İçeriğe atla

Han Çinlisi alt grupları

Han Ulusu'nun alt grupları, Çin lehçe grupları olarak da bilinir, dilbilimsel, kültürel, genetik ve bölgesel özelliklere dayanarak belirlenmektedir. Mandarin dilinde bu grupları tanımlamak için kullanılan terminoloji; Çin anakarasında "minxi" (Çince: 民系; pinyin: mínxì; "etnik soy"), Tayvan'da ise "zuqun" (Çince: 族群; pinyin: zúqún; "etnik gruplar"). Çinli Müslümanlar için kökeni göz önüne almaksızın Hui tanımının kullanılması dışında, Çin Halk Cumhuriyeti'nin resmi olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biri olarak tanınan herhangi bir Han alt grubu yoktur.

Han alt grupları listesi

Mandarin'in Çin anakarasındaki sekiz ana lehçe bölgesi.
Çin anakarası ve Tayvan'da konuşulan başlıca Çin dilleri.

Mandarin konuşan gruplar

  • Mandarin'i ana dil olarak konuşan Han Çinlilerin toplam sayısı: 885.000.000[1]

Mandarin, Kuzey lehçeleri olarak da bilinir, Çin dillerinin en büyüğüdür. Mandarin konuşmayan insanların tarihi olarak egemen olduğu bölgelerde bile Mandarin, giderek daha fazla lingua franca olarak kullanılmaktadır. Mandarin konuşan gruplar, Çin anakarasındaki en büyük grup, ancak diasporada Min, Hakka ve Kantonca daha yaygındır. Orta Asya'daki Dungan halkı, Merkez Ovası Mandarini ana dil olarak konuşan Huilerdir. Siçuanlılar ve Jianghuailılar, diğer kayda değer Mandarin konuşan grup örnekleridir.

Wu konuşan gruplar

  • Wu'yu ana dil olarak konuşan Han Çinlilerin toplam sayısı: 77.175.000[1]

Wu Çincesi konuşan halklar yoğun olarak güney Jiangsu, Zhejiang'ın çoğu, Şanghay, güney Anhui'nin bazı bölümleri, kuzey Fujian ve kuzeydoğu Jiangxi'de yerleşiktir. Guizhou, Siçuan, Çongçing ve Sincan gibi Çin'in diğer bölgelerinde de Wu konuşan topluluklar vardır. Jiangnan bölgesi haricinde yaşayanlar çoğunlukla Taihu Wu lehçeleri konuşur. Wu Çincesi başlıca olarak Wu bölgesinde konuşulur. Jiangnanlı halkı, Şanghaylılar, Ningbolular ve Jiangnan'daki diğer etnik Han Çinlileri kapsar. Çoğunlukla Taihu Wu lehçesini konuşurlar. Jianghuai Mandarini ve Xuanzhou Wu lehçesi de konuşulur.

Şanghaylılar ağırlıklı olarak Şanghay civarında yaşamakta ve Wu Çincesinin Şanghayca lehçesini konuşur. Ningbolular, Wu Çincesini konuşan diğer bir grup ve Ningbo lehçesini konuşur. Wenzhoulular da Wenzhou lehçesini konuşur.

Yue konuşan gruplar

  • Yue'yi ana dil olarak konuşan Han Çinlilerin toplam sayısı: 66.000.000[1]

Yue ya da Kantonca konuşanlar, ağırlıklı olarak Guangdong'un batısı ve merkezi, Guangksi'nin doğusu, Hong Kong ve Makao'da yaşamaktadır. Guangksi'de konuşulan Yue lehçeleri, Kantonca ile karşılıklı olarak anlaşılabilir. Hainan'da da Yue konuşan topluluklar var, ör. Mai lehçesi.

Başta Vietnam, Malezya ve Singapur olmak üzere güneydoğu Asya'da da Kantonca konuşan topluluklar mevcuttur. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'ya göç etmiş yüksek sayıda Kantonlular (özellikle Taishanlılar) da var. Bunun sonucu olarak Batı dünyasındaki Guangdong ve Hong Kong kökenli göçmen topluluklarında Kantonca halen yaygın olarak kullanılmakta ve Mandarin hala Kantoncanın yerini almamıştır.

