İçeriğe atla

Hans Von Dohnanyi

Hans von Dohnanyi
Doğum1 Ocak 1902(1902-01-01)
Viyana, Avusturya-Macaristan
Ölüm8/9 Nisan 1945 (43 yaşında)
Sachsenhausen toplama kampı, Nazi Almanyası
MeslekHukukçu
EvlilikChristel Bonhoeffer
Çocuk(lar)Klaus von Dohnanyi
Christoph von Dohnányi
Barbara von Dohnanyi-Bayer

Hans von Dohnanyi (aslen Johann von Dohnányi 1 Ocak 1902 – 8 veya 9 Nisan 1945), Alman hukukçu Abwehr'deki konumunu Yahudilerin Almanya'dan kaçmasına yardım etmek için kullandı, Nazi rejimine karşı Alman direnişinde çalıştı ve başarısız olan 20 Temmuz Komplosu'nun ardından, Hitler'e suikast düzenlemeye yönelik komplonun "ruhani lideri" olmakla suçlandı ve 1945'te SS tarafından idam edildi.

Hans von Dohnanyi, Macar besteci Ernő Dohnányi ve eşi piyanist Elisabeth Kunwald'ın çocuğu olarak dünyaya geldi.[1] Anne ve babası boşandıktan sonra Berlin'de büyüdü. Oradaki Grunewald Spor Salonu'na gitti ve Dietrich ve Klaus Bonhoeffer ile arkadaş oldu 1920'den 1924'e kadar Berlin'de hukuk okudu.[1] 1925 yılında "Uluslararası Kira Anlaşması ve Çekoslovakya'nın Hamburg Limanı'ndaki Kira Alanına İlişkin İddiası " konulu teziyle hukuk doktorası aldı.

1924'te ilk eyalet sınavını aldıktan sonra, 1925'te Karl Bonhoeffer'ın kızı ve okul arkadaşlarının kız kardeşi Christel Bonhoeffer ile evlendi. O ve karısının üç çocuğu vardı.

Direniş

1934 Uzun Bıçaklar Gecesi'nin komplocu olduğu iddia edilenlerin öldürülmesi, hükûmetin emriyle yargılama veya ceza olmaksızın gerçekleştirilen "meşru" cinayetlerin teşvik ettiği Dohnányi, Alman direniş çevreleriyle temas kurmaya başladı Kendisi için rejimin suçlarının kayıtlarını tuttu, böylece Üçüncü Reich'ın çöküşü durumunda suçlarına dair delillere sahip olacaktı. 1938'de, Nazi'nin ırksal politikalarına yönelik eleştirel görüşü öğrenildiğinde, Martin Bormann onu danışman olarak Leipzig'deki Reichsgericht'e transfer ettirdi[1]

İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden kısa bir süre önce Hans Oster, Dohnányi'yi Oberkommando der Wehrmacht'ın Abwehr'ine çağırdı. Wilhelm Canaris liderliğindeki bu bölge, oldukça kısa sürede Hitler'e karşı direniş faaliyetinin merkezi haline geldi.[2] Dohnányi, Bonhoeffer'ın sayısız ekümenik bağlantısının Almanya için yararlı olabileceği iddiasıyla Dietrich Bonhoeffer'ı Abwehr'e getirerek zorunlu askerlikten korudu.[2]

Şubat 1943'ün sonlarında Dohnányi, Henning von Tresckow'un Hitler'e yönelik suikast girişimi ve darbe girişimiyle meşgul oldu.[3] Ancak Dohnányi tarafından Smolensk'e götürülen Hitler'in uçağına kaçırılan bomba patlamadı.[2]

5 Nisan 1943'te Dohnányi, döviz ihlali iddiasıyla Gestapo[1] tarafından ofisinde tutuklandı: kurtardığı Yahudiler adına bir İsviçre bankasına para aktarmıştı[4] Söz konusu işlemler arasında Jauch & Hübener ile yapılan işlemler de yer aldı. Hem Bonhoeffer hem de Christel Dohnányi de tutuklandı, ancak kendisi yaklaşık bir ay sonra serbest bırakıldı.[2]

