İçeriğe atla

Haspolat

Haspolat
Haspolat Göleti'nin günbatımınıda görünümü
Haspolat Göleti'nin günbatımınıda görünümü
Cyprus üzerinde Haspolat
Haspolat
Haspolat
Haspolat'ın Kıbrıs'taki konumu
Ülkede jure Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıs Cumhuriyeti
de facto Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC
Kaza / İlçeKıbrıs Cumhuriyeti Lefkoşa
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa
Nüfus
 (2011)[1]
 • Toplam4.204
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)

Haspolat, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'nın dış mahallelerinden biridir. Tarihsel olarak ayrı bir köy olan yerleşim, de facto olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa ilçesinde, de jure olarak ise Kıbrıs Cumhuriyeti'nin aynı isimli kazasında yer alır.

Tarih

Köyün tarihsel olarak Türkçedeki ismi Miamilya'dır.[2] Bu isim köyün Yunancadaki ismi olan Mia Milya'dan (YunancaΜια Μηλιά) gelmektedir. Richard Goodwin'e göre bu isimden önce köy "dokuz elma ağacı" anlamına gelen "Enya Milyes" ismiyle bilinmekteydi. 1974'teki Kıbrıs Harekâtı sırasında köyün bulunduğu bölgede hayatını kaybeden Mehmet Haspolat'ın adına köyün Türkçe ismi "Haspolat" olarak değiştirildi.[3]

Köyün nüfusu tarihsel olarak tamamen Kıbrıslı Rumlardan oluşmaktaydı. 1901 yılında 327 olarak kaydedilen köy nüfusu, 1973'te 1.381'e ulaşmış bulunmaktaydı. 1974 öncesinde Lefkoşa'nın ana sanayi bölgesine ev sahipliği yapan Miamilya'daki fabrika, depo ve imalathanelerden bazıları günümüzde hâlen kullanımdadır.[3]

Köy nüfusunun tamamı 1974'teki harekât sırasında Türk ordusundan kaçarak adanın güneyinde göçmen oldu. Rumların yerine ilk olarak Lefkoşa civarında 1963 Kanlı Noel sırasında göçmen olmuş, evlerinin yakılıp yıkılması sonucu dönememiş Kıbrıslı Türkler yerleştirildi. 1970'li ve 1980'li yıllarda bunu özellikle Adana ve Hatay illerinden gelen Türkiyeli göçmenler takip etti. 1990'lı yıllardan itibaren özellikle çalışan Kıbrıslı Türklerin bölgede ev yapmasıyla nüfus arttı, bunun yanında bölgedeki endüstriyel faaliyetler yabancı işçileri de Haspolat'a çekti. 1996 yılında 1.343 olan nüfus 2006 yılında böylece 3.380'e yükseldi.[3]

Ekonomi

Haspolat'ta aktif bir sanayi bölgesi bulunmaktadır. Bu sanayi bölgesi yabancı işçileri bölgeye çekmiş olup, işçiler bölge yakınlarındaki lojmanlar ve hatta karavan, eski otobüs gibi yerlerde kalabalık ve yetersiz koşullarda hayatlarını devam ettirmektedir. Bu işçilerin yasadışı olacak derecede az ödendiği ve onlarca işçinin tek evde yaşamak zorunda kaldığına dair haberler basında yer almıştır.[3][4]

Kültür

Köyde 1894 yılına tarihlenen, 1974 sonrasında camiye çevrilmiş olan Ayios İoannis Kilisesi bulunmaktadır. Haspolat'ın merkezindeki ana kavşakta bulunan bu yapının yapım tarihi ve yapıcı ustası (A. Pieris) batıdaki girişi üzerindeki lentoda verilmiştir. Lüzinyan dönemindeki Gotik mimariden de etkilenerek eklektik bir mimari üslupta inşa edilmiş olan yapıda, özellikle ana giriş kapısında Bedesten'den esinlenme göze çarpar.[5]

Kaynakça

  1. ^ "KKTC'de Yerel Yönetimler" (PDF). Devlet Planlama Örgütü. s. 10. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "Kıbrıs'ın Orijinal ve Yeni Köy İsimleri" (PDF). Afrika. 2 Mart 2019. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  3. ^ a b c d "MIA MILIA". PRIO Cyprus Centre. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  4. ^ Şimşek, Dila (9 Mayıs 2019). "Haspolat'ın derdi saymakla bitmiyor". Yenidüzen. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  5. ^ "Agios Ioannis". Cyprus Temples. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Girne</span> Kuzey Kıbrısta şehir

Girne, Kıbrıs'ta bir liman kentidir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının ve fiili olarak parçası olduğu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinin yönetim merkezidir.

Çatalköy, Kıbrıs'ta bir kasaba. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasında yer alan bir köy, de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinde yer alan bir belediyedir. Belediye sınırlarına Arapköy ve Esentepe de dahildir. Çatalköy kasabasının nüfusu 2011 itibarıyla 5.110'dur.

