İçeriğe atla

Haplogrup Q-M242 (Y-DNA)

Haplogrup Q

Çıkış tarihi17.000 - 22.000 yıl önce[1][2](başka bir kaynağa göre ise 31.400 yıl önce)[3]
Çıkış yeriOrta Asya,[4][5] Sibirya[6]
KökenP
Varyasyonlar Q-P36.2 (P36.2)
MutasyonlarıM242
En yüksek frekansları Ketler 93.8%,[7] Türkmenler 73%,[8] Selkuplar 66.4%.,[7] Altaylar 63.6%.,[9] Tuvalar 62.5%.,[10] Çalkandular 60.0%.,[9] Tubalar 41%,[9] Sibirya Tatarları 38%,[11] Amerikan yerlilerinin neredeyse tamamı

Haplogrup Q-M242 veya kısaca Haplogrup Q insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubu türü.

Kökenleri

Haplogrup Q-M242, P-M45 haplogrubunun iki alt kolundan birisidir.Haplogroup Q-M242 haplogrubunun yaklaşık 17.000-22.000 yıl önce Kuzey Asya'da doğduğuna inanılır.[12] (başka bir kaynağa göre ise günümüzden 31.400 yıl önce)[3]

Dağılımı

Haplogroup Q-M242 dünya üstünde en çok yayılım gösteren haplogruplardan birisidir. Amerika'da, Kuzey Afrika'da, Doğu Asya'da, Güney Asya'da, Batı Asya'da ve Avrupa'da rastlanılmaktadır.

Amerika

Q-M242 haplogrubuna Amerika yerlilerinde sıkça rastlanılmaktadır. Bunların Bering Boğazı aracılığıyla Sibirya'dan Amerika'ya göç eden gruplar olduğu düşünülmektedir. Bazı yerli gruplarının ise Bering Boğazı'ndan geçenler değil de daha sonradan kayıklar aracığıyla Amerika'ya göç edenler olduğu sanılmaktadır. Q-M242 haplogrubunun Amerika'da 4000 yıllık bir geçmişi olduğu düşünülmektedir.

Asya

Q-M242 haplogrubu Asya'da ortaya çıktığından burada geniş alanlara yayılmıştır.[2] Q-M242 haplogrubunun Altaylarda,[9] Hindistan'da,[13] Tibet'te,[14] Pakistan'da,[13] Çin'de,[15][16] Vietnam'da,[17] Moğolistan'da,[18] Tuvalarda,[19] ve Uygurlarda var olduğu bilinmektedir.[18] Afganistan'da yapılan bir araştırmada 49 denekten 9'unda (%18) Q-M242 haplogrubuna rastlanılmıştır.[20] Haplogrup en yaygın Ket toplumlarında görülmektedir.

