İçeriğe atla

Harbiye Muharebesi

Koordinatlar: 31°36′20.76″K 34°32′46.89″D / 31.6057667°K 34.5463583°D / 31.6057667; 34.5463583
Harbiye Muharebesi
Haçlı Seferleri

Muharebe, Chronica Majora, Matthew Paris
Tarih17 Ekim 1244 - 18 Eikm 1244
Bölge
Hiribya (La Forbie) köyü yakınları, Gazze'nin kuzeydoğusu
SonuçEyyûbî zaferi
Taraflar
Eyyûbîler
Harezmli paralı askerleri
Kudüs Krallığı
Tapınak Şövalyeleri
Hospitalier Şövalyeleri
Töton Şövalyeleri
Aziz Lazarus Şövalyeleri
Oultrejordain
Eyyûbî Humus
Eyyûbî Şam
Eyyûbî Kerak
Komutanlar ve liderler
Salih Eyyub
Rukn al-Din Baybars al-Salihi
Husam al-Din ibn Abi Ali
Walter IV of Brienne (esir)
Guillaume de Chateauneuf (esir)
Armand de Périgord (ölü)
Hugues de Montlaur (ölü)
Sâlih İsmail
Nasır Davud
Mansur İbrahim
Güçler
5,000 süvari
6.000'den fazla süveri
Yaklaşık 11.000
Kayıplar
Bilinmiyor Yaklaşık 7.500

Harbiye Muharebesi, ayrıca La Forbie Muharebesi olarak da bilinir, 17 Ekim 1244 - 18 Ekim 1244 tarihleri arasında Kudüs Krallığı, haçlı tarikat birlikleri, Eyyubilerden ayrılmış Şam, Humus ve Kerek birlikleri ile Harezmli paralı askerlerle takviye edilmiş Eyyubi Sultanı Es-Sâlih Eyyûb'inin Mısır ordusu arasında gerçekleşmiştir. Ortaya çıkan Eyyubi zaferi, Yedinci Haçlı Seferi çağrısına yol açtı ve Kutsal Topraklar'daki Hristiyan gücünün çöküşüne işaret etmiştir.

Arka plan

Ağustos ayında Kudüs'ün Harezmliler tarafından ele geçirilmesi hem Hristiyan hem de Müslüman devletler arasında büyük bir endişeye neden olmuştu. Humus Emiri Al-Mansur ve Kerak'ı yöneten Nasır Davud, Tapınak Şövalyeleri, Hospitalier Şövalyeleri, Töton Şövalyeleri, Aziz Lazarus Şövalyeleri[1] ve Kudüs Krallığı'nın geri kalan güçlerine katılarak Mısır Sultanlığına karşı sahaya çıktılar.

İki ordu, Gazze'nin kuzeydoğusundaki küçük bir köy olan La Forbie yakınlarında karşılaştı. Müttefik tarafta, Al-Mansur şahsen hazır bulundu ve yaklaşık 2.000 süvariye ve Şam'dan bir birlik müfrezesine komuta etti. Genel Hristiyan komutası, Yafa ve Aşkelon Kontu Brienne'li IV. Walter'a verildi, ancak Kudüs Patriği Nantes'li Robert ve Kudüs muhafızı Montfort'lu Philip de hazır bulundu. Hristiyan ordusu yaklaşık 1.000 süvari ve 6.000 piyadeden oluşuyordu. Ürdün kuvvetleri Sunqur al-Zahiri ve al-Waziri'nin komutası altındaydı ve yaklaşık 2.000 atlı Bedeviden oluşuyordu. Mısır ordusu, rakiplerine göre biraz daha zayıf olan Rukn al-Din Baybars al-Salihi adlı bir Memluk subayı tarafından komuta ediliyordu.

Al-Mansur, disiplinsiz Harezmlilerin dağılıp Mısırlıları önemli bir dezavantajlı durumda bırakmasını bekleyerek müttefiklere kamplarını güçlendirmelerini ve savunmaya geçmelerini tavsiye etti. Bununla birlikte, genel komuta verilen Walter, Outremer Hristiyanları için ender bir durum olan sayı avantajına sahipken savaşı reddetmeye isteksizdi. Müttefiklerin düzeni şu şekildeydi: Sağ kanatta, kıyıya yakın Hristiyanlar, merkezde Humus Emiri ve Şam, solda Bedeviler.

