İçeriğe atla

Hans Adası

Hans Adası
Tartupaluk (Doğu Kanada İnuitçesi ve Grönlandca)
ᑕᕐᑐᐸᓗᒃ (İnuit hecesi)
Hans Ø (Danca)
Île Hans (Fransızca)
Harita
Coğrafya
[[Dosya:|250px|none|]]
Hans Adası'nın Kennedy Kanalı üzerindeki konumu
Hans Adası'nın Kennedy Kanalı üzerindeki konumu
Hans Adası'nın Kennedy Kanalı üzerindeki konumu
Yüzölçümü&İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri..İfade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.1,3 km2
Siyasi
Adadaki ülke(ler)

Hans Adası, Kuzey Amerika'da bulunan 13 km2 (5,0 sq mi) yüzölçümüne sahip çorak ıssız bir adadır.

Ada Kennedy Kanalı merkezinde, Kanada'ya bağlı Ellesmere Adası ile Danimarka'ya bağlı özerk bölge Grönland arasında kalan, Baffin Körfezi'ni Lincoln Denizi'ne bağlayan boğazda yer alan bir ada konumundadır. Hans Adası, Grönland'a bağlı Washington Land kıyılarındaki Kennedy Kanalı'ndaki üç adadan en küçüğüdür; diğerleri Franklin Adası ve Crozier Adası'dır. Ada konumu gereği hem Kanada hem de Grönland (Danimarka) karasuları içinde kalmaktadır. Boğazın ortasından teorik bir hat adanın içinden geçmektedir.

Adanın 14. yüzyıldan itibaren Inuit avlanma alanlarının bir parçası olduğu tahmin edilmektedir.[1] Hem Kanada hem de Grönland'ın iç yönetim hükûmeti adına Danimarka,[2] adayı ikiye bölmeyi kabul ettikleri 14 Haziran 2022'ye kadar ada üzerinde ayrı ayrı hak iddia etmiştir.

11 Haziran 2022'de Danimarka ve Kanada hükûmetleri, 17 yıllık müzakerelerin ardından Hans Adası'nı ikiye bölmeyi kabul etti.[3] Anlaşma, Kanada, Danimarka, Grönland ve Nunavut parlamentolarının her birinin onaylamak için oy kullanmasından sonra yürürlüğe girecek.[4] Bununla, Kanada ve Danimarka (Grönland), adanın merkezine yakın kuzeyden güneye uzanan adanın yüzeyindeki bir çatlağı izleyen 1280 m'lik bir uluslararası kara sınırına sahip olacak.[5] Antlaşma tüm ilgili organlar tarafından onaylandığında, adadaki sınır, ülkeler arasındaki en kısa dört kara sınırından birini içerecek. Kanada ve Danimarka, bugüne kadar sahip oldukları tek kara sınır komşu (Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ile Danimarka ise Almanya) sayısını ikiye çıkarmış olacak.

İki ülkenin süreç içerisinde kendi egemenliği içerisinde gördükleri adaya çıkıp bayrak dikerek viski şişeleri bırakmaları nedeniyle Viski Savaşı olarak adlandırılan bir süreç yaşanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Whose Hans?". Canadian Geographic. 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Canada and Denmark are locked in an adorable war". i100.co.uk. 13 Kasım 2015. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Chase (10 Haziran 2022). "Canada and Denmark reach settlement over disputed Arctic island, sources say". The Globe and Mail. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2022. 
  4. ^ Der har længe været flagkrig, men nu er alle glade: Canada og Danmark indgår grænseaftale om Hans Ø 30 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Danish)
  5. ^ "Canada, Denmark agree on a landmark deal over disputed Hans Island, arctictoday.com". 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Hans Island ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ada</span> çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçası

Ada, çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçasına verilen addır. Yeryüzündeki adaların bütünü on milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekildeki adalara “takımada” adı verilir. Yarımada ise suyla çevrili, ancak bir tarafından ana kara parçasına bağlı bulunan coğrafi şekildir. Yer bilimi açısından adalar, kıtasal adalar ve okyanus adaları olmak üzere temelde ikiye ayrılır. Yüzen adalar ise yeni bir yer bilimi konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Danimarka veya resmî adıyla Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa'da bir İskandinav ülkesidir. İskandinav ülkelerinin en güneyinde yer alan Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjælland, dar bir boğaz olan Øresund ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Grönland</span> Danimarka Krallığına bağlı federe özerk bölge

