İçeriğe atla

Hantılar

Hantılar
(Vogul Kavmi)
Hanti adam. Tomsk, 2005.
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Din
Şamanizm, Ortodoks Kilisesi
Sibirya'nın batısında Kantı–Mansı Özerk Okrug Kantıların çoğunlukla yaşadığı bölgedir

Kantı veya Hantı (eski literatürde: Ostyaklar) kendilerince Kantı, Kande, Kantek (Kantı), tarihte Yugra olarak bilinen Rusya'ya bağlı Kantı–Mansı Otonom Okrug içinde yaşayan yerli halk. Mansiler ile birlikte yaşarlar. Hantıca ve Mansice Rusça ile birlikte resmi bir durum elde etmiştir. 2010 yılı Rusya nüfus sayımında,[6] 30,943 kişi kendilerini Hantı(Kantı) olarak belirtmişlerdir. Onların, 26,694 kişi Tümen Oblastında, onun 17,128 kişi kadarı da Hantı–Mansi Özerk Okruğunda bulunmaktadır. 8,760 kişi ise Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nda yaşamaktadır. Tomsk Oblastında 873 kişi, Komi Cumhuriyetinde ise 88 Hantı yaşamaktadır.[7]

Tarih

Numto gölü yakınındaHantılar

Hantılar Ugor kavimlerindendir. Komi-Zıryan dilinde yögra ('Kantı') demektir. Eski Rusçada geçen Ostyaklar da Kantılardan gelir. as-kho, Ob (as) akarsuyundan kişi manasına gelir.[8]

Kantılar, 1440-1570 yılları arası bir Türk hanlığı olan Sibirya Kağanlığı içinde idiler.

Ekonomi

Hantılar yok kıyısında yemiş ve bazı hayvanların satışını yaparken

Hantılar taygada genellikle avcılık, toplayıcılık ile geçimlerini sağlarlar.

Nüfus

2002 yılı sayımına göre Hantıların yerleşimlere göre nüfusları :[9]

Hantı-Mansi Özerk Okrugu:

  • Hаntı-Mаnsiysk şehri — 2076
  • Kаzım köyü — 716
  • Russkinskаya köyü — 673
  • Surgut şehri — 568
  • Bеryоzоvо — 533
  • Nijnеvаrtоvsk şehri — 513
  • Kışik köyü — 435
  • Kоrliki köyü — 396
  • köy Pоlnоvаt — 394
  • Bеlоyarskiy — 362
  • köy Bоlçаrı — 346
  • şehir Lyantоr — 339
  • köy Ugut — 338
  • köy Tеgi — 324
  • köy Vаnzеvаt — 323
  • köy Kаyukоvа — 297
  • köy Kоndinskое — 294
  • köy Оktyabrskое — 290
  • köy Vаrеgаn — 283
  • köy Аgаn — 241
  • köy Şеrkаlı — 240
  • köy Lаryak — 208
  • şehir Nеftеyugаnsk — 200
  • köy İgrim — 192
  • köy Yuilsk — 184
  • köy Kоçеvаya — 181
  • köy Bоlşоy Аtlım — 177
  • köy Sıtоminо — 170
  • köy Nijnеsоrtımskiy — 156
  • köy Оhtеurе — 153
  • köy Lеmpinо — 143
  • şehir Nyagаn — 142
  • köy Tаurоvа — 140
  • köy Pеrеgryоbnое — 136
  • köy Priоbе — 124
  • köy Çеhlоmеy — 117
  • köy Sоgоm — 117
  • köy Mеjdurеçеnskiy — 116
  • köy Tаylаkоvа — 111
  • şehir Kоgаlım — 104
  • köy Аltаy — 101

Yamalo-Nenets Özerk Okrugu:

  • şehir Sаlеhаrd — 909
  • köy Muji — 722
  • köy Оvgоrt — 569
  • köy Şurışkаrı — 537
  • köy Kаtrоvоj — 454
  • köy Аksаrkа — 449
  • köy Lоphаri — 369
  • köy Gоrki — 367
  • köy Pitlyar — 358
  • köy Hаrsаim — 258
  • köy Аzоvı — 243
  • köy Yamgоrt — 216
  • köy Zеlyоnıy Yar — 215
  • şehir Lаbıtnаngi — 211
  • köy Pеlvоj — 174
  • köy Sаlеmаn — 169
  • köy Şçuçе — 166
  • köy Vоsyahоvо — 163
  • köy Pаnаеvsk — 139
  • köy Tiltim — 117
  • köy Ust-Vоykаrı — 112
  • köy Bеlоyarsk — 109
  • köy Tоvоpоgоl — 109
  • şehir Tаrkо-Sаlе — 103

Tоmskаya оblаst:

  • köy Аlеksаndrоvskое — 139
  • şehir Strеjеvоy — ?

