İçeriğe atla

Hasan Pirniya

Hasan Pirniya
İran Başbakanı
Görev süresi
20 Mayıs 1918 - 2 Ağustos 1918
Hükümdar Ahmed Şah Kaçar
Yerine geldiğiAbdülmecid Mirza
Yerine gelenMümtazü's-Saltane
Görev süresi
20 Ağustos 1918 - 16 Ekim 1920
Hükümdar Ahmed Şah Kaçar
Yerine geldiğiMümtazü's-Saltane
Yerine gelenFethullah Han Ekber
Görev süresi
20 Ocak 1922 - 11 Haziran 1922
Hükümdar Ahmed Şah Kaçar
Yerine geldiğiMalik Mansur Mirza Şu'â'ü's-Saltane
Yerine gelenAhmed Kavam
Görev süresi
15 Haziran 1923 - 28 Ekim 1923
Hükümdar Ahmed Şah Kaçar
Yerine geldiğiMüstevfi el-Memalik
Yerine gelenRıza Şah
Kişisel bilgiler
Doğum 1871
Nain, İran
Ölüm 1935
Tahran, İran

Hasan Pirniya (Farsça: حسن پیرنیا, d.1872, Nayin - ö. 8 Kasım 1935, Tahran) Müşîrü'l-mülk (Farsça: مشیرالملک Mošīro'l-molk) ve daha sonraları babası vefat edince Müşîrü'd-devle (Farsça: مشیرالدوله Mošīro'd-dowle) olarak tanınan, Nayin doğumlu, İranlı siyasetçı, tarihçi ve hukukçuydu. Kaçar döneminde 4 kez İranın başbanakanlığını üstlenmişti. Rusya'da hukuk eğitimi aldıktan sonra İran'a döndü ve 1902 yılında Rusya buyükelçisi oldu. Daha sonra meşrutiyet devrimine kadar adalet bakanı oldu ve devrimle birlikte İran meşrutiyet devrim anayasasının yazılmasında rol oynadı ve yeniden Hasan Vüsuk başbakanlığında adalet bakanı seçildi ve Hasan Vüsukun ardından dört dönem başbakan oldu. Onun döneminde Hiyabani ayaklanması, Mirza kuçik cengeli ayaklanması ve Rıza Pehlevi'nin kaçar hanedanının yıkma girişimleri en önemli olaylardır.

Hayatının son on yılını bilimsel çalışmalara ve kültürel çalışmalara geçirdi. Üç ciltlik İran Eski Tarihi eserini yayımladı.

Modern adalet sisteminin kurucularındandı. İran Adalet Divanı'nı ve modern mahkemeleri kurdu ve İran ceza kanununu yürürlüğe soktu.

Evi Tahran'da Müşîrü'd-Devle İmareti ismiyle müze olarak kullanılmaktadır.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen:
Abdülmecid Mirza		İran Başbakanı
1918 		Sonra gelen:
Mümtazü's-Saltane
Önce gelen:
Mümtazü's-Saltane		İran Başbakanı
1918-1920 		Sonra gelen:
Fethullah Han Ekber
Önce gelen:
Malik Mansur Mirza Şu'â'ü's-Saltane		İran Başbakanı
1922 		Sonra gelen:
Ahmed Kavam
Önce gelen:
Müstevfi el-Memalik		İran Başbakanı
1923 		Sonra gelen:
Rıza Şah

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tahran</span> İranın başkenti

Tahran, İran'ın başkenti, Tahran Eyaleti'nin merkezi ve 18 milyonu aşan metropol nüfusuyla İran'ın en büyük kentidir. Hazar Denizine yaklaşık 100 km uzaklıkta, Elburz Dağlarının güney yamaçlarında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kaçar Hanedanı</span> 1789-1925 yılları arasında İranı yöneten Türk hanedan

Kaçar Hanedanı, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş bir İran Devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Zend Hanedanı</span> 18. yüzyılda İran bölgesinde kurulmuş bir İran hanedanı

Zend Hanedanı, 1750-1794 yılları arasında İran dolaylarında hüküm sürmüş İran devletidir. Hanedan, Luristan'da Nadir Şah Afşar tarafından doğu İran'a sürülmüş fakat onun ölümünden sonra tekrar geri gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Pehlevi</span> Pehlevi Hanedanından İran şahı

Rıza Şah Pehlevi, 1925-1941 arasında İran'ın şahı. Büyük Rıza Şah adıyla da tanınır. Kaçar Hanedanı'nın son şahı olan Ahmed Kaçar'ı devirerek Pehlevi Hanedanı'nı kurdu. Kurduğu Pehlevi rejimi laik, milliyetçi, militarist ve anti-komünist bir rejimdi.

