İçeriğe atla

Haneke Muharebesi

Haneke Muharebesi
Fransız Devrim Savaşları / 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı

Mısır ve Filistin
Tarih17 Mayıs 1801
Bölge
Haneke/Kahire, Mısır
Sonuç Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı DevletiFransa Fransa
Komutanlar ve liderler
Yusuf Ziya PaşaFransa Augustin Daniel Belliard
Güçler
20-24.000 8.000
Kayıplar
Hafif 500-1.000 ölü ve yaralı

Haneke Muharebesi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Kahire yakınlarındaki Haneke'de General Augustin Daniel Belliard komutasındaki Fransız ordusunu 17 Mayıs 1801'de büyük bir yenilgiye uğrattı.

Muharebe öncesi

Sadrazam Yusuf Ziya Paşa 12 Mart 1801'de Yafa'dan El-Ariş'e doğru harekete geçti. Salihiye'deki Fransız birliği kuvvetli tahkimatına rağmen Türk ordusunun taarruzuna dayanamayarak Bilbis'e çekildiyse de, burada da tutunamayarak Kahire'deki ana orduya katıldı. Keza Süveyş'teki Fransız kuvvetleri de ricat yolunun kesilebileceğinden endişelenerek Kahire'ye çekildi.[1]

Muharebe

Fransız Generali Belliard

Kahire bölgesini savunmakla görevli Fransız Generali Augustin Daniel Belliard, ilk önce Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunu yenmek için Nil boyunca ilerleyen İngiliz ve Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Türk birliklerini oyalamak amacıyla 600'ü Fransız, diğerleri ise Rum ve Kıptîlerden oluşan 4.000 kişilik bir kuvveti kuzeybatıya sevketti. Ardından ise 8.000 seçkin askeriyle Haneke bölgesine gelen Sadrazam ordusunun üzerine yürüdü.

Fransız ordusu bir yıl önceki Heliopolis Muharebesi'nde olduğu gibi baskın tarzında Osmanlı ordusuna taarruz etti. Yusuf Ziya Paşa ise Heliopolis Muharebesinden ders çıkardığı için ihtiyatlı hareket etti. Osmanlı süvarisi Fransız süvarisinden sayıca fazla olduğundan bu avantajından istifade etti. Nitekim, topluca Fransızların ateşi altında kalmamak için, Osmanlı süvarileri avcı erleri gibi yayıldılar ve Fransızları şaşırtacak şekilde manevra yaptılar.

Yusuf Ziya Paşa'nın bizzat katıldığı ve yaklaşık 10 saat süren muharebede, kanatlardan hücuma uğrayan ve sarılma tehlikesi yaşayan Fransız ordusu ağır kayıplar verdi ve süratle Kahire'ye çekilmeye başladı.[2]

Muharebe sonrası

Türk ordusunun bu zaferi Fransızların Mısır'daki mevcudiyetini sonlandıracak gelişmeler bağlamında en önemli dönüm noktalarından biri oldu.[3]

Yenilen Fransız ordusunun Kahire'ye çekilmesi üzerine, Yusuf Ziya Paşa bir taraftan Abukir'de çıkarma yapmış Türk-İngiliz ordusuna Kahire'ye yürümeleri için haber gönderdi, diğer taraftan sevkettiği Halep Beylerbeyi İbrahim Paşa komutasındaki birlikler de Dimyat'ı ele geçirdi.[4]

Ayrıca bakınız

  • Kahire Kuşatması (1801)

Kaynakça

  1. ^ Başbakanlık Arşivi; Mühimme Defteri, No.216, s.78
  2. ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Harbi", ATASE Yayınları, Ankara (1987), s.98
  3. ^ "İslam Ansiklopedisi, "Yusuf Ziya Paşa" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2013), c.44, s.35". 9 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2022. 
  4. ^ Başbakanlık Arşivi, Cevdet Tasnifi, Askeri No: 43037