Avrupa

Norveç ve İsveç'te Q-M242 haplogrubunun dağılımı %3'tür. Slovak erkeklerinin yaklaşık %3 ve Sicilyalılar'ın %2.54'ünde Q-M242 haplogrubuna rastlanılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Fagundes, Nelson J. R.; Kanitz, Ricardo; Eckert, Roberta; Valls, Ana C. S.; Bogo, Mauricio R.; Salzano, Francisco M.; Smith, David Glenn; Silva, Wilson A.; Zago, Marco A.; Ribeiro-Dos-Santos, Andrea K.; Santos, Sidney E. B.; Petzl-Erler, Maria Luiza; Bonatto, Sandro L. (2008). "Mitochondrial Population Genomics Supports a Single Pre-Clovis Origin with a Coastal Route for the Peopling of the Americas" (PDF). American Journal of Human Genetics. 82 (3). ss. 583-592. doi:10.1016/j.ajhg.2007.11.013. PMC 2427228 $2. PMID 18313026. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2009. Since the first studies, it has been found that extant Native American populations exhibit almost exclusively five "mtDNA haplogroups" (A–D and X)6 classified in the autochthonous haplogroups A2, B2, C1, D1, and X2a.7 Haplogroups A–D are found all over the New World and are frequent in Asia, supporting a northeastern Asian origin of these lineages 
  2. ^ a b Zegura, S. L.; Karafet, TM; Zhivotovsky, LA; Hammer, MF (2003). "High-Resolution SNPs and Microsatellite Haplotypes Point to a Single, Recent Entry of Native American Y Chromosomes into the Americas" (PDF). Molecular Biology and Evolution. 21 (1). ss. 164-75. doi:10.1093/molbev/msh009. PMID 14595095. 6 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Zegura" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ a b YFull-Experimental YTree v3.12
  4. ^ "Y-DNA Haplogroup Q and its Subclades - 2010". 1 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015. 
  5. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Sharma07 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  6. ^ "Learn about Y-DNA Haplogroup Q". Wendy Tymchuk - Senior Technical Editor. Genebase Systems. 2008. 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009. Haplogroup Q, possibly the youngest of the 20 Y-chromosome haplogroups, originated with the SNP mutation M242 in a man from Haplogroup P that likely lived in Siberia approximately 15,000 to 20,000 years before present 
  7. ^ a b T. M. Karafet, 'High Levels of Y-Chromosome Differentiation among Native Siberian Populations and the Genetic Signature of a Boreal Hunter-Gatherer Way of Life', Human Biology, December 2002, v. 74, no. 6, pp. 761–789
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  9. ^ a b c d Kharkov, V. N.; Stepanov, V. A.; Medvedeva, O. F.; Spiridonova, M. G.; Voevoda, M. I.; Tadinova, V. N.; Puzyrev, V. P. (2007). "Gene Pool Differences between Northern and Southern Altaians Inferred from the Data on Y-Chromosomal Haplogroups". Genetika. 43 (5). ss. 675-687. 
  10. ^ ZHANG Yong-Ke, CHEN Zheng, FAN An, et al. (2009), "Genetic relationships between Tuva population and the neighboring populations in the Altai Region of Xinjiang Uygur Autonomous Region." HEREDITAS (Beijing) 2009 August, 31(8): 818―824. ISSN 0253-9772. DOI: 10.3724/SP.J.1005.2009.00818
  11. ^ "Пять генофондов пяти субэтносов сибирских татар". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2019. 
  12. ^ Karafet, T. M.; Mendez, F. L.; Meilerman, M. B.; Underhill, P. A.; Zegura, S. L.; Hammer, M. F. (2008). "New binary polymorphisms reshape and increase resolution of the human Y chromosomal haplogroup tree". Genome Research. 18 (5). ss. 830-8. doi:10.1101/gr.7172008. PMC 2336805 $2. PMID 18385274. 
  13. ^ a b "The Y Chromosome Consortium 2008". 22 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015. 
  14. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Gayden2007 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  15. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; BoWen2004 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  16. ^ Su, Bing; Xiao, Chunjie; Deka, Ranjan; Seielstad, Mark T.; Kangwanpong, Daoroong; Xiao, Junhua; Lu, Daru; Underhill, Peter; Cavalli-Sforza, Luca; Chakraborty, Ranajit; Jin, Li (2000). "Y chromosome haplotypes reveal prehistorical migrations to the Himalayas". Human Genetics. 107 (6). ss. 582-90. doi:10.1007/s004390000406. PMID 11153912. 
  17. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Karafet2010 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  18. ^ a b Hammer, Michael F.; Karafet, Tatiana M.; Park, Hwayong; Omoto, Keiichi; Harihara, Shinji; Stoneking, Mark; Horai, Satoshi (2005). "Dual origins of the Japanese: Common ground for hunter-gatherer and farmer Y chromosomes". Journal of Human Genetics. 51 (1). ss. 47-58. doi:10.1007/s10038-005-0322-0. PMID 16328082. 
  19. ^ Pakendorf, Brigitte; Novgorodov, Innokentij N.; Osakovskij, Vladimir L.; Danilova, Al’Bina P.; Protod’Jakonov, Artur P.; Stoneking, Mark (2006). "Investigating the effects of prehistoric migrations in Siberia: genetic variation and the origins of Yakuts". Human Genetics. 120 (3). ss. 334-353. doi:10.1007/s00439-006-0213-2. PMID 16845541. 
  20. ^ Haber M, Platt DE, Ashrafian Bonab M, Youhanna SC, Soria-Hernanz DF, ve diğerleri. (2012). "Afghanistan's Ethnic Groups Share a Y-Chromosomal Heritage Structured by Historical Events". PLoS ONE. 7 (3). s. e34288. doi:10.1371/journal.pone.0034288. PMC 3314501 $2. PMID 22470552. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015. 

