Hamas Bildirisi

Hamas sözleşmesi veya diğer adıyla Hamas antlaşması, 18 Ağustos 1988 yayınlanmış olup, hareketin kimliğini, duruşunu ve amaçlarını bir tasarı şeklinde ortaya koymuştur.^[1]

Bildiri, Hamas'ı, Filistin’deki Müslüman Kardeşler olarak tanımlamış ve üyelerini, “baskıcıların karşısında cihat bayrağını elinde tutan ve Allah’tan korkan Müslümanlar” olarak adlandırmıştır. Bildiri Hamas’ın içinde bulunduğu mücadelenin çok ciddi ve önemli olduğunu belirtip, İsraili yok etmek için çağrıda bulunmaktadır.^[2]^[3] Ayrıca, Filistin ve İsrail’in bulunduğu topraklarda bir İslam devletinin kurulmasının amaçlandığını da belirtmektedir. Bildiri, “Filistin sorununa cihatdan başka bir çözüm yoktur. Girişimler, çözüm önerileri ve uluslararası konferanslar sonuca ulaşamayacak zaman kayıplarıdır” diyen 13. Maddesiyle cihatın öneminin altını çizmiştir.^[4] Ayrıca Hamas’ın insani olduğunu ve bölgedeki İslam egemenliğine karşı çıkmadıkça, diğer dinlere karşı toleranslı olduğunu belirtmektedir.^[5] Bildiri aynı zamanda Filistin’in herhangi bir kısmını vermenin, İslam dininin bir kısmından vazgeçmekle aynı olduğunu belirtmektedir.^[1]

2010 yılında, Hamas lideri Khalid Meshaal, bildirinin artık tarih olduğunu ve geçerliliğini yitirdiğini ama sadece iç nedenlerden dolayı değiştirilemediğini belirtti.^[6] Hamas politika yürüterek mücadele etmeyi tercih ettiğinden beri bildiriden uzaklaştı.^[7] 2009 yılında BBC’nin bir röportajında, Tony Blair, Hamas’ın İsrail’in varlığını kabul etmediğini ve asıl amaçlarını gerçekleştirmek için terör ve şiddet kullandığını belirtti. Öte yandan Jeremy Greenstock, Hamas’ın, 2006 yılı Filistin seçimlerini kazandığından beri bildiriyi politik programına dahil etmediğini savundu.^[8] Bunun aksine daha laik bir duruşa doğru yöneldiğini ekledi.^[9] 2008 yılında, Gazze’deki Hamas lideri İsmail Haniyeh, 1967 yılındaki sınırlara sahip bir Filistin Devleti’ni kabul edeceklerini ve İsrail’le uzun süreli ateşkes imzalayabileceklerini belirtti.^[10] Buna tam zıt bir şekilde bir demeç veren Hamas lideri Mahmoud Al-Zahar, 1967 sınırlarıyla ilgili herhangi bir konuşmanın sadece küçük bir söylem olduğunu ve Hamas’ın adım adım bile olsa bütün toprakları zamanla ele geçireceğini belirtti.^[11]^[12] Diğer bazı demeçlerinde İsmail Haniyah ve Khaled Meshaal gibi bazı liderler, Filistin’in Ürdün ırmağından Akdeniz’e kadar, Kuzeyinden doğusuna kendilerine ait olduğunu,^[13]^[14] hakları olduğunu ve anavatanları olduğunu belirttiler ve en ufak kısmının bile vazgeçilmeyecek olduğunu eklediler. Bunun yanı sıra, bu topraklardaki İslam egemenliğini elden bırakılmaması gerektiğini ve Kudüs’ün doğu ve batı olarak ikiye bölünmemesi gerektiğini de belirttiler.

