İçeriğe atla

Hasan Sabri Ayvazov

Hasan Sabri Ayvazov (1878-1938) Kırım Tatarı yazar, edebiyat eleştirmeni, hoca, toplum erbabı.

Özgeçmiş

6 Mayıs 1878'de Alupka'da yoksul bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 1889 yılında Alupka'da ilkokulu bitirdikten sonra İstanbul'da 1892 ve 1896 yılları arasında pedagoji enstitüsünde okudu.[1] Türkiye'deki eğitim yıllarında İsmail Gaspıralı'nın "Tercüman" adlı gazetesinde İstanbul ve Bakü yayınlarında makaleleri basıldı.

Kırım'a geldikten sonra erkek ve kız çocuklar için Alupka'da yeni okul açtı. Matematik, coğrafya, gramer, Kırım Tatarca derslerini o okulda verdi.

Bağlantılar

  1. ^ "А. S. Ayvazov. Qırımdaki milliy areketiniñ tarihi". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tatarca</span> Tatarlar tarafından konuşulan Türk dili

Tatarca veya İdil Tatarcası, Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olan Kırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindeki Tataristan'da yaşayan Tatarlar tarafından konuşulur. Tataristan Cumhuriyeti'nin Rusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarları</span> Türklerin kıpçak kolundaki topluluk

Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Gaspıralı</span> Kırım Tatar siyasetçi

İsmail Gaspıralı (Gasprinskiy), Kırım Tatarı fikir adamı, eğitimci ve yazar-yayıncı. Gaspıralı, Rus İmparatorluğu'nda Türk ve İslam toplumlarının eğitim, kültür reformu ve modernleşmeye ihtiyacını betimleyen Türkçü aydındır. Soyadı, Kırım'daki Gaspra şehrinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tatarlar</span> Doğu Asyadan köken alan etnik grup

Tatarlar veya Tatar Türkleri, "Tatar" ismini taşıyan farklı Türki etnik gruplar için kullanılan bir şemsiye terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Han Sultan</span> Sovyetler Birliği Kahramanı

Ahmet-Han Sultan, Kırım Tatarı Sovyet savaş uçağı pilotu. İsmi Amet-Han Soultan, Ahmet-Han Sultan, Amet-Han Sultan ve Sultan Amet-Han biçiminde de söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Halk Cumhuriyeti</span>

Kırım Halk Cumhuriyeti, 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır. Kırım Halk Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi 'nden sonra çoğu kez görülen devlet kurma girişimlerinden biridir.

Ahmed İhsan Kırımlı, Kırım Tatarı-Türk siyasetçi

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Nikolayeviç</span> I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovnanın 6. çocuğu

Grandük Nikolay Nikolayeviç, Rus çarı I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovna'nın 6. çocuğuydu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rusya'nın Tuna cephesinden sorumluydu.

I. Gazi Giray, 1523-1524 yılları arasında altı ay hüküm süren Kırım hanıdır.

Yahya Naci Bayburtlu (1876-1943), Kırım Tatarı yazar, dil bilimci ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Ay Petri</span>

Ay Petri Kırım Dağları'daki bir zirvedir.

<span class="mw-page-title-main">Vorontsov Sarayı (Alupka)</span> Vorontsov Sarayı (Ukraynaca: Воронцовський палац; Rusça: Воронцовский дворец) veya Alupka Sarayı Kırımdaki Alupka kasabasının yanındaki Kırım Dağlarının dibinde bulunan tarihi bir saraydır

Vorontsov Sarayı veya Alupka Sarayı Kırım'daki Alupka kasabasının yanındaki Kırım Dağları'nın dibinde bulunan tarihi bir saraydır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'daki Kırım Tatarları</span>

Romanya'daki Kırım Tatarları, Romanya'da yaşayan Kırım Tatarı azınlığıdır. Yapılan nüfus sayımına göre 2011 yılında ülkede 20.282 Tatar yaşamaktadır ve bunların büyük çoğunluğu Kırım Tatarı'dır.

Mehmet Niyazi Cemali, Rumen ve Kırım Tatarı şair, gazeteci, öğretmen, akademisyen ve etnik Tatar davasının aktivistiydi. Rus İmparatorluğu ve Kırım'da geçirdiği yaşamının bir parçası olan eserlerinin çoğunu Kırım Tatarcasında ve Osmanlı Türkçesinde yazmıştır. Niyazi, Kırım Tatar Diasporası ile Kırım arasındaki bağlantıyı sürdürmede önemli bir rol oynamış olmasından dolayı itibarlı bir konuma sahiptir.

Hüseyin Bodaninski, Kırım Tatarı asıllı tarihçi, sanatçı, sanat eleştirmeni, etnograf, arkeolog ve aktivist. Bahçesaray'daki Hansaray müzesinin ilk yöneticisidir.

Tohtar Afuzov - Kırım Tatarı ressam, Kırım Tatar güzel sanatlarının ilk uzmanlarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Kokkoz Camii</span>

Kökköz Cami veya Yusupov Camii, Kırım köyü Sokolinoye'de yer alan camidir. Camiye, bulunduğu köyün adı verilmiştir. Kırım Tatar Sürgünü'nün gerçekleştiği köy Kökköz'dür. Sürgünden sonra köyün adı Sokolinoye olarak değiştirildi. Caminin ismi Kırım tatarcası'ndan mavi göz olarak çevrilmiştir.

Tercüman 1883'ten 1918'e kadar Bahçesaray'da yayınlanan ve Rus İmparatorluğu'nda Türkçe konuşan nüfusunun basılı organı olan bir gazeteydi. Kurucu ve yayıncısı Kırım Tatar eğitimci İsmail Gaspıralı idi. Tercüman, 35 yıl boyunca yayınlanmış olan tarihteki ilk Kırım Tatar gazetesiydi.