<span class="mw-page-title-main">Erenköy, Kıbrıs</span> Kuzey Kıbrısta balıkçı köyü

Erenköy veya Koççina, Kıbrıs adasında, sivil nüfusa sahip olmayan bir köydür. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasına, de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Lefke ilçesine bağlıdır. Dillirga yöresinin köylerindendir. Erenköy ile Kuzey Kıbrıs'ın kalanı arasında kara bağlantısı bulunmamaktadır ve köy Birleşmiş Milletler kontrolündeki Ara Bölge ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Gönyeli</span>

Gönyeli, Kıbrıs'ta Lefkoşa'yla birleşik olan bir kasaba. de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa İlçesi'nde yer alır. 2022 yılına kadar yönetimi Gönyeli Belediyesi'ne aitti. 2022'de meclisten geçen bir yasaya göre belediye Alayköy Belediyesi ile birleştirilerek Gönyeli-Alayköy Belediyesi olarak yönetilmeye başlanmıştır. Gönyeli Spor Kulübü maçlarını kasabadaki Ali Naci Karacan Stadı'nda yapmaktadır. Gönyeli Belediyesi her yıl yabancı ülkelerden ekiplerin katıldığı ve dans, spor ve konser etkinliklerinin de kapsamında gerçekleştirildiği Gönyeli Belediyesi Halk Dansları Festivali'ni düzenlemekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Yeniboğaziçi</span>

Yeniboğaziçi veya Aysergi, Kıbrıs'ın doğusunda bir kasaba. Fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Gazimağusa ilçesine bağlı iki muhtarlıktan oluşan bir beldedir.

<span class="mw-page-title-main">Taşköy, Lefke</span>

Taşköy veya Petre, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefke ilçesinde, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasında bulunan bir köydür. Geçmişte Rum ve Türk nüfusu barındıran bir köy olan Taşköy, günümüzde terk edilmiştir. Köy, Birleşmiş Milletler'in kontrolündeki Yeşil Hat'ın hemen kuzeyinde bulunur. Köyün kendisi askeri bölge olup Çamlıköy, Doğancı ve Taşpınar'dan olan üç girişi de kapalıdır. Tarlaları sulak olan köyün kuzeydeki arazileri zeytinliktir.

Ayvarvara veya Engindere Kıbrıs'ın Baf Bölgesi'nde bir köydür. Özgün ismi "Ayvarvara" olup 1958'de Türkçede "Engindere" ismi verilmiştir. 1974'teki Kıbrıs Harekâtı'ndan önce Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu oluşturduğu karma bir köydü. 1960 nüfus sayımına göre köyde 130 Kıbrıslı Türk, 99 Kıbrıslı Rum yaşamaktaydı. 1974'te Kıbrıslı Türklerin ayrılması sonrası bir dönem göçmen Rumların yerleştirilmesi için kullanılsa da günümüzdeki nüfusu asıl sakini olan Rumlardan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bağlıköy</span>

Bağlıköy veya Ambeligu de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa Kazası'nda, de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs'ın Lefke İlçesi'nde bulunan bir köydür. 2006 yılı itibarı ile toplam nüfusu 222'dir. Köyün Türkçe ismi 1958'de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akaça</span>

Akaça, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa Kazası'nda bulunan bir köydür. Konum olarak Lefkoşa'dan 20 kilometre ve Omorfo'dan 15 kilometre mesafededir. Batısında Peristerona, kuzeyinde Avlona bulunur. Köyün içinden aynı adla bir dere geçer, bu dere Peristerona'dan gelen diğer bir dere ile Masari'deki barajda birleşir, oradan da Omorfo'ya ve denize dökülür.

<span class="mw-page-title-main">İnönü, Mağusa</span>

Inönü veya Sinde, Kıbrıs'ta köy. Mesarya Ovası'nda bulunan köy, fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesine bağlı bir belediye statüsündedir.

<span class="mw-page-title-main">Dizdarköy</span>

Dizdarköy, Kıbrıs'ın Lefkoşa kazasında köydür.

<span class="mw-page-title-main">Lakadamya</span>

Lakadamya, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'nın güney kesiminin dışta kalan semtlerinden biridir. 2011 itibarıyla nüfusu 38.345'tir. Tarihsel olarak Aşağı Lakadamya ve Yukarı Lakadamya isimli iki köyden oluşmaktaydı. Yukarı Lakadamya'da sadece Kıbrıslı Rumlar yaşamaktaydı, 1960 nüfusu 929'du. Aşağı Lakadamya karma bir köydü; ancak 1958'deki toplumlararası çatışmalar sırasında köydeki tüm Türkler Kuzey Lefkoşa'ya kaçtı. Burasının 1960 nüfusu da 1.128'di. 1974'teki Kıbrıs Harekâtı sonrası Antupolis bölgesi başta olmak üzere bölgeye kuzeyden göçmen olan Rumların yerleşmesi ve Lefkoşa şehrinin genel olarak büyümesi sonucu bölge şehirleşti ve iki köy birleşti.

<span class="mw-page-title-main">Görneç</span>

Görneç, Kıbrıs'ta köy. Beşparmak Dağları'nın güneybatısında, fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Aşağı Pirgo</span>

Aşağı Pirgo, Kıbrıs'ta, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasına bağlı bir köy. Güzelyurt Körfezi'ne kıyısı olan ve hâlen Kıbrıslı Rumların yaşadığı tek köy olup, batısında Erenköy, doğusunda Yeşilırmak olmak üzere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kontrolündeki köyler yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Selçuklu, Lefkoşa</span> Terk edilmiş köy

Selçuklu Erenköy yakınlarında, Kıbrıs'ın Lefkoşa kazasında Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen bölgede bulunan terk edilmiş bir köy. 1960 yılında, tamamı Kıbrıslı Türk olmak üzere 66 kişilik bir nüfusa sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi</span> ülke demografisi

Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu ada genelinde yayılmışlardı.

Avtepe veya Aysimiyo, Kıbrıs'ta, Karpaz Yarımadası'nda bulunan bir köydür. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazasına, de facto olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İskele ilçesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kumyalı</span>

Kumyalı, Kıbrıs'ta, Karpaz Yarımadası'nda bulunan bir köydür. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazasına, de facto olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İskele ilçesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Denya</span>

Denya, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasında bulunan bir köydür. Köy, Mammari'nin yanında yer almakta olup Yeşil Hat'taki dört köyden biridir. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 373'tür.