İlgili Araştırma Makaleleri

Hadım Sinan Paşa, I. Selim saltanatında 18 Haziran 1515-23 Eylül 1515 ile 26 Nisan 1516-22 Ocak 1517 tarihleri arasında iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mercidâbık Muharebesi</span> I. Selim komutasındaki Osmanlı ordusu ile Kansu Gavri komutasındaki Memlük ordusu arasında gerçekleşen muharebe

Mercidâbık Muharebesi 24 Ağustos 1516 tarihinde I. Selim komutasındaki Osmanlı Devleti ordusu ile Kansu Gavri komutasındaki Memlûk Devleti ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Suriye'nin Halep şehrinin kuzeyinde gerçekleşen muharebe, Osmanlı ordusunun mutlak zaferiyle sonuçlanmıştır. Muharebenin sonucunda Memlûk Sultanı Kansu Gavri ölmüş, Memlûk kuvvetleri bozulmuş ve Suriye toprakları Osmanlı Devleti egemenliğine açılmıştır. Jane Hathaway'ın yazdığına göre Kansu Gavri'nin cesedi hiç bulunamadı ve çok geçmeden, onun cinler tarafından alınıp kaçırıldığına dair rivayetler yayıldı. Memlük İmparatorluğu, kuruluşundan beri, tarihi boyunca böyle bir meydan muharebesi kaybetmemiş ve hiçbir hükümdarını muharebe meydanında bırakmamıştır. Moğollar, İlhanlılar, Timur bile Memlükler'i böylesine bir mağlubiyete uğratamamışlardır. Bu bozgundan sonra Mısır'ı değilse bile, Suriye, Lübnan, Filistin, hatta Hicaz'ı Osmanlılar'ın eline düşmekten koruyabilecek hiçbir kuvvet kalmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1806-1812 yılları arasında yapılmış savaş

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır. Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların arka planında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'nın Mısır ve Suriye seferi</span>

Mısır Seferi, 1798-1801 yılları arasında Fransa'nın Mısır ve doğu ticaret yolları üzerinde üstünlük elde etme amacıyla sürdürdüğü askeri sefer; 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı ve İkinci Koalisyon Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Salankamen Muharebesi</span>

Salankamen Muharebesi Osmanlı ordusu ile Habsburg Ordusu arasında 9 Ağustos 1691 tarihinde meydana gelen ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın parçası olan bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Lüleburgaz Muharebesi</span>

Lüleburgaz Muharebesi veya Karaağaç Muharebesi ya da Pınarhisar Muharebesi, Birinci Balkan Savaşı'nda, 29 Ekim-2 Kasım tarihleri arasında; Bulgaristan Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu ordusu arasında yapılan ve Bulgar ordusunun kesin zaferi, Osmanlı ordusunun ağır yenilgisi ile sonuçlanan muhârebedir. Bu muhârebe de Kumanova Muharebesi, Kırkkilise Muharebesi ve İmroz Deniz Muharebesi ile birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Balkan Savaşı'nı kaybetmesine sebep en önemli muhârebelerden biri olarak görülmektedir. Ayrıca I. Balkan Savaşı'nın asker katılımı bakımından en büyük ve en geniş katılımlı muhârebelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Boze Muharebesi</span> 1789da Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan Osmanlı - Rus Savaşı

