İçeriğe atla

Hasanpaşa, Kadıköy

Hasanpaşa
Mahalle
Mahalledeki Kaptan Hasan Paşa Camii
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Koordinatlar: 40°59′46″N 29°02′30″E / 40.996213°K 29.041588°D / 40.996213; 29.041588
Ülke Türkiye
İlİstanbul
İlçeKadıköy
Bulunduğu yerAnadolu Yakası Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Yüzölçümü
 • Toplam0.81 km²
Nüfus
 (2023)
16.310[2]
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu216[3] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İl plaka kodu34[4] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Posta kodu34722[5] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İstatistiki bölgeİstanbul alt bölgesi (TR10) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Seçim çevresiİstanbul 1. seçim çevresi[6] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Mahallenin ilçedeki yeri
Mahallenin ildeki yeri
Hasanpaşa'da bir evin duvarına yapılan resim.

Hasanpaşa, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir.[7]

Kadıköy'ün en eski yerleşim yerlerinden[8] olan mahalle, Kurbağalıdere kıyısındadır. Hasanpaşa Gazhanesi, Kaptan Hasan Paşa Camii ve Kadıköy belediye binasının da bulunduğu, Kadıköy Salı Pazarı'nın kurulduğu Hasanpaşa'nın güneyinde Zühtüpaşa; kuzeyinde Üsküdar ilçesine bağlı Ünalan; doğusunda Fikirtepe; batısında Acıbadem; güneydoğusunda ise Eğitim mahallesi yer alır.

Kadıköy Belediyesi, Kadıköy Evlendirme Dairesi, Söğütlüçeşme Tren İstasyonu, Söğütlüçeşme, İETT Hasanpaşa Garajı bu mahallede bulunur. Kurbağalıdere ile Taşköprü caddeleri ile İstanbul-Ankara demiryolunun kesiştiği alanda, günümüzde herhangi bir işlevi olmayan Söğütlüçeşme Hamamı konumlanır.[9][10]

Kadıköy'ün yaşlı nüfusunun en yoğun olduğu semtlerinden biri olduğu için, İBB tarafından bölgede "Hasanpaşa Yaş Alanlar Kulübü" adını taşıyan bir proje uygulamaya konulmuştur. Bu kapsamda mahalledeki eski Hasanpaşa Sabit Pazarı alanında inşasına başlanan sosyal merkezin, ileri yaşlardaki kişilerin sosyal hayata katılımına, birlikte olmalarına, hobilerini sürdürmelerine ve farklı kuşaklarla buluşmalarına ev sahipliği yapması planlanmaktadır.[11]

Tarihçe

Hasanpaşa ile Acıbadem çevresi 17. yüzyılda Kızlarağası Mısırlı Osman Ağa’nın mülkiyetinde iken, 1630’da IV Murad tarafından kamulaştırılarak 19. yüzyılın başında III. Selim'in mülkiyetine geçmiştir.[8] "Hasanpaşa" adı, II. Abdülhamid devrinde Bahriye Nazırı olarak görev yapan Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa'dan gelir. Hasan Hüsnü Paşa, mahallenin yanan eski camisi yerine 1889 yılında Hasanpaşa Camii'ni yaptırmıştır. 1930'lu yıllarda mahallelere ad verilirken caminin adı mahalleye verilmiş;[8] Caminin dış duvarındaki Kayışdağı'ndan gelen suyun aktığı Kayışdağı Çeşmesi 1930 yılında yapılmıştır.

Anadolu Yakası'nın en eski sanayi tesislerinden birisi olan Hasanpaşa Gazhanesi, İstanbul'un Anadolu yakasının gaz ihtiyacını karşılamak üzere 1892'de bu mahallede kurulmuştur. Günümüzde bu yapı, Osmanlı endüstriyel mirasının erken dönem örneklerinden biri olarak varlığını sürdürür; yapı, Müze Gazhane adı ile sanat ve kültür merkezi işlev kazanmıştır.

