İçeriğe atla

Hannes Alfvén

Hannes Alfvén
DoğumHannes Olof Gösta Alfvén
30 Mayıs 1908(1908-05-30)
Norrköping, İsveç
Ölüm2 Nisan 1995 (86 yaşında)
Djursholm, İsveç
Defin yeriDjursholms Begravningsplats, 02 ALEN 3122
59°24′28″K 18°4′37.7″D / 59.40778°K 18.077139°D / 59.40778; 18.077139
Mezun olduğu okul(lar)Uppsala Üniversitesi
Tanınma nedeni
Çocuk(lar)Inger Alfvén
Ödüller
  • Björkénska priset (1946)
  • Nobel Fizik Ödülü (1970)
  • Lomonosov Altın Madalyası (1971)
  • Dirac Madalyası (1979)
  • ForMemRS (1980)[1]
  • William Bowie Madalyası (1988)
Kariyeri
DalıElektrik mühendisliği ve Plazma fiziği
Çalıştığı kurum
TezInvestigations of the Ultra-short Electromagnetic Waves[2] (1934)
Doktora
danışmanı		Manne Siegbahn
Carl Wilhelm Oseen
Doktora öğrencileri
  • Carl-Gunne Fälthammar[]

Hannes Olof Gösta Alfvén (İsveççe telaffuz: [alˈveːn], d. 30 Mayıs 1908; Norrköping, İsveç – ö. 2 Nisan 1995; Djursholm, İsveç), Nobel Fizik Ödüllü İsveçli Astrofizikçidir.

Hayatı ve Çalışmaları

Asıl adı Hannes Olof Gösta Alfvén olan Hannes Alfvén 30 Mayıs 1908'de Norrköping, İsveç'te doğdu. Astrofizikçidir. Molekül, iyon ve elektronların oluşturduğu gaz kümeleri olan plazmaların incelenmesini konu edinen plazma fiziğinin kurulmasına katkıları nedeniyle Fransız Louis Néel ile birlikte 1970 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

Öğrenimini Uppsala Üniversitesi'nde tamamlayan Alfvén, 1940'ta Stockholm'daki Kraliyet Teknoloji Enstitüsü'nde çalışmaya başladı. 1930'ların sonları ve 1940'ların başlarında uzay fiziği alanına önemli katkılarda bulundu. Belirli koşullar altındaki plazmanın, içinden geçen magnetik akı çizgilerine göre devindiğini öne süren donmuş akı teoremi bu katkılarındandır. Alfvén, sonraları kozmik ışınların kökenini açıklamakta da bu kavramdan yararlandı.

1939'da, magnetik fırtınalara ve kuzey ışığına ilişkin kuramını yayımlayan Alfvén, bu kuramla çağdaş magnetosfer (Dünya'nın magnetik alan bölgesi) kuramını önemli ölçüde etkiledi. Ayrıca, bir magnetik alandaki yüklü bir parçacığın karmaşık sarmal hareketini kolayca hesaplamayı sağlayan bir matematiksel yaklaştırma yöntemi de buldu.

Magnetik alan etkisindeki plazmaların incelenmesini konu edinen magnetohidrodinamiğin (MHD) öncüsü sayolan Alfvén'in çalışmaları çekirdek kaynaşması (füzyon) denetimine yönelik çabalara temel oluşturdu.

İsveç hükûmetiyle düştüğü sayısız anlaşmazlığın ardından Alfvén 1967'de, San Diego'daki California Üniversitesi'nde görev aldı. Daha sonra bu görevin yanı sıra Oslo'daki Kraliyet Enstitüsü'nde de ders vermeye başladı. İlk araştırmalarının çoğunu 1950'de yayımlanan Cosmical Electrodynamics'de (Kozmik Elektrodinamik) toplayan Alfvén'in, On the Origin of the Solar System (1954; Güneş Sisteminin Kökeni Üzerine), Worlds-Antiworlds (1966, Dünyalar-Karşıdünyalar) ve Cosmic Plasma (1981, Kozmik Plazma) adlı üç kitabı daha vardır.

Kaynakça

  1. ^ Pease, R. S.; Lindqvist, S. (1998). "Hannes Olof Gosta Alfven. 30 May 1908-2 April 1995". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 44: 3-19. doi:10.1098/rsbm.1998.0001. 
  2. ^ Anthony L. Peratt (2008), "Alfvén, Hannes Olof Gosta", Complete Dictionary of Scientific Biography, Charles Scribner's Sons, 19, s. 40, 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Nisan 2021 

İlgili Araştırma Makaleleri

Fizik, maddeyi, maddenin uzay-zaman içinde hareketini, enerji ve kuvvetleri inceleyen doğa bilimi. Fizik, Temel Bilimler'den biridir. Temel amacı evrenin işleyişini araştırmaktır. Fizik en eski bilim dallarından biridir. 16. yüzyıldan bu yana kendi sınırlarını çizmiş modern bir bilim olmasına karşın, Bilimsel Devrim'den önce iki bin sene boyunca felsefe, kimya, matematik ve biyolojinin belirli alt dalları ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. Buna karşın, matematiksel fizik ve kuantum kimyası gibi alanlardan dolayı fiziğin sınırlarını net olarak belirlemek güçtür.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına verilmektedir. 1895 yılındaki Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yürütülmektedir. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkılar nedeniyle verilmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">J. J. Thomson</span> İngiliz fizikçi (1856-1940)

Sir Joseph John Thomson, çağdaş fiziğin gelişimine büyük katkılarıyla tanınan Britanyalı fizikçi. Elektronu ve izotop kavramını keşfetmesi ile kütle tayfölçerini icat etmesiyle bilinir. Gazların elektriksel iletkenliği üzerindeki çalışmaları ve elektronu keşfinden dolayı 1906'da Nobel Fizik Ödülü ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Plazma</span> gaz haldeki maddelerin manyetik kutuplaştırmaya bağlı doğrusal noktalarda oluşan fiziksel ve kimyasal reaksiyonun kontrollü etkileşim süreci

Plazma, gaz hâldeki maddelerin manyetik kutuplaştırmaya bağlı doğrusal noktalarda oluşan fiziksel ve kimyasal tepkimenin kontrollü etkileşim sürecine verilen genel ad. Daha kolay bir tanımla; atomun elektronlardan arınmış hâlidir.

