarısı ağrı duyar ve ilerlemiş kanseri olanların üçte ikisi uykularını, ruh hallerini, sosyal ilişkilerini ve günlük yaşam aktiviteleri olumsuz yönde etkileyecek kadar şiddetli ağrı hisseder.

Moleküler onkoloji; tümörlerin moleküler düzeyde araştırıldığı ve kanser kimyası ile ilgilenen disiplinler arası bir daldır. Kanser riskinin öngörülmesinden kanserin tedavi edilmesine kadar birçok konuda önemli rol oynamaktadır.

Moleküler tıp, moleküler ve hücresel biyoloji, biyokimya ve ilgili alanlardaki gelişmelerden yararlanarak normal hücresel olayların nasıl değiştiğini, hastalıkta nasıl bozulduğunu molekül düzeyinde inceleyen, son yıllarda büyük ivme kazanmış bir bilim dalıdır. Moleküler tıpın bakış açısı; hastalar ve organları üzerinde önceki kavramsal ve gözlemsel odaktan ziyade hücresel ve moleküler olayları ve müdahaleleri vurgulamaktır.

Moleküler patoloji, organlar, dokular veya vücut sıvıları içindeki genetik düzeydeki değişimlerin moleküler yöntemler aracılığıyla incelenmesi yoluyla hastalıkların araştırılmasına ve teşhisine odaklanan patoloji'nin yeni gelişmekte olan bir alt dalıdır Moleküler patoloji; tanıyı en uygun hale getirmek, tedaviyi ve hastalığın seyrini en iyi şekilde belirlemek için standart patolojik parametrelere ek olarak, genetik verilerin kullanımı olarak da tanımlanabilmektedir. Önemli bir husus, tanı hem dokulardaki morfolojik değişikliklere hem de moleküler testlere dayandığında daha hassas tanının mümkün olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Moleküler tanı</span>

Moleküler tanı, moleküler yöntemlerle hastalıklara tanı koymayı amaçlayan bir disiplindir. Moleküler tanı, genomdaki ve proteomdaki biyolojik belirteçleri ve hücrelerinin genlerini protein olarak nasıl ifade ettiğini, moleküler biyolojiyi tıbbi testlere uygulayarak analiz etmek için kullanılan tekniklerin bir koleksiyonudur. Tıpta hastalığı teşhis etmek ve izlemek, riski tespit etmek ve bireysel hastalar için en iyi hangi tedavilerin işe yarayacağına karar vermek ve tarımsal biyogüvenlikte benzer şekilde mahsul ve hayvan hastalıklarını izlemek, riski tahmin etmek ve hangi karantina önlemlerine karar vermek için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rejeneratif tıp</span>

Rejeneratif tıp, "normal işlevi eski haline getirmek veya kurmak için insan veya hayvan hücrelerini, dokularını veya organlarını değiştirme, mühendislik veya yenileme süreci" ile ilgilenir. Bu alan, vücudun kendi onarım mekanizmalarını uyararak, daha önce onarılamayan dokuları veya organları işlevsel olarak iyileştirmek için hasarlı doku ve organların mühendisliğini vadeder. Rejeneratif tıp aynı zamanda laboratuvarda doku ve organların büyütülmesi ve vücudun kendini iyileştiremediği durumlarda implante edilmesi olasılığını da içerir. Rejenere bir organ için hücre kaynağı hastanın kendi doku veya hücrelerinden elde edildiğinde, immünolojik uyumsuzluk yoluyla organ nakli reddi zorluğu ortadan kalkar. Bu yaklaşım, bağış için uygun olan organların kıtlığı sorununu hafifletebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi biyoloji</span>

Tıbbi biyoloji veya biyomedikal, sağlık hizmetlerinde ve laboratuvar teşhislerinde pratik uygulamaları olan bir biyoloji alanıdır. Medikal hizmetlerde ve medikal bilim araştırmalarında bu bilim dalı büyük önem taşır zira diğer canlılar ve insanın medikal olmayan özellikleri bu uzmanlığın araştırmaları ve ışığında ilerleyebilir. Örneğin; hayvan kaynaklı olabilecek enfeksiyonlarda hayvan biyolojisi ve insan hastalıkları arasındaki ilişkiyi iyi bilen ve aktaran uzmanlar gerekir veya genetik aktarımla ilgili klinisyenlerin yeterli bilgisi olmayabilir. Biyomedikal kendi çapında halihazırda büyük araştırmalara imza atan ve tıp alanının dışında insan biyolojisinin gizemlerini açıklayan bir bilim dalıdır fakat genellikle tıbbi kondisyonlar hakkında yardım alınması amacıyla istihdam edilir. Tipik olarak "biyo-" ön ekini içeren birçok biyomedikal disiplini ve uzmanlık alanını içerir, örneğin:

<span class="mw-page-title-main">Tıbbileştirme</span>

Tıbbileştirme, medikalleşme, medikalizasyon, patolojileştirme ya da ilaca bağımlı kılma, doğal insan koşullarının ve sorunlarının hastalık olarak tanımlanıp ilaçlarla tedavi edilmesinin teşvik edildiği iyatrojenik tıp uygulamasıdır. Genellikle eleştiri amacıyla, olumsuz anlamda kullanılan bir terim olan tıbbileştirme, insan vücudunda yaşlanma, menstürasyon, menopoz, ergenlik, beslenme bozuklukları gibi patolojik olmayan, insanlar için doğal olan süreçler için gerekmese bile ilaç kullanımının, tedavinin ya da profilaksinin gerekli olduğu yönündeki algıların tamamını kapsar.

Terapötik aşı, bir hastalık veya enfeksiyon meydana geldikten sonra uygulanan bir aşıdır. Terapötik aşı, bir enfeksiyonla savaşmak için hastanın bağışıklık sistemini harekete geçirerek çalışır. Terapötik bir aşı, profilaktik bir aşıdan farklıdır; profilaktik aşılar bireylere enfeksiyon veya hastalıktan kaçınmak için bir önlem olarak uygulanırken, terapötik aşılar birey hastalık veya enfeksiyondan zaten etkilendikten sonra uygulanır. Terapötik aşı, vücudu gelecekteki hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı korumak için bağışıklık kazandırmak yerine vücuttaki mevcut bir enfeksiyonla savaşır.