İçeriğe atla

Hans Fallada

Hans Fallada
DoğumRudolf Wilhelm Friedrich Ditzen
21 Temmuz 1893(1893-07-21)
Greiswald
Ölüm5 Şubat 1947 (53 yaşında)
Berlin
MeslekYazar
İkametAlmanya
MilliyetAlman
VatandaşlıkAlman
TürRoman
Bronz plaket üzerindeki Hans Fallada

Hans Fallada (21 Temmuz 1893, Greiswald – 5 Şubat 1947, Berlin) Alman yazar.[1]

Biyografisi

Asıl adı Rudolf Wilhelm Friedrich Ditzen olan Hans Fallada bir hukukçunun oğlu olarak dünyaya geldi. Babası evde çoğu zaman çocuklarına yüksek sesle Shakespeare ve Schiller okurdu. 1899 yılında babasının görevi nedeniyle Berlin'e taşındılar ve 1901 yılında burada okula başladı. Babasının Anayasa Mahkemesi'ne atanması sonucu aile 1909 yılında Leipzig'e taşınır. 1911 yılında burada bir düelloda arkadaşını öldürür, tutuklanarak psikiyatri tedavisi görür. Bu olaydan sonra yaşamı boyunca uyuşturucu sorunuyla uğraşır. 1914 yılında gönüllü olarak orduya yazılır fakat kısa bir süre sonra terhis edilir. Bundan sonra yaşam mücadelesi onu tezgâhtarlık, satıcılık, muhasebecilik, patates yetiştiriciliği gibi çeşitli işlerde çalışmak zorunda bıraktı.

1920 yılında özyaşamöyküsel özellikler taşıyan ilk romanı Der junge Goedeschal'ı (Genç Goedeschal) yayımlandı. 1923 yılında Anton und Gerda (Anton ve Gerda) adlı ikinci romanını tamamladı. Bu sırada uyuşturucu sorunu yüzünden zimmetine para geçirdiği için 3 ay hapis yattı. Daha sonra aynı sorunlar devam etti. 1929 yılı Fallada için büyük değişimlerin yaşandığı bir yıl oldu. O yıl Anna Margarete Issel'le evlendi ve bir yerel gazetede çalışmaya başladı. 1931 yılında Bauern, Bonzen und Bomben (Köylüler, Kodamanlar ve Bombalar) kitabı yayımlandı. Daha sonra da 1932'de onun dünya çapında tanınmasını sağlayan romanı Kleiner Mann, was nun? (Küçük Adam Ne Oldu Sana?) yayımlandı. Roman ekonominin çöküşüyle Almanya'da yaşanan büyük enflasyon sonucu yoksulluğun, işsizliğin arttığı, sol düşüncenin yaygınlaştığı, Spartakist tepkilerin çatışmalara yol açtığı, buna karşın Nazi rejiminin güçlenmeye başladığı bir ortamda geçiyordu. Roman o kadar beğenildi ki 1934 yılında Frank Borzage yönetmenliğinde Universal Pictures tarafında sinemaya aktarıldı. Bunun sonucunda Nazi karşıtı faaliyetleri suçlamasıyla kısa bir süre hapsedildi, sorgulandı fakat serbest bırakıldı.

Naziler'in iktidarda olduğu bu yıllarda Fallada romanlarına devam etti. 1934'te Wer einmal aus dem Blechnapf frißt (Karavanasından Bir Kez Yiyen) ve Wir hatten mal ein Kind (Bir Zamanlar Çocuğumuz Vardı), 1935'te Das Märchen vom Stadtschreiber, der aufs Land flog (Yaşlı bir Yüreğin Yolcuğu), 1937'de Wolf unter Wolfen (Kurtlar Arasındaki Kurt), 1938'de Der Eiserne Gustav (Demir Gustav), 1940'ta Der Mann ungeliebte (Sevilmeyen Adam), 1943'te Ein Mann will hinaufı (Bir Adam Yukarı Çıkacak) yazdı. Fallada bu dönemde Naziler'den baskı görmesine rağmen Almanya'yı terk etmeyecek kadar yurdunu seviyordu. Bir süredir alkol kullanmaya da başlamıştı. 1944 yılında üç çocuk sahibi olduğu eşi Anna Issel'in kafasına silahla vurduğu için 4 ay hapiste kaldı ve boşandı. Bu sıkıntılı günlerde Naziler'in Yahudi karşıtı roman siparişine karşılık yazdığı özyaşamöyküsel romanı Der Trinkeri (Ayyaş) 1944 yılında bitirdiğinde savaşın sonu gelmişti ve Naziler yeniliyordu. Romandaki boşluklar ölümünden sonra dolduruldu ve kitap 1950 yılında yayımlandı.