Min konuşan gruplar

  • Kuzey ile Güney Min'i ana dil olarak konuşan Han Çinlilerin toplam sayısı: 60.000.000[1]

Güney Çin genelinde Min konuşan çeşitli topluluklar var, ancak bunlar en yüksek yoğunlukta Fujian ve Hainan eyaletlerinde, kısmen de Guangdong'ın bazı bölgelerinde, güney Zhejiang'da ve Tayvan'ın bazı bölgelerinde bulunur.

Xiang konuşan gruplar

  • Xiang'ı ana dil olarak konuşan Han Çinlilerin toplam sayısı: 36.015.000[1]

Xiang Çincesi konuşanlar çoğunlukla Hunan eyaletinde yaşar ve sıklıkla Hunanlılar olarak bilinirler. Xiang Çincesi konuşan topluluklar, komşu Siçuan ve Jiangxi eyaletlerinde de mevcuttur.

Hakka konuşan gruplar

  • Hakka'yı ana dil olarak konuşan Han Çinlilerin toplam sayısı: 34.000.000[1]

Hakka Çincesi, ağırlıklı olarak Guangdong, Fujian ve Tayvan'da yaşayan Hakka halkı tarafından konuşulur. Güneydoğu Asya'da yaşayan denizaşırı Çinlilerin arasındaki en büyük gruplardan biri.

Gan konuşan gruplar

  • Gan'ı ana dil olarak konuşan Han Çinlilerin toplam sayısı: 20.580.000[1]

Gan Çincesi konuşan grupların kökenleri Jiangxi eyaletindedir. Fujian, güney Anhui ve Hubei eyaletlerinde de Gan konuşan topluluklar vardır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "Top 100 Languages by Population". 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Tayvan, Doğu Asya'da Çin'in ve Japonya'nın güneyinde, Filipinler'in kuzeyinde bir adadır. Günümüzde Tayvan adı, Tayvan (Formoza) adasıyla birlikte Büyük Okyanus'undaki Lanyu ve Lüdao adaları, Tayvan Boğazı'ndaki Penghu, Matzu ve Kinmen adaları gibi Çin Cumhuriyeti yönetimi altındaki topraklara işaret etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin karakterleri</span>

Çin karakterleri veya Çin harfleri, günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Makao</span> Çinin özel idari bölgesi

Makao ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km2 olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Guangdong</span> Güney Çin denizi kıyısında bulunan, Çinin en kalabalık eyaleti.

Guangdong, Güney Çin'de, Güney Çin Denizi'nin kuzey kıyısında Çin'in 23 eyaletinden (sheng) biridir. Eyalet başkenti Guangzhou'dur. Toplam yaklaşık 179,800 km2 (69,421 sq mi), alanda 126,84 milyon nüfusuyla Guangdong, Çin'in en kalabalık eyaleti ve bölgeye göre 15'inci en büyük ve aynı zamanda dünyanın en kalabalık üçüncü ülke alt bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Tibet dilleri</span>

Çin-Tibet dil ailesi, 400'den fazla Doğu Asya dilini içeren bir dil ailesi. Çin-Tibet dilleri, 40'ı aşkın farklı alt gruba sahiptir. Ancak genellikle Çin dilleri ile bu gruba ait olmayan tüm farklı grupları tanımlamak için kullanılan Tibet-Birman dilleri şeklinde ayrılmaktadır. Ailenin en çok konuşulan üyeleri Çince, Tibetçe, Dzongka ve Birmanca olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kantonca</span> Çindeki Guangdong eyaleti civarında konuşulan Yus çeşidi

Kantonca (廣東話) ya da Standart Kantonca, Güney Çin'deki Guangdong eyaleti civarında konuşulan Yue değişkesidir. Yue'nin geleneksel prestij lehçesidir. Yazı dili olarak geleneksel Çince karakterler esas alınır.

<span class="mw-page-title-main">Çin dilleri</span> Doğu Asyada ki Sinitik diller

Çin dilleri ya da Çin dil ailesi, Çin'de yaşayan Hanların konuştuğu dillerin tümüne verilen addır. Çin-Tibet dil ailesine dahil kollardan birini oluşturmaktadır. Bu diller ayrıca Sinitik diller olarak da adlandırılır.

Zhuangca ya da Zhuang dili, Çin'de yaşayan Zhuang halkının konuştuğu çeşitli lehçelere verilen isimdir. Zhuangcayı konuşanların çoğu, Zhuangcanın resmi dil olduğu Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi'nde yaşar. Asilimasyon yoluyla bu dilin yayılımı geri alınıyor.