Dış bağlantılar

Okuma Listesi

  • Abu-Amero, Khaled K; Hellani, Ali; González, Ana M; Larruga, Jose M; Cabrera, Vicente M; Underhill, Peter A (2009). "Saudi Arabian Y-Chromosome diversity and its relationship with nearby regions". BMC Genetics. 10 (1). s. 59. doi:10.1186/1471-2156-10-59. PMC 2759955 $2. PMID 19772609. 
  • Behar, Doron M.; Garrigan, Daniel; Kaplan, Matthew E.; Mobasher, Zahra; Rosengarten, Dror; Karafet, Tatiana M.; Quintana-Murci, Lluis; Ostrer, Harry; Skorecki, Karl; Hammer, Michael F. (2004). "Contrasting patterns of Y chromosome variation in Ashkenazi Jewish and host non-Jewish European populations". Human Genetics. 114 (4). ss. 354-65. doi:10.1007/s00439-003-1073-7. PMID 14740294. 
  • Bortolini, M; Salzano, F; Thomas, M; Stuart, S; Nasanen, S; Bau, C; Hutz, M; Layrisse, Z; Petzlerler, M; Tsuneto, L; Hill, K; Hurtado, A. M.; Castro-De-Guerra, D; Torres, M. M.; Groot, H; Michalski, R; Nymadawa, P; Bedoya, G; Bradman, N; Labuda, D; Ruiz-Linares, A (2003). "Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas". The American Journal of Human Genetics. 73 (3). ss. 524-39. doi:10.1086/377588. PMC 1180678 $2. PMID 12900798. 
  • Cadenas, Alicia M; Zhivotovsky, Lev A; Cavalli-Sforza, Luca L; Underhill, Peter A; Herrera, Rene J (2007). "Y-chromosome diversity characterizes the Gulf of Oman". European Journal of Human Genetics. 16 (3). ss. 374-86. doi:10.1038/sj.ejhg.5201934. PMID 17928816. *Cadenas, Alicia M; Zhivotovsky, Lev A; Cavalli-Sforza, Luca L; Underhill, Peter A; Herrera, Rene J (2007). "Y-chromosome diversity characterizes the Gulf of Oman". European Journal of Human Genetics. 16 (3). ss. 374-86. doi:10.1038/sj.ejhg.5201934. PMID 17928816. 
  • Cinnioglu, Cengiz; King, Roy; Kivisild, Toomas; Kalfoglu, Ersi; Atasoy, Sevil; Cavalleri, Gianpiero L.; Lillie, Anita S.; Roseman, Charles C.; Lin, Alice A.; Prince, Kristina; Oefner, Peter J.; Shen, Peidong; Semino, Ornella; Cavalli-Sforza, L. Luca; Underhill, Peter A. (2004). "Excavating Y-chromosome haplotype strata in Anatolia". Human Genetics. 114 (2). ss. 127-48. doi:10.1007/s00439-003-1031-4. PMID 14586639. 
  • Firasat, Sadaf; Khaliq, Shagufta; Mohyuddin, Aisha; Papaioannou, Myrto; Tyler-Smith, Chris; Underhill, Peter A; Ayub, Qasim (2006). "Y-chromosomal evidence for a limited Greek contribution to the Pathan population of Pakistan". European Journal of Human Genetics. 15 (1). ss. 121-6. doi:10.1038/sj.ejhg.5201726. PMC 2588664 $2. PMID 17047675. 
  • Gayden, T; Cadenas, AM; Regueiro, M; Singh, NB; Zhivotovsky, LA; Underhill, PA; Cavalli-Sforza, LL; Herrera, RJ (2007). "The Himalayas as a Directional Barrier to Gene Flow". The American Journal of Human Genetics. 80 (5). ss. 884-94. doi:10.1086/516757. PMC 1852741 $2. PMID 17436243. 
  • Hammer, Michael F.; Karafet, Tatiana M.; Park, Hwayong; Omoto, Keiichi; Harihara, Shinji; Stoneking, Mark; Horai, Satoshi (2005). "Dual origins of the Japanese* common ground for hunter-gatherer and farmer Y chromosomes". Journal of Human Genetics. 51 (1). ss. 47-58. doi:10.1007/s10038-005-0322-0. PMID 16328082. 
