İçeriğe atla

Hande Kader cinayeti

Hande Kader
Polis müdahalesiyle engellenen 2015 İstanbul Onur Yürüyüşü sırasında Hande Kader.
Doğum1993
Şanlıurfa, Türkiye
ÖlümAğustos 2016 (23-24 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiTecavüz · cinayet · yakılma
Bedeninin bulunuşu8 Ağustos 2016
Zekeriyaköy'de bir yol kenarı, Sarıyer
MeslekSeks işçisi · aktivist

Hande Kader (1993, Şanlıurfa - Ağustos 2016, İstanbul), nefret cinayeti sonucu ölen transseksüel kadın ve LGBT hakları savunucusu. Haziran 2015'te polis tarafından engellenen İstanbul Onur Yürüyüşü'nde polise karşı direnirken çekilen fotoğraflarıyla basında yer alarak Türkiye'de LGBT topluluğu için bir simge hâline gelmişti.[1]

Geçimini seks işçiliği yaparak kazanan Kader, en son Ağustos 2016'nın ilk haftasında Harbiye'de bir müşterisinin arabasına binerken görüldü.[2] Yakınlarının polise başvurması üzerine yapılan aramalar sonucu 8 Ağustos 2016'da Zekeriyaköy yakınlarında bulunan yakılmış cesedin Hande Kader'e ait olduğu tespit edildi.[3] Hande Kader'in ölümünün ardından transfobik nefret cinayetlerine karşı birçok kampanya başlatıldı.[4] "Hande Kader için Adalet Herkes için Adalet" yürüyüşüne çok sayıda insan katıldı.[5] Hürriyet köşe yazarı Ayşe Arman, bu eylemin ve Kader'in öldürülmesinin basında yeterince yer almaması konusuna değinerek Özgecan Aslan cinayetine dair eylemler ile kıyaslandığında Hande Kader'in transseksüel kimliğinden kaynaklı ilgi azlığı olduğunu belirtti.[6]

Hem transfobik nefret cinayetlerine dikkat çekmek hem de siyasi sorumluları zanlıyı bulma konusunda göreve davet etmek amacıyla LGBTİ örgütleri ve Cumhuriyet Halk Partisi milletvekillerinin davetiyle Türkiye Büyük Millet Meclisinde basın toplantısı düzenledi. Burada transseksüel bireylere karşı yapılan saldırı ve transfobik cinayetlerin politik olduğuna dikkat çekildi.[7]

Ağustos 2017'de Kader'in katledilişinin birinci yılında Boğaziçi Üniversitesi LGBTİ+ Çalışmaları Kulübü, okulda okuyan LGBTİ+ öğrencilere "Hande Kader Bursu" adıyla maddi yardımda bulunacaklarını açıklayarak bağış çağrısında bulundu. Ancak burs için bağış toplanışı üniversitenin rektörlüğü tarafından engellendi.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Translar için cennet bir ülke yok". Cumhuriyet. 20 Ağustos 2016. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  2. ^ "Trans Kadın Yakılarak Katledildi". Pembe Hayat. 12 Ağustos 2016. 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2016. 
  3. ^ "Kayıp trans kadının cesedi yakılmış halde bulundu". Habertürk. 13 Ağustos 2016. 9 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016. 
  4. ^ https://www.youtube.com/watch?v=vPQlLD3u0m4 []
  5. ^ "Hande Kader cinayeti kınandı: 'Herkes için adalet'". Evrensel. 21 Ağustos 2016. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2016. 
  6. ^ Arman, Ayşe (17 Ağustos 2016). "Trans olduğu için mi kimse sesini çıkarmadı bu vahşi cinayete!". Hürriyet. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2016. 
  7. ^ "LGBTİ örgütleri Hande Kader için Meclis'te toplandı". Kaos GL. 18 Ağustos 2016. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  8. ^ "Boğaziçi'nde 'Hande Kader Bursu'na rektörden onay çıkmadı". BirGün. 21 Ağustos 2017. 21 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lambdaistanbul</span>

Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği ya da kısaca Lambdaistanbul, 1993 yılında İstanbul'da kurulan ve 2006 mayısında resmîleşen LGBTİ dayanışma derneğidir. Dernek kurulduğu 1993 yılından beri ILGA üyesidir.

