İçeriğe atla

Hapalodectes

Hapalodectes
Yaşadığı dönem aralığı: 61,7-37,2 myö
Torrejoniyen-Oligosen[1] 
Hapalodectes serus (önde) ve mezonikid Pachyaena (arkada).
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:†Mesonychia
Familya:†Hapalodectidae
Cins:†Hapalodectes
Matthew, 1909
Türler
Metne bakınız.

Hapalodectes ("hafif ısırıcı"), Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış mesonychian toynaklı memeli cinsidir.[2]

Morfoloji

Hapalodectes, belirgin olarak daha küçük boyuta sahip olmasında, alt dişlerin daha büyük enine daralmasında, üst azı dişlerinde bir hipokon varlığında ve üst yanak dişlerinin lingual kısımları arasında derin, vaskülarize embrasür çukurlarına sahip olmasında, mezonikidlerden ve Andrewsarchus'tan farklıdır.[2]

Hapalodectes, alt azı dişlerinin en uzun dişi olan 3. azı dişine sahip olmasıyla bilinen tüm mezonikidlerden farklıdır.[2]

Sınıflandırma ve sistematik

1895'te Osborn & Wortman tarafından Dissacus leptognathus olarak tanımlanan fosil örneğinin, 1909'da Matthew tarafından farklı bir cinse – Hapalodectes – atamasıyla cins ilk defa tanıtıldı. H. compressus daha önce Dissacus leptognathus ismi ile mezonikidlere atanmıştı. Matthew, Hapalodectes'i Condylarthra içerisinde kendi familyası olan Hapalodectidae'ye atadı. Kendisinden sonraki bazı yazarlar (örn. Szalay & Gould, 1966) onu mezonikidler içerisinde kendi alt familyasında (Hapalodectinae) sınıflandırmayı tercih etti.[2] Son çalışmalar ise Matthew'in sınıflandırmasını savunur ancak onu bir mesonychian olarak sınıflar.[3][4]

Filogeni

Szalay (1969), tarafından bir makalede yayımlanan kladogram.[2]

?
 

Archaeoceti

 
Mesonychidae
Hapalodectinae

Hapalodectes

 
Mesonychinae
Dissacus

diğer Mesonychineler

 
 

Pachyaena

 
 
 
 

Spaulding vd. (2009) tarafından oluşturulmuş, genel olarak kabul gören kladogram'da Hapalodectes mezonikidlerin dışında sınıflanır.[5]

 
 
 

†Hapalodectes

 
 
 

†Sinonyx

 
 

†Mesonyx

 
 

†Harpagolestes uintensis

 
 

†Dissacus zanabazari

 
 
 

†Dissacus praenuntius

 
 
 

†Harpagolestes orientalis

 
 

†Pachyaena

 
 
 
 
Mesonychia
 
 
 

†Protungulatum

 
 
 

Perissodactyla

 
Artiodactyla
 

Tylopoda

 
 
 

Suina

 
 
 

Ruminantia

 
 
 

†Entelodontidae

 
 
 
 

†Anthracotheriidae

 
 

Hippopotamidae

 
 
 
 

†Raoellidae

 
 

Cetacea

 
 
 
 
 
 
 
Toynaklılar
 
 
 

Taksonomi

Paleobiyoloji Veritabanı'ndan alınan sınıflandırma:[1]

  • †Hapalodectes (Matthew, 1909)
    • †Hapalodectes anthracinus (Zhou & Gingerich, 1991)
    • †Hapalodectes auctus (Matthew & Granger, 1925)
    • †Hapalodectes dux (Lopatin 2001)
    • †Hapalodectes hetangensis (Ting and Li, 1987)
    • †Hapalodectes huanghaiensis (Tong & Wang, 2006)
    • †Hapalodectes leptognathus (Osborn & Wortman, 1892)
    • †Hapalodectes compressus Matthew, 1909 (sinonim)
    • †Hapalodectes lopatini (Solé vd. 2017)
    • †Hapalodectes lushiensis (Chow, 1965)
    • †Hapalodectes paleocenus (Beard vd. 2010)
    • †Hapalodectes serus (Matthew & Granger, 1925)

Dağılım ve Stratigrafi

Fosilleri, Kuzey Amerika'nın alt Eosen'i (~53 myö) ile Asya'nın üst Paleosen'i (~58 myö) ve Eosen'ine tarihlendi.[1][2] H. anthracinus ve H. compressus türü ABD'ye özgü iken diğer tüm türlerin fosilleri Çin'de bulundu.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Hapalodectes". paleobiodb.org. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c d e f S., Szalay, Frederick (1969). The Hapalodectinae and a phylogeny of the Mesonychidae (Mammalia, Condylarthra). American Museum of Natural History. OCLC 45425157. 
  3. ^ Solé, Floréal; De Bast, Eric; Yang, Jian; Li, Cheng-Sen; Smith, Thierry (24 Nisan 2017). "The first species of Hapalodectes (Mesonychia, Mammalia) from the middle Paleocene of China (Qianshan Basin, Anhui Province) sheds light on the initial radiation of hapalodectids". Palaeontology. 60 (3): 433-449. doi:10.1111/pala.12293. ISSN 0031-0239. 
  4. ^ Lopatin, Alexey V. (20 Ekim 1999). "The Earliest Hapalodectes (Mesonychia, Mammalia) from the Paleocene of Mongolia" (PDF). Early evolution of mammals. Paleontological Journal 35(4):426–432. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021. 
  5. ^ Spaulding, Michelle; O'Leary, Maureen A.; Gatesy, John (23 Eylül 2009). "Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution". PLOS ONE (İngilizce). 4 (9): e7062. doi:10.1371/journal.pone.0007062. ISSN 1932-6203. PMC 2740860 $2. PMID 19774069. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Viverravidae</span> etçillere yol açtığı düşünülen memeli familyası

