İçeriğe atla

Haskell Curry

Haskell Brooks Curry
Doğum12 Eylül 1900(1900-09-12)
Millis, Massachusetts, US
Ölüm01 Eylül 1982 (81 yaşında)
State College, Pensilvanya, ABD
MilliyetAmerikalı
Eğitim
Kariyeri
DalıMatematik
Mantık
Çalıştığı kurumlarPensilvanya Devlet Üniversitesi
Amsterdam Üniversitesi
Doktora
danışmanı
David Hilbert
EtkilendikleriAlfred North Whitehead
Bertrand Russell
Moses Schönfinkel

Haskell Brooks Curry (12 Eylül 1900 – 1 Eylül 1982) Amerikalı matematikçi ve mantıkçıydı. Curry en çok birleştirici mantık alanındaki çalışmalarıyla tanınır. Kombinasyon mantığının ilk kavramı Moses Schönfinkel,[1] tarafından yazılan bir makaleye dayansa da geliştirmenin çoğunu Curry yapmıştı. Curry ayrıca Curry paradoksu ve Curry-Howard benzeşmeleriyle tanınır. Onun adını taşıyan Haskell, Brook ve Matematik ve bilgisayar bilimlerinde fonksiyonları dönüştürmede kullanılan currying tekniği (Türkçe: körleme) kavramı olan Curry adlı kendinden sonra adlandırılan üç programlama dili vardır.

Hayatı

Curry, 12 Eylül 1900'de Millis, Massachusetts'te Diksiyon okulu yöneten Samuel Silas Curry ve Anna Baright Curry'nin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1916'da tıp okumak için Harvard Üniversitesi'ne girdi ancak 1920'de mezun olmadan önce matematiğe geçti. MIT'de elektrik mühendisliği alanında iki yıllık yüksek lisans çalışmasının ardından 1924'te MA kazanarak fizik okumak için Harvard'a geri döndü. Curry'nin matematiksel mantığa olan ilgisi, matematiği sembolik mantığa dayandırmak için Alfred North Whitehead ve Bertrand Russell'ın girişimi olan Principia Mathematica ile tanıştığı bu dönemde başladı. Harvard'da kalan Curry, Matematikte doktora yaptı. George David Birkhoff tarafından diferansiyel denklemler üzerinde çalışması için yönlendirilirken, ilgisi mantığa kaymaya devam etti. 1927'de Princeton Üniversitesi'nde öğretim görevlisiyken, Moses Schönfinkel'in birleştirici mantıktaki çalışmalarını keşfetti. Schönfinkel'in çalışması, Curry'nin kendi araştırmasının çoğunu öngörmüştü ve sonuç olarak, Schönfinkel'in çalışmalarına aşina olan Heinrich Behmann ve Paul Bernays ile çalışabileceği Göttingen Üniversitesi'ne taşındı. Curry, David Hilbert tarafından denetlendi ve Bernays ile yakın şekilde çalışarak 1930'da birleştirici mantık üzerine bir tez ile doktora derecesi aldı.[2]

1928'de Göttingen'e gitmeden önce Curry, Mary Virginia Wheatley ile evlendi. Çift, Curry tezini tamamlarken Almanya'da yaşıyordu, ardından 1929'da State College, Pennsylvania'ya taşındı ve burada Curry Pennsylvania State College'daki bir makamı kabul etti. Anne Wright Curry (27 Temmuz 1930) ve Robert Wheatley Curry (6 Temmuz 1934) adında iki çocukları oldu. Curry, sonraki 37 yıl boyunca Penn State'te kaldı. 1931–1932'de Ulusal Araştırma Bursu altında Chicago Üniversitesi'nde bir yıl ve bir yılda 1938–1939'da Princeton'daki Institute for Advanced Study'da harcadı.

II. Dünya Savaşı sırasında, 1942'de özellikle Frankford Arsenal'da Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti için uygulamalı matematik yapmak üzere izin aldı. Savaştan hemen sonra, 1945 ve 1946'da ENIAC projesinde çalıştı. Bir Fulbright Bursu altında, Robert Feys ile Belçika, Louvain'da işbirliği yaptı.

