İçeriğe atla

Harç (mimarlık)

Harçlar duvar örmek için kullanılır.
harç ile örülmüş tuğlalar.

Harç, yapıda tuğla veya taşların örgüsünü sağlamlaştırmak, duvarları sıvamak için kullanılan, toprak, saman, kum, kireç, çimento gibi şeyleri su ile kararak yapılan karışımına denir.[1]

Çimentonun bulunmasına kadar geçen zamanda yapıların inşasında kireç harç ve sıvaları kullanılmıştır.

Harç ve sıvaların mukavemeti içerdikleri dolgu maddelerinin boyutları, miktarı ve kalitesiyle değişim gösterir. Dolayısıyla en uygun ve iyi harcı oluşturmak yapının genel mukavemeti açısından çok önemlidir.

Türleri

Kireç harçları

Bu tip kireç harçlarında iki tip dolgu agregası (katışmaç) kullanılır.

  • Hidrolik harçlar; dolgu maddeleri olan kum, pozzolona, kırılmış taş, mermer ve tuğla parçacıkları ile hazırlanan ve su ile kimyasal tepkimeye girerek sertleşen harçlardır.
  • Hidrolik olmayan harçlar; taş ocakları ya da dere yatakları gibi kaynaklardan toplanmış olan agregaların kullanılmasıyla yapılır ve kirecin hava bulunan serbest karbondioksit ile sertleşmesi sonucu oluşan harçlardır.

Horasan harcı

Horasan öğütülmüş (ufalanmış) ya da kırılmış olan pişmiş toprak ürünlerinin genel ismidir. Horasan harcı ise tuğla, kiremit gibi maddelerin kireç ile karıştırılması ile yapılır. Bazen içine kum da katılması da olasıdır.

Kaynakça

  1. ^ "TDK Sözlüğü". 1 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kireç taşı</span> genellikle mercan, foraminifera ve yumuşakçalar gibi deniz canlılarının iskelet parçalarından oluşan bir karbonat tortul kayaç

Kireç taşı genellikle mercan, foraminifera ve yumuşakçalar gibi deniz canlılarının iskelet parçalarından oluşan bir karbonat tortul kayaçtır. Başlıca maddeleri kalsiyum karbonatın farklı kristal formları olan kalsit ve aragonit minerallerdir. Yakından ilişkili bir kaya, yüksek oranda mineral dolomit içeren dolomittir. Eski USGS yayınlarında, dolomit magnezyum kireç taşı olarak anılırdı, artık magnezyum eksikliği olan dolomitler veya magnezyum açısından zengin kalkerler olarak ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beton</span> kompozit yapı malzemesi

Beton, çakıl, kum gibi "agrega" denilen maddelerin bir bağlayıcı madde ve su ile birleştirilmesinden meydana gelen inşaat yapı taşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sondaj</span>

Sondaj Dünya'da bir delik, tünel veya kuyu açmak için delme işlemidir. Kayaları parçalamak ya da delikte kesikler açmak gibi prensiplerle yürütülen işlemlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Fresk</span> Taze kireç sıva üzerine duvar resmi

Fresk, ıslak kireç sıva üstüne, ezildikten sonra su ya da su ve kireç bileşimi bir bağlayıcı ile karıştırılan pigmentlerle yapılan resim. Yüzey kurudukça kireç, pigmentin sıvaya nüfuz etmesini sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kolon</span>

Kolon veya sütun, taşıyıcı sistemde düşey yapı elemanlarına verilen isimdir. Yapıda dış ve iç etkilerden oluşan kuvvetleri temellere, dolayısı ile zemine aktarırlar. Boyutlandırılmaları gelen kuvvetlere göre yapılan hesaplamaların dışında; yönetmeliklerde malzeme cinsine göre belirtilen minimum boyutlardan küçük olamaz. Taş veya tuğla örülerek yapılan taşıyıcı ayaklara ise paye denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çimento</span> doğal kalker taşları ve kil karışımının yüksek sıcaklıkta ısıtıldıktan sonra öğütülmesi ile elde edilen hidrolik bir bağlayıcı malzeme

