İçeriğe atla

Haseki, Fatih

Haseki
Fatih
Fatih
ÜlkeTürkiye Türkiye
BölgeMarmara
İlİstanbul
İlçeFatih
Zaman dilimiUTC+03.00 (UDAS)
Alan kodu(+90) 212
Plaka kodu34

Haseki (semt) İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki eski semtlerinden biridir. Fındıkzade ve Aksaray semtleri arasında yer alır. 16. yüzyılın ortalarına kadar bu semt kadınlar için kurulan bir pazar dolayısıyla Avrat Pazarı adıyla biliniyordu. 1550 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından bu semtte yapılan Haseki Darüşşifası (Haseki Hastanesi), Haseki Sultan Camii ve Haseki Külliyesi nedeniyle semtin ismi Haseki haline geldi. 1957 yılında genişletilen Millet Caddesi Haseki semtine ulaşımı kolaylaştırdı.

Tarihçe

Şu anda Haseki semtinin bulunduğu yer daha önceden Arkadios Forumu daha sonradan ise Avrat Pazarı olarak isimlendiriliyordu. Bizans döneminde halkın buluştuğu, ürünlerin satıldığı bir pazar yeri olarak da kullanılıyordu. İstanbul'un Fethi'nin ardından bölge Osmanlıların egemenliği altına girmiş, Arkadios Forumu'nun bulunduğu bölge de ise kadınların kendi el işlerini, meyve ve sebzelerinin satıldığı, alıcıların da satıcıların da kadınlar olduğu pazarlar kurulmaya başlamıştır. Bu nedenle bu bölgeye zamanla Avrat Pazarı adı verildi. Avrat Pazarı'nın kurulması Arkadios Forumu'nun ticari özelliğini korumaya yardımcı oldu.

Hürrem Sultan'ın Avrat Pazarı'nın bulunduğu bölgede külliye ve camii inşa ettirmesinden sonra bölge Haseki olarak isimlendirilmeye başladı.[1] Bazı yabancı tarihçiler ve elçiler tarafından Avrat Pazarı'nın köle kadın pazarı olarak tarafından betimlense bile bunların kanıtlayacak herhangi bir kanıt bulunmaktadır. Köle pazarı olarak bilinen kadın eserlerin satıldığı pazar, Çemberlitaş yakınlarında eskiden Tavukpazarı olarak bilinen bir hanın içerisindedir.[2] Bu bölge 20. yüzyılda bile Esir Kadın Sokağı olarak isimlendirilmiştir.[3]

Kaynakça

  1. ^ Leslie Pierce (Eylül 2019). Hürrem Sultan. s. 198. 
  2. ^ Hakan Taştan (22 Mart 2013). "KENTSEL ALANIN İŞLEVSEL SÜREKLİLİĞİ BAĞLAMINDA ARKADİOS FORUMU'NUN AVRAT PAZARI'NA DÖNÜŞÜMÜ". Yüksek Lisans Tezi. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ. 29 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  3. ^ "International Academic Studies on Social and Education Sciences". 2020. ISBN 978-625-7912-20-4. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hürrem Sultan</span> Osmanlı padişahı I. Süleymanın nikâhlı eşi II. Selimin validesi Kadınlar Saltanatını başlatan sultandır

Hürrem Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam Halifesi I. Süleyman'ın nikâhlı eşi, sonraki padişah II. Selim ile Şehzade Mehmed, Mihrimah Sultan, Şehzade Abdullah, Şehzade Bayezid ve Şehzade Cihangir'in annesi, Haseki Sultan.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Çarşısı</span> Eminönünde bulunan bir çarşı

Mısır Çarşısı, Eminönü'nde Yeni Camii'nin arkasında ve Çiçek Pazarı'nın yanındadır. İstanbul'un en eski kapalı çarşılarından biridir. Aktarlarıyla meşhur bu çarşıda hâlen tabii ilaçlar, baharat, çiçek tohumları, nadir bitki kök ve kabukları gibi eski geleneğine uygun ürünlerin yanı sıra; kuruyemiş, şarküteri ürünleri, değişik gıda maddeleri satılmaktadır. Mısır Çarşısı pazar günleri de açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Safiye Sultan</span> III.Murad Hanın Hasekisi ve III.Mehmed Hanın validesi. Valide Sultan (1595 - 1603)

Safiye Sultan veya Melike Safiye Sultan, Osmanlı Padişahı III. Murad'ın eşi ve Sultan III. Mehmed'in annesi.

