Han Sultan - Turkipedia

Han Sultan خان سلطان
Vatandaşlık	Harezmşahlar Devleti Moğol İmparatorluğu
Evlilik	Osman Cuci
Çocuk(lar)	Berke Berkechar Buri

Han Sultan (Farsça: خان سلطان) (1190-1227) Celâleddin Harezmşah'in ablası, Muhammed Harezmşah'ın kızı, Harezmşahlar devletinin prensesi.

Biografisi

Harezmşah Muhammed'in kızlarından biri olan Han Sultan'ın annesinin kim olduğu bilinmemektedir. Terken Hatun'la aynı soydan geldiği belirtilmektedir. 1210 yılında Harezmşahların sarayında rehin tutulan Karahanlı devletinin veliahtı Osman ile evlendirilmiştir. 1212'de Semerkant'ta Harezmşahlar devletine karşı çıkan ayaklanma sonrasında kendisini öldürmek isteyen Osman'dan kaçarak kaleye saklanır ve kocasına bir mektup gönderir ve şöyle der:

Ben bir kadınım. Bir kadını öldürmek son derece ayıp bir şeydir ve sana karşı öldürmene sebep olacak herhangi bir kötü davranışta da bulunmuş değilim. Beni öldürmemen sonuç itibarıyla senin için çok daha iyi bir davranış olur. Allah’tan kork ve bana ilişme!”

Ayaklanma, Harezmşah Muhammed tarafından bastırılır. Harezmşah Muhammed'in emriyle Osman ve tüm akrabaları idam edilir. Karahanlı tahtına hak iddia edebilecek hanedanın hiçbir temsilcisinin kalmamasıyla Karahanlılar devleti sona ermiştir.^[1]^[2]

Sonraki hayatı

Han Sultan, 1219'daki Moğol istilasının arifesinde, Harezmşah hanedanının birkaç temsilcisi ve büyük miktarda hazine ile başkent Gürgenç'den ayrılır. Mülteciler, Karakurum Çölünü geçerek dua etmek için İlol Kalesine giderler. Kale, 4 aylık bir kuşatma sonrasında ele geçirilir. Harezmşah Muhammed'in annesi, kızları ve eşleri Cengiz Han'ın yanına gönderilir. Orada esirler, Cengiz Han'ın torunları arasında paylaşılır. Kaynaklarda Han Sultan'ın Cuci ile evlendirildiğini yazmakta va bu evlilikten Berke, Berkeçar ve Buri isimli çocukların dünyaya geldiği tahmin edilmektedir.^[3]

Kaynakça

^ "Теркен-хатун. Повелительница женщин мира". 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
^ Ибн ал-Асир. Полный свод истории 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .
^ "Династии кыпчакских ханов". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Han</span> Moğol İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1162–1227)

Cengiz Han,, Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk Kağanı olan Moğol komutan ve hükümdardır. Hükümdarlığı döneminde gerçekleştirdiği hiçbir savaşı kaybetmeyen Cengiz Han, dünya tarihinin en büyük askerî liderlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. 13. yüzyılın başında Orta Asya'daki tüm göçebe bozkır kavimlerini birleştirip, bir ulus hâline getirerek Moğol siyasi kimliği çatısı altında toplamıştır. Cengiz Han, hükümdarlığı döneminde 1206-1227 arasında, Kuzey Çin'deki Batı Xia ve Jin Hanedanı; Türkistan'daki Kara Hıtay, Maveraünnehir; Harezm, Horasan ve İran'daki Harezmşahlar, Kafkasya'daki Gürcüler, Deşt-i Kıpçak'taki Rus Knezlikleri, Kıpçaklar ile İdil Bulgarları üzerine seferler yaptı. Bunların sonucunda Pasifik Okyanusu'ndan Hazar Denizi'ne ve Karadeniz'in kuzeyine kadar uzanan bir imparatorluk kurdu.

Timur sonrasında Timur Küregen, Timurlu İmparatorluğu'nun kurucusu olan Türk veya Türk-Moğol asker ve komutan. 1370'ten itibaren düzenlediği seferlerle günümüzdeki Orta Asya, Rusya, İran, Hindistan, Afganistan, Kafkasya, Ortadoğu ve Anadolu'nun büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Çağatay ulusunu oluşturan boylardan Barlaslar'ın önderi olan Turagay ile Tekina Hatun'un çocuğu olarak 1336'da Semerkant yakınlarındaki Şehr-i-Sebz'e bağlı Hoca Ilgar köyünde dünyaya gelen Timur, 1370'te Çağatay Hanlığı'nın batısını denetim altına alan askeri bir lider olarak kendini göstermiştir.