1966'da Penn State'ten emekli olduktan sonra, Curry Amsterdam Üniversitesi'nde bir pozisyonu kabul etti. 1970 yılında, birleştirici mantık üzerine yaptığı incelemenin ikinci cildini bitirdikten sonra, Curry Amsterdam Üniversitesi'nden emekli oldu ve Pennsylvania Eyalet Koleji'ne döndü.

Haskell Curry, 1 Eylül 1982'de Pennsylvania Eyalet Koleji'nde öldü.

Kaynakça

  1. ^ 1924. "Über die Bausteine der mathematischen Logik", Mathematische Annalen 92, pp. 305–316. Translated by Stefan Bauer-Mengelberg as "On the building blocks of mathematical logic" in Jean van Heijenoort, 1967. A Source Book in Mathematical Logic, 1879–1931. Harvard Univ. Press: 355–66.
  2. ^ Seldin, Jonathan. "The Logic of Curry and Church". 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leopold Kronecker</span> Sayılar teorisi ve cebir üzerine çalışan Alman matematikçi (1823-1891)

Leopold Kronecker sayı teorisi, cebir ve mantık üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi. Georg Cantor'un küme teorisi üzerine çalışmalarını eleştirdi ve Weber (1893) tarafından "Almanca: Die ganzen Zahlen hat der liebe Gott gemacht, alles andere ist Menschenwerk " söylemiyle alıntılandı. Kronecker, Ernst Kummer'in öğrencisi ve ömür boyu arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Gödel</span> Avusturyalı-Amerikalı matematikçi (1906 – 1978)

Kurt Gödel, Avusturyalı-Amerikalı mantıkçı, matematikçi ve matematik felsefecisidir. Kendi ismiyle anılan Gödel'in Eksiklik Teoremi ile tanınır. Aristoteles'ten bu yana en büyük mantıkçılardan biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gottlob Frege</span>

Friedrich Ludwig Gottlob Frege, modern matematiksel mantığın ve analitik felsefenin kurucusu sayılan Alman matematikçi, mantıkçı ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Richard Dedekind</span> Alman matematikçi (1831–1916)

Julius Wilhelm Richard Dedekind, sayılar teorisi, soyut cebir konularına önemli katkılarda bulunan bir Alman matematikçiydi. En iyi bilinen katkısı, Dedekind kesimi kavramı aracılığıyla reel sayıların tanımıdır. Ayrıca modern küme teorisi ve Mantıkçılık' olarak bilinen matematik felsefesi'nin gelişiminde öncü olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

Alonzo Church, matematiksel mantığa ve teorik bilgisayar biliminin temellerine büyük katkılarda bulunan Amerikalı bir matematikçi ve mantıkçıydı. En çok, Entscheidungsproblem, Frege-Church ontolojisi ve Church-Rosser teoreminin çözülemezliğini kanıtlayan lambda kalkülüs, Church-Turing tezi ile tanınır. Ayrıca dil felsefesi üzerinde çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Tarski</span>

Alfred Tarski, doğduğunda adı Alfred Teitelbaum, olan bir Polonyalı-Amerikalı, mantıkçı ve matematikçi. Model teorisi, metamatematik ve cebirsel mantık konusundaki çalışmaları ile tanınan üretken bir yazar, aynı zamanda soyut cebir, topoloji, geometri, ölçü teorisi, matematiksel mantık, küme teorisi ve analitik felsefeye de katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Saul Kripke</span> Amerikalı filozof (1940 – 2022)

Saul Aaron Kripke Princeton Üniversitesi'nden emekli Amerikalı filozof ve mantıkçı. Rockefeller Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nde dersler verdi. Emekli olduktan sonra, 2003'ten itibaren New York Şehir Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu. Model mantığın anlambilimine büyük katkılar yaptı. 1960'larda önemli yayınlar çıkardı. İsimlendirme ve Gereklilik adlı kitabı en önemli çalışması olarak bilinir. Ludwig Wittgenstein'ın Felsefi Soruşturmalar adlı eserindeki önermelerinden ilham alarak dilbilimsel anlama şüphecilikle yaklaştı. Wittgenstein ve dilbilim hakkında yayınları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Zermelo</span> Alman mantıkçı ve matematikçi

