Haplogrup G (Y-DNA) - Turkipedia

Haplogrup G
Çıkış tarihi	9,300-30,000 yıl önce^[1]
Çıkış yeri	Trans Kafkasya veya Güney Rusya
Köken	F
Varyasyonlar	G1, G2 ve bunların alt grupları
Mutasyonları	L116, L154, L204, L240, L269, L402, L520, L521, L522, L523, L605, L769, L770, L836, L837, M201, P257/U6, Page94/U17, U2, U3, U7, U12, U20, U21, U23, U33
En yüksek frekansları	Osetler, Kabardeyler, Karaçaylar, Şapsığlar, Balkarlar, Abhazlar, Gürcüler

Haplogrup G (Y-DNA), insanlarda görülen bir Y kromozomu haplogrubu. F (Y-DNA) haplogrubunun alt gruplarından biridir. Çoğu toplumda düşük oranlarda bulunmasına rağmen, Kafkaslar, Avrupa, Orta Doğu, Güney Asya, Batı ve Orta Asya gibi Batı Avrasya halklarında yaygınca görülen bir haplogrup türüdür.

Köken

F haplogrubundan ayrılan G-M201, 30.000 yıl önce Kafkasya çevresinde ortaya çıkmıştır. Buzul çağı sona erdiğinde “Bereketli Hilal” bölgesinde tarım başladığında bu haplogruba mensup insanlar ilk defa çiftçiliği öğrenmiştir. Güney Kafkasya’da koyun ve keçileri evcilleştiren bu insanların bir kısmı 9.000 - 6.000 bin yıl önce Anadolu üzerinden Avrupa’ya göç etmiştir.^[2]

Neolitik çağda G2a batıya, Anadolu ve Avrupa’ya giderken, G1 doğuya, İran ve Hindistan’a doğru yayıldı. G grubunun alt dallarından olan G1-M285 daha çok İran’da bulunur. Kazakistan bölgesinde en yüksek frekansını gösterir.^[3] G1-M285 Avrupa’da çok az bulunmaktadır. Avrupa’daki neolitik çağ kalıntılarının hemen hepsinde G2a tespit edilmiştir. Bu, Avrupa’ya tarımın bu insanlar tarafından getirildiğini destekler niteliktedir.

Avrupa'ya G ile birlikte, T, R1b, E1b1b ve J haplogruplarının da gelmiş olması mümkündür. Orta Asya, güneyden gelen G, J ve kuzeyli R1a için uygun bir yayılma alanıydı.^[4]^[5] Buz Adamı Ötzi'nin de G2a haplogrubuna mensup olduğu bulunmuştur (G2a2a2).^[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2016.
^ http://www.eupedia.com/europe/Haplogroup_G2a_Y-DNA.shtml#Neolithic 25 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2018.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2016.

Dış bağlantılar

Haplogroup G Project Site 31 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
[1]5 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
[2] 9 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
[3]25 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Spread of Haplogroup G, from National Geographic *
[4] 7 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Haplogroup G tutorial from Genebase
Y-DNA Haplogroup G and its subclades from the current year ISOGG haplotree 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Y-Search Users with Haplogroup G ^[]
British Isles DNA Project 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Haplogroup G Project in Family Tree DNA 13 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
G Arabia Project in Family Tree DNA 9 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

Genetik soybilim, geleneksel soybilime (genealojiye) genetiğin uygulamasıdır. Genetik soybilimde, soybilimsel DNA testi kullanılarak kişiler arasındaki genetik ilişki seviyesi belirlenir.

Türklerinin genetik tarihi, modern Türkiye Türkleri üzerine yapılan popülasyon genetiği araştırmalarını anlatır. Bazı çalışmalar 1071'de Selçukluların Anadolu'ya göçüyle başlayan ve geç 11. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurulmasıyla sonuçlanan Türk göçlerinin ve o dönemlerde kültürel asimilasyona uğramış yerel halkların genetik katkılarını belirlemeyi amaçlamıştır.

Haplogrup, benzer haplotip gruplarının tümünde ortak atadan gelen aynı tek nükleotid polimorfizmi (SNP) mutasyonuna sahip gen serilerinin oluşturduğu grup. Bir haplogrup benzer haplotiplerden oluşur ve bu sayede bir haplogrubu haplotiplerinden tahmin etmek mümkündür. SNP testi bir haplogrubu doğrular. Haplogruplar harflerle adlandırılır. örneğin R1b1 çeşitli sayı ve harf kombinasyonlarından oluşur. Y kromozomu ve mitokondriyal DNA haplogrupları farklı haplogrupları temsil eder. Haplogrupların oluşumları binlerce yıl öncesine dayanmaktadır.

Haplogrup N Kuzey Avrasya coğrafyasında sıkça rastlanan Sibirya kökenli bir Y-DNA haplogrubudur.

Haplogrup Q-M242 veya kısaca Haplogrup Q insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubu türü.

Genografik Projesi, National Geographic Society ve IBM tarafından 13 Nisan 2005'te başlatılan, dünya çapında yüz binlerce insandan alınan DNA örneklerini toplayıp analiz ederek tarihsel insan göç modellerini haritalamayı amaçlayan çok yıllı bir genetik antropoloji çalışması.

İnsan genetiğinde, bir insan Y kromozomu DNA haplogrubu, Y kromozomundaki DNA'nın rekombinan olmayan kısımlarında meydana gelen mutasyonlarla tanımlanan bir haplogrup sınıflandırması terimidir. Birçok insan tarafından paylaşılan mutasyonlara tek nükleotid polimorfizmi (SNP) denir.