Min ya da Miin, 70 milyondan fazla kişi tarafından konuşulan Çin dilidir. Güneydoğu Çin Fujian eyaletinin yanı sıra Guangdong 'da, Hainan'da, Zhejiang'in güneyindeki üç ilde, Ningbo'nun dışındaki Zhoushan takımadasında, Liyang'daki bazı kasabalarda, Jiangsu-Jiangyin şehrinde ve Tayvan'da yaşayan Fujianli göçmenler tarafından konuşulur. Dilin ismi Fujian'deki Min Irmağı'ndan türetilmiştir. Min lehçelerinin diğer Çin dilleriyle karşılıklı anlaşılabilirliği yoktur.

Yue, Çincenin ana dallarından biridir. Başta Guangdong ve Guangşi eyaletleri olmak üzere Güney Çin'de konuşulur.

Ba-Shu Çincesi, eski Sichuan ve Chongqing, Çin'de konuşulan soyu tükenmiş bir Sinit dilidir. Bu dil ilk kez Batı Han Hanedanlığı sırasında onaylanmış ve Eski Çinlilerden veya Erken Orta Çinlilerin ilk bölünmelerinden birini temsil etmektedir. Ming hanedanında, Çin'in diğer bölgelerindeki insanlar tarafından yerleşimden sonra Güneybatı Mandarin'in yerini aldığı zaman tükenmiştir..Şablon:How

Hakka Çinlileri, Çincenin Hakka lehçesini konuşan Han Çinlileri'dir. Genel olarak Guangdong, Fujian, Jiangxi, Guangxi, Sichuan, Hunan, Zhejiang, Hainan ve Guizhou eyaletlerinde yaşamaktadırlar ve toplam nüfusları 80 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Jiangxi</span>

Jiangxi, Çin'in doğusunda bulunan bir eyalet. Kuzeyde Anhui, kuzeydoğuda Zhejiang, doğuda Fujian, güneyde Guangdong, batıda Hunan ve kuzeybatıda Hubei eyaletleri ile sınır paylaşmaktadır. Başkenti Nanchang. Ji'an, Ganzhou, Pingxiang ve Jiujiang, eyalette bulunan diğer önemli şehirlerdir.

Hokkien ya da Has Minnan (閩南語/閩南話), güneydoğu Çin, Tayvan ve güneydoğu Asya'da ve diğer denizaşırı Çinliler tarafından konuşulan bir Güney Min lehçe grubu. Hokkien'in kökenleri, Min Çincesinin konuşulduğu Fujian eyaletinin güneyindedir. Güney Min'in ana akım değişkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin asıllı Malezyalılar</span>

Çin asıllı Malezyalılar veya Malezya Çinlileri ; Malezya doğumlu veya Malezya'ya göç etmiş, kısmen ya da tamamen Çin kökenli bireylerden oluşur. Bu grubun büyük çoğunluğu, erken 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın ortası arasında Malezya'ya gelen Çinlilerin soyundandır. Malezya Çinlileri çoğunlukla şehirlerde yaşar; sosyoekonomik açıdan ise çoğu köklü bir orta sınıf grubu ve geleneksel olarak Malezya ekonomisinin iş ve ticaret sektörlerindeki egemen grubu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Kantonlular</span> etnik grup

Kantonlular veya Yue halkı, Yue Çincesi dilinde konuşan Han Çinlilerinin bir alt grubudur. Büyük çoğunlukla Çin'in güneyinde, Guangdong ve Guangxi eyaletlerinde yaşamaktadırlar. Aslında sıklıkla "Kantonlular" terimi, Liangguang bölgesindeki insanlara atıfta bulunmak yerine, yalnızca Guangzhou şehri ve çevre şehir ve kasabaları veya anadili Standart Kantonca olan kişilerden bahsedilirken kullanılır.

Şanghay dili, Şanghay lehçesi, Hu dili veya Hu lehçesi olarak da bilinir, Şanghay şehrinin merkezî alanlarında ve bu alanların etrafında konuşulan bir Wu değişkesidir. Çin-Tibet dil ailesinin bir parçası olarak sınıflandırılır. Şanghayca, diğer Wu lehçeleriyle aynı şekilde Putonghua gibi diğer Çin dilleriyle karşılıklı anlaşılabilirliği yoktur.

<span class="mw-page-title-main">She halkı</span>

She halkı, Çin'in resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.