Harezmşahlar veya Harzemşahlar Devleti, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir. Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassıçemen Muharebesi sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mâverâünnehir</span> Tarihî bölge

Maveraünnehir, Orta Asya'da, Ceyhun ve Seyhun nehirleri arasında kalan tarihi bölge.

Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı. Mahmud-ı Gaznevî'nin Yemînüddevle lakabına atıfla bu hanedana Yemînîler denilmektedir. Ayrıca hanedanın babası Sebük Tigin'e atıfla Sebük Teginîler olarak da anılmaktadır. Gazne Devleti'nden önce bu topraklarda hüküm sürmüş olan Fars asıllı Samanîlerin siyasi ve kültürel etkisinden dolayı Gazneli Türkler, zaman içerisinde Farslaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Harezm</span>

Harezm, Ceyhun Nehri'nin Aral Gölü'ne döküldüğü yerin her iki yanında yer alan tarihsel bölgedir.

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

Batı Karahanlı Devleti, Karahanlılar'ın bölünmesiyle Maveraünnehir çevresini yöneten ülke.

Celaleddin Harezmşah Mengüberti ya da Celaleddin Harzemşah, Harezmşahlar Devleti'nin son hükümdarıdır. Alaaddin Muhammed'in oğludur.

Atsız, "Harezm şahı" unvanı ile Harezmşahlar Devleti hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">İlarslan</span> Harzemşahlar devletinin 1156-1172 arasındaki hükümdarı

İlarslan, 22 Ağustos 1156 ile 7 Mart 1172 tarihleri arasında Harezmşahlar devletinin hükümdarlığını yapmıştır.

Alaaddin Muhammed Harezmşah Harezmşahlar Devleti'nin 1200-1221 döneminde Harezmşah unvanı ile hükümdarı idi. Saltanatının başında Büyük Selçuklu Devleti'nin çökmesi nedeniyle geniş topraklar elde etmiştir. Fakat sonradan Cengiz Han hükümdarlığı altında genişlemeye başlayan Moğollar ile savaşmak zorunda kalmıştır. Moğol orduları Harezmşah ülkesini talan ve harap edip halkına büyük zayiat verdirmişlerdir. Alaaddin Muhammed Harezmsah Moğol ordularına yenildi ve sonunda onlar tarafından kovalanıp Hazar Denizi üzerinde bir adaya saklandı ve 1221'de bu adada öldü.

<span class="mw-page-title-main">Ürgenç</span>

Ürgenç veya Gürgenç, Özbekistan'da şehir.

Nâsır veya Nâsır Lidînillâh (Arapça: أبو العباس "الناصر لدين الله" أحمد بن الحسن المستضئ " Ebû el-Abbâs "Nâsır Dînillâh" Ahmed bin el-Hasan el-Mûstâdhi Bağdat'taki otuz dördüncü Abbâsî Hâlifesi, Mûstadhî’nin oğlu ve Mûstencid’nin torunu.

İndus Muharebesi Harezmşahlar Devletinin son sultanı Celaleddin Harezmşah ile Cengiz Han arasında İndus Nehri yakınlarında 1221 yılında yapılan savaştır. Cengiz Han komutasındaki Moğol ordusu, tüm Harezmşah ordusunu yok etmiş, Celaleddin'in ise kaçmasına izin vermiştir.

Turgai Nehri Muharebesi, Harezmşahlar devleti ile Moğol İmparatorluğu arasındaki ilk muharebedir. Muharebe Turgai nehri sahilinde gerçekleştiği için böyle isimlendirilir. 1219 senesinin Nisan ayında gerçekleşen muharebenin kesin tarihi bilinmemektedir. Günümüz tarihçileri muharebenin sonuçsuz bittiği görüşündedirler.

Otrar Faciası hem Harezmşahlar Devleti'nin hem de Moğol İmparatorluğu'nun gözlerini doğuya, Çin topraklarına dikmiş olması nedeniyle ortaya çıkmıştır.

Harezm'in Moğol istilası 1219 ile 1221 yılları arasında gerçekleşti, Cengiz Han komutasındaki Moğol İmparatorluğu birlikleri Orta Asya'daki Harezmşahlar Devleti topraklarını işgal etti.

Moğolların İran'ı fethi, 1219 ile 1258 yılları arasında Orta Doğu ve Orta Asya'daki İslam devletlerine karşı üç Moğol seferini içermektedir. Bu seferler, Harezmşah hanedanının, Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Bağdattaki Abbasi Halifeliğinin sona ermesine ve İran'daki yerlerine Moğol İlhanlı hükûmetinin kurulmasına yol açmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.