İçeriğe atla

Hamid Sultanov

Hamid Sultanov
Həmid Sultanov
Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı
Görev süresi
1925-1929
Azerbaycan SSC İç İşleri Halk Komiseri
Görev süresi
1920-1921
Yerine geldiğiMakam kuruldu
Yerine gelenMir Cafer Bağırov
Kişisel bilgiler
Doğum 26 Mayıs 1889(1889-05-26)
Şinıx-Gədəbəy Shynykh-Ayrum, Kazakh Uyezd, Azerbaycan, Rus İmparatorluğu
Ölüm 1938 (yaş 48–49)
Bakü, Azerbaycan SSC
Partisi Azerbaycan Komünist Partisi
Evlilik(ler) Ayna Sultanova
Çocuk(lar) Vladlen Sultanov

Hamid Hasan oğlu Sultanov (AzericeHəmid Sultanov; 26 Mayıs 1889 – 1938), Azeri Sovyet siyasetçi, Azerbaycan SSC İç İşleri Halk Komiseri ve sonra Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı.

Hayatı

Hamid Sultanov 26 Mayıs 1889[1] günü Shynykh-Ayrum köyü, Kazakh Uyezd'de (modern Gedebey Rayonu, Azerbaycan) doğmuştur. 1906 Sonbaharında Bakü'ye göç etmiş ve Balakhani petrol sahasında çalışmaya başladı.[2] 1907 yılında, daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi olacak Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadına katıldı. 1913 yılında Leipzig'de Politeknik'ten mezun olup,[3] Bakü'ye geri döndü. 1914 yılında Bakü'de genel greve katıldı.[2] 1917 yılında Himmet'e katıldı ve bir yıl sonra Bakü kenseyi icra üyesi oldu. 1918 başlarında, Baküde Bolşevik idarede birçok görev yerine getirdi. Bolşeviklerin geçici olarak şehrin kontrolünü kaybettikleri Bakü Muharebesi sonrası, Astrahan, Rusya'ya gitti ve orada Rus Komünist Partisi Astrahan Bölge komitesi Müslüman Büro'nun başkanlığını yaptı.[3]

1919 yazında, Dadaş Bünyadzade ve Viktor Naneişvili ile beraber gizli bir görevle Güney Kafkasya'ya gönderildi.[2] Şubat 1920 tarihinde, Azerbaycan Komünist Partisi ve Rus Komünist Partisi Bakü şubesi merkez askeri karargahına katıldı.[3]

28 Nisan 1920 günü, Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgal etti ve Sultanov'un üyesi olduğu Azerbaycan Askeri Devrim Komitesi ülkede tek güç oldu. İç İşlerinden sorumlu Halk Komiseri (Bakan) olarak atandı.[4] Kısa ömürlü Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti liderlerine karşı zorunlu tedbirlerin doğrudan uygulayan kişi oldu ve yani Gence isyanına karışan yüzlerce insanın idam edilmesinde etkin olmuştur.[5]

Azerbaycan SSC Merkez İcra Komitesinin başkanı Gazanfer Musabeyov'un kız kardeşi Adalet Halk Komiseri Ayna Sultanova ile evlenmiştir. Her üçü de karşı devrim suçlaması ile tutuklanmış ve 1938 yılında Kurşuna dizilerek infaz edilmişlerdir.

Kaynakça

  1. ^ Borys Lewytzkyj. The Stalinist terror in the thirties: documentation from the Soviet press. Hoover Institution Press, 1974; p. 381; ISBN 0817912614, 9780817912611
  2. ^ a b c Рабочее движение в Азербайджане в годы нового революционного подъёма (1910-1914 гг.): Документы и материалы по истории рабочего движения в Азербайджане в конце XIX-начале XX вв. V. 2. Azerbaijan SSR Academy of Sciences Publication, 1967; p. 449
  3. ^ a b c Гражданская война и военная интервенция в СССР: энциклопедия. Soviet Encyclopædia, 1983; p. 571
  4. ^ Декреты Азревкома 1920-1921 гг: сборник документов. Azerbaijan State Publ., 1988; p. 428.
  5. ^ Swietochowski, Tadeusz. Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of National Identity in a Muslim Community. Part III. New York : Columbia University Press, 1995

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Sovyeti</span>

Bakü Sovyeti, Rus İmparatorluğu'nda 1917 Ekim Devrimi sonucunda Bakü Guberniyasının arazisinde Bolşevik önder Stepan Şaumyan başkanlığında kurulmuş geçici hükûmet.

