İçeriğe atla

Hasan Çelebi (hattat)

Hasan Çelebi (d. 1937, İnciköy, Oltu, Erzurum), Türk hattat.

Yazıları birçok caminin kubbe, mihrap, cümle kapısı ve duvarlarında, ulusal ve uluslararası koleksiyonlarda yer alır. Kimi anıtsal camilerin tamiratında yazıları ıslah etmiştir. Sultanahmet Camii'nin kubbe yazıları, Hırka-i Şerif Camii kubbe yazısı en önemli eserlerindendir.

UNESCO'nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında hazırlanan Türkiye'deki "Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri"'nde yer almaktadır.[1]

Yaşamı

1937 yılında Oltu ilçesine bağlı İnciköy'de doğdu. Babası Tahsin Efendi, annesi Sâkine Hanım'dır.

Okumayı kendi gayreti ile öğrendi.[2] Dayısı Yusuf Altaş'tan Kur'an öğrendi.[3] Hat sanatına ilgisi, köylerindeki caminin yazılarına ilgi duyması ve onları taklit etmesiyle başladı. 1954 yılında İstanbul'a giderek Üçbaş ve Çinili medreselerinde Arapça ve din dersleri aldı.

1956'dan itibaren Üsküdar'da müezzinlik ve imamlık yaptı. 1960 İhtilali'nden sonra İstanbul'dan ayrılarak, müezzinlik yapmak üzere Artvin'in Yusufeli ilçesine gitti. 1963 yılında İstanbul'a döndü ve 1987 yılında emekli oluncaya kadar imamlık yaptı.[4]

İstanbul'a dönüşünden sonra hattat Halim Özyazıcı'dan dört ay ders alan Hasan Çelebi, 1964'te Hamid Aytaç'ın öğrencisi oldu ve beraberlikleri Hamid Bey'in ölümüne kadar 18 yıl devam etti. 1975 yılında Hamit Bey'den sülüs ve nesih, icazeti adlı. Bunun yanı sıra 1981 yılın Kemal Batanay'dan ta'lik ve rik'a icazetini aldı.[2]

Sanatçı, 1960 sonunda Atik Ali Paşa Camii'nin cümle kapısındaki Mustafa Rakım Efendi'nin bir yazısını ıslah etmiş, 1974 yılında Sultanahmet Camii'nin tamiratı sırasında yan kubbe yazılarıyla köşe pandantiflerdeki Esmâ-ül Hüsnâ'ları düzeltmiştir.[2] 1981 yılında İslam Konferansı Teşkilatı'nın yazılarını yazmak için Cidde'de görevlendirildi.

İlk kişisel sergisini 1982 yılında İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)'nda açtı. Aynı yıl Suudi Arabistan hükûmeti tarafından Ravza-i Mutahhara'daki bütün yazıların ıslahı için davet edilmesi üzerine, Bakanlar Kurulu kararı ile yurt dışına ücretsiz izinli çıkma izni alması gerekti ancak gerekli izinler zamanında temin edilemediğinden bu tamirat gerçekleşemedi.[2] 1984 yılında Kuala Lumpur'da, 1985 yılında da Amman'da sergi açtı. 1987'de yeniden Suudi Arabistan'a davet edildi ve emekli olarak Arabistan'a gitti. Kuba Mescidi ile Kıbleteyn Mescidi'nin kubbe kuşak ve diğer yazılarını bir yıl süren çalışma sonunda tamamladı. 1992 yılında Kuala Lumpur'da bir kişisel sergi açtı. 1994 yılında IRCICA'da "Hat Sanatında 30. Yıl" sergisini açtı.