Kendisi de direnişin bir üyesi olan askeri yargıç Karl Sack, Dohnányi'nin duruşmasını kasıtlı olarak geciktirdi; ancak 1944'te Dohnányi, Sachsenhausen toplama kampına teslim edildi. 20 Temmuz Komplosu'na dahil olduğu plan başarısız olduktan sonra ortaya çıktı. Ayrıca Gestapo, onun daha önce sakladığı ve sakladığı bazı belgeleri buldu ve Dohnányi'nin Hitler'e karşı "komplonun ruhani lideri" olduğuna karar verdi.[2] Hitler'in emriyle 6 Nisan 1945'te SS davulcu mahkemesi tarafından ölüme mahkûm edildi[5] ve iki veya üç gün sonra (kaynağa bağlı olarak) idam edildi.

Savaştan sonraki işlemler

Nazi rejiminin çöküşünden sonra, davulcu mahkemesi başkanı Otto Thorbeck ve savcı Walter Huppenkothen Batı Almanya'da cinayete ortak olmakla suçlandı. Bundesgerichtshof (BGH) ilk başta bir alt mahkemenin iki beraat kararını bozduktan sonra, 1956'da davanın üçüncü revizyonu sırasında fikrini değiştirdi, Thorbeck ve Huppenkothen'in cezalarını bozdu ve onları, katılımları nedeniyle cinayete ortak olma suçlamalarından beraat ettirdi. davulcu davasında, mahkemenin usulüne uygun olarak oluşturulduğu ve sanıklardan herhangi birinin adaleti bozmadan cezanın o sırada yürürlükte olan yasaya göre verildiği gerekçesiyle dava açıldı.[5]

Dohnányi'nin 2002'deki doğumunun yüzüncü yılında, BGH başkanı Günter Hirsch, Dohnányi'yi ölüm cezasına çarptıranları "kendilerine yargıç diyen suçlular" olarak nitelendirdi.[5] Hirsch, 1956'daki kararın utanç verici olduğunu, çünkü sonuç olarak 50.000 Nazi muhalifini ölüme mahkûm eden Nazi dönemi yargıçlarından tek birinin bile savaştan sonra suçlu bulunmadığını söyledi.[5]

23 Ekim 2003'te İsrail, Dohnányi'yi kendi hayatını tehlikeye atarak Arnold ve Fliess ailelerini kurtardığı için Milletler Arasında Adil Kişilerden biri olarak tanıyarak onurlandırdı. Adı, Kudüs'teki Holokost anma merkezi Yad Vaşem'in duvarlarına kazındı.[4]

Kendi torunu Justus von Dohnányi, 2004 yapımı Çöküş filminde Wilhelm Burgdorf rolünü canlandırdı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Biographical timeline". German Historical Museum (Almanca). 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  2. ^ a b c d e Elisabeth Sifton; Fritz Stern (25 Ekim 2012). "The Tragedy of Dietrich Bonhoeffer and Hans von Dohnanyi". The New York Review of Books. Erişim tarihi: 12 Ekim 2012. 
  3. ^ Maassen, Sven (1992). "Detailed account of the Tresckow Putsch" (Almanca). 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2011. 
  4. ^ a b "Yad Vashem to Recognize Hans von Dohnányi as a Righteous Among the Nations". Yad Vashem, press release. 23 Ekim 2003. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2011. 
  5. ^ a b c d Hirsch, Günter. "100. Geburtstag von Hans von Dohnányi". 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2024. "Der Bundesgerichtshof - Präsidenten : Reden - 100. Geburtstag von Hans von Dohnanyi". 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2011.  Bundesgerichtshof, official website (8 March 2002). Retrieved 7 April 2011 (Almanca)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dietrich Bonhoeffer</span> Alman ilahiyatçı ve Nazi karşıtı (1906-1945)

Dietrich Bonhoeffer, Nazizm'e karşı durmuş Alman Lüteryan teologdur.