<span class="mw-page-title-main">Stepan Şaumyan</span> Ermeni-Sovyet siyasetçi (1878-1918)

Stepan Gevorgiyeviç Şaumyan, Ermeni asıllı Rus komünist ve Bolşevikdir. 1917 Ekim Devrimi sırasında Kafkaslarda önde gelen Bolşevik önderlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Meşedi Azizbeyov</span>

Meşedi Azim-bey oğlu Azizbeyov Azeri komünist, Bolşevik devrimci ve mühendis. 1917 Ekim Devrimi sırasında Kafkaslarda önde gelen Bolşevik önderlerdendir ve aynı zamanda ülkesinin ilk Marksistlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ayna Sultanova</span>

Ayna Sultanova, Azeri devrimci. Azerbaycan'ın ilk kadın komünist devrimcilerinden biridir. 'Şark kadını' dergisinin ilk editörüdür. Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde(ASSC) Yüksek Mahkeme başkanı ve Eğitim, Adalet Komisarlığı gibi yüksek görevlerde bulunmuştur.

Himmet Partisi, Himmet Sosyal-Demokrat Müslüman Teşkilatı veya kısaca Himmet, Azerbaycan'ın ve tüm İslam Dünyasının ilk sosyal demokrat nitelikteki siyasi partisi. Sol kanadı 1920 yılında Bakü'deki komünist Adalet Fırkasıyla birleşerek, Azerbaycan Komünist Partisi'ni kurdu. Himmet Gazetesi adında yayın organları vardı.

<span class="mw-page-title-main">Muğan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Muğan Sovyet Cumhuriyeti, Muğan Geçici Askeri diktatasına karşı başlatılan ayaklanma sonucunda Lenkeran bölgesinde kurulmuş kısa ömürlü Sovyet Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sultanmecid Efendiyev</span>

Sultanmecid Efendiyev ya da Sultan Mecid Efendiyev Azerice: Sultanməcid Əfəndiyev, Rusça: Султан Меджид Эфендиев d. 26 Mayıs 1887-21 Nisan 1938 ö.) Azeri devrimci, devlet adamı, Azerbaycan Komünist Partisi'nin kurucularından.

<span class="mw-page-title-main">Alihaydar Karayev</span>

Alihaydar Ağakerim oğlu Karayev eski Menşevik sonradan Bolşevik devrimci, Azerbaycan'ın sosyalist döneminde Adalet Halk Komiseri ve de Askerî ve Donanma İşleri Halk Komiseri.

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Yıldırım</span> Sovyet siyasetçi

Cengiz Yıldırım oğlu Sultanov (1890–1937) daha çok Cengiz Yıldırım olarak bilinir. Sovyet Kürdü Bolşevik devrimci, mucit ve Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı İşgali sonrası ilk Azerbaycan Asker ve Donanma İşleri Halk Komiseri.

<span class="mw-page-title-main">Mircafer Bağırov</span> Azeri Sovyet siyasetçi

Mircafer Bağırov, Josef Stalin yönetiminde bulunan Sovyetler Birliği'nde 1932 ile 1953 yılları arası Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Komünist lideri.