Afife Nurbanu Valide Sultan, Osmanlı Padişahı II. Selim'in yasal eşi olarak Haseki Sultan, Sultan III. Murad'ın annesi ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultan'ıdır. Haseki Hürrem Sultan'ın gelinidir. Kadınlar Saltanatı döneminin en önemli isimlerinden biriydi. Çelişkili teoriler onu Venedikli, Yahudi veya Yunan kökenli olarak tanımlıyor. Doğum adı Cecilia Venier-Baffo, Rachel veya Kalē Kartanou olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Karagümrük</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Karagümrük İstanbul ili Fatih ilçesine bağlı tarihi bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda kölelik</span> Osmanlı ekonomisinde ve toplumunda insan köleliği

Osmanlı İmparatorluğu'nda kölelik, Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomisinin ve geleneksel toplumunun yasal ve önemli bir parçasıydı. Köle edinilen ana kaynaklar Güney Avrupa, Doğu Avrupa, Balkanlar ve Kafkasya'daki savaşlar, siyasi olarak organize edilmiş köleleştirme seferleri ve Afrika'dan getirilen siyahilerin satıldığı köle ticaretiydi. Büyük askeri seferlerin ardından köle satış fiyatlarının düştüğü bilinir. Osmanlı İmparatorluğu'nun idari ve siyasi merkezi olan İstanbul'da, 16. ve 17. yüzyıl nüfusunun yaklaşık beşte biri kölelerden oluşuyordu. Bu yüzyılların gümrük istatistikleri, İstanbul'un Karadeniz'den yaptığı ilave köle ithalatının 1453'ten 1700'e kadar toplam 2,5 milyon civarında olabileceğini gösteriyor.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Muazzez Sultan</span> Sultan l.İbrahimin eşi ve Osmanlı Padişahı ll.Ahmetin validesi,Haseki Sultan

Hatice Muazzez Haseki Sultan (ö. 12 Eylül 1687) Osmanlı padişahı II. Ahmet'in annesi ve Sultan I. İbrahim'in 1641'de evlendiği üçüncü eşi ve ikinci Haseki.

<span class="mw-page-title-main">Emetullah Râbia Gülnûş Sultan</span> IV. Mehmedin tek hasekisi iki oğlunun döneminde Valide Sultanlık yaptı. Haseki Sultan ünvanını kullanan son kadındır.

Emetullah Râbia Gülnûş Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultan'ı, İki ayrı padişahın annesi ve Sultan IV. Mehmed'in tek hasekisi. Osmanlı İmparatorluğunda Haseki Sultan unvanını kullanan son kadın sultan.

<span class="mw-page-title-main">Mihrimah Sultan (I. Süleyman'ın kızı)</span> prenses

Mihrimah Sultan, Osmanlı padişahı I. Süleyman ile eşi Hürrem Sultan'ın kızı.

Haseki Sultan Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde Haseki ile Cerrahpaşa semtleri arasında Avratpazarı'nda bulunan, Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan adına yaptırdığı camidir. 1538-1539 arasında tamamlanmıştır. Mimarı Mimar Sinan'dır. Cami ve külliyesi, Mimar Sinan'ın mimarbaşı sıfatıyla gerçekleştirdiği ilk eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Haseki Hamamı</span> Ayasofya ile Sultan Ahmet Camii arasında yer alan XVI. yüzyıl Türk hamamı

Haseki Hamamı, İstanbul'da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında yer alan tarihi Türk hamamı. Hamam, I. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından, 1556-1557 yılları arasında, Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Hamamın inşa edildiği yerde daha öncesinde Zeuksippos Banyoları'nın harabeleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sinanpaşa, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede mahalle