  • Mirabal, Sheyla; Regueiro, Maria; Cadenas, Alicia M; Cavalli-Sforza, L Luca; Underhill, Peter A; Verbenko, Dmitry A; Limborska, Svetlana A; Herrera, Rene J (2009). "Y-Chromosome distribution within the geo-linguistic landscape of northwestern Russia". European Journal of Human Genetics. 17 (10). ss. 1260-73. doi:10.1038/ejhg.2009.6. PMC 2986641 $2. PMID 19259129. 
  • Nonaka, I.; Minaguchi, K.; Takezaki, N. (2007). "Y-chromosomal Binary Haplogroups in the Japanese Population and their Relationship to 16 Y-STR Polymorphisms". Annals of Human Genetics. 71 (Pt 4). ss. 480-95. doi:10.1111/j.1469-1809.2006.00343.x. PMID 17274803. 
  • Pakendorf, Brigitte; Novgorodov, Innokentij N.; Osakovskij, Vladimir L.; Danilova, Al’Bina P.; Protod’jakonov, Artur P.; Stoneking, Mark (2006). "Investigating the effects of prehistoric migrations in Siberia* genetic variation and the origins of Yakuts". Human Genetics. 120 (3). ss. 334-53. doi:10.1007/s00439-006-0213-2. PMID 16845541. 
  • Rasmussen, Morten; Li, Yingrui; Lindgreen, Stinus; Pedersen, Jakob Skou; Albrechtsen, Anders; Moltke, Ida; Metspalu, Mait; Metspalu, Ene; Kivisild, Toomas; Gupta, Ramneek; Bertalan, Marcelo; Nielsen, Kasper; Gilbert, M. Thomas P.; Wang, Yong; Raghavan, Maanasa; Campos, Paula F.; Kamp, Hanne Munkholm; Wilson, Andrew S.; Gledhill, Andrew; Tridico, Silvana; Bunce, Michael; Lorenzen, Eline D.; Binladen, Jonas; Guo, Xiaosen; Zhao, Jing; Zhang, Xiuqing; Zhang, Hao; Li, Zhuo; Chen, Minfeng; Orlando, Ludovic (2010). "Ancient human genome sequence of an extinct Palaeo-Eskimo". Nature. 463 (7282). ss. 757-62. doi:10.1038/nature08835. PMC 3951495 $2. PMID 20148029. 
  • Regueiro, M.; Cadenas, A.M.; Gayden, T.; Underhill, P.A.; Herrera, R.J. (2006). "Iran* Tricontinental Nexus for Y-Chromosome Driven Migration". Human Heredity. 61 (3). ss. 132-43. doi:10.1159/000093774. PMID 16770078. 
  • Sengupta, S; Zhivotovsky, L; King, R; Mehdi, S; Edmonds, C; Chow, C; Lin, A; Mitra, M; Sil, S; Ramesh, A.; Usha Rani, M.V.; Thakur, Chitra M.; Cavalli-Sforza, L. Luca; Majumder, Partha P.; Underhill, Peter A. (2006). "Polarity and Temporality of High-Resolution Y-Chromosome Distributions in India Identify Both Indigenous and Exogenous Expansions and Reveal Minor Genetic Influence of Central Asian Pastoralists". The American Journal of Human Genetics. 78 (2). ss. 202-21. doi:10.1086/499411. PMC 1380230 $2. PMID 16400607. 
  • Sharma, Swarkar; Rai, Ekta; Bhat, Audesh K; Bhanwer, Amarjit S; Bamezai, Rameshwar NK (2007). "A novel subgroup Q5 of human Y-chromosomal haplogroup Q in India". BMC Evolutionary Biology. 7 (1). s. 232. doi:10.1186/1471-2148-7-232. PMC 2258157 $2. PMID 18021436. 
  • Shen, Peidong; Lavi, Tal; Kivisild, Toomas; Chou, Vivian; Sengun, Deniz; Gefel, Dov; Shpirer, Issac; Woolf, Eilon; Hillel, Jossi; Feldman, Marcus W.; Oefner, Peter J. (2004). "Reconstruction of patrilineages and matrilineages of Samaritans and other Israeli populations from Y-Chromosome and mitochondrial DNA sequence Variation". Human Mutation. 24 (3). ss. 248-60. doi:10.1002/humu.20077. PMID 15300852. 
