İçeriğe atla

Hapsagay

Hapsagay (Saka güreşi)
Menşei ülkeYakutya

Hapsagay (Saqa Türkçesi: хапсаҕай) — kıvrak, becerikli, güçlü[1]) — Yakutlara özgü milli güreş türü.

Etimolojisi

Bu spor türünün adının türlü etimolojisi vardır. N.S. Grigoryev'in fikrine göre Saha (Yakutya) Türklerinin frazoloji Birleşmeler Sözlüğüne bakılırsa onda hapsa (tutmak, yapışmak) ve bay sözlerinin birleşiminden oluşmuştur. «tut ve hareket eyle» mənasını verir. «Yakutların Açıklamalı Sözlüğü'nde» hapsabay (хапсаҕай) gibi denilir. Hap çevik ve güçlü, sabay ise at anlamını verir verir.[2]

Tarih

Hapsagay'ın eski bir tarihi vardır ve mücadele kurallarının ne zaman kurulduğunu belirlemek neredeyse mümkün değildir. Zaten meşhur kahramanlık destanı Olonho'da, hapsagay dövüş teknikleri yardımıyla "orta dünya" kahramanının "karanlık güç" temsilcilerine karşı kazandığı zaferin bir tanımı verilmiştir.

Efsanelere göre, eski zamanlarda bile, Sakalar ayrı bir şekil oluşturan askerlerin eğitim ve öğretim sistemine sahipti. Bu tür bir eğitimin bileşenlerinden biri silahsız savaşma yeteneğiydi. Savaşçı seçilen bir çocuğa (bootur : bahadır denilir) çeşitli askeri beceriler öğretilir ve ulusal güreşin bilgeliği de dahil olmak üzere uygun fiziksel beceriler geliştirilir.

XIX. yüzyılın sonunda ve XX yüzyılın başında, günümüz Yakutistan topraklarında hapsagay tutkusu arttı, hapsagayın ünlü ustaları ortaya çıktı. 1932'de, özerk cumhuriyetin kuruluşunun onuncu yıldönümüne zamanlanan ilk resmi hapsagay yarışmaları yapıldı ve bundan sonra yarışmalar hem tatillerde hem de tüm spor müsabakalarında sistematik olarak yapıldı. Kadınların da yarışmalara katılıyordu.

Hakkında

Güreşçiler beline kadar çıplaktır, belden aşağısı ise genellikle şort veya tayt giyerler. Daha önce, yılın zamanı ne olursa olsun, güreşçiler soyunurlar ve sadece rovdugadan yapılmış şortlarla (yünsüz yumuşak geyik derisi) giyindiler. Dövüşler çimlerle büyümüş bir açıklıkta yapılabilir, ancak şu anda resmi dövüşler 10 metre çapında bir güreş halısında yapmaktadırlar.

Kaynakça

  1. ^ "хапсаҕай — SakhaTyla.Ru — Sakha Dictionary". 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2016. 
  2. ^ "«Xapsaqay» (Gənc alim jurnalı)". 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yakutça</span> Yakutların konuştuğu, Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı dil

Yakutça veya Sahaca, Saha Türklerinin konuştuğu dildir. Çuvaşça ile birlikte Türkçenin toplam iki lehçesinden biridir. Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı dil 450.140 kişi tarafından konuşulur. Ayrıca Taymir Yarımadası'nın doğusunda yaşayan halkların ticaret dilidir. Konuşucuların çoğunluğu Rusya'ya bağlı Yakutistan'da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Beden eğitimi</span> insan fiziği ve bedenine yönelik eğitim

Beden eğitimi, eğitimin, insanın beden sağlığını ve becerilerini geliştirmeye yönelik dalına denir. Beden eğitimi, insanın zihinsel eğitim kadar bedensel eğitime gereksinmesi olduğu düşüncesine dayanır. Beden eğitiminin geçmişi, uygarlıklar tarihi kadar eskidir. Günümüzden yaklaşık 2.400 yıl önce yaşamış olan Yunan filozof Platon’un "Gerçek müzisyen ve sanatçı, müzikle cimnastiği en doğru oranlarda birleştirebilen kişidir" sözleri, Eski Yunan’da beden eğitimine verilen önemi gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Güreş</span> Boğma türü tekniklerini içeren dövüş sporu formu

Güreş, uygulayıcılarının birbirlerine vurmaksızın rakiplerini yenmeye çalıştıkları bir dövüş sporu türü. Güreş tarihteki en eski sporlardan biridir ve zamanla farklı stil ve formları geliştirilmiştir. Güreş genellikle dövüş sanatları arasında değerlendirilir.