Viverravidae, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da erken Paleosen'den geç Eosen'e kadar yaşayan, Carnivoramorpha kladı içinde soyu tükenmiş Viverravoidea üst familyasından soyu tükenmiş bir monofiletik memeli ailesidir. Bir zamanlar en eski etoburlar ve mevcut etoburların ataları oldukları düşünülür, ancak şimdi mevcut etoburların bir akrabası olarak kraniyal morfolojiye dayalı olarak Carnivora takımının dışına yerleştirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Toynaklılar</span> memeli kladı

Toynaklılar, memelilerin Ferungulata grubundan, pençelerini toynak biçiminde geliştirmiş bir memeli üst takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Phenacodontidae</span> ilkel toynaklıları içeren bir familya

Phenacodontidae, Paleosen ila Eosen devreleri arasında Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaşamış erken toynaklıları içeren bir familya. Phenacodontidler, geleneksel olarak çöp sepeti taksonu olan "condylarthra"ya yerleştirilirler. Ancak tek toynaklılarla ilişkili olduklarını gösteren bazı çalışmalar yayımlanmıştır.

<i>Mesonyx</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Mesonyx, Eosen'de Kuzey Amerika ve Çin'de yaşamış bir mezonikid memeli cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Mesonychia</span> memeli takımı

Mesonychia, erken Paleosen ila Oligosen dönemleri arasında yaşamış arkaik toynaklı memelileri kapsayan bir etçil memeli grubudur.

<i>Sinonyx</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Sinonyx, geç Paleosen'e tarihlenen fosilleri Çin ve ABD, Colorado'da bulunmuş bir mezonikid memeli cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Arctocyonidae</span> Soyu tükenmiş memeliler ailesi

Arctocyonidae, Paleosen'den Eosen'e kadar Avrupa ve Amerika'da yaşamış, 20'den fazla cinse sahip, toynaklılarla ilişkili, soyu tükenmiş bir ilkel plasentalı memeli (Eutheria) ailesi. Bazıları modern ayıların büyüklüğündeydi ve muhtemelen omnivordu; diğerleri daha küçük ve otçuldu.

<span class="mw-page-title-main">Hyopsodontidae</span> tarih öncesi toynaklı familyası

Hyopsodontidae, Paleosen ila geç Eosen dönemleri arasında genel olarak Avrasya ve Amerika'da yaşamış erken tek toynaklıları içeren bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Mezonikid</span> soyu tükenmiş toynaklı familyası

Mezonikidler, Paleosen ile Oligosen devirleri arasında Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış etçil toynaklıları içeren bir familyadır.

<i>Hyopsodus</i> Eosen döneminde yaşamış ilkel toynaklı cinsi

Hyopsodus, Eosen döneminde Avrasya ve Kuzey Amerika'da yaşamış toynaklı memeli cinsi. Bu cinsin fosilleri, Kuzey Amerika'da, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nin Bighorn Havzası bölgesinde bulunmuştur. Hızlı ve çevik olduğuna, yuvalarda yaşadığına ve belki de ekolokasyonu kullanabildiğine inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Xenungulata</span>

Xenungulata, Geç Paleosen'den Erken Eosen'e kadar Güney Amerika'da yaşamış bir ilkel toynaklı takımıdır. Grubun fosilleri Brezilya, Arjantin, Peru, ve Kolombiya'daki yataklardan bilinmektedir. Bu esrarengiz grubun en bilinen üyesi, yaşayan Afrika fillerine benzer bir yürüyüşe sahip tapir benzeri bir hayvan olan Carodnia cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Diacodexeidae</span> bazal çift toynaklı familyası

Diacodexeidae, Eosen'de (İpresiyen-Bartoniyen) yaşamış, muhtemelen böcekçil veya otçul bir bazal çift toynaklı familyası. Fosilleri Avrasya ve Kuzey Amerika'da bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Microsyopidae</span> plesiadapiform familyası

Microsyopidler (Microsyopidae), Kuzey Amerika ve Avrupa'nın Paleosen ve Eosen dönemlerinden bilinen bir plesiadapiform familyası.

