İçeriğe atla

Hamza bin Abdülmuttalib

Kontrol Edilmiş

Hamza bin Abdülmuttalib
Arapçaحمزة بن عبد المطلب
Hamza bin Abdülmuttalib bin Hâşim bin Abdimenâf el-Kureyşî el-Hâşimî
Doğumy. 568
Mekke, Arabistan
Ölüm23 Mart 625
(56-57 yaşlarında)
Uhud Dağı, Medine yakınları, Arabistan
Ölüm sebebiUhud Muharebesi
Defin yeriUhud, Medine yakınları, Suudi Arabistan
MilliyetArap
Diğer ad(lar)ıEsedullah (Allah'ın aslanı)
Ebu Umare
Ebu Ya'la
MeslekAvcı
Etkin yıllar615-625
Dinİslam
Evlilik
  • Havle bint Kays
  • Bintü'l-Mille bint Malik el-Evsî
  • Selma bint Umeys
Çocuk(lar)Umâre
Ya'lâ
Âmir
Ümâme
Ebeveyn(ler)Abdülmuttalib bin Haşim (baba)
Hâle bint Vüheyb (anne)
AileBenî Haşim
Muharebeler
1. Sifülbahr Seferi
Bedir Muharebesi
Uhud Muharebesi (öldü)

Hamza bin Abdülmuttalib (y. 568 – 23 Mart 625), İslam peygamberi Muhammed'in amcası ve süt kardeşidir.[1] Abdülmuttalib bin Haşim'in on oğlundan biridir. Künyesi Ebu Umare ve Ebu Ya'la olup, lakâbı "Esedullah", yani "Allah'ın Aslanı"dır.[2] Annesi Hâle, Muhammed'in annesi Âmine'nin amcasının kızıdır. Muhammed'den iki ya da dört yıl önce doğmuştur.[3] Hicret'ten yedi yıl önce, 615'te Müslüman oldu. 625 yılında gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, savaş meydanında öldü.

Hayatı

568, 569 veya 570 yılında Mekke’de doğdu. Annesi, Muhammed'in annesi Amine’nin amcasının kızı olan Hâle bint Vüheyb’dir. Muhammed ile birlikte Ebu Leheb’in câriyesi Süveybe’den süt emdikleri için aynı zamanda süt kardeştirler ve çocukluk ile gençlik yıllarında arkadaş ve dost oldukları bilinmektedir.

Hamza’nın 612, 615 veya 616 yıllarında Müslüman olduğu nakledilmektedir.

Müslüman oluşu

Muhammed, yakınlarına İslamtebliğ etmiş olmasına karşın, Hamza henüz Müslüman olmamıştı. Avcı olan Hamza, bir gün av dönüşü yeğeni Muhammed'in Ebû Cehil tarafından hakarete uğradığını ve şiddete maruz kaldığını duyunca, okunu ve yayını alarak Ebu Cehil'i bulur ve onu ağır yaralar. Muhammed'in davetini de iyice düşünen Hamza, ertesi gün gelip Müslüman olduğunu bildirir.[4]

Yaşanan bu olay sırasında bütün Mekkelilere meydan okuması ve kimsenin karşısına çıkmaya cesaret edememesi, ne kadar usta bir savaşçı ve korkunç derecede güçlü olduğu hakkında bir kanıttır. Usta bir savaşçı olduğundan, İslam'ı seçişi Müslümanları biraz daha kuvvetlendirmiştir ve Mekkeli paganları da ürkütmüştür.

Sonraki yılları

622 yılında gerçekleşen Hicret'e katıldı, Medine'ye göç etti. 624 yılındaki Bedir Savaşı'nda yer aldı. Bedir'deki savaşta Müslümanların kazanmasında büyük rolü olduğu rivayet edilir.

Ölümü

Hamza'nın Bedir Muharebesi'nde öldürdüğü Utbe adlı birisinin, Hind adında bir kızı vardı. Hind aynı zamanda, o sıralar Mekke'nin lideri konumunda olan Ebu Süfyan'ın eşiydi. Hind, babası Utbe ve amcası Şeybe'nin Bedir'de Hamza tarafından öldürüldüğünü haber alınca, intikam almak için Vahşi bin Harb adlı Habeşli bir köleyi görevlendirdi. Vahşi, çok ustaca mızrak kullanabilen birisiydi. Bu görevi başarılı bir şekilde yaptığı takdirde Hind tarafından ödüllendirilecek ve azad edilecekti.

Hamza, 625 yılında gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, sonradan Müslüman olacak olan Vahşi tarafından, savaşın en kızgın anında, uzaktan bir mızrak darbesi ile öldürüldü.[5] Daha sonra Vahşi, Hamza'nın bedenini parçalayıp ciğerini çıkardı ve Hind'e götürdü. Hind de ciğerini dişledi.[6] Bunun yanı sıra, Hamza'nın burnu, kulağı ve diğer bazı organları da kesildi.[6]

Savaştan sonra Hamza ve diğerlerinin cenaze namazları kılındı. Sahabe Abdullah bin Cahş ile Hamza'nın cenazeleri aynı kabre konuldu. Hamza, Abdullah'ın dayısı idi.