<span class="mw-page-title-main">Azadistan</span>

Azadistan, İran'ın Tebriz'de Rus İmparatorluğunun etkisinin azalmasıyla 23 Haziran-14 Eylül 1920 tarihlerinde bağımsız olan kısa ömürlü bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Feth Ali Şah</span>

Feth Ali Şah, Kaçar Hanedanı'ndan olup 1797-1834 yılları arasında İran'da hüküm süren ikinci şah. Yönetimi sırasında Kuzey Kafkasya'yı Gülistan ve Türkmençay Antlaşması'yla geri alınamayacak şekilde Rusya'ya bırakmıştır. Feth Ali Şah Tarihçi Joseph M. Upton'a göre, "uzun sakalıyla, ince beliyle, evlatlarıyla İranlılar arasında meşhurdur." Feth Ali Şah'ın saltanatının sonlarında, ekonomik sıkıntılar, askeri ve teknolojik yükümlülük İran'ı parçalanmanın eşiğine getirdi, ölümünden sonra yaşanan taht mücadelesiyle çözülme hızlandı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hiyabani</span>

Şeyh Muhammed Hiyabani, Azeri asıllı İranlı ilahiyatçı ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Küçük Han</span>

Mirza Küçük Han (İngilizce: Mirza Koochak Khan; Gilanice: ميرزا کۊجي خان; Farsça: میرزا كوچک خان), İranlı komünist, devrimci, gerilla lideri, milliyetçi ve Gilan Hareketi'nin önderlerinden.

<span class="mw-page-title-main">Kirmanşah (şehir)</span>

Kirmanşah, İran'ın batısında büyük çoğunluğunu Gorani nüfusun oluşturduğu Kirmanşah Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Nain</span>

Nain, İran'ın İsfahan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı</span> Tahran, İrandaki önemli uluslararası havalimanı

İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı Tahran’ın 40 km güneyinde ve Tahran-Kum ve Tahran-Saveh otobanlarının üzerinde yer alan havalimanı. Bu havalimanı İran’ın en büyük havalimanıdır. Havalimanının adı, 1979 yılındaki İran İslam Devriminin lideri Ruhullah Humeyni'den gelmektedir. Bu havaalanının yıllık kapasitesi 5,4 milyon yolcu ve 120 bin ton yüktür ve yolcu kapasitesinin 5,6 milyon kişiye kadar yükseltme imkânı vardır. Bu havaalanının resmi açılışından sonra bütün uluslararası uçuşlar Mehrabad Havalimanından bu havalimanına geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sadabad Sarayı</span>

Sadabad Kültürel-Tarihi Kompleksi (Farsça: مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد), İran'ın başkenti Tahran'da bulunan bir saray.

<span class="mw-page-title-main">Gülistan Sarayı</span>

Gülistan Sarayı İran'ın başkenti Tahran'ın güneyinde, Erg Meydanı'nın yakınında eski Tahran surlarının sınırları içerisinde Kaçar Hanedanı dönemine ait bir saray.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyniye</span> Şiilerin matem törenlerini icra ettikleri yerlerin genel adı

Hüseyniye, imambargah ya İran'da tekye, Muharrem ayında Şiilerin matem törenlerini icra ettikleri yerlerin genel adı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ruhani</span> 7. İran cumhurbaşkanı

Hasan Ruhani, İranlı siyasetçi, din adamı, hukukçu ve İran'ın 7. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Bakır Han</span>

Bakır Han (1862-1916), Tebriz Devrimi sırasında ortaya çıkan askeri konseyin beş üyesinden biri. İran Meşrutiyet Devrimi'nin (1905-1911) liderlerinden Settar Han'a yakın kişiler arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">İran Jandarması</span> İran eski askeri kolluk kuvveti

İran Jandarması, İran'da kırsal kesimde ve karayollarda kamu güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî bir kolluk teşkilatıydı. Paramiliter bir güç olarak, 1910'da Kaçar Hanedanı sırasında kuruldu ve 1921'de Pehlevi Hanedanı'na kadar siyasette önemli bir rol oynamıştır. Başlangıçta anayasal bir ordu olarak kurulan güç, hem geleneksel polis görevlerini yerine getirmek hem de haydut kuvvetlerine karşı mücadele etmek için İsveçli subaylar istihdam etti.

<span class="mw-page-title-main">İran Kazak Tugayı</span>

İran Kazak Tugayı, İran'da 1879'da Rus Kazak birlikleri örnek alınarak oluşturulan süvari birliği. Kaçar Hanedanı döneminde etkili olan tugay, Meşrutiyet Devrimi (1905-11) ve Pehlevi Hanedanı'nın kuruluşunda kilit rol oynamıştır. 1920'ye kadar Rus subaylar tarafından komuta edilen tugay, onların ülkeden ayrılmasından sonra İranlı subaylardan Albay Rıza Han tarafından komuta edilmeye başlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.