Savaştan sonra 1 Şubat 1945'te 24 yaşındaki Ursula Losch ile evlendi ve Kızıl Ordu Feldberg'e girince bir süreliğine belediye başkanlığı yaptı. Sonrasında istifa etti ve Berlin'e yerleşti. Alkol ve uyuşturucu sorunları onu gittikçe yıpratıyordu. 1946'da yazdığı son romanı Jeder stirbt für sich allein (Herkes Tek Başına Ölür) yayımlandığında kısa sürede tükendi fakat ikinci baskısını göremeden 5 Şubat 1947'de uyuşturucuya bağlı olarak kalp yetmezliğinden Berlin'de öldü.

Küçük insanların avukatı sayılan Hans Fallada romanlarına kahraman olarak, çeşitli işlerde çalıştığı sırada tanıdığı halktan gelme kişileri seçti, yapıtlarında insanların yaşamını kimi zaman gerçekçi kimi zaman da mizahî bir dille yansıttı. Hans Fallada'nın yapıtlarının bir kısmı ölümünden sonra yayımlanabilmiştir. Bazıları da sinemaya uyarlanmıştır. Son olarak Herkes Tek Başına Ölür adlı romanı bazı elyazmalarının bulunmasıyla 2010'da yeni bir düzenlemeyle basılmıştır. 1981 yılından beri yazarın anısını yaşatmak için Neumünster kentinde Hans Fallada Ödülü verilmektedir.

Eserleri

  • Der junge Goedeschal, 1920
  • Anton und Gerda, 1923
  • Bauern, Bonzen und Bomben, 1931 (Köylüler, Kodamanlar ve Bombalar, Everest Yayınları 2018 çev: Ahmet Arpad)
  • Kleiner Mann, was nun?, 1932 (Küçük Adam Ne Oldu Sana?, Oda yayınları 2003 çev: Senar Yıldız; Everest Yayınları 2018 çev: Ahmet Arpat)
  • Wer einmal aus dem Blechnapf frißt, 1932
  • Wir hatten mal ein Kind, 1934
  • Märchen vom Stadtschreiber, der aufs Land flog, 1935
  • Altes Herz geht auf die Reise, 1936
  • Hoppelpoppel - wo bist du?, Kindergeschichten, 1936
  • Wolf unter Wölfen, 1937 (Kurtlar Sofrasında, Everest Yayınları 2015 çev: Ahmet Arpat)
  • Geschichten aus der Murkelei, Märchen, 1938
  • Der eiserne Gustav, 1938
  • Süßmilch spricht, 1938
  • Kleiner Mann - großer Mann, alles vertauscht, 1939
  • Süßmilch spricht. Ein Abenteuer von Murr und Maxe, Erzählung, 1939
  • Der ungeliebte Mann, 1940
  • Das Abenteuer des Werner Quabs, Erzählung, 1941
  • Damals bei uns daheim, Erinnerungen, 1942
  • Heute bei uns zu Haus, Erinnerungen, 1943
  • Fridolin der freche Dachs, 1944
  • Jeder stirbt für sich allein, 1947 (Herkes Tek Başına Ölür, Everest Yayınları 2014 çev: Ahmet Arpat; Herkes Yalnız Ölür, Hece Yayınları 2017 çev: Hasan Yılmaz))
  • Der Alpdruck, 1947
  • Der Trinker, 1950 (Ayyaş, Everest Yayınları 2012 çev: Ahmet Arpad)
  • Ein Mann will nach oben, 1953
  • Die Stunde, eh´du schlafen gehst, 1954
  • Junger Herr - ganz groß, 1965