Grönland, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bir bölgedir. Kanada Arktik Adaları'nın doğusunda, Arktik ve Atlantik okyanusları arasında yer alan dünyanın en büyük adasıdır. Grönland, jeopolitik olarak Avrupa'nın bir parçasıdır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuuk'tur. Fizyografik olarak Kuzey Amerika kıtasının bir parçası olmasına rağmen Grönland, 986'dan başlayarak bin yıldan fazla bir süredir siyâsî ve kültürel olarak Avrupa ile ilişkilendirilmiştir. Sakinlerinin çoğunun ataları Alaska'dan Kuzey Kanada'ya göç eden ve 13. yüzyılda yavaş yavaş adaya yerleşmeye başlayan İnuitlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nuuk</span> Grönlandın başkenti

Nuuk, Danimarka'ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland'ın başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Faroe Adaları</span> Kuzey Atlantikte bulunan Danimarkaya bağlı özerk adalar topluluğu

Faroe Adaları, Kuzey Atlantik'te bulunan bir adalar birliğidir. Birleşik Krallık'ın 200 km kuzeybatısında, Norveç ile İzlanda'nın arasında bulunan özerk ülke, Grönland ile beraber Danimarka Krallığının parçasıdır. Toplam yüzölçümü 1400 km2 olmakla beraber Ekim 2017'de nüfusu 50322 kişiydi. İkinci Dünya Savaşı sonrası bağımsızlığını ilan etse de Danimarka hükûmeti tarafından tanınmadı, iki yıl sonra tekrar Danimarka Krallığı'na bağlandı ve özerk bölge ilan edildi

<span class="mw-page-title-main">Nunavut</span> Kanadada bir bölge

Nunavut, Kanada'nın Kuzey Kanada denen en kuzeyinde İnuitlerce meskun olan en yeni bölgesi. Gerçek sınırları 1993 yılında çizilmesine rağmen, resmî olarak 1 Nisan 1999 tarihinde Nunavut Yasası ve Nunavut Land Claims Agreement Yasası gereği Kuzeybatı Toprakları'ndan ayrılarak kurulmuştur. Dünya'nın en kuzey kalıcı yerleşim yeri olan Alert, Nunavut burada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sınır</span>

Sınır veya hudut, hükümetler, devletler veya bir ülkenin idari olarak birbirinden bağımsız bölümleri gibi politik varlıkların coğrafî bitiş noktalarını ya da yasal yetki alanlarını tanımlayan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Vinland</span> Kuzey Amerika’da bulunan bir bölgeye MS 1000 yıllarında Vikingler tarafından verilen isim

Vinland, Kuzey Amerika’da bulunan bir bölgeye MS 1000 yıllarında Vikingler tarafından verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Grönland millî futbol takımı</span>

Grönland millî futbol takımı, Grönland'ı temsil eden ve Grönland Futbol Federasyonu tarafından yönetilen bir ulusal futbol takımı. Grönland'ın Danimarka Krallığı içindeki durumu Faroe Adaları ile aynı olmasına rağmen Grönland millî futbol takımı FIFA'ya ya da herhangi bir kıta konfederasyonuna üye değildir ve dolayısıyla uluslararası turnuvalarda oynayamaz. Maçlarının çoğunu Faroe Adaları ve İzlanda ile yapmışlardır. Ayrıca takım kendisi gibi FIFA üyesi olmayan Tibet millî futbol takımı ile de karşılaşmıştır.

Danimarka Silahlı Kuvvetleri (Danca: Forsvaret), Danimarka'yı ve Danimarka'ya bağlı olan Grönland ve Faroe Adaları'na dışarıdan gelebilecek askeri tehditlere karşı koruyan silahlı kuvvetlerdir. Danimarka Kralı X. Frederik mevcut Başkomutandır.

