İçeriğe atla

Hamdi Suat Aknar

Hamdi Suat Aknar
Doğum1873
Arapgir, Malatya
Ölüm1936 (62-63 yaşlarında)
İstanbul
MeslekHekim
Tanınma nedeniTürkiye'de patolojinin kurucusu
18 Ocak 1933 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Hamdi Suat Bey

Hamdi Suat Aknar (1873, Harput (Tepte (Koru) Köyü-Arapgir-Malatya) - 1936, İstanbul), hekim, Türkiye'de patolojinin kurucusu.

1873 yılında Koru Köyü'de Yüzbaşı Hasan Efendi'nin oğlu olarak dünyaya geldi. İlk öğrenimini Arapgir'de, sonraki eğitimini Harput İdadisinde tamamladı.

Hamdi Suat Aknar, 1899 yılında "Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane"yi bitirdikten sonra 1899-1900 yılları arasında Gülhane Tatbikat Hastanesi, Teşrih-i Marazi Laboratuvarında çalışmasının ardından, 1900-1904 yıllarında Almanya'da doktora eğitimi gördü. 1904'te yeniden Gülhane'de çalışmaya başlayan Prof. Hamdi Suat Aknar, 1906 yılında "Mülki Tıbbiye Okulu"nda çalışmaya başladı. 1907 yılında bu iki okulun birleştirilerek Haydarpaşa Askeri Tıp Fakültesinin oluşturulmasıyla, burada patoloji bölümünü kurarak Anatomi dersleri verdi. 1909'da Darülfünun Tıp fakültesinde dersler vererek hekimlik yapmaya başladı. 1912 yılında Balkan Savaşı, 1915'te de Kafkas Cephesi'nde Türk Kızılay'ı ve ordu adına doktorluk yaparak, aynı süreçte tifüs hastalığıyla savaştı. Tifüs hastalığı için geliştirilen aşı çalışmalarında Tevfik Sağlam ile birlikte bulundu. 1929 yılında toplanan 3. Milli Tıp Kongresinde verdiği teklif kabul edilen Aknar, 1933 yılında "Kanser Mücadele ve Taharri Cemiyeti"ni kurarak, bugünkü Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumunun temellerini attı. 1933 yılından 1936 yılında kadar Vakıf Gureba Hastanesinde görev yaptı. 1930 yılında Bakü, 1933'te Madrid'de toplanan uluslararası kongrelerde Türkiye'yi temsil etti.

1933 Üniversite Reformu'nda görevine son verilen 92 öğretim üyesinden biri de Hamdi Suat Aknar'dır. (O tarihte Türkiye'de sadece 151 öğretim üyesi olup, bunlardan 92'si üniversiteden uzaklaştırılmıştı).

Hastalardan tahlil amaçlı alınan parçaların korunması için bir eriyik hazırlayan Aknar'ın bu buluşu, "Hamdi Eriyiği" adıyla Türkiye dışında da kullanıldı. Kanser konusunda yoğun deneysel çalışmalar ve araştırmalar yaparak, Türkçe, Fransızca ve Almanca olarak 44 yazı yayımladı. İki kitap yazan Aknar, bu kitapların 1929 ve 1930'da 4. baskılarını Latin harfleri ile bastırarak, kitaplarını Latin harfleri ile yayınlayan ilk üniversite eğitmeni olmuştur. Limofit dokudaki retikuloendotel kökenli tümörü ilk kez tanıtan Hamdi Suat, "Alman Patoloji Cemiyetinin" ilk Türk üyesi olup, "Acta Cancrologica" dergisinin yayın kuruluna seçilmiştir. Kürsüsüne ilk kez kadın asistan doktoru kabul eden bilim insanı olarak da bilinen Prof. Aknar, ölümünden sonra 1974 yılında TÜBİTAK tarafından hizmet ödülüne layık görüldü.

Ölümünün 10. yılında Vakıf Gureba hastanesinde anma toplantısı düzenlendi. Daha sonra bu toplantıdaki konuşmalar Ölümünün Onuncu Yıldönümünde Hamdi Suad Aknar[1] adıyla aynı yıl basıldı.

Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu 1954'ten bu yana Hamdi Suat Aknar Konferansları düzenlemektedir. 63.sü yapılan konferans 28 Kasım 2020'de pandemi koşulları nedeniyle online olarak düzenlendi.

2022 yılında torunlarından ikisi aynı yoldan ilerleyerek doktor oldu.