<span class="mw-page-title-main">Birahane Darbesi</span> Adolf Hitler önderliğinde yapılan başarısız darbe girişimi

Birahane Darbesi, Adolf Hitler, General Erich Ludendorff ve diğer Kampfbund liderleri tarafından Bavyera eyâletinin yönetimine el koymak amacıyla 8-9 Kasım 1923 tarihinde gerçekleştirdiği başarısız bir darbe girişimidir. Yaklaşık iki bin Nazi, şehir merkezindeki Feldherrnhalle'ye yürüdü, ancak bir polis kordonuyla karşı karşıya kaldılar, bu da 16 Nazi Partisi üyesi ve 4 polis memurunun ölümüyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">20 Temmuz suikast girişimi</span> 20 Temmuz 1944te Führer Adolf Hitlere karşı yapılan suikast ve darbe girişimi

20 Temmuz suikast girişimi ya da Hitler'e suikast girişimi, 20 Temmuz 1944'te Almanya'da Adolf Hitler'e yönelik Schwarze Kapelle üyelerince yapılan suikast ve darbe teşebbüsüdür. Doğu Prusya'da Rastenburg yakınlarındaki Wolfsschanze'de gerçekleştirilen suikast girişiminde komplocular Hitler'i orada düzenlenen bir toplantı sırasında bombalı saldırı ile öldürme girişiminde bulunmuş ve aynı gün Albay Claus von Stauffenberg ile diğer komplocular Berlin'de Hitler'in öldüğünü duyurup daha önceden planlanmış "Valkür" (Walküre) operasyonunu uygulamaya koyarak hükûmeti devirmeyi denemiş, yeni bir hükûmet kurmaya çalışmışlardır. Hitler, başarısız darbe girişiminin ardından komplocuları "suç çetesi" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Canaris</span>

Wilhelm Franz Canaris, Alman amiral, Nazi Almanyası'nda Abwehr Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Henning von Tresckow</span>

Henning von Tresckow, , Almanya ve Nazi Almanyası'nın kurmay subayı, tümgenerali ve Fedor von Bock'un yeğeni. Gerd von Rundstedt'in emrinde Ordular Grubu A'nın kurmayı, Günther von Kluge'nin emrinde Doğu Cephesi'nde Merkez Ordu Grubu harekât birinci kurmayı, Batı Cephesi'nde Oberbefehlshaber West kurmay başkanı. Henning von Tresckow, 1941'de Ordu Grubu Merkez'de bir direniş örgütlemeye başlar. 13 Mart 1943'te Tresckow'un Hitler'in uçağına yerleştirdiği saatli bomba patlamaz ve Hitler'e yaptığı suikast başarısız olur. Ardından Von Stauffenberg ile 20 Temmuz Suikastini planlar fakat sonuç başarısız olur. Başarısız suikast girişiminin ardından von Tresckow ertesi gün intihar etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Günther von Kluge</span>

Hans Günther von Kluge, Almanya'nın subayı ve Nazi Almanyası'nın Generalfeldmarschall'i.

Fabian von Schlabrendorff, Almanya'nın hukukçu. Nazi Almanyasının üsteğmen'i.

<span class="mw-page-title-main">Hans Lammers</span>

Hans Heinrich Lammers, Alman hukukçu, Nazi Partisi mensubu, Nazi Almanyası'nın devlet bakanı, Reichskanzlei (Başbakanlık) şefi ve SS-Obergruppenführer.

<span class="mw-page-title-main">Kurt von Hammerstein-Equord</span> Alman komutan

Kurt Freiherr von Hammerstein-Equord, Reichswehr dönemi boyunca başkomutan olarak hizmet eden Alman Generaloberst. O, Hitler ve Nazi Rejiminin ateşli bir rakibi olmasıyla ünlüydü.