<span class="mw-page-title-main">Victoria Adası (Kanada)</span> Kanadada bulunan ada

Victoria Adası Kanada Arktik Adaları içerisinde yer alan bir adadır. Nunavut ve Kanada'nın Kuzeybatı Bölümü arasında yer alır. Dünya'nın en büyük 8. adası ve Kanada'nın en büyük 2. adasıdır. Newfoundland adasının iki katı büyüklüğünde ve Büyük Britanya adasından biraz daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Axel Heiberg Adası</span> Kanadada bulunan ada

Axel Heiberg Adası Kanada, Nunavut, Qikiqtaaluk Bölgesi'nde bulunan bir adadır. Arktik Okyanusu'nda yer alır ve Kanada'nın 7. en büyük, dünyanın ise 31. en büyük adasıdır. Alanı 43.178 km2 (16.671 sq mi) dir.

<span class="mw-page-title-main">Melville Adası (Kanada)</span> Kanadada bulunan ada

Melville Adası, Kanada'ya bağlı ada. Ada, Kanada Arktik Adaları içerisinde yer alan geniş, ıssız bir adadır ve 42.149 km2 (16.274 sq mi) bir alanı kaplar. Kanada'nın 8., dünyanın 33. en büyük adasıdır. Melville Adası'nın batı kısmı Kuzeybatı Toprakları, doğu kısmı ise Nunavut içerisinde yer alır. Bu iki bölge arasındaki sınır 110. batı meridyenidir.

<span class="mw-page-title-main">Nordik ülkeler</span> Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantikte bulunan ülkeler grubu

Nordik ülkeler, Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantik'te en çok Norden olarak bilinen coğrafi ve kültürel bir bölgedir. Bölge, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç'in yanı sıra Faroe Adaları ve Grönland gibi özerk bölgeleri de kapsamaktadır. Buna Finlandiya Cumhuriyeti'nin özerk bir bölgesi olan Åland Adaları; Jan Mayen adası ve Svalbard takımadaları da dahil edilmiştir. Norveç Krallığı'na bağlı olan Bouvet Adası, uzak coğrafi konumu nedeniyle bazen İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmez. Avrupa'da Kuzey İskoçya Adaları ve Estonya gibi bazı bölgeler, İskandinav ülkeleriyle kültürel ve etnik bağları paylaşıyor ama bugün İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmiyor. Bölge nüfusunun dörtte üçünden fazlasını oluşturan Kuzey Cermenler en büyük etnik grubu oluştururken, onu Finlandiya'da çoğunluğu oluşturan Finler izliyor; diğer etnik gruplar Grönland İnuitleri, Sámi halkı ve yeni göçmenler ve onların soyundan gelenlerdir. Ana diller Danca, Norveççe, İsveççe, İzlandaca ve Faroece, kökleri Eski Norsça olan Kuzey Cermen dilleridir. Ana din Lüterciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Viski Savaşı</span> Danimarka ve Kanada arasında sözde sınır çatışması

Viski Savaşı ya da Şişe Savaşları, Danimarka ve Kanada arasında Hans Adası üzerinde ortaya çıkan bir sınır anlaşmazlığıdır. İki taraf da 1978'den 2022'ye kadar, adanın kendisine ait olduğunu savunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Crozier Adası</span> Grönlandda ada

Crozier Adası, Avannaata ana belediyesine bağlı Qaanaaq belde belediyesi idaresindeki Grönland adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Franklin Adası (Grönland)</span> Grönlandda ada

Franklin Adası, kuzey Arktik'teki Nares Boğazı'nın Kennedy Kanalı'nda bulunan üç adadan biridir ve Danimarka özerk bölgesi Grönland'ın Avannaata belediyesinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nares Boğazı</span> Kanada ve Grönland arasındaki boğaz

Nares Boğazı, Kanada Arktik Adaları'ndaki Ellesmere Adası ile Danimarka özerk bölgesi Grönland'ı ayıran boğaz.

<span class="mw-page-title-main">Amund Ringnes Adası</span> Kanadada bulunan ada

Amund Ringnes Adası, Kanada'ya bağlı bir adadır. Ada, Nunavut Bölgesi'nde yer almakta olup, Kraliçe Elizabeth Adaları'nın bir parçası olan Sverdrup Adaları'nın bir parçasıdır.

Bu liste Avrupa kıtasının iç denizlerinde ve sınırı olan okyanuslarda yer alan adaları göstermektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.