Boze Muharebesi ya da Rymnik (Rimnik) Muharebesi, 22 Eylül 1789'da Osmanlı ordusu ile Rus ve Avusturya orduları arasında yapılan ve ağır Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan bir muharebedir. Bu muharebe neticesi kuşatma altındaki İzmail, Akkerman ve Bender kalelerinin Rusların eline geçmesi, kuşatma altındaki Belgrad'ın Avusturya eline geçmesi iyice kolaylaştı. Savaşın yapıldığı Râmnicu Sărat Romanya'da bulan bir yerdir, bu bölge günümüzde Buzău (Boze) yönetim birimine bağlıdır. Bu bölgede Râmnicu Sărat nehri diğer adıyla Rimnik nehri olarak bilinen ve Siret Nehri'nin bir kolu olan nehir bulunmaktadır. Yine Siret'in bir kolu olan Buzau Nehri bu yakınlardan geçmekte ve Siret Nehri ile birleşmektedir. Bu sebeple bu muharebe Ramnicu Sarat şehri yakınlarında Ramnicu Sarat Nehri ve yakınlarında bulunan Boze Nehrinde yapıldığından Türk kaynakları bu muharebeyi Boze Muharebesi, yabancı kaynaklar ise Rymnik (Rimnik) Muharebesi olarak adlandırmaktadır. Bununla birlikte çeşitli yabancı kaynaklar, bu savaşın komutanı olarak yanlışlıkla Koca Yusuf Paşa'yı gösterirler oysaki Koca Yusuf Paşa Osmanlı kaynaklarına göre başarısızlıkları nedeniyle 1789 Mayıs ayında veziriazamlık görevinden alınıp, haziran 1789'da bu görev Cenaze Hasan Paşa'ya verildiğinden; bu muharebe de Osmanlı Veziriazamı komutasındaki bir ordu ile yapıldığından, bu muharebede Osmanlı Ordusunun komutanı Cenaze Hasan Paşa'dır. Hasan Paşa'ya bağlı Osmanlı süvari kuvvetlerinin komutanı ise Kemankeş Mustafa Paşa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Muhadiye Muharebesi</span>

Muhadiye Boğazı Muharebesi, 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında yapılan ve Osmanlıların zaferi ile sonuçlanan muharebenin adıdır. Muhadiye, Romanya'da Caraş-Severin ili'nde şimdi adı "Mehadia" olan şehrin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gazze Muharebesi (1516)</span> Muharebe

Gazze Muharebesi ya da Han Yunus Muharebesi, Sadrazam Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Canberdi Gazâlî komutasındaki Memlük ordusu arasında 1516 sonlarında, Gazze yakınlarında gerçekleşmiştir.

Çemhal Muharebesi, 14 Temmuz 1630'da Osmanlı Devleti ile Safevi kuvvetleri arasında Çemhal civarında yapılan ve Osmanlıların zaferiyle biten meydan savaşı, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda bir evre.

<span class="mw-page-title-main">Maçin Muharebesi</span> Osmanlı-Rus savaşında yaşanan muharebe

Maçin Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı, Fransız Devrim Savaşları'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Külefçe Muharebesi</span>

Külefçe Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Hacıhasanlar Muharebesi</span>

Hacıhasanlar Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kahire Kuşatması</span> 1801 yılında Fransız devrim savaşları sırasında Mısırdaki kuşatma

Kahire Kuşatması, Fransız Devrim Savaşları sırasında Osmanlı kuvvetleri ile Fransız ve İngilizler arasında Mısır Seferi'nden hemen bir önce gerçekleşen bir kuşatmadır. İngiliz komutan John Hely-Hutchinson, Haziran ortasında gerçekleşen birkaç çatışmadan sonra Kahire'ye doğru ilerledi. Hutchinson'a büyük bir Osmanlı kuvveti de katıldı ve Kahire kuşatıldı. 27 Haziran'da General Augustin Daniel Belliard komutasındaki 13.000 kişilik Fransız garnizonu teslim oldu. Jacques-François Menou komutasındaki Mısır'da kalan Fransız birlikleri, bu başarısızlıktan sonra İskenderiye'ye çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Obileşti Muharebesi</span>

Obileşti Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Seferi (1801)</span>

Mısır Seferi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Batin Muharebesi</span>

Batin Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Heliopolis Muharebesi</span>

Heliopolis Muharebesi ya da El-Matriye Muharebesi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">El-Ariş Kuşatması (1799, Aralık)</span>

El-Ariş Kuşatması, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.