İçeriğe atla

Harkiler

Bir Harki (1961)
İkinci Dünya Savaşı gazisi bir Harki (1961)

Harkiler ya da Harki (Arapça:حركة kelimesinden), 1954-1962 Cezayir savaşı sırasında Fransız Silahlı Kuvvetleri adına görev yapan yardımcıyı ifade eder. Ayrıca, bağımsızlık savaşı sırasında Fransa'ya bağlılığını bildiren ve Cezayir'in bağımsızlığını istemeyen tüm Cezayirli Müslümanlar genellikle bu şekilde adlandırılır.

Arka plan

Cezayir'in Fransa tarafından işgal edilmesinden sonra, Fransız ordusu daha önce Osmanlı idaresinde görev yapmış olan 2.000 yardımcı birlik topladı. 19'un ortası 19. yüzyılda, üç ilin her birinin kendi tüfek alayı vardı ( Régiment des Tirailleurs). 1912'de Fransız hükûmeti yerel nüfus için zorunlu askerlik getirdi. Sonuç olarak, yaklaşık 90.000 Cezayirli Birinci Dünya Savaşı'na asker olarak katıldı. Dünya Savaşı sırasında Fransız silahlı kuvvetlerinde 66.000'den fazla Cezayirli görev yaptı. Birimlerin çekirdeği, ailelerinde askerlik hizmeti birkaç nesildir yaygın olan askerlerden oluşuyordu.[1]

Tarih

1952 yılında, etnolog Jean Servier sömürge idaresi adına çalıştı, bir kabile çatışması bir sadık kabileyi desteklemek amacıyla bir kabadayı olarak (Fransız edebiyatında Harka) bir HaRaKa kurdu. 1955'te, sivil kalkınmayı ve halkla teması teşvik etmesi beklenen ordunun özel idari birimleri, kendi korumaları için birim başına bir Maghzen yardımcı birliği kurdu. Bu tür yaklaşık 40 birlik ile Moghaznis olarak bilinen bu savaşçıların toplam gücü yaklaşık 1.200 kişiydi. 1959'da bu yardımcı birlikler 28.000 kişiden oluşuyordu. 1956'da General Henri Lorillot'tan bir emir, Harkas'ın kolordu düzeyinde kurulduğunu duyurdu. Harkis'e, FLN'nin (Ulusal Kurtuluş Cephesi) gerillalarını takip etmek için bir keşif rolü verildi. Fransız birlikleri, karşıt oluşumların parçalanmasını devralacaktı. Harkis, sadece küçük bir miktar el parasının yanı sıra pansiyon ve konaklama aldı. Savaşta alınan yaralar, Fransız yasalarına göre sivil kazalar olarak kabul edildi.[2] 1962'deki savaşın sonunda, Fransız ordusunda Cezayir'den yaklaşık 45.000 Harkis, 60.000 askere alınmış ve 20.000 profesyonel asker, 60.000 yerel milis üyesi vardı. Orduya ek olarak, yaklaşık 50.000 devlet çalışanı vardı.[3]

Bağımsızlıktan sonra, FLN ve bağımsızlık hareketinin sempatizanları tarafından çok sayıda şiddetli saldırı oldu. İşbirlikçi olarak algılanan Cezayirlilere yönelik intikam, yer yer kendi sadakatlerini kanıtlamak ve yeni rejime yakınlık göstermek için kullanıldı. Neredeyse hiç rakam mevcut değil. Sétif yakınlarındaki Akbou bölgesinde, her 100.000 kişi için işbirlikçi olarak yaklaşık 2.000 kişi öldürüldü. Tahminler, savaş ve bağımsızlık sonrası şiddet döneminin tamamı için Harkiler arasında yaklaşık 6.000 ila 10.000 ölüm olduğunu ortaya koydu. Evian Antlaşması, sömürgeci gücün eski askerleri için hiçbir hüküm içermiyordu. Ancak Charles de Gaulle, Harkis'i kategorik olarak kabul etmeyi reddetti. De Gaulle, ordunun ve savunma bakanı Pierre Messmer'in endişelerini reddetti. Aktif ve eski askerî personel, kabul ettiği yasalara karşı bir ağ kurdu ve tahminlere göre yaklaşık 100.000-260.000 kişi Fransa'ya göç etti.