Hamza bin Abdülmuttalib'in Uhud Dağı yakınlarındaki mezarı

Hamza bin Abdülmuttalib'e daha sonradan "Seyyidüş-şüheda" (Şehitlerin Efendisi) denildi.

Kişiliği

Hamza, kılıcını çok iyi kullanır ve ustaca ok atardı. Aynı zamanda çok iyi bir avcıydı. Vaktinin çoğunluğunu Mekke dışında, avlanarak geçirirdi.

Kendisinin inanılmaz güçlü olduğu nakledilir. Aslanlarla dolu Mekke çölünde tek başına birçok gece geçirdiği, ara sıra başı kesik aslan cesetleriyle Mekke'ye geldiği, bu yüzden aslandan dahi güçlü olduğunun söylendiği rivayet edilir. Zaten Hamza'nın bir diğer adı da Esedullah (Allah'ın Aslanı)'dır.

Uhud Muharebesi'nde öldürülen 45 Mekkeli müşrikin 31 tanesi, bizzat Hamza tarafından öldürülmüştü.[6]

Kaynakça

  1. ^ "HAMZA - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  2. ^ "Hz. Hamza Kimdir Ve Nasıl Müslüman Oldu? Hangi Savaşta Şehit Oldu? Hz. Hamza'nın Hayatı". Hürriyet. 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  3. ^ "Hz. Hamza Kimdir? Kısaca Hz. Hamza'nın Hayatı Ve En Bilinen Sözleri". Milliyet. 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  4. ^ "Hz. Hamza (r.a.) Nasıl Müslüman Oldu?". İslam ve İhsan. 6 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  5. ^ "VAHŞÎ b. HARB - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  6. ^ a b c "HAMZA - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdülmuttalib bin Haşim</span> İslam peygamberi Muhammedin dedesi

Şeybe bin Haşim veya daha çok bilinen adıyla Abdülmuttalib, İslam peygamberi Muhammed'in dedesidir. Altı yaşındayken annesi ölen Muhammed'e sekiz yaşına kadar bakmış ve ölmeden önce emaneti, oğlu Ebu Talib'e devretmiştir. Künyesi Ebü'l-Haris Abdülmuttalib bin Haşim bin Abdülmenaf bin Kuseyy şeklindedir. Abdülmuttalib'in diğer isimlerinden biri de Âmir'dir.

Abdüluzza bin Abdülmuttalib veya bilinen adıyla Ebû Leheb, Abdülmuttalib bin Haşim'in oğlu ve İslam peygamberi Muhammed'in on iki amcasından biridir. Yaşamında İslam dinine ve Muhammed'e çok şiddetli muhalif bir tavır almıştır. Kur'an'da, peygamberler dışında adı geçen nadir kişilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bedir Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ilk savaş

Bedir Muharebesi, 13 Mart 624 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslümanların, Mekke'nin Kureyşli paganlarla yaptığı ilk savaştır. Müslüman ordusu, Ebu Cehil'in önderlik ettiği Kureyş ordusunu savaş meydanında mağlup etmiş, Ebu Cehil de dahil olmak üzere toplam 70 Kureyşli ölmüştür. Bu muharebe, Müslümanların yaptığı ve kazandığı ilk savaştır. Savaş sonrası Kureyşlilerin başına geçen Muhammed'in kayınbabası Ebu Süfyan, Müslümanlardan intikam almak için yemin etmiş ve Kureyşli paganlar ile Müslümanlar arasındaki çatışmalar hız kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Süfyan</span> Kureyşli kabile lideri ve tüccar

Sahr bin Harb bilinen adıyla Ebu Süfyan, Mekke'nin fethi sırasında Müslüman olmuş ve 624-630 yılları arasında Mekke lideri. Tam adı "Ebu Süfyan Sahr bin Harb bin Ümeyye"dir.

<span class="mw-page-title-main">Uhud Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ikinci savaş

Uhud Muharebesi, 23 Mart 625 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusu ile Mekkeli Ebu Süfyan'ın ordusu arasında, Medine yakınlarındaki Uhud Dağı'nda gerçekleşen muharebedir. Muharebenin sonucunda Müslümanlar çok fazla kayıp vermiş, Muhammed yaralanmış ve en önemli sahabelerden biri olan Hamza bin Abdülmuttalib öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Zübeyr bin Avvâm</span> Muhammedin halası Safiyyenin oğlu, sahabe

Zübeyr bin Avvam ya da Zübeyr bin el-Avvam (Arapça:الزبير بن العوام, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın halası Safiyye'nin oğludur. Cennetle müjdelenen on sahabiden birisidir. Muhammed'in eşi Hatice'nin kardeşinin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ebû Vakkas</span> sahabe

Sa'd bin Ebû Vakkās (Arapça: سعد بن أبي وقاص ;, Cennet'le müjdelenen on sahabeden ve İslam'ı ilk kabul edenlerdendir. Ebu Bekir vasıtasıyla Müslüman oldu. Yeteneği sayesinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık ve elçilik gibi görevlerde bulundu. Halîfe Ömer zamanında ileri bir karakol şehri olarak Kufe'yi kurdu ve valisi oldu. Ayrıca 657'de Sasani başkenti Medain'i alan ordunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Mekke'nin Fethi</span> Müslümanların 630da Mekkeyi ele geçirmesi