Muharebe

17 Ekim sabahı, Hristiyan şövalyelerin Mısırlılara defalarca saldırması ve hat boyunca çatışmaları ile savaşa katıldı. Mısır ordusu yerini korudu. 18 Ekim sabahı Baybars savaşı yeniledi ve Harezmlileri müttefik hattının ortasındaki Şam birliklerinin üzerine attı. Merkez, şiddetli saldırılarıyla paramparça oldu, ardından müttefik soluna döndüler ve Bedevileri paramparça ettiler. Emir'in süvarileri inatla direndi ama neredeyse yok edilmişlerdi; Al-Mansur nihayet, birliklerinden geriye kalan 280 kişiyle sahadan ayrıldı.

Önde Mısırlılar ve yanlarında Harezmliler tarafından tehdit edilen Haçlılar, Memlükleri karşı karşıya getirdiler ve başlangıçta başarılı oldular, onları geri püskürttüler ve Baybars'ı biraz endişelendirdiler. Harezmî aşiretleri, düzensiz piyadeler tarafından savunulan Hristiyan güçlerin arka ve yan taraflarına saldırırken, saldırıları yavaş yavaş ivme kaybetti. İyi silahlanmış şövalyeler inatla savaşmaya devam ettiler ve direnişlerinin çökmesi birkaç saat sürdü.[2]

5.000'den fazla Haçlı öldü. Brienne'li Walter, Chastelneuf'lu William, Hastane Ustası ve Trablus muhafızı dahil 800 esir alındı. Şövalye tarikatlarının birliklerinden yalnızca 33 Tapınakçı, 27 Hospitalier ve üç Cermen Şövalyesi hayatta kaldı; Montfort'lu Philip ve Kudüs Patriği Nantes'li Robert da Aşkelon'a kaçtı.[3] Bununla birlikte, Tapınağın Üstadı Armand de Périgord,[4], Tapınağın Mareşali Hugues de Montlaur ve ayrıca Sur başpiskoposu, Lod ve Remle (Aziz George) piskoposu ve Bohemond, Botron Lordu ve oğlu John öldürüldü.

Neticesi

Papa IV. Innocentius Yedinci Haçlı Seferi Kudüs Krallığı, La Forbie'nin ardından en kötüsünü yaşadı. Hıttin Muharebesi'nden bu yana bu kadar büyük bir orduyu sahaya çıkaramamıştı ve bir daha asla taarruz operasyonlarına girişemeyecekti. Eyyubilere kalıcı bir başarı getirmedi; Harezmliler, Mısırlılarla araları bozulduktan sonra 1246'da Al-Mansur İbrahim tarafından Humus dışında yenildiler. Baybars[a] Harezmilere katılmakla suçlandı ve daha sonra Salih Eyyub tarafından tutuklandı ve hapishanede idam edildi.[5]

Hıttin Muharebesi, Kudüs'ün düşüşüne yol açtığı için büyük sembolik öneme sahipken, Outremer'deki Hristiyan gücünün çöküşüne gerçekten damgasını vuran bu muharebedir.[]

Kurguda

  • La Forbie Muharebesi olayları , Robert E. Howard'ın yazdığı " The Sowers of the Thunder " adlı kısa roman için bir zemin oluşturuyor.

Notlar

  1. ^ Sultan olan El-Zâhir Baybars ile karıştırılmamalıdır.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Marcombe, David (2003). Leper KnightsSınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. Boydell Press. ss. 13-14. ISBN 1-84383-067-1. 
  2. ^ Dougherty, Martin J. (2007). Battles of the Crusades. Londra: Amber Books. ss. 176-77. ISBN 978-1-905704-58-3. 
  3. ^ Runciman 1987, s. 227.
  4. ^ Barber 2012, s. 145.
  5. ^ Humphreys 1977, s. 285.
Genel


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eyyûbîler</span> Orta Doğuda hüküm sürmüş olan geç dönem Orta Çağ Kürt devleti (1171–1250)