Yapıtları

  • Genel Patoloji (Teşrih-i Marazi-i Umumi, 1914)
  • Otopsi ve Adli Tıpta Önemi (Fethi Meyyit ve Tıbbı Adlide Ehemmiyeti, 1921)

Kaynakça

Özel
  1. ^ Kâzım İsmail Gürkan (1946). Ölümünün Onuncu Yıldönümünde Hamdi Suad Aknar. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü. 
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Refik Saydam</span> 4. Türkiye başbakanı

İbrahim Refik Saydam, Türk hekim ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 4. başbakanıdır.

Yaşar Nabi Nayır, Türk şair, yazar ve yayıncıydı.

Onuncu Yıl Marşı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 10. yılı kutlamaları için 1933 yılında yazılmış bir marştır.

<span class="mw-page-title-main">Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi</span> Sağlık Bakanlığına bağlı bir hastane

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi (GEAH) veya eski adıyla Gülhane Askerî Tıp Akademisi (GATA), II. Abdülhamit tarafından 1898 yılında İstanbul'da Gülhane Seririyat Hastanesi olarak kurulmuş olup günümüzde Etlik, Keçiören'de Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Patoloji</span> hastalıkla ilgili hücrelerdeki, dokulardaki ve organlardaki yapısal ve işlevsel değişikliklerin tanınması, araştırılması ve incelenmesiyle ilgilenen bilim dalı

Patoloji , hastalık çalışması ve bilimi kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuş hastalıklar bilimi anlamına gelen bir sözcüktür. Ayrıca belirli bir bozukluğun tipik özellikleriyle birlikte bütününe patoloji denilebilir.

Tıphane, Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane veya Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, kökü Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un 14 Mart 1827'de açtığı Tıphaneye uzanan Türkiye tarihindeki ilk tıp fakültesidir. Bugünkü İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve İstanbul Tıp Fakültesinin Osmanlı'nın son dönemlerindeki adıdır.

Sağlık Müzesi, İstanbul'da Sultanahmet'te bulunan bir müzedir.

Nusret Karasu Türk tıp doktoru, akademisyen, asker ve devlet adamı.

Tevfik Salim Sağlam, Ali Tevfik Salim, Türk bilim insanı, askeri hekim.

Türk Kanser Araştırma Ve Savaş Kurumu - TKASK, Ankara'da yerleşik olan bir sivil toplum kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Zeki Faik İzer</span>

Zeki Faik İzer, Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Kazım İsmail Gürkan</span>

Kazım İsmail Gürkan, Türk doktor ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı ordusu</span> Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri gücü

Osmanlı İmparatorluğu'nun silahlı kuvvetleri kara ordusu, donanma ve tayyare bölüklerini içermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Boris Chain</span>

Ernst Boris Chain, Britanyalı biyokimyacı. 1945 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü penisilin üzerine çalışmalarıyla Alexander Fleming ve Howard Walter Florey ile birlikte almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tıp fakültesi</span> tıp alanında eğitim veren kurum

Tıp fakültesi, tıp biliminin öğretildiği ve bu bilim içindeki çeşitli dallarda araştırmalar yapılan fakülte. Mezunları, tıp doktoru unvanı almaktadır. Ayrıca mezuniyet sonrası uzmanlık eğitimi ile uzman doktor, operatör doktor gibi unvanlar verilir. Temel tıp bilimleri alanında yüksek lisans ve doktora eğitimleri de verilmektedir. Türkiye’de tıp fakülteleri liseden sonra ülke genelinde yapılan bir merkezi sınavla öğrenci kabul etmektedir. Eğitim süresi 6 yıldır. Okullar farklı eğitim modellerini tercih etse de ülke genelindeki fakültelerde ilk 3 yıl teorik eğitim laboratuvar dersleriyle beraber verilir sonraki 2 yıl çeşitli bölümlerde stajlara devam edilirken öğrencilerin bilgileri sözlü sınavlarla da sınanmaya başlanır ve okulun son sınıfında Intörn (stajyer) adıyla hastanede gözetim altında çalışmaya başlar. Intörn (stajyer) maaşı, 2022 yılında asgari ücret olarak verilmektedir.

Kâmile Şevki Mutlu, Türk tıp doktorudur.

Melih Tahsinoğlu, Türk patoloji uzmanıdır. Dünya tıp ve diş hekimliği literatürüne tanıttığı bir çene tümörü olan “Ameloblastik dentinosarkoma” ile tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Braun</span>

Ord. Prof. Dr. Hugo Braun, İstanbul'da 16 yıl çalışmış olan ve Türkiye'de modern hijyenin kurucusu olarak kabul edilen Alman doktor. Hijyenist ve mikrobiyologdur.

<span class="mw-page-title-main">Siegfried Oberndorfer</span>

Siegfried Oberndorfer Alman doktor, patolog ve kanser araştırmacısıdır.

Saim Ali Dilemre Türk doktor, dilci ve siyasetçi.