Kurbağalıdere'nin kıyısında yer alan konakları ve köşkleri ile hatırlanan mahallede yapılaşma 20. yüzyıl başında başladı. Anadolu'dan İstanbul'a en yoğun göçün yoğun olarak yaşandığı 1960'lı ve 1970'li yıllarda mahallenin nüfusu artmıştır.[8]

Mahallenin sınırları içerisinde yer alan ve Mehmed Kemal'in de mezarının bulunduğu Mahmut Baba Mezarlığı, 1971 yılında İstanbul Çevre Yolu Uzunçayır – Kadıköy bağlantı yolu inşaatından etkilenmiştir.[12][13]

Kadıköy ilçesinde 1976-1982 yılları arasında 1 ile 7 kat yükseklik aralıklarında, toplam 10.840 gecekonduyu oluşturan 20.007 konut birimi ortaya çıkarken, Hasanpaşa da etrafında sanayi bölgelerinin yer alması nedeniyle bu gelişmelerden pay almıştır.[14] Mahallenin bir kısmında gecekondular günümüzde de varlığını sürdürmektedir.[15] Mahallenin tarihi ahşap yapıları ise günümüzde çökme, yangın ve madde bağımlıları tarafından mesken edinme tehlikeleri yaşamaktadır.[16]

Nüfus

Yıl Değişim Nüfus Tespit Yöntemi
202316.310ADNKS

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Hasanpaşa, Kadıköy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024. 
  3. ^ "Coğrafi Numaralar". Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  4. ^ "İl bilgileri Haritası". Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2024. 
  5. ^ "PTT posta kodu sorgulama". PTT. Erişim tarihi: 9 Haziran 2024. 
  6. ^ "Yüksek Seçim Kurulu Kararı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mart 2023. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024. 
  7. ^ "Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri". e-icisleri.gov.tr sitesi. 31 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021. 
  8. ^ a b c d Demirtaş, Erhan (8 Eylül 2016). "Bir semt değişirken…". Gazete Kadıköy. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021. 
  9. ^ Seçkin, Selçuk (2020). "İstanbul/Kadıköy: Söğütlüçeşme Hamamı". Altay, Ahmet; Demir, Hüseyin; Karakök, Tunay (Ed.). Düşünce-Edebiyat ve Tarih Araştırmaları. Hiperyayın. ss. 241-262. ISBN 6052816600. 
  10. ^ "Söğütlüçeşme Hamamı". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 8. Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı. 1994. s. 403. ISBN 975-7306-08-8. 
  11. ^ "Yaş alanlar için yeni sosyal merkez". Gazete Kadıköy. 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024. 
  12. ^ "Kadıköyün Sanat Eseri Mezar Taşları". Gazete Kadıköy. 30 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2024. 
  13. ^ "Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey (1884-1919)". Atatürk Ansiklopedisi. 30 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2024. 
  14. ^ İlhan Tekeli, 2009. Konut Sorununu Konut Sunum Biçimleriyle Düşünmek. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  15. ^ "Kadıköy'de Gecekondu Yangını". Kadıköy Life. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2024. 
  16. ^ "Tarihi Hasanpaşa Evleri Zamana Direniyor". Kadıköy Life. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hasan Paşa Camii (İstanbul)</span>

Hasan Paşa Camii ya da Kaptan Hasan Paşa Camii, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki Hasanpaşa Mahallesi'nde bulunan 1899 tarihli camidir.

<span class="mw-page-title-main">Söğütlüçeşme Camii</span>

Söğütlüçeşme Camii, Kadıköy'de bir cami. Kuşdili Camii de denir. İki minareli caminin temeli 27 Temmuz 1963’te atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Acıbadem, Kadıköy</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Acıbadem, İstanbul’un Anadolu yakasında Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Kuzeyinde, Üsküdar ilçesine bağlı Acıbadem Mahallesi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kurbağalıdere, Kadıköy</span>

Kurbağalıdere, İstanbul ilinin Anadolu yakasında Kadıköy ilçesinde yer alan bir semttir. Fikirtepe, Kızıltoprak, Feneryolu ve Bahariye semtlerinin arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Söğütlüçeşme, Kadıköy</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Söğütlüçeşme, İstanbul ilinin Kadıköy ilçesine bağlı bir semttir.