Transfobi, transgender veya transseksüel kişilere ya da direkt olarak transseksüelliğe karşı duyulan hoşnutsuzluğu ve olumsuz tutumu kapsamaktadır. Transfobi, toplumun cinsiyet normlarına uymayan insanlara karşı duyulan korkuyu, tiksintiyi, nefreti veya rahatsızlığı ve bunlara bağlı olarak şiddeti kapsayabilir. Genellikle homofobik görüşlerle birlikte ifade edilir ve bu nedenle sıklıkla homofobinin bir türü olarak kabul edilir. Transfobinin mağdurlarından olan çocuklar tacize, okulda zorbalığa ve/veya okul içinde şiddete, koruyucu aileleri tarafından şiddete maruz kalmaktadırlar. Yetişkin mağdurlarsa kamuoyunda alaya, tacize, sataşılmaya, şiddet ile tehdide, soyguna uğramaya ve yanlış tutuklamaya maruz kalmaktadır ve bu yüzden birçoğu toplumda güvensiz hissetmektedir. Bazıları; trans olduğu için kovulacağından veya muhafazakâr politikaların, onları korumak için yasalara karşı çıkan dindar grupların etraflarını kuşatmasının baskısından dolayı sağlık hizmetini reddediyor veya işyeri ayrımcılığıyla mücadele ediyor. Kurbanların yüksek bir oranının cinsel şiddete maruz kaldığı rapor edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

<span class="mw-page-title-main">Onur Yürüyüşü</span> Haziran ayında gerçekleştirilen LGBTQ+ ve LGBTQ+ destekçileri tarafından yapılan yürüyüş

Onur Yürüyüşü, her yıl Haziran ayının sonlarında Dünya genelinde kutlanan ve Stonewall ayaklanmasının yıl dönümünde gerçekleştirilen, LGBT bireyler ve LGBT bireylere destek veren kişilerin katılımıyla gerçekleşen bir dizi etkinlikler ve törenler bütünüdür. LGBT topluluğunda onur yürüyüşü veya gey onur yürüyüşü gibi isimlerle de bilinir. Bir dizi etkinliklerin ve geçiş törenlerinin gerçekleştirildiği etkinlikler Stonewall ayaklanmaları anısına gerçekleştirilmektedir.

Transgender, transcinsel veya trans, kişinin cinsiyet kimliği ile atanmış olan cinsinin uyumlu olmaması durumu. Bu duruma sahip kimseleri tanımlamak için trans birey ifadesi kullanılır ve cinsel yönelimden tamamen bağımsız bir olgudur; translar aynı zamanda karşıcinsel, eşcinsel, çiftcinsel vs. şeklinde tanımlanabilirler; bazı trans bireyler ise geleneksel cinsel yönelim etiketlerinin yetersiz veya kendilerine uygulanamaz olduğunu düşünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT hakları</span> Türkiyede lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireylerin hakları

Türkiye'de lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler diğer vatandaşlara göre dezavantajlı durumdadırlar. Türkiye eşcinsel ilişkileri tanısa da medeni kanununda cinsel yönelim ya da cinsiyet kimliği gibi bir ifadeye yer vermez ve eşcinsel çiftlerin birlikteliklerini yasal zeminde tanımaz. 2013 yılında ILGA-Europe, Türkiye'yi LGBT haklarının korunması konusunda 49 ülke arasında 39. sıraya yerleştirmişti ancak 2024 yılında 46. sıraya geriledi. Türkiye'yi sıralamada sadece Azerbaycan ve Rusya takip etti.

Hormonlu Domates LGBTİ+fobi Ödülleri, Türkiye'de LGBTİ+ topluluğunca LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcı, dışlayıcı söylem ve eylemlerde bulunan kişi ve kurumlara verilen ödüldür. Homofobi ve transfobiye dikkat çekmek amacıyla her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen ödül töreni, Lambdaistanbul Dayanışma Derneği'nin girişimiyle 2005 yılında başlamış, güncel olarak İstanbul Onur Yürüyüşü Komitesi tarafından düzenlenmektedir. Ödüllerin isim kaynağı, "Hormonlu domates yemeyin homoseksüel olursunuz" sözleriyle 2005 yılında ilk "Hormonlu Domates ödülü" verilen Erman Toroğlu olmuştur. Medya, sağlık, eğitim, sivil toplum gibi çeşitli kategorilerde verilen ödüller, 2005 yılından beri internet üzerinden gerçekleşen halk oylamasıyla sahiplerini bulmaktadır. 2011 yılında 7. kez verilen "Hormonlu Domates ödülü" Türkiye tarihinde ilk kez LGBTİ+ topluluğunca Türk Silahlı Kuvvetleri'ne verilmiş ödüldür. 2020 yılında COVID-19 pandemisi dolayısıyla ödül töreni ilk kez olarak çevrimiçi gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pembe Hayat</span>

Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği ya da kısaca Pembe Hayat Derneği, Türkiye'de 30 Haziran 2006 tarihinde kurulmuş ve transların ilk öz örgütlenmesi olan dernektir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT tarihi</span>

Türkiye'de LGBT tarihi, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender bireylerin ve Türkiye'de LGBT topluluğunun tarihçesi.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Onur Yürüyüşü</span>