Ernst Friedrich Ferdinand Zermelo, çalışmalarının matematiğin temelleri üzerinde büyük etkileri olan bir Alman mantıkçı ve matematikçiydi. Zermelo–Fraenkel aksiyomatik küme teorisini geliştirmedeki rolü ve iyi-sıralılık ilkesi için kanıtıyla tanınır. Ayrıca, 1929'da satranç oyuncularını sıralama üzerine çalışması, ikili karşılaştırma için bu yöntemi kullanan çeşitli uygulamalı alanlar üzerinde derin bir etkisi olmaya devam eden bir modelin ilk tanımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Garrett Birkhoff</span> Amerikalı matematikçi (1911 – 1996)

Garrett Birkhoff Amerikalı bir matematikçiydi. En çok kafes teorisindeki çalışmaları ile tanınır. Matematikçi George Birkhoff (1884-1944) babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Schwarz</span> Alman matematikçi

Karl Hermann Amandus Schwarz karmaşık analiz üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Thoralf Skolem</span>

Thoralf Albert Skolem matematiksel mantık ve küme teorisi alanlarında çalışan Norveçli matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Felix Klein</span> Alman matematikçi, Erlangen Programının yazarı (1849-1925)

Christian Felix Klein, grup teorisi, karmaşık analiz, Öklid dışı geometri ve geometri ile grup teorisi arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Alman matematikçi ve matematik eğitimcisi. Klein'ın geometrileri temel simetri gruplarına göre sınıflandıran 1872 Erlangen programı, döneminin matematiğinin büyük kısmının etkili bir senteziydi.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Bieberbach</span>

Ludwig Georg Elias Moses Bieberbach, Alman matematikçi ve Nazidir.

<span class="mw-page-title-main">Maxime Bôcher</span> Amerikalı matematikçi (1867 – 1918)

Maxime Bôcher diferansiyel denklemler, seriler ve cebir üzerine yaklaşık 100 makale yayınlayan bir Amerikalı matematikçi. Ayrıca Trigonometri ve Analitik Geometri gibi temel metinler yazdı. Bôcher teoremi, Bôcher denklemi ve Bôcher Anma Ödülü onun adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arend Heyting</span>

Arend Heyting Hollandalı matematikçi ve mantıkçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Freedman</span> Amerikalı matematikçi

Michael Hartley Freedman, Santa Barbara California Üniversitesi'nde bir araştırma grubu olan Microsoft Station Q'da çalışan Amerikalı matematikçidir. 1986'da, 4 boyutlu genelleştirilmiş Poincaré varsayımı üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı Fields Madalyası kazanmıştır. Freedman ve Robion Kirby, egzotik ℝ4 manifoldun var olduğunu gösterdiler.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Robinson</span> Amerikalı matematikçi (1918 – 1974)

Abraham Robinson, özellikle standart dışı analizin geliştirilmesiyle tanınan bir matematikçidir. Matematiksel olarak titiz bir sistem sayesinde sonsuz küçükler ve sonsuz sayılar modern matematiğe yeniden dahil edildi. Robinson'un makalelerinin neredeyse yarısı soyut matematik yerine uygulamalı matematik üzerinedir.

<span class="mw-page-title-main">Anna Johnson Pell Wheeler</span> Amerikalı kadın matematikçi (1883 – 1966)

Anna Johnson Pell Wheeler, Amerikalı bir matematikçiydi. En çok, daha sonra fonksiyonel analizin bir parçası haline gelen sonsuz boyutlarda lineer cebir üzerine erken dönem çalışmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">William Fogg Osgood</span> Amerikalı matematikçi (1864 – 1943)

William Fogg Osgood karmaşık analizdeki çalışmaları ve kaynak kitaplarıyla tanınmış Amerikalı matematikçi.