<i>Andrewsarchus</i> tarih öncesi çift toynaklı cinsi

Andrewsarchus, Çin'in İç Moğolistan bölgesinde orta Eosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir plasentalı memeli cinsidir. Genellikle sadece bir tür tanınır, A. mongoliensis, 1923'te Amerikan Doğa Tarihi Müzesi Orta Asya'ya yapılan keşifler sırasında keşfedilen büyük boyutlu tek bir kafatasından bilinmektedir. Orijinal tanımından bu yana genellikle bir mezonikid olarak sınıflandırılırdı, ancak en son çalışmalar onu bir çift toynaklı olarak sınıflandırır. Bir çalışma, Andrewsarchus'u özellikle entelodontlar, su aygırları ve deniz memelileri ile yakından ilişkili olan Cetancodontamorpha soyunun bir üyesi olarak sınıflandırır.

<i>Dinocerata</i>

Dinoceratanlar, tahmini vücut ağırlığı 175 kg ile 4.5 ton arasında değişen, tüm arkaik Paleosen-Eosen otoburlarının en büyüklerini içeren bir toynaklı takımı.

<i>Basilosaurus</i> arkaik balina cinsi

Basilosaurus, küçük arka ayaklara sahip bir Orta Eosen arkaik balinasıdır. Modern balinalarınki gibi küçük pelvis, omur sütununa olan bağlantısını kaybetmiştir. Ön ayakları da küçüktür ve sadece dalgalı yüzmenin kontrolünde işlev görebilirdi. Bu yüzden, Basilosaurus, bir balina kuyruğuna sahip olmalıdır ve kendisi ile birlikte modern deniz memelilerinin hareket tarzı nihayet evrimleşmişti. Basilosaurus fosilleri; ABD, Fas, Pakistan, Ürdün, Tunus ve Mısır'da bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Hapalodectidae</span> tarih öncesi toynaklı familyası

Hapalodectidae (literal çeviri hapalos:, dêktês nispeten küçük gövdeli Kuzey Amerika ve Asya'nın Paleosen ve Eosen'den mesonychian toynaklı familyası. Hapalodektidler, daha büyük ve daha iyi bilinen mezonikidlerden, kesme için özelleşmiş dişlere sahip olmaları nedeniyle farklılık gösterirken, Mesonyx veya Sinonyx gibi diğer mezonikidlerin dişleri, kemikleri kırmak için evrimleşmiştir. Hapalodektidler bir zamanlar Mesonychidae'nin bir alt familyası olarak kabul edildi, ancak Hapalodectes hetangensis'in bir kafatasının keşfi, ayrı bir familyaya yerleştirmeyi haklı kılan ek farklılıklar gösterdi. Özel olarak H. hetangensis, bir postorbital çubuğu arka kapatma göz çukuruna sahiptir, bu, mezonikidlerde eksik bir özelliktir. Hapalodektidlerin iskeletleri çok az bilinmektedir ve postkraniyal elementlerden sadece humerus tanımlanmıştır. Bu kemiğin morfolojisi, karasal hareket için mezonikdlere göre daha az uzmanlaşmaya sahip olduğunu gösterir.

<i>Triisodontidae</i> tarih öncesi toynaklı familyası

Triisodontidae, soyu tükenmiş, muhtemelen parafiletik veya geçersiz bir mesonychian plasentalı memeli familyasıdır. Çoğu triisodontid cinsi Kuzey Amerika'da Paleosen sırasında yaşadı, ancak Andrewsarchus cinsi Asya'nın orta Eosen'inden bilinmektedir. Triisodontidler, kuş olmayan dinozorların neslinin tükenmesinin ardından Kuzey Amerika'da ortaya çıkan ilk nispeten büyük yırtıcı memelilerdi. Daha az özelleştirlmiş dişlere sahip olmaları bakımından diğer mesonychian ailelerden farklıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kondilart</span> tarih öncesi memeli takımı

Kondilartlar (Condylarthra), öncelikle Paleosen ve Eosen dönemlerinden bilinen, soyu tükenmiş plasentalı memelilerin resmi olmayan bir grubudur - daha önce bir takım olarak kabul edilmiştir. Erken, ilkel toynaklılar olarak kabul edilirler. Artık, Perissodactyla veya Cetartiodactyla'nın bir parçası olarak açıkça belirlenmemiş olan toynaklıları sınıflandırmak için bir çöplük olarak hizmet eden ve bu nedenle birçok ilgisiz soydan oluşan bir çöp sepeti taksonu olarak kabul edilmektedir.

<i>Miohippus</i> soyu tükenmiş, ilkel atgil cinsi

Miohippus, çoğu Equid'den daha uzun süre yaşamış bir tarih öncesi atgil cinsiydi. Miohippus, geç Eosen'den geç Oligosen'e kadar şimdiki Kuzey Amerika'da yaşadı. Miohippus, Oligosen'in bir atgiliydi. Florida Doğa Tarihi Müzesi'ne göre, Othniel Charles Marsh önce Miohippus'un Miyosen'de yaşadığına inanmış ve bu yanlış sonucu kullanarak cinsi adlandırmıştır. Daha yeni araştırmalar, Miohippus'un aslında Paleojen döneminde yaşadığına dair kanıtlar sunuyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.