Eski savaşçılar ve aileleri çoğunlukla askeri kamplarda ve Vichy döneminden kalma eski gözaltı kamplarında bulunuyordu. 1970'lere kadar kamplardan gelen son mülteciler normal apartman dairelerine yerleştirilmedi. Çoğunlukla eğitimsiz kırsal nüfustan gelen çoğunluk, Fransa'da bir sosyal ayrımcılık hayatı yaşadı.[4][5][6]

25. Eylül 2001, devlet başkanı Jacques Chirac'ı Harkis'in ulusal olarak tanındığı gün olarak ilan etti.[7] 5'inde Aralık 2007, Başkan Nicolas Sarkozy Harkis temsilcilerini Elysée Sarayı'nda kabul etti. Harki'yi Fransız toplumuna daha iyi entegre etme çabalarına söz verdi. Kendisi de 31 Mart'ta cumhurbaşkanlığı adayı için yürüttüğü seçim kampanyasının bir parçası olduğu için o zamanki vahşet için resmi bir özür. Mart 2007[8] söz vermişti ama gerçekleşmedi.

2016'da Cumhurbaşkanı François Hollande, Harkilerin katledilmesinden ve "insanlık dışı kabul koşulları"ndan "Fransız devletinin sorumluğunu" kabul etti.[9]

Harkilerin diğer Cezayirlilerle olan çatışma durumu, Harkiler ve Cezayir göçmenlerinden gelen sonraki nesillere aktarılır.[10]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Mohand Hamoumou, Abderahman Moumen: L’Histoire des Harkis et Français Musulmans : la fin d’un tabou? In: Mohammed Harbi, Benjamin Stora (Hrsg.): La guerre d’Algérie, 1954–2004. La fin de l’amnésie. Robert Laffont, Paris 2004, ISBN 2-221-10024-7, S. 458 f.
  2. ^ Mohand Hamoumou, Abderahman Moumen: L’Histoire des Harkis et Français Musulmans : la fin d’un tabou? In: Mohammed Harbi, Benjamin Stora (Hrsg.): La guerre d’Algérie, 1954–2004. La fin de l’amnésie. Robert Laffont, Paris 2004, S. 462 f.
  3. ^ Martin Evans: Algeria: France’s undeclared War. Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-280350-4, S. 325.
  4. ^ Martin Evans: Algeria: France’s undeclared War. Oxford University Press, Oxford 2012, S. 327 f, S. 351.
  5. ^ Martin Shipway: Decolonization and its Impact. A Comparative Approach to the End of the Colonial Empires. Blackwell, Oxford 2008, S. 217 f.
  6. ^ Guy Pervillé: La Guerre d’Algérie : combien des morts? In: Mohammed Harbi, Benjamin Stora (Hrsg.): La guerre d’Algérie, 1954–2004. La fin de l’amnésie. Robert Laffont, Paris 2004, S. 713.
  7. ^ "Chirac hails Algerians who fought for France", in: The Telegraph, 26. September 2001.
  8. ^ Zeitung Le Monde vom 31. März 2007 und der discours du 31 mars 2007 de Nicolas Sarkozy, Candidat à la Présidence de la République 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. à im Rahmen eines Treffens mit Repräsentanten der Gemeinschaft der Harki in Paris, Samstag 31 März 2007.
  9. ^ Michaela Wiegel: Harkis als Opfer anerkannt. In: Frankfurter Allgemeine Zeitung, 26. September 2016, S. 4.
  10. ^ Régis Pierret: Les filles et fils de harkis : entre double rejet et triple appartenance, Éditions L'Harmattan 2008, S. 148.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cezayir</span> Kuzey Afrikada bulunan bir ülke

Cezayir, resmî adıyla Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da bir ülkedir. 2,381,741 kilometre karelik yüzölçümü ile Afrika'nın yüzölçümü olarak en büyük ülkesi olan Cezayir, dünyanın onuncu, Arap Dünyası ve Afrika Birliği içerisinde ise en büyük ülkedir. Aynı zamanda, 44 milyonluk nüfusuyla da Afrika'nın en kalabalık sekizinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Cezayiri</span> 1830 - 1962 yılları arasında Cezayirde varolmuş Fransız sömürgesi

Fransız Cezayiri veya Fransa Cezayir Mandası b 1830 - 1962 yılları arasında Cezayir'de var olmuş Fransız sömürgesi.

