İçeriğe atla

Hardal

Hardal
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae (Bitkiler)
Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)
Takım: Brassicales
Familya: Brassicaceae (Turpgiller)
Cins: Brassica, Sinapis
Türler
  • Hint hardalı (Brassica juncea)
  • Siyah hardal (Brassica nigra)
  • Beyaz hardal (Sinapis alba)

Hardal, turpgiller (Brassicaceae) familyasından, tohumları baharat olarak kullanılan, sarı çiçekli, otsu bir bitkidir. On kadar farklı türü olmasına karşın üç ana türü genelde baharat olarak bilinir ve kullanılır. Bunlar: Beyaz, siyah ve kırmızı hardaldır. Kırmızı hardal Hint hardalı olarak da adlandırılır.

Kullanımı

Hardal bitkisinin yapısı

Türkiye'de hardal yaygın olarak kullanılan bir baharat değildir. Piyasada bulunabilecek hardal sosları genellikle yerli veya ithal Amerika tipi hardallardır.

Siyah hardal ya da beyaz hardal bitkilerinin tohumları ya da bu tohumların öğütülmüş hâli baharat olarak kullanılır. Keskin ve yakıcı bir tadı vardır. Sos olarak ve soslara sarımsı renk vermek için zerdeçal ile birlikte kullanılır. Bütün hâldeki hardal tohumları turşu salamuralarında, et ve deniz ürünleri pişirmede kullanılabilir. Lahana turşusu ve yağlı salamuraları tatlandırmak için kullanılır. Hindistan'da tereyağında kızartılıp patlatılan tohumlar hoş kokuları ile garnitürlerde veya çeşni olarak yemeklerde kullanılır. Toz hardal da içeceklere ve fırında yapılan bazı yemeklere katılır.

Kahverengi tohumlar köri hazırlamak için diğer baharatlarla karıştırılır. Brassica juncea türünden hardal yağı elde edilebilir. Toz hardal, ızgara sosları, fırınlanmış sebzeler ve yumurtalarda kullanılabilir. Tatlıdan acıya ve keskin kokuludan yumuşak tatlara kadar hardal sosları bulmak mümkündür. Et yemeklerinde, özellikle av etlerinden yapılan yemeklerde, yumurta ve sebzelerden yapılan salatalarda da hardal sosu kullanılabilir.

Hazırlama ve saklama

Hardal tohumları bütün hâlde yemeklerde kullanılabilir. Toz hâle getirilmiş tohumlar acı değildir. Hardal tozları soğuk su ile karıştırıldığında; kükürt içeren glukozit ve hardal enzimleri kimyasal reaksiyona girerek, karışım 10 dakika içinde acı ve keskin kokulu bir hâl alır. Bu işlemde sıcak su kullanılmamalıdır, sıcak su hardalın yapısındaki enzimleri bozup yağını uçuracağından acılık ve keskin koku oluşmamasına neden olur. Hardal tozundaki bu reaksiyonu sona erdirmek için sirke, koruk suyu gibi asidik malzemeler kullanılabilir.

Hardal sosları yapımındaki önemli nokta; hangi anda reaksiyona son verilmesi gerektiğinin belirlenmesi deneyim gerektirir. Su ile reaksiyonunu tamamlayan hardal soslarına tatlandırıcı ve koku verici malzemeler (limon, sirke, bira, şarap, tuz vb.) ilave edilir. Hardal soslarına renklendirici olarak bazen zerdeçal da (turmerik) eklenebilir.

Hardal tozu sirke ile karıştırılmışsa continental hardal, su ile karıştırılırsa İngiliz hardalı adını alır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Dalby, Andrew (2004). Tehlikeli Tatlar: Tarih Boyunca Baharat. Nazlı Pişkin tarafından çevrildi. İstanbul: Kitap Yayınevi. s. 216. ISBN 975-8704-56-7. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baharat</span>

Baharat, bitkilerin kök, yaprak, tohum gibi kısımlarının bazen olduğu gibi tazeyken, bazen de kurutulup, toz haline getirilip, ufalanıp veya benzeri kimi işlemlerden geçirilip, muhafaza edilip kullanılan ve yemeklere, içkilere başka koku ve tatlar eklemeye yarayan gıda malzemelerinin genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aşçılık</span> yemek yapma

