İçeriğe atla

Hasan Bey Zerdabi

Hasanbey Zerdabi
Hasanbey Zerdabi Melikov
Doğum28 Haziran 1837
Zerdab
Ölüm28 Kasım 1907 (70 yaşında)
Bakü
Defin yeriFahri Hiyabanı Mezarlığı
VatandaşlıkRus İmparatorluğu
EvlilikHanife Melikova

Hasanbey Melikzade Zerdabi (Azerice: Zərdabi Həsənbəy (Məlikov) Səlimbəy oğlu), eğitimci, Darwinci bilim insanı, gezeteci, Azerbaycan ulusal basınının kurucusu.[1]

Yaşamı

Eğitim sever bir ailede doğdu, ilk eğitimini Şamahı kent okulunda, sonra ise Tiflis kaza gimnazyumunda aldı. 1861-1865 yıllarında Moskova Üniversitesi'nin Fizik-Matematik Fakültesinin Tabiat Bölümü'nde eğitim gördü ve üniversiteyi ilmî dereceyle bitirerek Azerbaycana döndü.

1868 yılına kadar Tiflis toprak idaresinde görev aldı, bir süre Şamahı mahkeme dairesinde vekillik etti. 1869'da Zerdâbi, Bakü gimnazyumunda tabiat tarihi öğretmeni olarak atandı ve Zerdâbi burada, Rusya halk eğitimi tarihinde ilk defa olarak Darwinizmi ders programına dahil etti. Yoksul öğrencileri okutmak için "Cemiyet-i Hayriye'yi kurdu.[2]

1873'te Necef Bey Vezirov ve Esger Ağa Gorani ile birlikte Azerbaycanca ilk tiyatro oyunu olan Mirza Fatali Ahundov'yn "Hacı Gara" komedisi sahnelendi.

22 Temmuz 1875'te "Ekinci" adlı ilk Azerbaycan gazetesini çıkardı. Yeniliği, eğitim ve kültürü yayan "Ekinci" gazetesi Azerbaycan tarihinde önemli bir yere sahiptir. Ancak Rusya-Osmanlı savaşı başladıktan sonra resmi Çarlık makamlarınin "Ekinçi" gazetesini savaşta Türkleri desteklemekle suçlayarak 1877'de kapatması üstüne işsiz kaldı ve 1880'de doğduğu Zerdab köyüne dönerek burada yaşamaya başladı.

Hasanbey Zerdâbi'nin cenaze töreninden bir görünüm

1896'da Bakü'ye döndü, bir süre "Kaspi" gazetesinin redaktörü oldu, 1898'de hayırsever Hacı Zeynelabidin Tağıyev'in maddi desteği ile Bakü'de ilk okulunu açtı. 1905'ten "Hayat" gazetesinde gazeteci-yazar gibi çalıştı.

28 Kasım 1907'de Bakü'de öldü.

Zerdab şehrinde heykeli dikilmiştir.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası (1980). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası - IV Cild (E,Ə,J,Z,İ). 
  2. ^ Zamanov, Elchin (2014). Sovyetler Birliği döneminde Azerbaycan`da eğitim hareketleri (masterThesis tez). Necmettin Erbakan Üniversitesi. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü</span> Azerbaycanın başkenti

Bakü, Azerbaycan'ın, Hazar Denizi'nin batı kıyısında yer alan başkentidir. Kafkasya’nın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezidir. Ülkenin en doğusundaki ve en önemli sanayi, ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bir liman kenti olarak da önemlidir. Şehirde yaşayanların büyük çoğunluğunu Azerbaycanlılar oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Cabbarlı</span>

Cafer Cabbarlı, Azerbaycanlı oyuncu, şair, yazar, senaryo yazarı, yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Alimerdan Bey Topçubaşov</span>

Alimerdan Bey Alekber Bey oğlu Topçubaşov, 1918 ve 1920 yılları arasında varlığını sürdürmüş Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurucularından olan, dışişleri bakanı ve parlamento sözcüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Zeynelabidin Tağıyev</span> Azeri iş adamı

