İçeriğe atla

Handagaytı(sum)

Handagaytı sumu
Хандагайты сумузу (Tıva Türkçesi)
Хандагайтинский сумон (Rusça)
Handagaytı
Üst idare Övür kojuunu
Üst idare Övür kojuunu
Ülke Tuva
KojuunÖvür kojuunu
sumHandagaytı sumu
Yüzölçümü
 • Toplam49,52 km²
Nüfus
 • Toplam3.286
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)

Handagaytı sumu (Tuva Türkçesi: хемчик сумузу), Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

Tek nüfuslu yerleşim ve yönetim merkezi — Handagaytı.[1]

Söz tanımı

Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.

  • 10 ailelik yer — arban,
  • 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
  • 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).

Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.

Handagaytı sözü Moğolcada handgay (Хандгай) sözünden gelme olup bir geyik türünü ifade eder.

Coğrafya

Tıva Cumhuriyeti'nin güneyinde, başkent Kızıl'ın güneybatısında 319 km uzaklıktadır. Moğolistan'a otoyol ile 5 km uzaklıktadır.

Nüfus

Toplam Nüfusu 2020 yılı — 3286 kişi.[2]

Yıllara göre kişi sayısı:

200220102011201220132014201520162017201820192020
317332073202311630883110311731703209324632783286

Altyapı

eğitim-öğretim

«Hünçügeş» Anaokulu

Tülüş İ.D. adında Güzel Sanatlar Okulu

kültür

Övür kojuunu Mucit Evi

idari faaliyetler

Övür Kojuun Bölge Milli Eğitimi müdürlüğü

Ulaşım

Handagaytı sumu, Çadaana, Mugur-Aksı, Samagaltay ile otoyol bağlantılıdır.

İletişim

Beeline, MTS, MegaFon operatörleri olmak üzere 3 mobil operatörü vardır.

Tanınmış kişiler

  • Yakov Hertek Şanmakoğlu (Tuvaca: (Хертек, Яков Шанмак оглу) (1935-2006) – Türkolog, bilim kişisi, Tıva-Rusça ve Rusça-Tıva sözlüklerini hazırlamıştır.

Kaynakça

  1. ^ "İdari yönetim". 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "2020 yılı Nüfus sayımı". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Teeli sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Teeli kasabasıdır. 2020 yılı nüfusu 3.265 kişidir. İdari merkez ve sumuzun en önemli yerleşim yeri Teeli'dir. Teeli idari birimi içine Teeli merkezi, Hemçik, Nayıral (Drujba) köyleri de girer.

Baytal sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Baytaldır. 2020 yılı nüfusu 1864 kişidir. Bay-Tal belediyesinin idari merkezi ve tek nüfuslu yerleşimi de Baytaldır.

Eer-Havak sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. İki yerleşim alanı olup Eer-Havak köyü ve Drujba köyüdür. Yönetim merkezi - Drujba.

Hemçik sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dus-Dag (sum)</span>

Dus Dag sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saglı (sum)</span>

Dus Dag sumu ,Kızıl Tey (Кызыл-Тей) — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Solçur (sum)</span>

Solçur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Höl(sum)</span>

Sarıg-Höl sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çaa-Suur (sum)</span>

Çaa-Suur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irban (sum)</span>

Irban sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çazılar (sum)</span>

Çazılar sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Azas (sum)</span>

Azas sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Balıktıg (sum)</span>

Balıktıg sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Kargı (sum)</span>

Kargı sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Şınaa (sum)</span>

Şınaa sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Emi (sum)</span>

Emi sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Sep (sum)</span>

Sarıg-Sep sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Kaa-Hem kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Beldir Çazı</span>

Beldir Çazı — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Kargı beldesinin yönetim merkezi olan köy.

<span class="mw-page-title-main">Ottuk Daş, Tere Höl kojuun</span>

Ottuk Daş — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Emi beldesinin yönetim merkezi olan köydür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.