Somali, resmî olarak Somali Federal Cumhuriyeti ve komünist yönetimde önceki bilinen adıyla Somali Demokratik Cumhuriyeti olarak anılan, Doğu Afrika'da Afrika Boynuzu denilen coğrafî bölgede bulunan bir ülkedir. 1991’de Somali İç Savaşı'nın başlamasından beri devletin çoğu bölgesinde merkezî bir hükûmet kontrolü yoktur. Uluslararası olarak tanınmış Federal Geçiş Hükûmeti, ülkenin sadece küçük bir parçasını yönetmektedir.
Somaliland, resmî olarak Somaliland Cumhuriyeti, Afrika Boynuzu'nda tanınmayan fiili bir egemen devlettir. Kuzeybatıda Cibuti, güneyde ve batıda Etiyopya ve doğuda Somali ile sınır komşusudur. İddia edilen bölgesi, 2021 itibarıyla yaklaşık 5,7 milyon sakinle 176.120 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Başkent ve en büyük şehir Hargeisa'dır. Somaliland hükûmeti, kısa bir süre bağımsız olan Somaliland Devleti olarak 1960'tan 1991'e kadar Somali Vesayet Bölgesi ile birleşerek Somali Cumhuriyeti'ni oluşturan İngiliz Somaliland'ın halefi devlettir.
Ali Sabieh Cibuti'de bir bölge. Başkenti Ali Sabieh'dir. Başkentten sonra en önemli şehri Holhol'dur. Ali Sabieh kuzeyde Arta Bölgesi, doğuda Somaliland (Somali), güneyde Etiyopya ve batıda Dikhil Bölgesi ile komşudur.
Arta Cibuti'de bir bölge. Başkenti Arta'dır. Yeni oluşturulmuş bir bölgedir. Arta kuzeyde Umman Denizi ile Tadjourah Bölgesi, doğuda Somaliland (Somali), güneyde Ali Sabieh Bölgesi ve batıda Dikhil Bölgesi ile komşudur.
Ogaden Savaşı (1977-1978), Etiyopya ile Somali arasında Etiyopya'nın Ogaden denilen bölgesinde meydana gelen savaş.
Puntland, Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturan özerk bölgelerden biri. Ülke topraklarının kuzeydoğusunu oluşturan eyaletin sınırları kesin olarak tespit edilemediğinden yüzölçümünün yaklaşık olarak 200.000 ile 250.000 km² arasında olduğu tahmin edilmektedir. Puntland Özerk Bölgesi'nde yine kesin olmamakla birlikte 2.500.000 ile 3.500.000 arasında insan yaşadığı tahmin edilmektedir. Bölgenin başkenti aynı zamanda Nugal idarî biriminin de başkenti olan Garove'dir.
Habeş Eyaleti, Kızıldeniz kıyısındaki bir Osmanlı Devleti eyaleti. Eyalet, Afrika'daki Massawa, Hergigo, Sevakin ve onların iç bölgelerini kapsamıştır. Ardından Zeila ve batı Somaliland eyalete katılmıştır. Eyalet bugünkü Eritre ve Cibuti'nin tamamıyla Somali ve Etiyopya'nın kuzey bölgelerini kapsıyordu.
Somali İç Savaşı Somali'de 1988'den bu yana sürmekte olan bir silahlı çatışmadır.
Somaliland Afrika Boynuzu'nda de jure olarak Somali'ye bağlı özerk bölge, de facto olarak bağımsızlığını ilan etmiş yönetim. Somaliland Cumhuriyeti kendisini eski Britanya Somalilandı himayesinde ve ardılı devlet olarak tanımlar. Somali 1991 yılında bölgeyi kendi yerel yönetimi ilan etti, Somaliland günümüzde herhangi bir ülke veya uluslararası kuruluş tarafından tanınmamaktadır.
Britanya Somalisi ya da Britanya Somalilandı 1884 yılından 1960 yılına kadar Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'da, Somali'nin kuzey bölgesindeki sömürgesidir ve Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'daki tek sömürgesidir. Bugünkü, Somaliland adındaki özerk bölgede kurulmuştur. Fransız Somalisi ve İtalyan Somalisi arasında kurulmuştur.
Somali İtalyan Vesayet Bölgesi ya da Somali İtalyan Mutemetliği (Mütevelliliği) Britanya Somalisi ve destekleyen kuvvetler tarafınca yıkılan İtalyan Doğu Afrikası'nın, İtalyan Somalisi Bölgesi'nin, 8 yıl boyunca (1941-1949), Büyük Britanya kontrolünde kaldıktan sonra, Birleşmiş Milletler'in toplu kararıyla Birleşmiş Milletler Vesayet Bölgesi haline getirilen ve yönetimi bizzat İtalya'ya verilen; bir referandum kararı sonucu, bağımsızlığını 5 gün yaşayabilmiş Somaliland Eyaleti ile birleşerek, ilk Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturana kadar 1949-1960 yılları arasında var olmuş yönetimsel bölge.