<span class="mw-page-title-main">Havagazı</span>

Havagazı, kentlerde ısınma ve aydınlanma maksadıyla kullanılmak üzere kömürden imal edilen gaz yakıttır. Havagazı "Havagazı Fabrikası" veya Gazhane denilen üretim ve depolama tesislerinde imal edilir.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa</span>

Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa II. Abdülhamid döneminde Bahriye Nazırlığı görevinde bulunmuş amiraldir. 1853 yılında Sinop Baskını'nda ölen Bozcaadalı Riyale (tümamiral) Hüseyin Paşa'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Erenköy, Kadıköy</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Erenköy, İstanbul, Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Batıda Göztepe, güneyinde Caddebostan ile Suadiye, kuzeyinde Sahrayıcedit ve Kozyatağı semtleriyle komşudur. Mahallenin ekseni ve ticaret merkezi Ethem Efendi Caddesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Fikirtepe</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Fikirtepe, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda, Kadıköy ilçesi sınırları içinde bir semt. Fikirtepe mahallesinin yanı sıra, Eğitim ve Dumlupınar mahallerini de kapsayan bir bölgenin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa</span> İstanbul, Kadıköydeki Haydarpaşa Garı ve çevresine verilen isim

Haydarpaşa, İstanbul ilinin Kadıköy ilçesinde Haydarpaşa Garı ve çevresindeki alana verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Acıbadem, Üsküdar</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Acıbadem, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Üsküdar ilçesine bağlı bir mahalledir. Güneyinde, Acıbadem, Kadıköy bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Zühtüpaşa</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Zühtüpaşa, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Kadıköy ilçesinin denize kıyıdaş mahallelerinden biri olan Zühtüpaşa'nın güneyinde Marmara Denizi; kuzeyinde Hasanpaşa; kuzeydoğusunda Eğitim; batısında Osmanağa; doğusunda Feneryolu; güneydoğusunda ise Fenerbahçe mahallesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanağa</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Osmanağa, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Osmanağa mahallesinin güneyinde Caferağa; kuzeyinde Rasimpaşa; kuzeydoğusunda Hasanpaşa; doğusunda Zühtüpaşa; batısında ise Marmara Denizi bulunmaktadır. Altıyol Meydanı'nda ilçenin sembollerinden olan Boğa Heykeli yer almaktadır. Bu mahalle kendi adından ziyade Caferağa Mahallesiyle beraber Moda Semti olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Rasimpaşa, Kadıköy</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Rasimpaşa, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Kadıköy ilçesinin en merkezî yerlerinden sayılabilecek olan Rasimpaşa mahallesinin güneyinde Osmanağa; güneydoğusunda Hasanpaşa; batısında Marmara Denizi; doğusunda Acıbadem; kuzeyinde ise Üsküdar ilçesinin Selimiye mahallesi bulunmaktadır. Haydarpaşa Garı ile Aziziye Hamamı bu mahalle sınırları içinde bulunmaktadır. Yeldeğirmeni semti, Haydarpaşa Garı'ndan başlayarak Söğütlüçeşme metrobüs durağına kadar uzanan Rasimpaşa Mahallesi’nin sınırları içinde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Söğütlüçeşme Tren İstasyonu</span> İstanbul, Türkiyede bir tren istasyonu

Söğütlüçeşme Tren İstasyonu, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Kadıköy ilçesi Zühtüpaşa Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait viyadük üzerindeki tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Söğütlüçeşme Hamamı</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan eski bir hamam

Söğütlüçeşme Hamamı ya da Abidin Bey Hamamı, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki eski bir hamamdır. Adını aldığı Söğütlüçeşme semtindeki Taşköprü Caddesi üzerinde, bu cadde ile Kurbağalıdere Caddesi ve İstanbul-Ankara demiryolunun kesişerek sınırlandırdığı alanda konumlanan yapı, günümüzde harap durumda ve işlevsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Hasanpaşa Gazhanesi</span> İstanbulda bir müze ve etkinlik alanı

Hasanpaşa Gazhanesi (Kurbağalıdere Gazhanesi ya da Kadıköy Gazhanesi olarak da bilinir), İstanbul'un Anadolu yakasına gaz tedariki için Kadıköy'de 1892'de inşa edilmiş olan, günümüzde kültür merkezi olarak kullanılan yapıdır.

Söğütlüçeşme Metrobüs İstasyonu, İstanbul'da İETT tarafından işletilen Metrobüs hatlarına hizmet veren ve 3 Mart 2009'da hizmete giren metrobüs istasyonudur. Kadıköy'ün Hasanpaşa Mahallesi'nde Kurbağalıdere Caddesi üzerinde, Kadıköy Belediyesi'nin karşısında yer almaktadır.

Acıbadem Musevi Mezarlığı İstanbul ilinin Kadıköy ilçesi Hasanpaşa mahallesinde Zeamet Sokak üzerinde bulunan Yahudi mezarlığıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.