İstanbul Onur Yürüyüşü, Türkiye'nin en kalabalık kenti İstanbul'da düzenlenen geleneksel LGBT Onur Yürüyüşü. İlk kez 2003'te yaklaşık otuz kişi tarafından düzenlenen yürüyüş, Haziran ayının son pazarı yapıldı. 2010'da katılımcısı beş bin kişiye ulaşan yürüyüş, 2011'de on bin kişiye ulaşmıştır: Balkanlar'da ve Türkiye'de düzenlenen en büyük onur yürüyüşüdür. Yürüyüş 2013'te, Gezi Parkı olaylarının da etkisiyle 100.000 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. 2014'teki yürüyüşte katılımcı sayısı on binlerle ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Demet Demir</span> Türkiyede yaşayan LGBTQ+ aktivisti

Demet Demir, Türkiye'de LGBT hareketinin en önemli temsilcilerinden transseksüel lider. Türkiye'de ilk kez LGBT bireylerine tüzüğünde yer veren Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nden 1999 yılında yerel seçimlere katılan ilk LGBT bireyidir. 2007 genel seçimlerinde ise Isparta milletvekili adayı olmuştur.

Türkiye'de nefret cinayeti kurbanı LGBT'lerin yer aldığı sıralı isim listesi. Türkiye'de onyıllardır LGBT'ler cinayetleri yaşanmaktadır. Türkiye'de, ülke geneli eşcinsellere yönelik nefret çok yaygındır. Sayısız cinayet kurbanı LGBT'lerden işbu listede kaynaklandırılabilen Türk nefret suçu kurbanı LGBT'ler yer almaktadır.

Mesut Şaban Okan cinayeti olarak kamuoyunda anılan, 28 yaşındaki trans kadın İrem Okan Bursa'da cinsel ilişkiye girdiği kişi tarafından vahşice, toplamda 12 bıçak darbesi ile darp edilerek öldürülen nefret cinayeti kurbanı.

Eylül Cansın, 23 yaşında Boğaziçi Köprüsü'nden atlayarak intihar eden Türk transeksüel kadın.

İstanbul Onur Haftası, her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de LGBT hakları</span> İnsan hakları

Çin Halk Cumhuriyeti'nde LGBT bireyler, hukuki korumaya tabi değiller. Hemcins cinsel ilişkiler yasak olmasa da hemcins çiftlerin evlilik ya da medeni birliktelik seviyesinde tanınma hakları yoktur. LGBT bireylere yapılan ayrımcılığı yasaklayan kanunlar ya da politikalar mevcut değil, ancak trans bireyler cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirdikten sonra yasal belgelerdeki resmi cinsiyetlerini değiştirebilirler.

Transgender Avrupa (TGEU) transgender, transeksüel, cinsiyet değiştirmiş ve diğer aynı görüşte olan insanların, transseksüel insanların haklarını desteklemek için kurduğu, farklı organizasyonların birleşiminden oluşan bir ağdır. "Avrupa Transseksüel Ağı" adıyla 2005 yılında Viyana'da 1. Avrupa Transgender Konseyi sırasında kurulmuştur. Günümüzdeki adı "Transgender Avrupa"dır.

<span class="mw-page-title-main">Love Always Wins</span> Hande Yenerin bir şarkısı

"Love Always Wins", Türk şarkıcı Hande Yener'in bir şarkısı. 28 Ağustos 2018'de GO Music tarafından yayımlandı. Sözleri Mert Ekren tarafından yazıldı. Şarkının adının 2015'te ABD'de eşcinsel evliliğin tanınması sürecinde kullanılan "Love Wins" sloganıyla aynı olması, Yener'in 2000'lerin sonunda birkaç yıl savunuculuğunu yaptığı LGBT hareketi ile ilişkisini tekrar gündeme getirerek şarkıcının LGBT konularında uzun yıllar sessiz kalması yüzünden eleştirilmesine yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">2021 Boğaziçi Üniversitesi protestoları</span> Melih Bulunun rektör olarak atanmasına karşı yapılan protestolar

Boğaziçi Üniversitesi protestoları, Melih Bulu'nun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Boğaziçi Üniversitesi'ne rektör olarak atanmasına karşı 4 Ocak 2021'de başlayan ve 15 Temmuz 2021'e kadar devam eden gösterilerdir. Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencileri, Bulu'nun istifa etmesini ve rektörün seçimle belirlenmesini talep etti. Protestolar sırasında düzenlenen operasyonlarla birçok öğrencinin evi basıldı ve birçok öğrenci gözaltına alındı. Bu protestolar sürecinde üniversitenin polislerce kapatılması, kapısına kelepçe takılması, güvenlik görevlileriyle öğrenciler arasında arbede yaşanması, öğretim üyelerinin içeri alınmaması gibi birçok olay yaşandı. Protestoların başladığı tarihten itibaren hem öğrencilerin hem de öğretim üyelerinin protestoları, kampüs içerisindeki farklı eylemlerle devam etmektedir.

Didem Akay'ın intiharı, insan hakları aktivisti Türk trans kadın Didem Akay'ın 22 Temmuz 2019 günü İstanbul'da gerçekleşen intiharıdır.