İçeriğe atla

Hasan Ruhani

Hasan Ruhani
7. İran cumhurbaşkanı
Görev süresi
3 Ağustos 2013 - 3 Ağustos 2021
Dinî LiderAli Hamenei
Yerine geldiğiMahmud Ahmedinejad
Yerine gelenİbrahim Reisi
Bağlantısızlar Hareketi genel sekreteri
Görev süresi
3 Ağustos 2013 - 17 Eylül 2016
Yerine geldiğiMahmud Ahmedinejad
Yerine gelenNicolás Maduro
İran Nükleer Başmüzakerecisi
Görev süresi
6 Ekim 2003 - 15 Ağustos 2005
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenAli Laricani
Milli Güvenlik Yüksek Kurulu sekreteri
Görev süresi
14 Ekim 1989 - 15 Ağustos 2005
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenAli Laricani
Kişisel bilgiler
Doğum Hasan Feridun
12 Kasım 1948 (75 yaşında)
Surhe, Simnan, Pehlevî İranı
Evlilik(ler)
Sahibe Arabi (e. 1968)
Çocuk(lar) 5
Bitirdiği okul Kum Havzası
Tahran Üniversitesi
Glasgow Caledonian Üniversitesi
Ödülleri Nasr Nişanı (1. Sınıf)
Fath Nişanı (2. Sınıf)
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  İran
Hizmet yılları 1971-72 (zorunlu askerlik)
1985-91
Komutası İran Hava Savunma Kuvvetleri (1985-91)
İran Silahlı Kuvvetleri (1988-89)
Çatışma/savaşları Irak-İran Savaşı

Hasan Ruhani (Farsça: حسن روحانی‎‎; d. 12 Kasım 1948, Surhe, Simnan Eyaleti), İranlı siyasetçi, din adamı, hukukçu ve İran'ın 7. cumhurbaşkanı.

Ilımlı ve pragmatist bir lider olan Ruhani, 2013 İran Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde % 50'nin üzerinde oy alarak İran'ın yedinci Cumhurbaşkanı oldu.[1]

Gençliği ve eğitimi

Hasan Ruhani 12 Kasım 1948'de Simnan Eyaleti'nin Surhe şehrinde dindar bir ailede doğdu. Babası Hac Esedullah Feridun, Surhe'de bir baharat dükkanına sahipti. Babası Esedullah Feridun, Muhammed Rıza Pehlevi zamanında siyasi olarak aktif olduğu ve önce 1962'de tutuklandığı ve daha sonra 1979'da İran Devriminden önce yirmi kez tutuklandığı söyleniyor. Çeşitli din alimlerinden dini eğitim aldıktan sonra 1969 yılında başladığı Tahran Üniversitesi'ndeki hukuk eğitimini 1972 yılında bitirdi. 1979 yılında Büyük Britanya'ya giderek İskoçya'daki Glasgow Caledonian Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürdü ve 1995 yılında hukuk alanında masterını 1999 yılında ise doktorasını tamamladı.

Ruhani, iyi derecede Fransızca, Almanca, İngilizce, Arapça ve Rusça biliyor.[2]

Siyasî faaliyetleri

Hasan Ruhani, İran İslamcı hareketinin başlangıcında Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi takip ederek siyasi faaliyetlerine başladı. 1965 yılında İran'da seyahat etmeye başladı ve Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin hükûmetine karşı konuşmalar yapmaya başladı. O yıllarda birçok kez tutuklandı ve kamuya açık konuşmalar yapmaktan men edildi.[3] Kasım 1977'de, Ruhullah Humeyni'nin oğlunun ölümünü anmak için Tahran'ın Ark Camii'nde düzenlenen halka açık bir tören sırasında Ruhani, İslamcı hareketin sürgündeki lideri Ayetullah Humeyni için "İmam" unvanını ilk kez kullandı. İran'ın dışında, yurt dışında okuyan İranlı öğrencilere halka açık konuşmalar yaptı ve Fransa'ya giden Humeyni'ye katıldı.

İran İslam Devrimi'nden sonra doğmakta olan İslam Cumhuriyeti'ni istikrara kavuşturmak için elinden geleni yaptı ve ilk adım olarak, düzensiz İran ordusunu ve askeri üslerini örgütlemekle işe başladı. 1980'de İran Meclisine seçildi. Devrim sonrası Mecliste toplam 20 yıllık bir dönem boyunca görev aldı.