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Hans Fallada (1893-1947)". kirjasto.sci.fi. 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2012. .(İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stefan Zweig</span> Avusturyalı yazar

Stefan Zweig, Avusturya-Macaristanlı roman, oyun, biyografi yazarı ve gazeteciydi. 1920'ler ile 1930'lar arasında edebiyat kariyerinin zirvesinde olmuş Zweig, dönemin dünyasının en çok tercüme edilen ve en popüler yazarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Elias Canetti</span>

Elias Canetti, modernist romancı, oyun yazarı, anı ve kurgusal olmayan düzyazı yazarı. Eserlerini Almanca yazan Canetti, "geniş bir bakış açısı, fikir zenginliği ve sanatsal güç ile işaretlenmiş yazıları için" 1981 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Berliner Ensemble</span> Almanyada bir tiyatro binası

Berliner Ensemble, Almanya’nın en meşhur tiyatrolarından birisidir ve kurucusu Bertolt Brecht’in eserlerini sahnelemesiyle ünlenmiştir. Almanca'nın en önemli sahnelerinden birisi olarak kabul edilen Berliner Ensemble, 1954 yılından bu yana Berlin'in Mitte ilçesinde, Schiffbauerdamm caddesinde bulunan tiyatro sahnesini kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Theodor W. Adorno</span> Alman filozof ve toplumbilimci (1903 – 1969)

Theodor W. Adorno, , Alman felsefeci, toplumbilimci, bestekâr ve müzikbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Martin Heidegger</span> Alman filozof

Martin Heidegger, varoluşçu felsefenin isimlerinden biri olarak bilinen Alman filozof.

<span class="mw-page-title-main">Erich Kästner</span> Alman yazar (1899-1974)

Emil Erich Kästner Alman yazar.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Mann</span> Roman Yazarı

Paul Thomas Mann, Alman yazar ve 20'inci yüzyılın en önemli hikâye anlatıcılarından biriydi. 1929 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Borchert</span> Alman şair, oyun ve öykü yazarı (1921-1947)

Wolfgang Borchert, Alman şair, oyun ve öykü yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Mario Simmel</span> Avusturyalı yazar

Johannes Mario Simmel, Avusturyalı yazardır.

Kemal Kurt, Türk asıllı Alman yazar, tercüman ve fotoğrafçı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Adam Ne Oldu Sana (oyun)</span>

Küçük Adam Ne Oldu Sana, Hans Fallada tarafından yazılmış aynı isimli romandan Yılmaz Onay tarafından sahneye uyarlanmış seyirlik müzikli oyun (kabare).

<span class="mw-page-title-main">Anna Seghers</span> Alman yazar

Anna Seghers, Alman yazar.

<span class="mw-page-title-main">Generaloberst</span>

Generaloberst, Alman ordusunda orgeneral ile mareşal rütbeleri arasındaki bir askeri rütbe. Albay general olarak çevrilebilir. 4 yıldızlı bir orgenerale eşit, ancak mareşalin altındaydı. 1945'e kadar Kriegsmarine'deki Amiral'e veya 1990'a kadar Volksmarine'deki Flottenadmiral'e eşdeğerdi. Rütbe, en yüksek sıradan askeri rütbe ve barış zamanında verilen en yüksek askeri rütbeydi.

<span class="mw-page-title-main">Klaus Mann</span> Alman yazar (1906 – 1949)

Klaus Heinrich Thomas Mann, Alman yazar.

<span class="mw-page-title-main">Bernhard Schlink</span>

Bernhard Schlink, Alman akademisyen, yargıç ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Monika Mann</span> Alman romancı

Monika Mann, Alman roman yazarı.

Willi Heinrich, Alman yazar.

Alfred Hellmuth Andersch, Alman yazar, yayıncı ve radyo editörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Galsan Çinag</span> Almanca roman, deneme ve şiir kaleme alan Tıva asıllı Moğol yazar

Çinagiyn Galsan – Şınıkbay oglu Çuruk Uvaa, Almanca roman, deneme ve şiir kaleme alan Tıva Türkleri asıllı Moğolistanlı yazar. Kam olarak da bilinir. Aynı zamanda bir öğretmen ve aktördür.

Cleo Kretschmer, Alman roman yazarı, senarist ve oyuncu.