Zeynelabidin Tağıyev, Azerbaycan'da, Rus İmparatorluğu'nun ve Dünya'nın ilk petrol sanayiinin doğmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamış Azeri iş insanı ve hayırsever.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Alekber Sabir</span> Azerbaycanlı şair, filozof, öğretmen

Sabir, Mirza Alekber Zeynelabidin oğlu Tahirzade, Azerbaycanlı şair, yeni satirik akımın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Fetali Ahundov</span> Azerbaycanlı yazar ve filozof

Mirza Fetali Ahundov, modern Azerbaycan edebiyatının kurucusu ve Azerbaycan'ın ilk ateist aydını olan yazar ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Seyid Azim Şirvani</span>

Seyid Azim Şirvani, Azerbaycanlı şair ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Necef Bey Vezirov</span>

Vezirov Necef Bey Fatalı Bey oğlu - Azerbaycan dram yazarı, gazeteçi-yazar, Azerbaycan tiyatrosunun kurucularından birisidir.

<i>Ekinci</i> (gazete)

Ekinci, bütünüyle Azerbaycan Türkçesi olarak yayımlanan ilk gazetedir. 1875 yılında başlanan yayım 1877 yılında son bulmuştur. İlk sayı basıldığı 22 Temmuz Azerbaycan'da "Milli Basın Günü"dür. Ayda iki kez 300-400 baskısıyla yayımlandı. Toplam 56 sayı basıldı.

<span class="mw-page-title-main">Neriman Nerimanov</span> Nariman Narimanov

Neriman Nerimanov, Azerbaycanlı Bolşevik devrimci, yazar, yayıncı, politikacı ve devlet adamıydı. Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgalinden sonra, Mayıs 1920'de kurulan Sovyet Azerbaycanı hükûmetinin başına geçti ve bu görevini yaklaşık bir yıl sürdürdü. Daha sonra Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti yürütme konseyi başkanlığına seçildi. Ayrıca 30 Aralık 1922'den öldüğü güne kadar Sovyetler Birliği Merkez Yürütme Kurulunun parti başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ayna Sultanova</span>

Ayna Sultanova, Azeri devrimci. Azerbaycan'ın ilk kadın komünist devrimcilerinden biridir. 'Şark kadını' dergisinin ilk editörüdür. Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde(ASSC) Yüksek Mahkeme başkanı ve Eğitim, Adalet Komisarlığı gibi yüksek görevlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mirvarid Dilbazi</span>

Mirvarid Dilbazi, Sovyet Azerisi komünist şair.

<span class="mw-page-title-main">Nigar Rafibeyli</span>

Nigar Rafibeyli, Azeri yazar ve şair. Roman ve kısa öykü yazarı olan Anar Rızayev'in annesi, yazar ve şair Resul Rıza'nın eşidir.

İsa Muğanna veya İsa Mustafa oğlu Hüseynov yazar, senarist ve "Nesimi" ödülünü kazanan ilk kişi.

Samir Hasiyev, Azerbaycan Ulusal Kahramanı.

Eldar Agayev, Azerbaycan'ın Ulusal Kahraman'ı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu</span>

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu, 7 Aralık 1918 tarihinde kurulmuştur.

Bakıhanovlar, Azerbaycan'ın tanınmış soylu hanedan ailelerinden biri. Hanedanın temsilcileri, 1718 yılında kurulup 1747 ile 1806 yılları arasında bağımsız olan Bakü Hanlığı'nı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bey Hacıbababeyov</span>

Mehdi Bey Hacıbababeyov sosyal ve politik faaliyetlerde bulunmuş şahıs, Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin aktif katılımcılarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan ulusal basını</span>

Azerbaycan ulusal basını- 1875 yılı 22 Temmuz'da Hasan Bey Zerdabi'nin editörlüğü ile ilk sayısı yayımlanan "Ekinci" gazetesinin yayımı ile temeli atılan Azerbaycan medyası, o dönemden günümüze kadar başarılı bir yol kat etmiştir.