Çimento, esas olarak, doğal kalker taşları ve kil karışımının yüksek sıcaklıkta ısıtıldıktan sonra öğütülmesi ile elde edilen hidrolik bir bağlayıcı malzeme olarak tanımlanır.
Çimento tanelerinin göz açıklığı 5 ila 90 mikron arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Agrega</span> betonun hammmaddelerini oluşturan kum ve çakıl karışımı

Agrega, betonun ham maddelerini oluşturan kum ve çakıl karışımıdır. Su ve çimentoyla uygun oranda karıştırıldığında beton elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kapullu, Beypazarı</span> Beypazarı, Ankara, Türkiyede mahalle

Kapullu, Ankara ilinin Beypazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kireç</span>

Kireç, kireç taşının çeşitli derecelerde (850-1450 °C) pişirilmesi sonucu elde edilen, suyla karıştırıldığında, tipine göre havada veya suda katılaşma özelliği gösteren, beyaz renkli, inorganik esaslı bir bağlayıcı madde türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Alçı taşı</span>

Alçı taşı, kalsiyum sülfat dihidrattan oluşan yumuşak bir sülfat mineralidir ve kimyasal formül CaSO4 · 2H2O'dur. Alçıtaşı ayrıca selenitin yarı saydam kristalleri olarak kristalleşir. Aynı zamanda bir evaporit minerali ve anhidritin hidrasyon ürünü olarak oluşur. İçinde su bulunan kalsiyum sülfat minerali, tek veya ikiz sütunlar hâlinde billûrlanır. Alçı billurlarına kil ve marn içinde veya tuzlu ve alçılı dağların boşluklarında rastlanır.

Tarihi horasan harç ve sıvaları agrega olarak tuğla, kiremit ve benzeri malzemelerin bağlayıcı olarak ise kireç ile karıştırılması ile elde edilir. Bu harç ve sıvalar tuğla kırıklarının puzolanik özelliğe sahip olmasından dolayı hidrolik olup, horasan harç ve sıvaları olarak da bilinmektedir. Bu harçlar Roma döneminde “Cocciopesto”, Hindistan'da “Surkhi”, Arap ülkelerinde “Homra” olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Portland çimentosu</span>

Portland çimentosu çoğunlukla gri renklidir. Sanayide büyük çapta organik maddelerden üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Yoros Kalesi</span>

Yoros Kalesi, İstanbul'da Anadolukavağı sırtlarındaki Doğu Roma döneminden kalma kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Borçka Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Artvin ilinin Borçka ilçesindeki bir baraj

Borçka Barajı, Artvin'de, Çoruh Nehri üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1998-2005 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Stuko</span>

Stuko, ustuka, stükko veya stük, geçmişte tüm sıva işlerine verilen ad iken bugün bir iç sıva türüne verilen bir isimdir.

Yapıştırıcı yapışkanlık veya kohezyon ile mekanik, kimyasal, yapışkan bir bütün oluşturmak üzere diğer malzemeleri tutan veya çeken herhangi bir malzeme veya maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Döşeme (yapı)</span>

Döşeme, yapım aşamasında açık zemin veya yüzeysel zemin kaplamasıdır. Asfalt beton malzemeleri arasında asfalt; beton, kaldırım taşı, arnavut kaldırımı ve çökelti taşı, yapay taş, tuğla, karolar, bazen odun veya tahtada bulunur. Peyzaj mimarlığında kaldırımlar, zorluğun bir parçasıdır. Yaya kaldırımı; yol yüzeyi, bahçe avlusunda ve avlularda kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Rıza Paşa Çeşmesi (Osmanağa)</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan tarihî bir çeşme

Hasan Rıza Paşa Çeşmesi ya da Rıza Paşa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki bir çeşmedir. Hasan Rıza Paşa tarafından 1845 ya da 1846 yılında yaptırıldı. 1970'lerden itibaren tahrip edilmeye başlayan çeşme, işlevini de yitirdi. 2014'te tamamlanan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

Bu, yaygın kullanılan yapı malzemeleri listesidir.