1976 yılından beri hat dersleri vermekte olan Hasan Çelebi, elliden fazla hat sanatçısı yetiştirmiştir.[5] 1992 yılından itibaren IRCICA tarafından düzenlenen uluslararası hat yarışmalarında jüri üyesi olarak yer almaktadır.[3]

Eserleri

Yurtiçi

  • TBMM Mescidi
  • Reşadiye Camii, Eskişehir
  • Merkez Camii, Van
  • İki Kapılı Cami, Kayseri
  • Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii, Kayseri
  • Yeni Cami kubbe yazıları
  • Sahil Yolu Camii mermer üzeri yazıları, Rize
  • Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii, Erzurum
  • Molla Kâzım Türbesi taş üzeri yazıları, Siirt
  • Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii, İstanbul
  • Üsküdar Selami Ali Camii, İstanbul
  • Ümraniye Son Durak Camii, İstanbul
  • Çağlayan Camii
  • Hürriyet Tepesi Cengiz Topel Camii, İstanbul
  • Fenerbahçe Camii, İstanbul
  • Yeniden inşa ettirilen Maltepe Camii
  • Mehmet Zahit Kotku Camii, Üsküdar, İstanbul
  • Güzelce Camii çini üzeri yazıları, Büyükçekmece, İstanbul
  • Yunus Emre Camii, Merter, İstanbul
  • Ortaçeşme Camii, Beykoz, İstanbul
  • Çilehane Camii, Çamlıca, İstanbul
  • Yıldırım Beyazid Camii, Çengelköy, İstanbul

Yurtdışı

  • İslam Tıp Merkezi Camii'nin iç ve dış yazıları, Kuveyt
  • Ravza-i Mutahhara'da Cuma ve Mülk sureleri, Suudi Arabistan
  • Kuba Mescidi'nin kubbe kuşakları ve mihrap cephesi yazıları, Suudi Arabistan
  • Kıbleteyn Mescidi'nin yazıları, Suudi Arabistan
  • Mescid-i Cuma'nın kubbe eteğine kuşak olarak Cuma Suresi, Suudi Arabistan
  • Cidde'de Harîsî ve Salih Kamil camilerinin yazıları, Suudi Arabistan
  • Almatı'da merkez Cuma Camii'nin seramikle işlenen yazıları, azakistan
  • Pforzheim şehrinde Fatih Camii, Almanya
  • Genk şehrinde Yunus Emre Camii, Belçika
  • Johannesburg Cuma Camii, Güney Afrika'da
  • Mostar kentinde Nezir Ağa Camii'nin yazıları, Bosna

Ödüller

Kaynakça

  1. ^ "Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri". Kütür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü web sitesi. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 
  2. ^ a b c d "Hattat Hasan Çelebi". İzmitdiyanet-sen.org sitesi. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 
  3. ^ a b Bilen, Yusuf. "Reîsü'l-Hattatîn Hattat Hasan Çelebi 37". Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi Sayı 37, 2016. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 
  4. ^ "Hasan Çelebi". Ketebe.org sitesi. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 
  5. ^ "Hasan Çelebi". Geleneksel Sanatlar Derneği Türkiye'nin Ustaları Projesi web sitesi. 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 
  6. ^ "Hüsn-i Hat Buluşması 2007". Geleneksel Sanatlar Derneği web sitesi. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 
  7. ^ "Hattat Hasan Çelebi ye Fahri Doktora". Milli gazete web sitesi, 5 Mayıs 2013. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hüsn-i hat</span> İslâm medeniyetinde teşekkül eden güzel yazı sanatı.

Hüsn-i hat, Arap harfleri çevresinde oluşmuş güzel yazı sanatıdır. "İnce, uzun, doğru yol, birçok noktannın birbirine bitişerek sıralanmasından meydana gelen çizgi, çizgiye benzeyen şeyler ve yazı" anlamlarına gelen hat; İslam kültüründe "yazı" ve "güzel yazı" manalarında kullanılmıştır. Hat sanatkarına verilen isim olan "hattat" tahminen 4. - 5. yüzyıldan sonra kullanılmaya başlanmıştır. İlk hattat Hz. Ali, hat sanatını kullanarak Kur'an-ı Kerim'in güzel biçimde yazılmasını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Hamdullah</span> Resul Küttab

Şeyh Hamdullah veya bir Türk hattatıdır. Sühreverdiyye tarikatı şeyhlerinden Mustafa Dede Efendi’nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Karahisari</span> Osmanlı Türk hat sanatçısı

Ahmed Karahisari, Osmanlı hattatı.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Ulu Camii</span> Bursada bir cami

Bursa Ulu Cami, Bursa'da I. Bayezid tarafından 1396-1400 yılları arasında yaptırılmış ulu camidir.

Fuat Başar, hattat, ebrûcu ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Ayazma Camii</span>

Ayazma Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. 26. Osmanlı Padişahı III. Mustafa tarafından, annesi Mihrişah Emine Sultan ve ağabeyi Şehzade Süleyman adına yaptırılmıştır. Mimarı Mehmed Tahir Ağa'dır. Yapımına 1758 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1760 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı ve Barok esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cihangir Camii</span> İstanbul, Beyoğlunda bulunan cami

Cihangir Camii, Beyoğlu, Pürtelaş mahallesinde, Cihangir yokuşundadır. İlk cami Kanuni Sultan Süleyman tarafından Şehzade Cihangir için Mimar Sinan'a yaptırılmıştı (1559). Sonra cami deprem ve yangınlarda defalarca yıkılıp yapılmış, en son 1889'da II. Abdülhamid yenilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Feyhaman Duran</span> Türk ressam ve hattat

Feyhaman Duran, Türk ressam ve hattat. Türk Resim Sanatı'nda, portre sanatının ilk ve en önemli temsilcisi sayılır. 1914 Çallı Kuşağı ressamlarındandır. Özellikle Atatürk ve İnönü portreleriyle ünlenmiştir.

Hâmid Aytaç, Türk hattattır.

“Mehmed Hulusi Yazgan”, “İstanbullu Hulusi Efendi”, Türk hattat.

<span class="mw-page-title-main">Kazasker Mustafa İzzet Efendi</span> Osmanlı hattatı (1801-1876)

Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.

Hattat Mehmed Şefik Bey, Türk hattat.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Rakım Efendi</span> Osmanlı hattat

Mustafa Rakım Efendi, Osmanlı hattat, ressam.

<span class="mw-page-title-main">Hattat Aziz Efendi</span> Osmanlı hattat

Hattat Aziz Efendi, Şeyh Mehmet Abdülaziz (Aktuğ) Efendi, Türk hattat.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Şevki Efendi</span>

Mehmed Şevki Efendi (d. 1244/1829, Kastamonu - ö. Hicri 25 Nisan 1303 - M. 7 Mayıs 1887, İstanbul, Osmanlı hattat. Yazı sanatına "Şevki Mektebi" adlı üslûbu kazandırmış, sülüs-nesih hat meşkleriyle bilinmektedir.

Mehmed Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş ve is mürekkebi imali, aharcılık, mücellidlik gibi kitap sanatları ustası, imam ve hatip. Pek çok sanat dalında bilgisi, yetkinliği ve ustalığı ile Hezârfen unvanıyla da tanınmaktadır. Ebru sanatında Necmeddin üslubu'nu oluşturmuştur.

Güzin Duran, Türk ressam ve hattat.

<span class="mw-page-title-main">Celî</span>

Celî, hat sanatında bir yazı cinsi meşkedilirken kullanılan meşk kaleminden daha geniş bir kalemle yazılan iri şekline verilen isimdir.

Mustafa Esat Düzgünman Türk ebru sanatçısı, mücellit, dini musiki bestecisi ve icracısı, şair, türbedar ve aktar.

Suudi Arabistan sanatı, Suudi Arabistan'da yapılan görsel sanatlardır. Arap Yarımadası'nda İslam'ın yayılışı ile birlikte bölgenin kültürü önemli ölçüde zenginleşmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.