Khatumo, Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturan özerk bölgelerden biri. Ülke topraklarının kuzeyini oluşturan eyaletin sınırları kesin olarak tespit edilemediğinden yüzölçümünün yaklaşık olarak 100.000 ile 150.000 km² arasında olduğu tahmin edilmektedir. Khatumo Özerk Bölgesi'nde yine kesin olmamakla birlikte 1.000.000 ile 1.500.000 arasında insan yaşadığı sanılmaktadır. Bölgenin başkenti aynı zamanda Sool idari biriminin de başkenti olan Taleh'dir.
Somali vize politikası Somali'de kullanımı ve vize edinimini belirler. Kanun uyarınca, tüm ülkelerin vatandaşlarının Somali'yi ziyaret etmeleri için vize almaları gerekmektedir.
Somali resmi olarak 18 ile ve 90 ilçeye (degmo) ayrılmaktadır. Fiilen ise kuzeyde Hatumo, Puntland ile Somaliland, Orta Somali'de Galmudug ve güneyde Cubaland ve Güneybatı Somali özerk devletleri ile bölünmüş olup Federal Parlamento bu bölgelerin sayısı ve sınırlarını belirlemek ile görevlendirilmiştir.
Somaliland bayrağı, Afrika'da bulunan, bağımsızlığını ilan etmesine karşın uluslararası alanda Somali'nin bir parçası olarak görülen Somaliland tarafından 14 Ekim 1996 tarihinde kabul edilen ve 1997 yılından itibaren kullanılan resmî bayrağıdır.
Laas Geel, aynı zamanda Laas Gaal olarak da anılır, Somaliland, Hargeisa'nın kırsal eteklerinde, ülkenin Maroodi Jeex bölgesinde yer alan mağara oluşumlarıdır. Bu mağaralar, Afrika Boynuzu'ndaki evcilleştirilmiş Afrika yaban öküzlerinin bilinen en eski mağara resimlerinden bazılarını içerir. Laas Geel'in kaya sanatının yaklaşık M.Ö. 18.000 veya 20.000 yıl öncesine ait olduğu tahmin edilmektedir.
Somaliland pasaportu, tanınmayan Somaliland ülkesinin vatandaşlarına uluslararası seyahat için verilen pasaporttur. İlk kez 1996 yılında pasaport, 2014 yılında ise yeni küresel standartlar ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'nün gereklilikleri doğrultusunda biyometrik pasaport çıkarıldı. Tanınmayan bir pasaport olan yeni pasaport, sahtecilikle mücadelede daha iyi güvenlik ve büyük etkinlik sağlamaktadır.
Somaliland'ın vize politikası yasaya göre, tüm ülkelerin vatandaşlarının Somaliland'ı ziyaret etmek için vize almaları gerekir. Somaliland ve Somali'nin tamamen farklı vize politikaları bulunmaktadır ve Somaliland yetkilileri Somali tarafından verilen ulusal vizeleri tanımamaktadır.
Somaliland'daki Hristiyanlar, sayıları 100 ila 200 kişi arasında değişen küçük bir azınlıktır. Somaliland Hristiyanları, çoğunlukla dinlerini gizlice uygulamaya devam eden komşu ülkelerden gelen mültecilerden oluşur. Ülkedeki Hristiyanların çoğu yabancı kökenlidir. Hristiyan demografisi, Birleşmiş Milletler çalışanlarını veya Hargeisa'da üsleri olan diğer insani yardım kuruluşlarını içerir. Ancak 2021 itibarıyla, Somaliland'da en azından bazı bilinen yerel Hristiyanlar bulunur. Kilise ve Caritas International gibi kurumlar da yardım ve hayır işleri yürütür ve ayrıca okulların ve hastanelerin tamiri, gıda yardımı ve yoksul çocuklara yardım gibi programlar yürütür.
İshak Soykırımı, aynı zamanda Hargeisa soykırımı olarak da bilinmektedir, Siad Barre diktatörlüğü altındaki Somali Demokratik Cumhuriyeti tarafından Somaliland Bağımsızlık Savaşı sırasında 1987 ve 1989 yılları arasında İshak sivillerine yönelik sistematik, devlet destekli soykırımdır. Bu katliamda hayatını kaybeden sivillerin sayısının çeşitli kaynaklara göre 50.000 ila 100.000 arasında olduğu tahmin edilirken, yerel raporlar toplam sivil can kaybının 200.000 olduğunu tahmin edilmektedir. Soykırım aynı zamanda Somali Cumhuriyeti'nin ikinci ve üçüncü büyük şehirleri olan Hargeisa'nın ve Burao'nun yerle bir edilmesini ve tamamen yok edilmesini de içeriyordu. Başta İshak kabilesinden olmak üzere bölgedeki 500.000 Somalilinin ölümüne sebep olmuştur, "Afrika'da kaydedilen en hızlı ve en büyük zorunlu insan hareketlerinden biri" olarak tanımlanan ve o dönemde (1988) dünyanın en büyük mülteci kampının kurulmasıyla sonuçlanan olayda, 400.000 kişi daha topraklarından kaçarak Etiyopya'daki Hartasheikh sınırını mülteci olarak geçti. Yıkımın boyutu Hargeisa'nın 'Afrika'nın Dresden'i ' olarak bilinmesine yol açmıştır. Cinayetler Somali İç Savaşı sırasında meydana gelmiş ve "unutulmuş bir soykırım" olarak anılmıştır.
Somaliland
Wikimedia Commons'ta Hargeisa ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur 