İçeriğe atla

Hasanoğlan Köy Enstitüsü

Enstitünün girişi

Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, Türkiye'de açılan 15. köy enstitüsüdür. 1941-1947 yılları arasında hizmet vermiştir.

Kuruluş

Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'nın Ankara çevresinde bir köy enstitüsü kurulması yönündeki kararı ardından İlköğretim Müdürü İsmail Hakkı Tonguç, Ankara Millî Eğitim Müdürü Rasim Arslan, müfettiş Hayrullah Örs ve Ali Rıza Tümer tarafından oluşturulmuş bir komisyon tarafından yeri tespit edilmiş ve 1941 yılı Nisan ayında 266 Kepirtepe Köy Enstitüsü öğrencisinin Hasanoğlan'a gelip yerleşmesiyle kuruluşuna başlanmıştır. Yüksek Enstitü olarak diğer Köy Enstitülerinden farkı ise; diğer Enstitülere Öğretim Üyesi veya Müfettiş yetiştirmek amacıyla kurulmuş olmasıdır.

Bu ilk öğrenciler okul, cami ve çadırlarda barınmış, enstitü inşaatında çalışmış ve bir yandan da eğitimlerine devam etmişlerdir. Geçici binalar sonrasında 10 Temmuz 1941'de enstitü binalarının temeli atıldı ve 1942 yılında 1 yatakhane, 1 ahır, 10 öğretmen evi, 2 okul binası, 1 kümes yapılması planlandı. Toplam 11 köy enstitüsünden gelen ve planda yer alan bir binanın yapımını üstlenen gruplar böylece köy enstitüleri arası ilk ve en büyük imeceyi gerçekleştirdi.

Tamamen öğrenciler tarafından yapılan binaların sayısı 1945 yılında 43'ü bulmuştur; sinema, müzik salonu ve açık hava tiyatrosu bu binalar arasındadır. Ağaçlandırma çalışmaları, Kuzey'de 3 km mesafedeki Hasan Deresi'nden su getirme çalışmaları, hayvancılık ve bağcılık işleri için hazırlıklar yapılan çalışmalar arasındadır.

Eğitim

2 Ocak 1942'de enstitüye ilk öğrenciler geldi; 66 son sınıf öğrencisi ise (1 kadın, 65 erkek olmak üzere Pazarören'den 21, Çifteler'den 45 öğrenci) 1943-1944 öğretim yılında mezun oldu. Enstitü toplam 678 öğretmen, 774 sağlık memuru, 213 yüksek kısım ve 102 geçici kurs mezunu vermiştir. Yüksek Köy Enstitüsü mezunlarından 18'i kadın, 195'i erkektir.

1943 yılının Haziran ayında çıkan yönetmelikle Yüksek Köy Enstitüsü (3 yıl süreli), 10 Ocak 1944'te ise köy sağlık memuru yetiştirmeye yönelik Sağlık Kolu (2 yıl süreli) açıldı. Enstitüde Enver Ziya Karal (tarih), Ruhi Su ve Aşık Veysel (müzik), Selahattin Batu (zootekni), Muhlis Ete (ekonomi), Sabahattin Eyüboğlu (dil-edebiyat), Kazım Köylü (ziraat), Ferruh Sanır (coğrafya), Mahir Canova (tiyatro), Faik Canselen (armoni), Doç. Dr. İbrahim Yasa (sosyoloji), Halil Demircioğlu (tarih), Mualla Eyüboğlu (mimar, inşaat sorumlusu) ve Rauf İnan (öğretmen, yönetici) gibi eğitim elemanları da görev yaptı.

Yüksek Köy Enstitüsü 27 Kasım 1947'de Bakan Reşat Şemsettin Sirer tarafından alınan bir kararla kapatıldı. Eğitimlerine devam etmekte olan öğrenciler Ankara Erkek Teknik Meslek Öğretmen Okulu, Gazi Eğitim Enstitüsü gibi eğitim kurumlarına gönderilmiştir.

Restorasyon çalışmaları

Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş, Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nü tarihi dokusuna uygun şekilde restore etmek için 17 Nisan 2021 tarihinde çalışmalara başlandığını açıkladı.[1] Ancak Milli Eğitim Bakanlığı'nın verdiği izin bir ay sonra iptal edildi.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Mansur Yavaş: Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nü restore etmek için çalışmalara başladık". birgun.net. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Yavaş: MEB, Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nün restorasyonu için belediyemize verdiği izni iptal etti". tr.sputniknews.com. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı</span> Devlet konservatuvarı

Ankara Devlet Konservatuvarı, günümüzde Hacettepe Üniversitesine bağlı olan müzik ve sahne sanatları okulu.

Köy enstitüsü, Türkiye'de ilkokul öğretmeni yetiştirmek üzere 17 Nisan 1940 tarihli ve 3802 sayılı yasa ile açılan okul türü. Tamamen Türkiye'ye özgü olan bu eğitim projesini 28 Aralık 1938 tarihinde Millî Eğitim Bakanı olan Hasan Âli Yücel bizzat yönetti.

Mehmet Başaran, köy edebiyatı hareketinin şiirdeki temsilcilerinden biri olan şair, eğitimci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Kabataş Erkek Lisesi</span> 1908 yılından bu yana eğitim veren orta öğretim kurumu

Kabataş Erkek Lisesi, 1908 yılından beri öğretim yapan, Türkiye'nin en eski liselerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Gazi Üniversitesi, Ankara'da bulunan köklü bir devlet üniversitesidir. 1926 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile Ankara'da temelleri atılan Gazi Üniversitesi, cumhuriyetin ilk üniversitesi olma ünvanını da elinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Tonguç</span> Türk eğitimci

İsmail Hakkı Tonguç, Türk eğitim bilimci, köy enstitülerinin mimarı ve dönemin İlköğretim Genel Müdürü.

<span class="mw-page-title-main">Kepirtepe Anadolu Lisesi</span>

Kepirtepe Anadolu Lisesi, 1938 yılından beri öğretim yapan, Türkiye'nin en eski liselerinden biridir. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tarihi yüz lise arasında gösterilmiştir. Eskiden Köy enstitüsü olarak hizmet veren 21 tarihi okuldan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Öğretmen</span> başkalarının bilgi, yeterlilik veya değerler edinmesine yardım eden kişi

Öğretmen veya eğitmen, eğitim kurumlarında önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda öğretim etkinliklerini planlı ve programlı bir biçimde düzenleyerek yürüten uzman eğitmendir. Anaokulu, okul, üniversite, akademi ve başka yerlerde görev yapar. Öğrencilerin öğretim uygulaması yoluyla bilgi, yeterlilik veya erdem kazanmalarına yardımcı olur.

<span class="mw-page-title-main">Saffet Arıkan</span> Türk siyaset adamı ve asker

Saffet Arıkan, Türk siyasetçi ve askerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Olgunlaşma Enstitüsü</span>

Ankara Olgunlaşma Enstitüsü , iki yıllık eğitim veren, döner sermayeli yaygın eğitim kurumu olarak Ankara'da 1958 yılında açılmış bir okuldur.

Reşat Şemsettin Sirer ya da Ömer Reşat Sirer, Türk siyasetçi ve bürokrat. 1941 yılından, 1953 yılındaki ölümüne kadar Cumhuriyet Halk Partisi üyesi olarak kaldı. İsmet İnönü tarafından Milli Eğitim Bakanı olarak 1946 yılında atandı. Köy enstitülerinin kapatılmasında önemli bir role sahiptir.

Pakize Türkoğlu, Türk yazar.

Ali Dündar,, Türk öğretmen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Rauf İnan</span>

Mehmet Rauf İnan -, Türk siyasetçi ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Slav Üniversitesi</span>

Bakü Slavyan Üniversitesi, Azerbaycan'ın Bakü şehrinde kurulmuş olan devlet üniversitesidir. Bakü Slavyan Üniversitesinde eğitim dili Rusça ve Azerbaycanca'dir. Üniversite'de eğitim ücreti 1000-2500 ABD dolarıdır ve bu ücret iki taksit halinde ödenir.

<span class="mw-page-title-main">Edge Hill Üniversitesi</span>

Edge Hill Üniversitesi, Kuzey-Batı İngiltere'de küçük bir kent olan Ormskirk'de bulunan bir yükseköğretim kurumudur. Kamuya ait bir üniversite olup 1858'de Liverpool'un "Edge Hill" semtinde bir kız öğretmen eğitim okulu olarak kurulmuş ve ismini bu semtte atıfla "Edge Hill Koleji" olarak almıştır. 1931'de "Ormskirk" küçük kentinde şimdiki kampüsüne geçmiştir. 1970'li yıllardan sonra o zamanlar kurulan politeknikler gibi yüksek eğitim diploması dersleri vermesine rağmen de statüsü değişmemiş ve 1980'li yıllardan sonra da diğer öğretmen okulları gibi politeknikler ve üniversitelerle birleşmemiş ve 1990'lı yıllar ve ta 2006'ya çeşitli değişik isimler ve statülerle yüksek eğitim dersleri sağlamıştır. En sonunda 2006 yılında Kraliçe beratı ile üniversite statüsü verilip "Edge Hill Üniversitesi" ismini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Musiki Muallim Mektebi</span>

Musiki Muallim Mektebi, 1924 yılında ortaöğretime müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla Ankara'da doğrudan Maarif Vekaleti'ne bağlı olarak kurulmuş ortadereceli bir eğitim kurumudur.

Mualla Eyuboğlu Anhegger, Türk mimar.

1938 yılında Eğitmen Kursu olarak açılmış olan, şimdiki Pazarören Anadolu ve Çok Programlı Lisesi, 17 Nisan 1940 tarihli ve 3803 sayılı yasa ile köylere ilkokul öğretmeni yetiştirilmek üzere açılmış bir 'Köy Enstitüsü'dür

<span class="mw-page-title-main">Alparslan Savunma Bilimleri ve Millî Güvenlik Enstitüsü</span> Askerî eğitim enstitüsü

Alparslan Savunma Bilimleri ve Millî Güvenlik Enstitüsü 2022 yılında Alparslan Savunma Bilimleri Enstitüsü ile Millî Savunma ve Güvenlik Enstitüsünün birleştirilmesiyle kurulmuştur.