  • Wells, Spencer. The Journey of Man* A Genetic Odyssey. Random House. ISBN 0-8129-7146-9. 
  • Wells, R. S.; Yuldasheva, N; Ruzibakiev, R; Underhill, PA; Evseeva, I; Blue-Smith, J; Jin, L; Su, B; Pitchappan, R; Shanmugalakshmi, S.; Balakrishnan, K.; Read, M.; Pearson, N. M.; Zerjal, T.; Webster, M. T.; Zholoshvili, I.; Jamarjashvili, E.; Gambarov, S.; Nikbin, B.; Dostiev, A.; Aknazarov, O.; Zalloua, P.; Tsoy, I.; Kitaev, M.; Mirrakhimov, M.; Chariev, A.; Bodmer, W. F. (2001). "The Eurasian Heartland: A continental perspective on Y-chromosome diversity". Proceedings of the National Academy of Sciences. 98 (18). ss. 10244-9. doi:10.1073/pnas.171305098. PMC 56946 $2. PMID 11526236. 
  • Wen, Bo; Li, Hui; Lu, Daru; Song, Xiufeng; Zhang, Feng; He, Yungang; Li, Feng; Gao, Yang; Mao, Xianyun; Zhang, Liang; Qian, Ji; Tan, Jingze; Jin, Jianzhong; Huang, Wei; Deka, Ranjan; Su, Bing; Chakraborty, Ranajit; Jin, Li (2004). "Genetic evidence supports demic diffusion of Han culture". Nature. 431 (7006). ss. 302-5. doi:10.1038/nature02878. PMID 15372031. 
  • Su, Bing; Xiao, Chunjie; Deka, Ranjan; Seielstad, Mark T.; Kangwanpong, Daoroong; Xiao, Junhua; Lu, Daru; Underhill, Peter; Cavalli-Sforza, Luca; Chakraborty, Ranajit; Jin, Li (2000). "Y chromosome haplotypes reveal prehistorical migrations to the Himalayas". Human Genetics. 107 (6). ss. 582-90. doi:10.1007/s004390000406. PMID 11153912. 
  • Zalloua, P; Xue, Y; Khalife, J; Makhoul, N; Debiane, L; Platt, D; Royyuru, A; Herrera, R; Hernanz, D; Blue-Smith, Jason; Wells, R. Spencer; Comas, David; Bertranpetit, Jaume; Tyler-Smith, Chris; Genographic, Consortium (2008). "Y-Chromosomal Diversity in Lebanon Is Structured by Recent Historical Events". The American Journal of Human Genetics. 82 (4). ss. 873-82. doi:10.1016/j.ajhg.2008.01.020. PMC 2427286 $2. PMID 18374297. 
  • Zegura, S. L.; Karafet, TM; Zhivotovsky, LA; Hammer, MF (2003). "High-Resolution SNPs and Microsatellite Haplotypes Point to a Single, Recent Entry of Native American Y Chromosomes into the Americas". Molecular Biology and Evolution. 21 (1). ss. 164-75. doi:10.1093/molbev/msh009. PMID 14595095. 
  • Wells, Spencer (2002). The Journey of Man: A Genetic Odyssey. Random House LLC. ISBN 978-0-8129-7146-0. LCCN 2003066679. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2014. 
  • Gokcumen, Omer (2008). Ethnohistorical and Genetic Survey of Four Central Anatolian Settlements. University of Pennsylvania. ISBN 978-0-549-80966-1. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkmenler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Türkmenler Orta Asya'da bulunan bir Türk etnik grubudur, ağırlıklı olarak Türkmenistan, kuzey ve kuzeydoğu İran ile kuzeybatı Afganistan bölgelerinde bulunurlar. Özbekistan, Kazakistan ve Kuzey Kafkasya'da da oldukça büyük Türkmen grupları bulunur. Türk dillerinin Doğu Oğuz kolunun bir parçası olarak sınıflandırılan Türkmen dilini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderililer</span> Amerika kıtasının yerlilerine verilen isim