Eyyûbîler, Eyyûbîler Devleti veya Eyyûbî Sultanlığı, Zengî Devleti'nin komutanı ve daha sonradan Fâtımî Devleti'nin veziri olan Selahaddin Eyyubi'nin 1171 yılında kurduğu Eyyûbî Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu Sünni Müslüman bir devlettir. En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz, Filistin, Libya, Yemen ve Levant bölgelerini egemenliği altında tutmuştur. 1171'de Selahaddin Eyyubi tarafından Mısır'daki Şii Fâtımî Hâlifeliği'nin ortadan kaldırılmasının ardından doğan bir iktidar boşluğuyla tarih sahnesine çıkan devlet, 1187'de Hıttin Muharebesi ile Kudüs'ü Hristiyanlardan geri almış ve Orta Doğu'da önemli bir güç hâline gelmiştir. Hanedanlık, bölgedeki hâkimiyetini 13. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Krallığı</span> Birinci Haçlı Seferinden sonra Katolikler tarafından Kudüs ve çevresinde kurulan bir devlet (1099–1291)

Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur. Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Baybars</span> 1260-1277 arasında Memlûk Devleti sultânı

I. Baybars ya da tam künyesiyle el-Melikü'z-Zâhir Rüknüddîn Baybars el-Bundukdârî, Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş Kıpçak asıllı Memlûk Devleti sultanıdır. Baybars, muhtemelen 15 yaşında köle olarak satın alınıp bir memlûk olarak yetiştirilmiş, yeteneği sayesinde hızla terfi ederek emirliğe kadar yükselmiştir. Mansure Muharebesi ve Ayn Calut Muharebesi'ni başarılı sevk ve idaresiyle bu muharebelerin kazanılmasında başrol oynamış ve ün kazanmıştır. Mısır Eyyûbî sultanı Turanşah'ı bir suikastla öldürmesinden sonra Kutuz sultan olmuş, Baybars çeşitli nedenlerle onu da öldürerek Memluk Sultanlığı hükümdarı olmuştur. Devletin gerçek anlamda kurucusu olarak kabul edilir. Pek çok Haçlı kalesini ve kentini ele geçirmiş, Levant'daki Haçlı varlığını birkaç sahil kentine kadar daraltmış, İlhanlılar'ın Kuzey Suriye'deki varlığına son vermiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'ni İlhanlı işgalinden kurtarmak için Anadolu'ya bir sefer düzenlemiş olmasına rağmen Anadolu Selçuklu yöneticilerinden vadedilen desteği göremeyince ülkesine geri dönmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Haçlı Seferi</span> 1189–1192 yılları arasındaki Haçlı seferi

Üçüncü Haçlı Seferi, 1189-1192 yılları arasında gerçekleşmiş Haçlı seferi.

<span class="mw-page-title-main">Beşinci Haçlı Seferi</span>

Beşinci Haçlı Seferi, 1217–1221 yılları arasında Katolik kilisesine mensup Avrupalılar tarafından gerçekleştirilen haçlı seferidir. Avrupalılar, Mısır'daki Eyyubiler'i yenerek Kudüs ve diğer kutsal toprakları ele geçirmek istemişlerdir ancak amaçlarına ulaşamamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Hıttin Muharebesi</span> Eyyûbîler Devleti ile Haçlı kuvvetleri arasında 1187de gerçekleşen muharebe

Hıttin Muharebesi, 4 Temmuz 1187 tarihinde, I. Haçlı Seferi sonucunda Kudüs'te kurulmuş bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın Kralı Lüzinyanlı Guy'un askerleri ile Selahaddin Eyyubi komutasındaki Müslüman Eyyubiler Devleti ordusu arasında, Taberiye Gölü'nün batı yakasındaki Taberiye Kalesi yakınında bulunan Hıttin Köyü ve volkanik "boynuz" şekilli Hıttin Tepesi civarında gerçekleşen muharebedir. Selahaddin Eyyubi komutasındaki Eyyubi ordusu, Haçlı Kudüs Krallığı ordusunun etrafını sararak imha etmiş, yaklaşık 17.000 Haçlı askeri öldürülmüş ve Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy, bu muharebe sonunda esir düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Nûreddin Mahmud Zengî</span>

Nûreddin Mahmud Zengî, Büyük Selçuklular'ın Haleb Atabeyi.