Sambo veya Sombo, 1920-1930 yıllarında V. S. Oshchepkov ve öğrencileri I. V. Vasilyev, L. B. Turin, N. M. Galkovsky, B. A. Sagatelyan, P. A. Shkolnikov, S. V. Dashkevich tarafından geliştirilmiş ve başkalarının da katkılarıyla Sovyetler Birliği'nde geliştirilmiş modern bir savaş sanatı, mücadele sporu ve kendini koruma sistemidir. Ayrıca 1927 yılında V. Spiridonov tarafından "Samozaschita bez oruzhyia" adında bir kılavuz da yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dövüş sanatları</span>

Dövüş sanatları veya savaş sanatları, çeşitli kurallara bağlanarak sistemleştirilmiş fiziksel mücadele ve talim geleneklerinin ve spor dallarının ortak adı. Günümüzde bu sporlar; fitness, kendini koruma, zihinsel disiplin, karakter gelişimi, kendine güven ve karşılıklı mücadele amacıyla yapılmaktadır. Bir kısmı özel silah ve ekipmanlar gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Karma dövüş sanatları</span>

Karma dövüş sanatları, tarafların karşılaşmalarda üstünlük sağlamak için her türlü dövüş sanatı tekniğinden faydalanabildiği dövüş sporu. Grappling, karate, boks, kick boks, Brezilya Jiujitsusu, güreş, hapkido, judo, sambo, sumo, tekvando, jujutsu, pankration, capoeira, Muay Thai gibi popüler dövüş sanatlarını birleştirir. En çok tanınan karma savaş sanatları organizasyonları; Ultimate Fighting Championship ve Pride Fighting Championships'tir.

<span class="mw-page-title-main">Kick boks</span> eldivenli yarışmacıların çıplak ayakla yumruk ve tekme atabilecekleri tam temaslı dövüş sporu

Kick boks, yumruk, tekme, diz ve sınırlı clinch uygulamalarının bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş eklektik bir yakın dövüş stili ve dövüş sporudur. Egzersiz sistemi olarak uygulanabildiği gibi tam temaslı bir mücadele sporu olarak da uygulanabilmektedir. Bu spor dalının küresel federasyonu WAKO'dur.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Atalay</span>

Mahmut Atalay, bir dönem Dünya ve Olimpiyat şampiyonu olmuş, Türk Güreş Milli Takım'ı güreşçisidir.

Karakucak güreşi, Oğuz kökenli Türklere özgü yağsız güreşlerdir. Bu güreşler Başta Kahramanmaraş ve ilçeleri olmak üzere Türkiye'nin birçok bölgesinde Festival Organizasyonu olarak düzenli olarak müsabakalar yapılmaktadır.

Kuşak güreşi ya da Tatar güreşi Kırım göçmenlerinin hıdrellezde ve “tepreş” ve Derviza denilen eğlencelerinde oynadıkları güreştir. Bu güreşte pehlivanlar gündeli kıyafetleriyle yalnızca ayakkabılarını çıkararak güreşirler. Güreş üç boyda yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Şort</span> paçaları dizlerin yukarısında olan kısa pantolon

Şort, genellikle bazı sporları yaparken giyilen, paçaları dizlerin yukarısında olan kısa pantolon.

<span class="mw-page-title-main">Yakutsk</span>

Yakutsk, Rusya'nın uzak doğusundaki Yakutistan'ın başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu</span>

Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu, Türkiye' de geleneksel spor dalı olarak kabul edilen ve geçmişi 5000 yılı aşkın kadim Türk Medeniyetlerinden, Selçuklu ve Osmanlı'da yaygın olarak icra edilen Atlı Cirit, Rahvan binicilik, Aba Güreşi ,Şalvar Güreşi, Geleneksel Kızak, Atlı Kızak ve Kökbörü spor dallarını barındıran ve 1996 yılında kurulmuş bir spor federasyonudur. Her yıl Türkiye'nin 50 farklı ilinde geleneksel sporları halk ile buluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Isıyah</span>

Isıyah, Saha Cumhuriyeti'nde zorlu bir kışın ardından doğanın yeniden doğuşunu, yaşamın zaferini, yeni yılın başlangıcının kutlandığı bir bayramdır. Yaz gündönümü olan 21 Haziran'da tarihi kutlama yapılır.

2016 Yaz Olimpiyatları'nda erkekler 85 kg grekoromen güreş müsabakaları, ev sahibi Brezilya'nın Rio de Janeiro kentindeki Olimpik Eğitim Merkezi 2. Salon'da 14 Ağustos günü yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Naadım</span>

Naadım, Tuva Cumhuriyeti'nde geleneksel bir festivaldir. Tıva Cumhuriyeti'nin sığırcılıkla uğraşan besicilerinin toplanma festivali ve bayramı. Final etkinliği Ağustos ayı ortalarındadır. Naadım, 1922'de Tıva Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana kutlanmaya başladı.

Kadınlar serbest 55 kg müsabakaları 2008 Yaz Olimpiyatları'nda 16 Ağustos 2008 tarihinde Çin Tarım Üniversitesi Spor Salonu'da yapıldı.

Kadınlar serbest 72 kg müsabakaları 2008 Yaz Olimpiyatları'nda 17 Ağustos 2008 tarihinde Çin Tarım Üniversitesi Spor Salonu'da yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu</span>

Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu, 5841 sayılı Cumhurbaşkanı kararının 3 Haziran 2022 tarihli ve 31855 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanması ile özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe sahip ve bağımsız statüde kurulmuştur. Aşırtmalı Aba Güreşi, Kapışmalı Aba Güreşi, Karakucak Güreşi, Kuşak Güreşi, Şalvar Güreşi ve Yağlı Güreş spor dallarında faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da güreş</span>

Güreş veya Azerbaycan milli güreşi Azerbaycan'ın milli sporudur.