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

Türklerinin genetik tarihi, modern Türkiye Türkleri üzerine yapılan popülasyon genetiği araştırmalarını anlatır. Bazı çalışmalar 1071'de Selçukluların Anadolu'ya göçüyle başlayan ve geç 11. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurulmasıyla sonuçlanan Türk göçlerinin ve o dönemlerde kültürel asimilasyona uğramış yerel halkların genetik katkılarını belirlemeyi amaçlamıştır.

Haplogrup, benzer haplotip gruplarının tümünde ortak atadan gelen aynı tek nükleotid polimorfizmi (SNP) mutasyonuna sahip gen serilerinin oluşturduğu grup. Bir haplogrup benzer haplotiplerden oluşur ve bu sayede bir haplogrubu haplotiplerinden tahmin etmek mümkündür. SNP testi bir haplogrubu doğrular. Haplogruplar harflerle adlandırılır. örneğin R1b1 çeşitli sayı ve harf kombinasyonlarından oluşur. Y kromozomu ve mitokondriyal DNA haplogrupları farklı haplogrupları temsil eder. Haplogrupların oluşumları binlerce yıl öncesine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Proto Hint-Avrupalılar</span> Tarih öncesi etnik grup

Proto-Hint-Avrupalılar veya Ön Hint-Avrupalılar, dilsel yeniden yapılandırmalara göre Hint-Avrupa dillerinin atası olan Proto-Hint-Avrupa dilini konuşmuş Avrasya'nın tarih öncesi insanları.

<span class="mw-page-title-main">İnsan Y-DNA haplogrubu</span>

İnsan genetiğinde, bir insan Y kromozomu DNA haplogrubu, Y kromozomundaki DNA'nın rekombinan olmayan kısımlarında meydana gelen mutasyonlarla tanımlanan bir haplogrup sınıflandırması terimidir. Birçok insan tarafından paylaşılan mutasyonlara tek nükleotid polimorfizmi (SNP) denir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup R1a (Y-DNA)</span>

Haplogroup R1a veya haplogroup R-M420, İskandinavya ve Orta Avrupa'dan güney Sibirya ve Güney Asya'ya kadar uzanan, Avrasya'daki geniş bir bölgeye dağılmış bir insan Y-kromozom DNA haplogrubu.

Genetik çalışmalar, Rusların Polonyalılara, Belaruslulara, Ukraynalılara ve diğer Slavlara olduğu kadar Estonlara, Letonlara, Litvanlara ve Macarlara da yakın olduğunu göstermektedir.