Sinanpaşa, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesindeki bir mahalle. Mahallenin bulunduğu bölge 17.yy'dan önce Beşiktaş semti olarak anılmaktayken; Beşiktaş semtinin Galata beldesine bağlanması ile birlikte günümüzdeki ismini almıştır. Cihannüma, Türkali, Vişnezade semtleri ve İstanbul Boğazı ile çevrilidir. Adını aldığı Sinan Paşa Camii, Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi ve meydanı ile İstanbul Deniz Müzesi semt sınırları içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Mehmed (I. Süleyman'ın oğlu)</span> Osmanlı Padişahı l.Süleymanın eşi Hürrem Sultandan olan oğlu

Şehzade Mehmed, I. Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olan ilk oğludur. 6 Kasım 1543 yılında Manisa Sarayı'nda ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlar saltanatı</span>

Kadınlar saltanatı, Osmanlı İmparatorluğu'nda haseki sultanların veya valide sultanların veya hanım sultanların devlet yönetimine müdahale etmeleri, zaman zaman bizzat devleti yönettikleri döneme verilmiş olan bir addır. Kanuni Sultan Süleyman, döneminde başlamış olup 1656 yılında Köprülü Mehmet Paşa'nın sadrazam oluşuna kadar devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gülfem Hatun</span> I. Süleymanın eşi

Gülfem Hatun (ö. 1561 veya 1562, İstanbul), Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın eşi. Cariye kökenlidir.

Ayşe Hümaşah Sultan, Ayşe Hümaşah Hanım Sultan olarak da bilinmektedir. Ayşe Hümaşah Sultan 1543 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Annesi Mihrimah Sultan, babası ise Rüstem Paşa'dır. Osmanlı padişahı I. Süleyman ile Hürrem Sultan'ın ilk torunu olduğu düşünülmektedir. Mihrimah Sultan'ın Rüstem Paşa ile olan evliliğinden Ayşe Hümaşah ve Osman adında iki çocuğu olmuştur. Çocukları Abdurrahman Bey, Mehmet Bey, Şehid Mustafa Paşa ve Osman Bey'dir.

<span class="mw-page-title-main">Arkadios Sütunu</span> Tarihî yapı

Arkadyos Sütunu veya Avrat Taşı, Roma İmparatorluğu'nda 5. yüzyılda İmparator Arkadyos devrinde çıkan Got isyanının Hun Hakanı tarafından bastırılıp, isyancı Gaines'i yenerek kellesinin İstanbul'a gönderilmesi üzerine imparator tarafından İstanbul'da dikilmiş zafer sutünüdür. Sütun, günümüzün Cerrahpaşa ve Haseki semtleri civarında, Haseki Hürrem Camisi'nin yanındaki alanda bulunan Arkadyos Forumu'nun ortasına dikilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arkadios Forumu</span>

Arkadyos Forumu, Arcadius tarafından Konstantinopolis şehrinde inşa ettirilmiştir.

Ankara'da din; gündelik yaşamda hatrı sayılır bir yer kaplamaktadır. Ankara gerek tarihî bağlar gerek de günümüz toplumunun hoşgörüsü sayesinde birçok İbrahimî dinin bir arada yaşayabildiği ve varlığını devam ettirebildiği bir şehirdir. Kentte aynı anda hem cami hem kilise hem de sinagog bulunması da bunun en büyük kanıtlarından bir tanesidir.

Kira Osmanlı'da Harem'de kadınların dış dünya ile bağlantı kurmasına olanak sağlayan Yahudi kökenli kadınların genel adıdır. Tarihi kayıtlarda şu ana kadar üç tane kira kadının ismine ulaşılabilmiştir. Bunlardan birincisi Kanuni dönemindeki Fatma Hatun, Safiye ve Nurbanu Sultan dönemlerindeki Ester Handali ve III. Mehmed dönemindeki Esparanza Malchi'dir. Kira Yunanca "kadın" anlamına gelmektedir.