<span class="mw-page-title-main">Sheldon Glashow</span> Amerikalı teorik fizikçi

Sheldon Lee Glashow "temel parçacıklar arasındaki zayıf ve elektromanyetik etkileşimlerin birleşik kuramına katkıları ve bu çalışmaları kapsamında zayıf nötr akımı öngörmeleri" nedeniyle Steven Weinberg ve Abdus Salam ile birlikte 1979 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hideki Yukava</span> Japon teorik fizikçi

Hideki Yukava , Japon fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Robert A. Millikan</span> Amerikalı fizikçi (1868 – 1953)

Robert Andrews Millikan , temel elektrik yükü ve fotoelektrik etki üzerine çalışmaları ile 1923 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı deneysel fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">John William Strutt</span> İngiliz fizikçi

John William Strutt, 3. Baron Rayleigh ya da Lord Rayleigh, bilime kapsamlı katkılarda bulunmuş İngiliz matematikçi ve fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Ulusal Bankası</span> İsveçte bir merkez bankası

İsveç Ulusal Bankası, İsveç'in merkez bankası ve dünyanın en eski merkez bankası. Banka, İsveç Merkez Bankası veya İsveç Bankası şeklinde de anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vitali Ginzburg</span> Rus fizikçi

Vitaly Lazarevich Ginzburg (Rusça: Вита́лий Ла́заревич Ги́нзбург yılları arsında yaşamış Rus Teorik fizikçi ve Astrofizikçidir. 2003 yılında tip II süperiletkenler konusunda bulduğu keşiflerle Nobel Fizik Ödülü kazanan, Ginzburg, kalp yetmezliğinden ölmüş, Moskova, Rusya Novodevichye Mezarlığına defnedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kai Siegbahn</span> İsveç fizikçi (1918-2007)

Kai Manne Börje Siegbahn 1981'de "yüksek çözünürlükte elektron spektroskopisinin geliştirilmesine katkısı" dolayısıyla Nobel Fizik Ödülü kazanmış İsveç fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Stockholm Üniversitesi</span>

Stockholm Üniversitesi,, İsveç'in başkenti Stockholm'de bulunan bir devlet üniversitesidir. İsveç'in başkentindeki 16 yüksekokul ve üniversiteden biridir. 1878'de kurulan üniversite, 1960'tan beri üniversite statüsündedir ve dünya çapında en iyi 100 üniversiteden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Philip Anderson</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2020)

Philip Warren Anderson Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi. Anderson lokalizasyonu, Antiferromıknatıslık, Simetri kırılması, Yüksek sıcaklık süper iletkenlik teorileri üzerine yazıları aracılığıyla bilim felsefesine belirmeleri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Victor Weisskopf</span> Avusturyalı Amerikalı fizikçi (1908 – 2002)

Victor Frederick "Viki" Weisskopf Avusturya doğumlu Amerikalı teorik fizikçi. Werner Heisenberg, Erwin Schrödinger, Wolfgang Pauli ve Niels Bohr ile doktora sonrası çalışmalar yaptı. Dünya Savaşı sırasında Los Alamos Manhattan Projesi Teorik Bölümü Grup Başkanı idi ve daha sonra nükleer silahların yayılmasına karşı kampanya yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">François Englert</span>

François, Baron Englert, Nobel Ödüllü bir kuramsal fizikçidir. Kuramsal fizik araştırma grubunun bir üyesi olduğu Université libre de Bruxelles'de fahri profesörlük görevini sürdürmektedir. Englert ayrıca Kaliforniya'daki Chapman Üniversitesi'nin Kuantum Çalışmaları Enstitüsünün de bir üyesidir. 2010'da J.J. Sakurai Kuramsal Fizik Ödülü, 2004'te Wolf Fizik Ödülü, ve 1997'de Avrupa Fizik Topluluğu Yüksek Enerji ve Parçacık Fiziği ödülü gibi birçok ödül kazanmıştır. İstatiksel fizik alanında katkıları bulunmaktadır. François Englert'e 2013'te Higgs Mekanizması'nın keşfi nedeniyle Peter Higgs ile birlikte Nobel Fizik Ödülü verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bengt Holmström</span>

Bengt Holmström tam adı ile Bengt Robert Holmström Finlandiyalı ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">Oliver Hart</span> İngiliz ekonomist

Oliver Hart tam adı ile Oliver Simon D'Arcy Hart, İngiliz asıllı Amerikalı ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">Gösta Mittag-Leffler</span>

Magnus Gustaf Mittag-Leffler, İsveçli bir matematikçiydi. Matematiksel katkıları, esas olarak bugün karmaşık analiz olarak adlandırılan fonksiyonlar teorisi ile bağlantılıdır.

İsveç edebiyatı, İsveççede veya İsveçli yazarlar tarafından yazılmış edebiyatı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Inger Alfvén</span>

Inger Maria Alfvén, Solna, Stockholm doğumlu İsveçli yazar, küratör ve sosyolog.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.