Haplogrup L-M20 insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Tek nükleotid polimorfizminde M11, M20, M61 ve M185 farklılıkları bulunmaktadır. K Haplogrubunun ikincil soyundan gelen L-M20, LT Haplogrubunun ana koludur. L haplogrubunun alternatif filogenetik adı K1a'dır. Belucistan (28%), Kuzey Afganistan (25%) ve Güney Hindistan (19%) başta olmak üzere Güney Asya'da, Tacikistan'da ve Anadolu'da da görülen bu haplogruba, İran'da da düşük yoğunlukta rastlanmaktadır. Ayrıca, binlerce yıldır Kafkasya, Avrupa ve Orta Asya'da da bu haplogrup çok düşük yoğunlukta görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup R1b (Y-DNA)</span>

Haplogrup R1b (R-M343) veya bilinen adlarıyla Hg1 ve Eu18, insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur.

Haplogrup J-M172 veya yaygın olarak bilinen adıyla J2, haplogrup J-M304'ten türeyen ve insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Haplogroup J-M172, Batı Asya, Orta Asya, Güney Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika'daki günümüz toplumlarında yaygındır. J-M172'nin Kafkas Dağları, Mezopotamya ve Levant arasında ortaya çıkmış olabileceği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup E-M215 (Y-DNA)</span>

E- M215 veya E1b1b insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Tek nükleotid polimorfizmi M215'tir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup J-M267 (Y-DNA)</span>

Haplogroup J-M172 veya yaygın olarak bilinen adıyla J1, haplogrup J-M304'ten türeyen ve insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur.

Haplogrup I-M438 veya yaygın olarak bilinen adıyla I2, insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. 31.000 ile 26.000 yıl önce ortaya çıktığı düşünülen haplogubun üç ana kolu bulunmaktadır: I-L460, I-L596 ve I-L147.

Ust'-Ishim adamı, batı Sibirya'da, günümüzden 45.000 yıl önce yaşayan, ilk modern insanlardan birinin kalıntılarına verilen isimdir. Fosil, en eski modern insan genomu olan genomunun bu şekilde deşifre edilmesine izin veren bozulmamış DNA'ya sahip olması bakımından dikkat çekicidir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogroup C-M8</span>

Haplogroup C-M8, bir Y kromozomu haplogrouptur. Haplogroup C-M130'un soyundan gelen Haplogroup C1a'nın iki kolundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni</span>

Paleoantropolojide, "Afrika'dan Çıkış" teorisi, yeni tek köken hipotezi, yer değiştirme hipotezi veya yakın zamanlı Afrika kökeni modeli olarak da adlandırılan modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni, anatomik olarak modern insanların, coğrafi kökeni ve ilk göçlerinin bilim dünyasında yaygın kabul gören modelidir. Homo erectus ve daha sonra da Homo neanderthalensis'in, kısaca homininlerin Afrika dışına ilk yayılışlarının izini süren bir modeldir.

<span class="mw-page-title-main">DAZ1</span>

DAZ1, insan Y kromozomunda yer alan DAZ1 geni tarafından kodlanan bir proteindir.

E-M123, insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Alt dalı olduğu E-M215 haplogrubununun diğer alt dalları gibi, Asya, Avrupa ve Afrika'da bulunur.

Haplogrup H, insanlarda görülen bir mitokondriyal DNA (mtDNA) haplogrubudur. Bu soyun Güneybatı Asya'da, yaklaşık 20.000 ila 25.000 yıl önce ortaya çıktığına inanılmaktadır. Haplogrup H, günümüzde ağırlıklı olarak Avrupa ve Kafkasya'daki insanlarda görülmektedir. Haplogrubun Son Buzul Maksimumundan önce evrimleştiğine inanılmaktadır. İlk olarak Kuzey Yakın Doğu ve Güney Kafkasya'ya yayılan dal, sonrasında İberya'ya oradan da Avrupa'ya yayılmıştır. Haplogruba ayrıca Afrika, Sibirya ve İç Asya'nın bazı bölgelerinde de rastlanmaktadır. Günümzde Avrupa'daki tüm anne soylarının yaklaşık %40'ı haplogrup H'dir.