Muizzuddin El-Mansur Aybeg, Mısır Memlûk Sultanlığı'nın kurucusu ve ilk sultanı olan Türkmen kökenli hükümdar. 1250 ve 1257 yılları arasında hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Şecerüddür</span> Memlûk Sultanlığının ilk hükümdarı

Şecerüddür, Memlûk Sultanlığı'nın ilk hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Yedinci Haçlı Seferi</span>

Yedinci Haçlı Seferi 1248 - 1254 yılları arasında Mısır'a yönelik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Montgisard Muharebesi</span> Eyyubiler ile Kudüs Krallığı arasında gerçekleşen bir savaş

Montgisard Muharebesi, Eyyubiler ile Kudüs Krallığı arasında 25 Kasım 1177 tarihinde yapılan savaşın adıdır. Cüzzam hastası olan 16 yaşındaki Kudüs kralı IV. Baudouin sayıca daha az olan Hristiyan Ordusu ile Selahattin Eyyubi'yi yenmiştir. Ağır bir yenilgi alan Müslüman ordusundan sadece çok az sayıda asker hayatta kalacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Dokuzuncu Haçlı Seferi</span>

Dokuzuncu Haçlı seferi 1271-1272 yıllarında yapılan ve bazen Sekizinci Haçlı seferi ile birlikte olduğu kabul edilen Kudüs'ün bulunduğu Hristiyanlar için Kutsal Topraklar'a Orta Çağlar Haçlı seferlerinden sonuncusu.

<span class="mw-page-title-main">İbelinli Balian</span> Kudüs Krallığına bağlı Fransız soylu

İbelinli Balian, 12 yüzyılda Haçlı devleti Kudüs Krallığı'nda önemli bir Fransız soylu. 1170-1193 yılları arasında İbelin'in efendisiydi. 1187'de Kudüs Kuşatması sırasında şehrin savunmasının lideri olarak 2 Ekim 1187'de Kudüs'ü Selahaddin Eyyubi'ye teslim etti.

Efdal bin Selâhaddîn, tam adı Ebū Hasan Nūreddīn Melik el-Efḍal Alī bin Salāḥaddīn Yūsuf, Selahaddin Eyyubi'nin 17 oğlundan en büyüğüdür. 1186–1196 döneminde Eyyubiler Suriye Sultanı ve üst Eyyubiler Sultanı olarak hükümdarlık yapmıştır.

es-Sâlih Eyyûb ya da tam adıyla Ebü'l-Fütûh el-Melikü's-Sâlih Necmüddîn Eyyûb b. Muhammed 1240-1249 döneminde Eyyubiler Mısır Sultanı olarak ve 1239 ile 1245-1224 döneminde Eyyubiler Suriye Sultanı olarak hükümdarlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Âdıd</span>

Âdıd veya El-Âdıd li-Din-Allâh Tam künyesi: Ebu MuHammed El-Âdıd li-Din-Allâh, Abdullah İbni Yusuf el-Ḥafıẓ.

Nasır Davud, babası ölünce 1227 – 1229 döneminde kısa bir süre beşinci Eyyubiler Suriye Sultanlığı yapmış; bu sultanlıktan azlinden sonra 1229 – 1248 döneminde Kerek Emirliği görevine geçmiş; 1248'de bu emirlikten azledilikten sonra 21 Mayıs 1259'da Moğollardan kaçmakta iken Şam yakınlarında Buvayda köyünde ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Fâriskûr Muharebesi (1250)</span>

Fâriskûr Muharebesi, Yedinci Haçlı Seferi'nin son büyük muharebesidir. Muharebe, 6 Nisan 1250'de Fransa Kralı IX. Louis liderliğindeki Haçlılar ile Eyyubi Hanedanı'ndan Turanşah liderliğindeki Mısır kuvvetleri arasında yapıldı. Mansûre Muharebesi'nde daha önceki bir Haçlı yenilgisinin ardından, Fâriskûr, Haçlı ordusunun tamamen yenilgisiyle ve IX. Louis'nin ele geçirilmesiyle sonuçlandı.

Nasır ad-Din al-Malik al-Mansur İbrahim bin Asad ad-Din Shirkuh, daha çok Mansur İbrahim olarak bilinir,, Eyyûbî hanedanı altında 1240'tan 1246'ya kadar Humus emiri ("valisi") olan Kürt hükümdarıydı. Humus'u göreceli bir bağımsızlıkla tuttu, ancak başlangıçta Şamlı Sâlih İsmail'in komutası altındaydı. Daha sonra Sâlih İsmail ve onun Harezmşah müttefiklerine karşı savaşacaktı. Mansur, Sâlih İsmail ile 1241, 1242, 1244 ve 1246'da karşı karşıya geldi.

Al-Malik al-Salih Imad al-Din Ismail bin Saif al-Din Ahmed daha çok Salih İsmail olarak bilinir. Şam merkezli Eyyûbî sultanıydı. Biri 1237'de ve ardından 1239'dan 1245'e kadar olmak üzere iki kez hüküm sürdü.