Aşçılık, besinlerin çeşitli yöntemlerle yemeye hazır duruma getirilmesine denir. Ahçılık olarak da bilinir. Ev ekonomisi'nin temel bileşenlerinden biridir. Şef, aşçı, yardımcı şef, pasta şefi, mutfak şefi, fırıncı, gastronomcu, çikolatacı gibi mesleklerle sıkı ilgilidir. Birçok ülkelerde aşçılık mesleği öğrenmek için aşçılık okulu, aşçılık fakültesi, aşçılık akademileri bulunmaktadır. Aşçılığın en temel yöntemi pişirmedir. Ama "aşçılık" terimi, pişirmenin yanı sıra kurutma, isleme, dondurma ya da salamura gibi başka yöntemleri de kapsar. Besinler birkaç nedenden dolayı pişirilir. Bazı besinleri çiğ yeme düşüncesinden hoşlanmayız. Belirli besinleri pişirerek yemeye alışık olduğumuzdan, pişirmenin besinlere iyi bir tat kazandırdığına inanırız. Öte yandan pişirildiklerinde besinlerde değişiklikler oluşur ve bu da bazı besinlerin yenmesini ve sindirilmesini kolaylaştırır. Moleküler gastronomi, fizik ve kimya perspektifinden beslenmenin bilimsel yaklaşımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Japon mutfağı</span>

Japon mutfağı, Japonya'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz ürünleri içeren yemeklere de çok sık rastlanmakta olup genellikle ızgara yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir. Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık ürünleri veya sukiyaki ve nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış yemek bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hint cevizi</span>

Hint cevizi ya da Muskat (Myristica), portakal ağacına benzeyen, anavatanı Banda Adaları olan bir tropik ağaç cinsi ve baharat olarak kullanılan meyvesi. Hindistan cevizi ile ad benzerliği dışında ilgisi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Salça</span>

Salça, domates veya kırmızı biberin çeşitli işlemlerden geçirilmesiyle üretilen, yemeğe lezzet ve renk katmak için kullanılan, koyu kırmızı renkli, tuzlu, uzun ömürlü, Türk mutfağına has ezmedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin mutfağı</span>

Çin mutfağı başta Çin olmak üzere Tayvan, Singapur, Malezya, Endonezya gibi Çin kültürünün yaygın olduğu Uzak Doğu ülkelerinden kaynaklanan ve Çin lokantaları sayesinde dünyanın birçok yörelerinde geniş bir biçimde tanınan bir mutfaktır. Çeşit bakımından dünyanın en zengin mutfaklarından biri olan Çin mutfağı Uzakdoğu'da bile Çinlilerin yaşadığı her bölgede büyük farklılıklar gösterir. Ayrıca Uzakdoğu dışındaki Çin lokantalarında hazırlanan yemekler bulundukları ülkelerin kültürlerine uyarlandıkları için Uzakdoğu'dan çok farklı malzemeler kullanırlar ve farklı lezzetler sunarlar. Bunlara rağmen Çin mutfağı bazı ortak özelliklerden yoksun değildir. Sebze ağırlıklı yemekler, yemeklerin wok adı verilen çukur tavalarda pişirilmesi ve yemeklerin sofralarda yemek çubuklarıyla yenmesi Çin mutfağının en çarpıcı özellikleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Alman mutfağı</span> Alman ulusunun yemek tarzı

Alman mutfağı, Alman ulusunun yemek tarzından ileri gelmektedir. Yüzyıllar boyunca bölgeden bölgeye gerçekleşen sosyal ve politik değişiklikler etkisiyle mutfak gelişimini sürdürmüştür. Almanya'nın güney bölgeleri olan Bavyera ve Svabya, birçok ortak yemek kültürünü paylaşmaktadır. Malzeme ve yemekler eyaletlere göre değişmektedir. Hem ulusal, hem bölgesel nitelikte birçok önemli yöresel yemek bulunmaktadır. İlk zamanlar yöresel haldeki birçok yemek, günümüzde değişiklikler geçirerek ülke çapına yayılmışlardır. Alman mutfağı heterojen toplum yapısı ve karışık kültürü ile çeşitlilik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

<span class="mw-page-title-main">Acı sos</span> sos

Acı sos,, acı biber ve diğer bileşenlerden yapılmış herhangi bir çeşni, baharat veya salsadır.