Özel hayatı

1968 yılında Sahibe Arabi ile evlendi. 5 çocuğu var.

Kaynakça

  1. ^ "Hasan Ruhani, İran'ın müstakbel Cumhurbaşkanı". bbc.com. 15 Haziran 2013. 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  2. ^ "İran'da Hasan Ruhani dönemi". bbc.com. 3 Ağustos 2013. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  3. ^ Rouhani, Hassan (2008). Memoirs of Hassan Rouhani; Vol. 1: The Islamic Revolution (Farsça). Tehran, Iran: Center for Strategic Research. ISBN 978-600-5914-80-1. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Mahmud Ahmedinejad		İran Cumhurbaşkanı
2013-2021 		Sonra gelen:
İbrahim Reisi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ali Hamenei</span> 2. İran dinî lideri

Seyyid Ali Hüseyni Hamenei, İranlı din ve siyaset adamı, Şii merci-i taklid ve 1989'dan beri İran'ın ikinci yüce lideri. 1981-1989 yılları arasında İran'ın üçüncü cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Hamenei, Orta Doğu'da en uzun süre görev yapan devlet başkanı ve Şah Muhammed Rıza Pehlevi'den sonra geçen yüzyılın en uzun süre görev yapan ikinci İran lideri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ruhullah Humeyni</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk dinî lideri

Ruhullah Humeyni, İranlı siyasetçi ve Şii din adamı. Ayetullah Humeyni olarak da anılır. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideriydi. Muhammed Rıza Pehlevi rejimine son verip İslam Cumhuriyeti'ni kurdu ve devrimden sonraki tüm dinî ve siyasi yetkileri elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">Humeyn</span> İranda bir şehir

Humeyn, İran'ın Merkezi Eyaletinde bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">İran İslam Devrimi</span> 1979 yılında İrandaki monarşinin yıkılıp İslam Cumhuriyetinin kurulmasıyla sonuçlanan devrim

İran Devrimi veya İslam Devrimi, 1979 yılında İran'ın Muhammed Rıza Pehlevi liderliğindeki bir monarşiden, Ayetullah Ruhullah Humeyni yönetiminde İslam hukuku ve Şiî mezhebi görüşlerini esas alan İslam Cumhuriyeti kurulmasına dönüşen popüler hareketin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Rızâ Pehlevî</span> Pehlevi Hanedanından son İran şahı

Muhammed Rızâ Pehlevî, 1941'den, ülkesini terk ettiği 1979'a kadar tahtta kalan İran şahıdır. Batı yanlısı bir dış politika izleyen Pehlevi, İran'ın son monarşik lideridir. Şehinşah ve Sayeh-eh-Hodah gibi imparatorluk unvanları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ekber Haşimi Rafsancani</span> 4. İran cumhurbaşkanı

Ali Ekber Haşimi Rafsancani, İranlı din ve devlet adamı. 1989-1997 arasında İran'nın 4. Cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Pehlevî Hanedanı</span> 1925-1979 yılları arasında İranı yöneten hanedan

Pehlevî Hanedanı, İran Şahanşah Devleti'ne 54 yıl boyunca hükmetmiş Mazenderan kökenli hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Behişti</span>

Muhammed Hüseyin Behişti, İranlı din âlimi ve yazar, İslam devrimi'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Sadabad Sarayı</span>

Sadabad Kültürel-Tarihi Kompleksi (Farsça: مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد), İran'ın başkenti Tahran'da bulunan bir saray.

<span class="mw-page-title-main">Ebu'l-Kasım Hoyî</span>

Büyük Ayetullah Seyyid Ebu'l-Kasım Hoyî el-Musevi 19 Kasım 1899 - 8 Ağustos 1992) İranlı-Iraklı Şii bir merciydi. Hoyî, en etkili Şii alimlerden biri olarak kabul edilir.

İran'da lâiklik, başlangıcı Pehlevi Hanedanı'ndan Şah Rıza Pehlevi'nin tahta çıktığı 1925 yılına uzanan bir tarihe sahiptir. İran'da laiklik bir devlet politikası olarak uygulanmaya başladıktan sonra hicab adı verilen başörtüsü ve çador adı verilen çarşaf adlı giysilerle birlikte dinsel bayramlar olan Muharrem ve Aşure gibi kutlamalar, din adamlarının umuma açık yerlerde vaaz vermeleri yasaklandı, cami eylemleri yoğun biçimde engellendi ve düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Recavi</span>

Mesud Recavi İran'da gerek ülke içinde, gerekse de ülke dışında, mevcut rejime muhalefet eden İran Ulusal Direniş Konseyi'nin (İUDK) başkanı. Aynı zamanda Halkın Mücahitleri Örgütü'nün (HMÖ) Genel Sekreteri. 1981 yılında İran'ı terk ettikten sonra, Fransa ve Irak'ta yaşadı. ABD'nin 2003 Irak İşgali'nden bu yana, toplum içinde herhangi bir yerde görüntü vermemiştir. Hayatta olup olmadığı konusunda çeşitli spekülasyonlar mevcuttur.

Leyla Pehlevi, İran şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin Farah Pehlevi'den olan en küçük kızı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Ali Muntazeri</span>

Hüseyin Ali Muntazeri ya da Hüseyin Ali Muntazıri İranlı din adamı, insan hakları aktivisti ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Surhe, Simnan</span>

Surhe, İran'ın Simnan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bazergan</span> 75. İran Başbakanı

Mehdi Bazergan, İranlı akademisyen, uzun zamandan beri demokrasi yanlısı bir eylemci ve İran'ın geçici hükûmetinin başındaydı ve 1979 İran Devrimi'nden sonra İran'ın ilk başbakanı oldu. Kasım 1979'da İran rehine krizi olayını protesto etmek ve hükûmetinin bunu önleme konusundaki başarısızlığının ardından başbakanlık görevinden istifa etti.

<span class="mw-page-title-main">Mir Hüseyin Musevi</span> İranlı siyasetçi ve sanatçı

Mir Hüseyin Musevi Hamene 1981-1989 yılları arasında İran'ın yetmiş dokuzuncu ve son Başbakanı olarak görev yapan İranlı bir reformist politikacı, sanatçı ve mimar. 2009 başkanlık seçimlerinde reformist bir adaydı ve nihayetinde seçim sonrası çıkan huzursuzluklarda muhalefet lideriydi. Musevi, İran Bilim Akademisi başkanlığını 2009'da muhafazakâr otoriteler tarafından kaldırılıncaya kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Emir Abbas Huveyda</span> 70. İran Başbakanı (1919-1979)

Emir Abbas Huveyda, , İranlı diplomat ve siyasetçidir. Şah Muhammed Rıza Pehlevi döneminde İran başbakanı olarak 26 Ocak 1965 - 7 Ağustos 1977 tarihleri arasında görev yapan Huveyda, İran tarihinin en uzun süre hizmet veren başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trans-İran Demiryolu</span>

Trans-İran Demiryolu 1927'de Pehlevi İranı'nda başlayan ve 1938'de dönemin İran hükümdarı Rıza Şah'ın yönetiminde tamamlanan büyük bir demiryolu inşa projesiydi. Tamamen yerli sermaye ile inşa edilmiştir ve başkent Tahran'ı güneyde Basra Körfezi'ndeki Bender Şahpur ve kuzeyde Hazar Denizi'ndeki Bender Şah ile Ahvaz ve Kum aracılığıyla birbirine bağlamaktadır. 1961'de, Rıza Şah'ın oğlu Muhammed Rıza Pehlevi yönetiminde, Bender Şah'tan Gürgan'daki yeni bir terminale uzatıldı. 1963'te Muhammed Rıza Pehlevi'nin "Beyaz Devrim"in bir parçası olarak yaptığı toprak reformları sırasında, Trans-İran demiryolu Tahran'ı Meşhed, Tebriz ve İsfahan'a bağlayacak şekilde genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Pehlevî İranı</span> 1925ten 1979a kadar İranı yöneten rejim

İran Şehinşah Devleti ya da yaygın ismiyle Pehlevi İranı, 1925 yılından İran Devrimi'nin bir sonucu olarak monarşinin devrildiği 1979 yılına kadar varlığını sürdürmüş devlet.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.