Bauer und Arbeiter, 1924 yılında beş aylığına Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Almanca yayınlanan Bakü merkezli haftalık gazete. Tirajı 3200 civarında idi. Editörlüğünü A. A. Erfurt yapmıştır. Azerbaycan Komünist Partisi merkez komitesi Mart 1924'te Alman sömürgeciler arasında dağıtılacak bir yayın hazırlaması talimatını verdi. Benzer şekilde Mart ve Nisan 1924'te Alman sömürgecileri arasında Rote Bauer isimli bir gazete dağıtıldı; fakat dağıtım yüz kopya ile sınırlıydı. Bununla birlikte Rote Bauer sadece kırsal alanlarla ilgili konuları kapsıyordu. Bauer und Arbeiter, hem kentsel hem kırsal alanları kapsayan ve düzenli yayımlanan bir gazete oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mir Beşir Kasımov</span>

Mir Beşir Kasımov, Sovyet Azeri siyasetçi, devrimci. Neriman Nerimanov'un ürettiği siyasetin takipçilerinden biri olan Kasımov Azerbaycan'da ulusal komünizm politikasının uygulayıcısı olarak da bilinir. İki kez Lenin Nişanı ödülünü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Davud Hüseynov</span> Azerbaycanlı politikacı (1894-1938)

Mirzə Davud Hüseyinov — Azerbaycan Devrim Komitesi Başkan Yardımcısı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1921 Mayıs-Aralık tarihleri arasında Dış İşleri Bakanı, 1925 yılı içinde Maliye Bakanı. Ayrıca Yüksek İktisat Şûrası Başkanlığı, Transkafkasya SFSC XKS Başkan Yardımcılığı, Transkafkasya SFSC Halk Maliye Komiserliği, Tacikistan Komünist Partisi Merkez Komite Birinci Kâtipliği (1930-1933) görevlerinde de bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan askerî tarihi</span>

Modern Azerbaycan ordusunun tarihi, 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri 26 Haziran 1918'de kurulduğunda, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ne dayanmaktadır. ADR Savunma Bakanı Dr. Khosrov bey Sultanov olmuştur. Bakanlık resmi olarak kurulduğunda, General Samet bey Mehmandarov, bakan ve Lt-Gen, Aliağa Şıhlinski yardımcısı oldu. ADR Ordusu Genelkurmay Başkanı Maj-Gen'di. Habib Bey Salimov, Mammad Bey Şulkevich ve Maj-Gen. Abdulhamid Bey Gaytabaşı da rehber oldular.

Muhsin Necmettin oğlu İsrafilbeyov ve Muhsin Kadirli, Azeri devrimci ve hekimdi. Azerbaycan Komünist Partisi'nde faal biri olarak biliniyordu.

Azerbaycan'da Stalin'in baskıları - 1920'lerin sonundan 1950'lerin başına kadar Stalin'in Azerbaycan SSC'deki baskılarına verilen genel isim. Bu baskı, Azerbaycan'ın önde gelen liderleri, din adamları, aydınları ve zengin köylüleri de dahil olmak üzere tüm Azerbaycan nüfusunu etkilemiştir. Baskı, karşı-devrimci faaliyetlerden, casusluktan ve Sovyet karşıtı propagandadan şüphelenilen kişilere yönelik zulmün yanı sıra, kurşuna dizme, tutuklama, çalışma kamplarına gönderilme ve SSCB'nin diğer bölgelerine sürgünleri içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Bey Sultanov</span> Azeri siyasetçi

Hüsrev Bey Alipaşa Bey oğlu Sultanov, aynı zamanda Hüsrev Bey Sultanov olarak da bilinir, Azerbaycanlı devlet adamı, Karabağ Genel Valisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Savunma Bakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Guba Ayaklanması (1920)</span>

Guba Ayaklanması, Azerbaycanlıların 1920'de Sovyet işgaline karşı ayaklanması olayıdır. Hamdulla Afandi Afandizadeh, Kaçak Mail ve ADR ordusu subayı Afandiyev, yaklaşık üç hafta süren ayaklanmanın liderleriydi. Alihaydar Karayev ve Levan Gogoberidze ayaklanmayı bastırmak için bölgeye görevlendirildi. Haftalarca süren eşitsiz çatışmalardan sonra isyancılar yenildi. Ayaklanma sırasında birçok köy yakıldı ve 400-500 köylü öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Kızıl Ordusu</span>

Azerbaycan Kızıl Ordusu veya Azeri Kızıl Ordusu, Rus İç Savaşı sırasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Bolşevik yanlısı Kızıl Ordu'nun bir saha ordusudur.