<span class="mw-page-title-main">Hans-Dietrich Genscher</span> Alman politikacı

Hans-Dietrich Genscher, Hür Demokratlar üyesi Alman siyasetçi. Almanya'da Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Başbakan Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hans Oster</span>

Hans Oster, II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht generali, Amiral Wilhelm Canaris'in Abwehr'deki yardımcısı. Adolf Hitler'in ve nazizmin ilk ve en kararlı rakiplerinden biriydi. 1938'den 1943'e kadar Alman direnişi'nin önde gelen bir sembolüydü.

<span class="mw-page-title-main">Nazizm'e karşı Alman direnişi</span>

Alman direnişi, asker veya sivil kimselerce 1933 ve 1945 tarihleri arasında Almanya'daki nasyonal sosyalist rejime son vermek amacıyla örgütlenilmiş direniş hareketleridir. Bunların bir kısmı, aktif planlarla Adolf Hitler'i ve onun rejimini devirmek için çaba gösterdi. Onların planları 1944'te Adolf Hitler'e düzenlenen ve başarısız olan 20 Temmuz suikast girişimi denemesiyle doruğa ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Wolf-Heinrich von Helldorf</span> Alman politikacı

Wolf-Heinrich Graf von Helldorf, Nazi Rejiminin önde gelen isimlerinden biriydi. 1933'te Nazi Partisi üyesi oldu. 1938 yılında direniş grupları ile temas kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Halk Mahkemesi (Almanya)</span>

Halk Mahkemesi, Nazi Almanyası'nda kurulan bir özel mahkemeydi.

Thule Cemiyeti veya Thule Tarikatı, 17 Ağustos 1918'de Vier Jahreszeiten Oteli'nde tüm Nazilerin manevi babaları ve başöğretmenleri olarak gördüğü Rudolf von Sebottendorff tarafından kurulan Alman milliyetçi topluluğu. Thule ismini ilk kez Massilialı Piteas kullandı. Piteas'a göre Thule, İngiltere'ye 6 günlük yelken mesafesinde bir adaydı. Bu ada gerçekte Grönland'ın kuzey batısında yer almaktadır ve bugün ada üzerinde ABD'ye ait Thule Hava Üssü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Partisi liderleri ve yetkilileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Nazi Partisinin liderleri ve yetkililerinin listesidir.

Gerhard Boldt, II. Dünya Savaşı sırasında yaşadığı deneyimler hakkında kitap yazmış olan Alman Ordusu'nda (Heer) bir subaydı.

<i>Stauffenberg</i> (film)

Stauffenberg, Das Erste tarafından Claus Schenk Graf von Stauffenberg ve 20 Temmuz 1944'te Adolf Hitler'e suikast planı hakkında 2004 tarihli bir Alman-Avusturya ortak yapımı filmdir. Film ilk olarak 25 Şubat 2004'te Alman TV'de (ARD) yayınlandı.

<i>Die Stunde der Offiziere</i>

Die Stunde der Offiziere, 1944'teki 20 Temmuz suikast girişimi'nde Alman direnişinin Adolf Hitler'i öldürme ve Almanya'da iktidarı ele geçirme girişimlerini kronolojik sırayla anlatan 2003 yapımı bir Alman yarı-belgesel filmidir.

Oster Komplosu, 1938 yılında Almanya'nın Sudetenland için Çekoslovakya ile savaşa girmesi durumunda Alman Führeri Adolf Hitler'i ve Nazi rejimini devirmek için önerilen bir komplo planıydı. Abwehr'in başkan yardımcısı Binbaşı General Hans Oster ve Wehrmacht içindeki diğer yüksek rütbeli muhafazakarlar tarafından yönetilmekteydi. Hitler ve Nazi rejimini devirmek için, hükûmetin kontrolünü ele geçirmek için darbe girişiminde bulunan güçlerin Reichskanzlei binasına bir baskın düzenleyerek Hitler'i ya tutuklamayı ya da öldürmeyi planladılar ve Almanya'yı Prusya Prensi II. Wilhelm'in torunu olan Wilhelm liderliğindeki monarşiye geri döndürmeyi amaçladılar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.