Haplogroup R1a veya haplogroup R-M420, İskandinavya ve Orta Avrupa'dan güney Sibirya ve Güney Asya'ya kadar uzanan, Avrasya'daki geniş bir bölgeye dağılmış bir insan Y-kromozom DNA haplogrubu.

Haplogrup L-M20 insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Tek nükleotid polimorfizminde M11, M20, M61 ve M185 farklılıkları bulunmaktadır. K Haplogrubunun ikincil soyundan gelen L-M20, LT Haplogrubunun ana koludur. L haplogrubunun alternatif filogenetik adı K1a'dır. Belucistan (28%), Kuzey Afganistan (25%) ve Güney Hindistan (19%) başta olmak üzere Güney Asya'da, Tacikistan'da ve Anadolu'da da görülen bu haplogruba, İran'da da düşük yoğunlukta rastlanmaktadır. Ayrıca, binlerce yıldır Kafkasya, Avrupa ve Orta Asya'da da bu haplogrup çok düşük yoğunlukta görülmektedir.

Haplogrup J-M304 veya yaygın olarak bilinen adıyla J, insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Batı Asya'da ortaya çıktığına inanılmaktadır. Neolitik Çağda, Kuzey Afrika başta olmak üzere, Afrika Boynuzu, Sokotra, Kafkasya, Güney Avrupa, Güneybatı Asya, Orta Asya, Güney Asya ve Güneydoğu Asya'ya yayılmıştır.

Haplogrup R1b (R-M343) veya bilinen adlarıyla Hg1 ve Eu18, insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur.

Haplogrup J-M172 veya yaygın olarak bilinen adıyla J2, haplogrup J-M304'ten türeyen ve insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. Haplogroup J-M172, Batı Asya, Orta Asya, Güney Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika'daki günümüz toplumlarında yaygındır. J-M172'nin Kafkas Dağları, Mezopotamya ve Levant arasında ortaya çıkmış olabileceği düşünülmektedir.

Haplogroup J-M172 veya yaygın olarak bilinen adıyla J1, haplogrup J-M304'ten türeyen ve insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur.

Haplogrup I-M438 veya yaygın olarak bilinen adıyla I2, insanlarda görülen bir Y-DNA haplogrubudur. 31.000 ile 26.000 yıl önce ortaya çıktığı düşünülen haplogubun üç ana kolu bulunmaktadır: I-L460, I-L596 ve I-L147.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas avcı-toplayıcılar</span>

Kafkas avcı-toplayıcılar (CHG), ilk kez 2015 yılında yapılan bir çalışmada keşfedilen genetik insan soyunun adıdır. Batı Avrasya'da yaşayan birçok halkın popülasyon genetiğinde bu bileşen görülmektedir. Satsurblia Mağarası'nda bulunan Üst Paleolitik dönem örneğinde ve Batı Gürcistan'daki Kotias Klde mağarasında bulunan Mezolitik dönem örneğinde Kafkas avcı-toplayıcı genetiğine rastlanmıştır.

Haplogrup C, tümü SNP mutasyonları olan UEP M130 / RPS4Y711, P184, P255 ve P260 tarafından tanımlanan majör bir Y kromozom haplogrubudur. Haplogroup F ile birlikte Haplogroup CF'nin iki ana kolundan biridir. Haplogroup C, Afrika dışındaki her kıtanın antik popülasyonların görülmekteydi. Günümüz Doğu Asya, Orta Asya ve Sibirya halklarında sık olarak görülmektedir. Kuzey Amerika ve Avustralya'nın yanı sıra Avrupa, Doğu Akdeniz ve Japonya'da da görülmektedir. Haplogrup ayrıca Güneydoğu Asya, Güney Asya ve Güneybatı Asya'nın günümüzdeki pek çok popülasyonunda orta ila düşük sıklıkta bulunur.

Peștera Muierilor veya Peștera Muierii, Romanya'nın Gorj ilindeki Baia de Fier komününde bulunan bir mağara sistemidir. Mağara ayısı kalıntıları ve bir insana ait kafatası içermesi nedeniyle önemlidir. Radyokarbon tarihleme yöntemine göre kafatası günümüzden 30.150 ± 800 yıl öncesine tarihlenmektedir. 1952 yılında ortaya çıkarılmıştır. Cioclovina Mağarası'nda bulunan benzer kalıntılarla birlikte, Romanya tarihöncesindeki en eski erken modern insan kalıntıları olarak gösterilmektedir.

Ust'-Ishim adamı, batı Sibirya'da, günümüzden 45.000 yıl önce yaşayan, ilk modern insanlardan birinin kalıntılarına verilen isimdir. Fosil, en eski modern insan genomu olan genomunun bu şekilde deşifre edilmesine izin veren bozulmamış DNA'ya sahip olması bakımından dikkat çekicidir.

Haplogrup H, insanlarda görülen bir mitokondriyal DNA (mtDNA) haplogrubudur. Bu soyun Güneybatı Asya'da, yaklaşık 20.000 ila 25.000 yıl önce ortaya çıktığına inanılmaktadır. Haplogrup H, günümüzde ağırlıklı olarak Avrupa ve Kafkasya'daki insanlarda görülmektedir. Haplogrubun Son Buzul Maksimumundan önce evrimleştiğine inanılmaktadır. İlk olarak Kuzey Yakın Doğu ve Güney Kafkasya'ya yayılan dal, sonrasında İberya'ya oradan da Avrupa'ya yayılmıştır. Haplogruba ayrıca Afrika, Sibirya ve İç Asya'nın bazı bölgelerinde de rastlanmaktadır. Günümzde Avrupa'daki tüm anne soylarının yaklaşık %40'ı haplogrup H'dir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.