Mekke'nin Fethi, 10 Ocak 630 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusunun, Mekkeli Kureyşlilerin elindeki Mekke'yi fethetmesidir. Bu fetih, İslam tarihindeki en önemli olaylardan biridir. Bu fetih, Müslümanlar ile Kureyş kabilesi arasındaki yaklaşık sekiz yıl boyunca süren savaşların sonunu getirmiş ve Arap Yarımadası'nda İslam'ın yayılışını daha da hızlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Cehil</span> Mekkeli pagan

Amr bin Hişam, diğer adıyla Ebu'l-Hakem veya İslam peygamberi Muhammed'in ona koyduğu ve bilinen adıyla Ebû Cehil, Mekke'nin eski liderlerinden biridir. Muhammed'e muhalefeti ve Müslümanlara karşıt olan davranışları dolayısıyla tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Ubeyde bin Cerrâh</span> Sahabe, komutan

Ebu Ubeyde bin Cerrāh, İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerinden ve cennetle müjdelenmiş on sahabeden biridir. İslam tarihinde yeri önemlidir ve Ömer'in halifeliğinde ordu komutanlığı yapmıştır.

<i>Er-Risâle</i>

İslamiyetin Doğuşu, Mustafa Akkad'ın yönettiği 1976 tarihli filmdir. Çağrı filmiyle aynı anda çekilmiştir ve Arapça versiyonudur. Yaklaşık olarak bir yıl vizyonda kalmıştır. Hamza rolünde Abdullah Gheith, Hind rolünde Mouna Wasef oynamıştır. Bazı eleştirmenlere göre Abdullah Gheith'in filmdeki performansı, diğer versiyondaki Anthony Quinn'den daha başarılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hind bint Utbe</span> Ebu süfyanın eşi

Hind bint Utbe, İslam peygamberi Muhammed'e açıktan karşı çıkanlardan birisiydi. Mekke'nin ileri gelenlerinden zengin bir tüccar olan Ebu Süfyan'ın eşidir. İslam tarihinde, Müslüman olmadan önce Uhud Muharebesi'nde Muhammed'in amcası Hamza'yı Vahşi isimli köleye öldürtmesi ve karaciğerini ısırmasıyla bilinir. Kocasıyla uzun yıllar boyunca Muhammed'le mücadele etmiş nihayetinde 630 yılında Mekke'nin Fethi gününde kocasıyla birlikte müslüman olmuştur.

Ebu Huzeyfe, Muhammed'in sahabelerindendir.

Utbe bin Rebîa, Kureyş'in ileri gelenlerinden bir pagan.

Ebû Dücâne, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesidir. Kütüb-i Sitte'de rivayet ettiği hadisleri yer alan Ebû Dücâne, erken dönem İslam tarihinde daha çok kılıç kullanmadaki ustağıyla belirgin efsaneleşmiş savaşçı kişiliğiyle tanınır.

Abbas bin Ubâde, Birinci ve İkinci Akabe Biatı'na katılan sahabe.

Vahşi bin Harb, Bilâl-i Habeşî'nin kendisi gibi Habeşistanlı bir arkadaşıdır. Azad edilmeden önce Cübeyr bin Mut'im'in kölesiydi. Çok iyi mızrak kullanırdı. 625'te gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, Hind bint Utbe'nin azad edilme ve mükâfat vaadi üzerine Muhammed'in amcası Hamza bin Abdülmuttalib'i öldürerek özgürlüğüne kavuşmuştur. Sonrasında ise Müslüman olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Übey bin Halef</span>

Übey bin Halef veya tam adıyla Übey bin Halef bin Vehb el-Kureşî el-Cumahî, Mekkeli bir pagan ve İslam'ın ilk dönemlerinde Muhammed ve İslam'ın en önde gelen karşıtlarından biriydi. İslam kaynaklarında, 625'teki Uhud Muharebesi'nde Muhammed'in attığı bir mızrak sonucu ölmesi ile tanınmaktadır.

İslam peygamberi Muhammed, şehrin sıkıntı çektiği kabileler arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlamak için şehir liderleri tarafından Medine'ye davet edilmişti. Muhammed Medine'ye hicret edip burada işleri yola koyduktan sonra 629 yılının Kasım ayında Mekke'yi fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Medine İslam Devleti</span> İslam peygamberi Muhammedin Medinede kurduğu devlet

Medine İslam Devleti, İslâm peygamberi Muhammed'in ve takipçilerinin Mekke'den Hicret olarak bilinen göçünü takiben Medine şehrine geldiği 622 yılından 632 yılındaki ölümüne kadar Arap Yarımadası'na egemen olan teokratik bir devletti. Medine İslam Devleti, ilk İslâm devleti ve Râşidîn Halifeliği'nin öncüsü olarak kabul edilir.