Tyumеnskаya оblаst:

  • şehir Tyumеn — 324

Sаnkt-Pеtеrburg:

  • şehir Sаnkt-Pеtеrburg — 103

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года". 1 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015. 
  2. ^ a b c d e f "Всероссийская перепись населения 2002 года". 2 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2009. 
  3. ^ Агентство Республики Казахстан по статистике. Перепись 2009. 1 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Национальный состав населения 11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  4. ^ "Всеукраинская перепись населения 2001 года. Распределение населения по национальности и родному языку". Государственный комитет статистики Украины. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
  5. ^ "Перепись населения Республики Беларусь 2009 года. НАСЕЛЕНИЕ ПО НАЦИОНАЛЬНОСТИ И РОДНОМУ ЯЗЫКУ" (PDF). belstat.gov.by. 3 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015. 
  6. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; gks.ru isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015. 
  8. ^ M. Vasmer, Etimologicheskii slovar russkogo yazyka, Vol. III (Moscow, 1971), p. 167.
  9. ^ http://std.gmcrоsstata.ru/wеbapi/оpеndatabasе?id=vpn2002_pеrt[] Bаzа mikrоdаnnıh Vsеrоssiyskоy pеrеpisi nаsеlеniya 2002 gоdа

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fin-Ugor kavimleri</span>

Fin-Ugor halkları, bugün Kuzeydoğu Avrupa'da yaşayan ve aynı dil ailesini oluşturan halklar topluluğu. Fin-Ugor halklarının konuştuğu diller ve lehçeler Samoyed dilleri dışındaki tüm Ural dilleri değişkelerini kapsayan Fin-Ugor dilleri grubuna girmektedir. Bu kavimlerin toplam nüfusu 30 milyon civarındadır. Fin-Ugor halklarının en bilinenleri Macarlar, Finler ve Estonlardır.

<span class="mw-page-title-main">Krasnoyarsk Krayı</span> Rusyanın Sibirya bölgesinde idarî birim

Krasnoyarsk Krayı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan kray. Krayın idarî merkezi Krasnoyarsk'tır. Yüzölçümü 2.366.797 km²'dir. Yakutistan ve Batı Avustralya'dan sonra dünyanın en büyük üçüncü idari-bölgesel birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Tümen Oblastı</span> Rusyanın idarî bir birimi

Tümen Oblastı veya Tyumen Oblastı, Rusya'nın Urallar Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Tümen şehridir. Yamalo-Nenets ve Hantı-Mansi olmak üzere iki özerk okruga sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yamalo-Nenets Özerk Okrugu</span>

Yamalo-Nenets Özerk Okrugu ya da Yamal Nenets Özerk Okrugu ya da Yamalya, toprağı Tümen Oblastı'nın kuzeyindeki Yamal Yarımadası ve bazı komşu bölgelerle oluşan bir özerk okrug olarak Rusya Federasyonu'na bağlı bir federal bölge. Merkezi Salehard'dır. Bu okrugda Nenetsçe, Rusçayla birlikte resmî statüye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">UTC+06.00</span>

UTC+06:00, UTC'den 6 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Hantı-Mansiysk</span>

Hantı-Mansiysk, Rusya'nın Hantı-Mansi Özerk Okrugu'nun merkezi olan şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 80,151'dır. Şehir İrtiş Nehri'nin doğu kıyısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salehard</span>

Salehard, Rusya'nın Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nun merkezi olan şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 itibarıyla 42.544'tür. Salehard, Kuzey Kutup Dairesi'ne en yakın şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Selkuplar</span>

Selkuplar, . Rusya'da, Batı Sibiryada yaşam süren halk.

<span class="mw-page-title-main">Novi Urengoy</span>

Novi Urengoy, Rusya'nın Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nda bulunan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 104,107 olup okrugun en büyük şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Noyabrsk</span>

Noyabrsk, Rusya'nın Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nda bulunan bir şehirdir. Yüzölçümü 189,05 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 110,620 olup okrugun en büyük ikinci şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kogalım</span>

Kogalım, Rusya'nın Hantı-Mansi Özerk Okrugu'nda bulunan bir şehirdir. İnguyagun Nehri'nin kıyısında okrugun idari merkezi Hantı-Mansiysk'in 325 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 58.181'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nyagan</span>

Nyagan, Rusya'nın Hantı-Mansi Özerk Okrugu'nda bulunan bir şehirdir. Şehir Ob Nehri'nin kıyısında okrugun idari merkezi Hantı-Mansiysk'in 230 km kuzeybatısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 54,890'dır.

Vepsler, Rusya'nın kuzeybatısında Onega Gölü'nün güneyinde yaşayan bir Baltık-Fin halkıdır. Toplam nüfusları 6,000 civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Muravlenko</span>

Muravlenko, Rusya'nın Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nda bulunan bir şehirdir. Okrug merkezi Salehard'ın 480 km güneydoğusunda yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 33.391'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nadım</span> Rusyada şehir

Nadım, Rusya'nın Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'na bağlı Nadım rayonunun merkezi olan şehirdir. Nadım Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 46.611'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetski, Hantı-Mansi Özerk Okrugu</span>

Sovyetski, Rusya'nın Hantı-Mansi Özerk Okrugu'na bağlı Sovyetski rayonunun merkezi olan şehirdir. Okrugun merkezi Hantı-Mansiysk'in 470 km batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 383,255 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 26.495'tir.

<span class="mw-page-title-main">Yugorsk</span>

Yugorsk, Rusya'nın Hantı-Mansi Özerk Okrugu'nda bulunan bir şehirdir. Şehir, okrugun merkezi Hantı-Mansiysk'ten 420 km uzaklıkta yer almaktadır. Yüzölçümü 152.18 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 34,067'dir.

Azerbaycan Tatarları, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde yaşayan, bu ülkenin vatandaşı olan Tatar asıllı nüfus. 2009 nüfus sayımına göre Azerbaycan Cumhuriyeti'nde 25.882 Tatar yaşamaktadır. Bu sayı toplam nüfusun %0.29'una denk gelmektedir.

Enetsçe, çoğunlukla Rusya'nın Krasnoyarsk Krayı'da Yenisey Nehri havzasında konuşulan bir Samoyed dilidir. Yaklaşık 69 kişi tarafından konuşulmakta olup tehlike altında bir dildir.