<span class="mw-page-title-main">Fujian mutfağı</span>

Fujian mutfağı ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Min mutfağı, Çin'in Fujian Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Goldongmyeon</span>

Goldongmyeon, üzerine et ve sebze dilimleri eklenmiş karabuğday eriştelerinden oluşan ve baharatlı bir sosla yenen geleneksel bir yemeğin adıdır. Ayrıca glutensiz bir seçenektir. Goldong kelimesi, birbiriyle karıştırılan çeşitli bileşenler anlamına gelir. Orijinal yapımında baharat soya sosu ağırlıklı idi ancak günümüzde kırmızı biber salçası (goçucang) ile yapılmaktadır. Goldongmyeon, soğuk erişte veya naengmyeon mutfak geleneğinin bir parçasıdır. Kışın popüler olarak yenir ve esasen et suyu olmadan servis edilen baharatlı bir erişte yemeği ile aynıdır. Bibimyeon veya bibim guksu olarak. "Dongguk Sesigi" de, goldongmyeon, tatlı patates eriştesi, armut dilimleri, kestane ile süslenmiş karabuğday erişte yemeği olarak tanımlanmaktadır. Sığır eti,domuz eti,susam yağı ve soya sosundan yapılan baharat; on birinci ay boyunca (Lunar) tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Adobada</span> Et ile yapılan Meksika mutfağındaki bir yemek

Adobada, adovada adı da kullanılır, Meksika mutfağında tacolara benzer şekilde yaygın olan birçok yemek için bir hazırlıktır. Adobada, genellikle sirke ve kekik ile kırmızı acı sosuyla marine edilmiş domuz etidir, ancak farklı et türlerini ve al pastor'a daha yakın marine edilmiş sosları ifade edebilir. Genellikle küçük, esnek mısır tortillasında sotelenmiş sebzeler ve peynirle birlikte servis edilir.

<span class="mw-page-title-main">Picadillo</span>

Picadillo birçok Latin Amerika ülkesinde ve Filipinler'de geleneksel bir yemektir. Kıyma, domates, kuru üzüm, zeytin ve bölgeye göre değişen diğer malzemelerle yapılır. Genellikle pirinçle servis edilir veya taco, tuzlu hamur işleri veya kroket gibi yemeklerde dolgu olarak kullanılır. İsim, "kıymak" anlamına gelen İspanyolca picar kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kore yemekleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kore mutfağından yemeklerin listesi aşağıda sıralanmaktadır.

Seon, patlıcan, kabak, salatalık veya Napa lahanası gibi buharda pişirilmiş sebzelerden yapılan ve etle doldurulan yerel Kore yemeklerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Pyeonyuk</span>

Pyeonyuk, geneleksel bir Kore yemeğidir. İnce doğranan etler haşlatılıp sıkıştırılarak yapılır. Sığır eti veya domuz eti ile yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Manado mutfağı</span>

Manado, Endonezya'nın 'Kuzey Sulawesi' eyaletinin başkentidir ve Sulawesi'nin, Makassar'dan sonra ikinci büyük şehridir. Şehir, Manado Körfezi'nin bitişiğinde yer alır ve dağlık bir alanla çevrilidir ve zengin bir mutfağı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone mutfağı</span>

Sierra Leone, tarlaları ve yüksek platformları arasında çeşitli nehirleri ve çağlayanları olan bir Afrika bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Senegal mutfağı</span>

Senegal mutfağı, Kuzey Afrika, Fransız ve Portekiz mutfağından etkilenen ve ülkenin en büyüğü Wolof olan birçok etnik gruptan türeyen bir Batı Afrika mutfağıdır. Bölgeye ilk kez 11. yüzyılda nüfuz eden İslam, mutfakta da rol oynuyor. Senegal, 1960'a kadar Fransa'nın bir kolonisiydi. Kolonizasyonundan bu yana, göçmenler Senegal mutfağını diğer birçok bölgeye getirdiler.