<span class="mw-page-title-main">Pied-noir</span>

Pied-noir, günümüzdeki üç Kuzey Afrika ülkesinin Fransız sömürgesi oldukları dönemde özellikle sahil şeridinde yerleşmiş bulunan Avrupa kökenli nüfusa ve bu nüfusun günümüzdeki uzantılarına verilen isimdir. Bu Avrupalı nüfus başta Fransızlardan, ancak önemli miktarlarda da, zamanla Fransızlaşan İspanyollardan ve İtalyanlardan oluşmaktaydı. Kültürel geçişimler ve idari reformlar sürecinde Kuzey Afrika Yahudileri de, aşamalı olarak, pied-noir toplumuna dahil olmuşlar veya dahil sayılmışlardır. Fransa idaresi Cezayir'de, örneğin Osmanlı Devleti'nin aksine, 1960'lara kadar gerçek bir apartheid rejimi tesis etmiş bulunduğundan Kuzey Afrika Araplarının oluşturduğu çoğunluk hiçbir zaman piednoir kabul edilmemiş, ayrı yaşamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir Bağımsızlık Savaşı</span>

Cezayir Bağımsızlık Savaşı, Cezayirli Müslüman Araplar ile Avrupalı Cezayirlilerin arasındaki sürtüşmenin, 130 yıllık koloni yönetimine karşı bir isyana dönüşmesiyle başladı. Demokratik Özgürlüklerin Zaferi Hareketi (MTLD) adını alan Cezayir Halk Partisi 1950'de Fransız yönetimine karşı eylemlere başladı. 1952'de önemsiz bir suçtan yargılanan Ferhat Abbas'ın davası yönetimi hedef alan bir propaganda aracına dönüştü. MTLD ve Cezayir Ulema Cemiyeti yöneticileri de Arap devletlerinden destek sağlama çabalarını yoğunlaştırdı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

Sétif ve Guelma katliamı, 8 Mayıs 1945'te Fransızların Setif ve Guelma'da 45 bin Cezayirliyi öldürmesiyle sonuçlanan katliamdır. Cezayirliler, 1945'te meydana gelen ve 1968'e kadar süren toplu saldırıları "soykırım" olarak ifade etmektedirler. Çok sayıda insan işkence ve kötü muameleden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir el-Cezâirî</span> Cezayir Devletinin temelini atan din adamı ve asker

Abdülkadir el-Cezairî, tam adı Abdülkadir bin Muhyiddin bin Mustafa el-Hasanî el-Cezairî, 19. yüzyılda Cezayir halkının Fransız boyundurluğuna karşı mücadelesine (1840-1846) önderlik eden ve Cezayir Devleti'nin temelini atan din adamı ve asker. 1832'de Maskura emiri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir'deki Yahudilerin tarihi</span>

Yahudiler ve Yahudiliğin Cezayir'de uzun bir geçmişi vardır fakat 20.yy'ın sonlarına doğru gelişen politik gerginlik sebebiyle ülkedeki Yahudi nüfusu tükenmiştir.

İstihbarat ve Güvenlik Dairesi (DRS) Cezayir devlet istihbarat servisidir.

<span class="mw-page-title-main">Danièle Djamila Amrane-Minne</span>

Danièle Minne, Fransız kadın hakları savunucusu aktivisttir. 2. Dünya Savaşı esnasında Fransız-Cezayir Savaşı'nda Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) 'ye yardım etmekle suçlanmıştır. Annesş Jacqueline Netter-Minne-Guerroudj ve Cezayirli üvey babası Abdelkader Guerroudj, hem mahkûm edilmiş hem de Cezayir isyanında aktif görev alan Fernand Iveton'a ortaklık yapmaktan suçlu bulunmuşlar ancak anne ve üvey babası yazar Simone de Beauvoir'in çabalarıyla hapisten kurtulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'nın Cezayir'i İşgali</span> Fransa Krallığı’nın, Osmanlı hakimiyetindeki Cezayir bölgesine 1830-1847 yılları arasında düzenlediği işgal

Fransa'nın Cezayir'i İşgali Fransa Krallığı'nın Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Cezayir-i Garp Eyaleti 'ni işgalidir. 1827- 1830 arası işgal öncesi Cezayir abluka altına alınmıştır. 1830'da Cezayir'in işgali ile birlikte Cezayir'de 300 yıldan fazla süren Osmanlı egemenliği sona erdi ancak toplu direniş 1847'ye kadar kısmi direniş ise 1903'e kadar devam etmiştir. Cezayir'in işgali Fransa'daki iç siyasi çekişmenin ortasında gerçekleşmiş olup sonraki yıllarda Fransa ülkedeki direnişi kırmak için ek askeri kuvvetler getirmiştir. 1827'de Cezayir-i Garp eyaleti'nin yöneticisi Hüseyin Dayı ile Fransız konsolos arasındaki bir tartışma ablukaya dönüştü ve ardından Fransa'nın Temmuz Monarşisi, 1830'da Cezayir'i işgal edip hızla ele geçirdi ve diğer kıyı topluluklarını ele geçirdi. Fransa'daki iç siyasi çekişmelerin ortasında, bölgenin kontrolünü elde tutmak için defalarca kararlar alındı ve sonraki yıllarda ülkenin iç kesimlerindeki direnişi bastırmak için ek askerî güçler getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Nahla El Fatiha Naili</span> Cezayirli heykeltıraş ve sanatçı

Nahla El Fatiha Naili, Cezayirli heykeltıraş ve sanatçı.

Air Algérie SpA, merkezi Cezayir'de bulunan Cezayir'in bayrak taşıyıcı hava yolu şirketi. Houari Boumedienne Havalimanı merkezli şirket Avrupa, Kuzey Amerika, Afrika, Asya ve Orta Doğu'daki 28 ülkede 39 noktaya sefer düzenlemektedir. Ayrıca Cezayir içinde 32 havalimanınına uçmaktadır. Hava yolu Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, Arap Hava Taşımacılığı Organizasyonu ve Afrika Hava Yolları Birliğini'nin 1968'den beri üyesidir. Air Algérie şirketinin bütün hisseleri Cezayir devletinin kontrolündedir.

Cezayir'deki gazetecilerin çalışma koşulları, 1962 bağımsızlık savaşından bu yana gelişti. 1990'dan sonra, Basın Yasası kaldırılarak daha fazla basın özgürlüğü sağlandı. Ancak 1990'lardaki iç savaşla birlikte 70'ten fazla gazeteci Teröristler tarafından öldürüldü. Cezayir'de 1993 ile 1998 yılları arasında 60 gazeteci öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Assia Djebar</span>

Fatima-Zohra Imalayen, Assia Djebar mahlası ile bilinen Cezayirli romancı, çevirmen ve film yapımcısıdır. Eserlerinin çoğu kadınların karşılaştığı engelleri ele almaktaydı ve kendisi de feminist duruşuyla dikkat çekiyordu. "Sık sık kadınların yazı hareketleriyle ilişkilendirilir, romanları açıkça Cezayirli kadınların soy ağacının oluşturulmasına odaklanır ve politik duruşu sömürge karşıtı olduğu kadar ataerkillik karşıtıdır." Djebar, Kuzey Afrika'nın önde gelen ve en etkili yazarlarından biri olarak kabul edilir. 16 Haziran 2005'te Académie française'de, Mağrip'ten böyle bir tanınma elde eden ilk yazar seçildi. Çalışmalarının tamamı için 1996 Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Sık sık Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Satvali Muharebesi</span>

Satvali Muharebesi 18-19 Haziran 1830 tarihinde Fransa ile Cezayir Beylerbeyliği olarak da bilinen Osmanlı Cezayir-i Garp Eyalet birlikleri arasında, Cezayir Beylerbeyliği'nin başkentinin Fransa tarafından ele geçirilmesi ve Cezayir'in işgali sırasında gerçekleşmiştir. İşgali engellemeye çalışan Osmanlı-Cezayir Beylerbeyliği birlikleri muharebe öncesi ve sırasındaki yapılan taktik ve stratejik hatalar neticesinde başarısız olmuştur.

İbrahim Ağa, Fransa'nın 1830'da Cezayir'i işgali sırasında Cezayir kuvvetlerinin komutanı olan Cezayirli bir soyluydu. Aynı zamanda Cezayir Beylerbeyliği'nin son dayısı Hüseyin bin Hüseyin'in damatıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ali La Pointe</span>

Daha çok Ali la Pointe lakabıyla bilinen Ali Ammar, Cezayir Savaşı sırasında Fransız sömürge rejimine karşı Cezayir'in bağımsızlığı için savaşan Cezayirli devrimci bir savaşçı ve Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin gerilla lideriydi.

Chelif Muharebesi veya Cidouia Muharebesi 28 Nisan 1701'de Chelif Nehri kıyısında gerçekleşti. Alevi Sultanı İsmail İbn Şerif'in orduları ile Maskara Beyi Mustapha Bouchelaghem'in komutasındaki Cezayir Naipliği'nin orduları arasında savaşıldı. Bu olay, Tunus'un 1700 ve 1701 yıllarında Cezayir Naipliği'nin doğusuna düzenlediği saldırıyla koordineli olarak Alevilerin Cezayir Naipliği'nin batısını fethetme girişimi bağlamında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Melviye Muharebesi (1692)</span>

Moulouya Savaşı, Mayıs 1692'de Fas'taki Melviye nehri üzerindeki bir geçitte gerçekleşti. Alevi Sultanı Moulay İsmail'in orduları ile Cezayir Deyi Hadj Chabane'nin orduları arasında gerçekleşti.