Arka Plan

1967 savaşından 20 yıl sonra, 1987 yılında, Birinci İntifada (1987-1993) başladı.^[15] 1980'lerin sonuna doğru, Filistin Kurtuluş Örgütü, İsraille, iki devletli çözüm yolunu aradı. Bu Müslüman Kardeşliği’nin Filistin kolu olan Hamas için kabul edilebilir değildi^[16] ve bildiri Filistin Kurtuluş Örgütü ve Müslüman Kardeşliği arasındaki ideoloji farklılığını gidermek için yazıldı.^[17] Hamas Dışişleri Bakan Yardımcısı Ahmed Yousef’a göre, bildiri, 1988 yılındaki ayaklanma esnasında yaşanan, bitmeyen işgallere tepki olarak direnişi tanımlayan belge olarak yazılmıştı.^[16]^[18]

Hamas Selefi cihat’a dayalı bir ideolojiye sahipken, Filistin Kurtuluş Örgütü milliyetçi ve laikti.^[17] Hamas, Müslüman Kardeşliği’nin sahip olduğu daha evrensel olan İslam vizyonundan uzaklaşıp, Filistin milliyetçiliğine ve silahlı mücadele ya da şiddete dayalı cihata yöneldi.^[17] Bütün amaçları Filistin Kurtuluş örgütüyle aynıydı ve Filistin topraklarını İslam'a ait alanlar olarak ele geçirmek için silahlara yöneldiler.^[17]

Bildirinin 21. yüzyıldaki geçerliliği

Hamas’ın kıdemli lideri İsmail Haniyeh’in danışmanı, Ahmed Yousef, Bildirinin 1988 yılında yayınlanmasından sonra Hamas'ın görüşünün değiştiğini iddia etti.^[18] 2010 yılında, Hamas lideri Khalid Meshaal, bildirinin artık tarih olduğunu ve geçerliliğini yitirdiğini ama sadece iç nedenlerden dolayı değiştirilemediğini belirtti.

2006 yılında Hamas, bir devlet programı önerisinde bulundu ve İsrail’i tanımanın bir grubun ya da bir hükûmetin kararı olmayıp, bütün Filistinlilerin kararı olduğunu belirtti.^[6] Buna rağmen birçok kişi bu yeni duruşun sahte olduğunu asıl amaçlarını sakladıklarını savunmaktadır ama bu söylem bile hareketin içerisinde değişiklerin başladığını göstermeye yetmektedir.^[19]

Bildirinin içeriği

Madde 1 – Hamas'ın İslami bir programa sahip olan bir İslami direniş hareketi olduğunu belirtir.^[20]
Madde 2 – Hamas'ın evrensel bir hareket olduğunu ve Müslüman Kardeşliği'nin Filistin'deki kolu olduğunu belirtir.^[17]^[20]^[21]^[22]
Madde 3 – Hareket bağlılığını Allah’a vermiş Müslümanlardan oluşmaktadır.^[20]
Madde 5 – Hareket Selefi kökene ve Müslüman Kardeşliği’ne bağlıdır.^[20]
Madde 6 – Hamas Filistinlilerden oluşmaktadır^[23] ve İslam bayrağını Filistin topraklarının her santimine ulaştıracaktır. Bu şekilde İslam'a inanan herkes, hakları ve varlıklarıyla, güven içinde yaşayacaklardır.^[17]^[20]
Madde 7 – Hamas, Siyonistlere karşı yürütülen mücadelelerle, dinî ve milliyetçi kahraman İzzeddin el-Kassam'ın müritlerini bir arada tutmaktadır.^[20]^[22]
Madde 8 – Hamas bildirisi, Müslüman Kardeşliği’nin sloganını defalarca tekrarlar, “Allah amaç, Peygamber örnek, Kur’an yasa, Cihat yol ve Allah için ölüm ise en muhteşem inançtır^[17]^[20]”.
Madde 9 – Filistin krizini, İslam ile sonuçlanacak şekilde lanse eden Müslüman Kardeşliği’nin vizyonunu Kabul eder ve kötüye karşı savaşmayı, kötüyü yok etmeyi ve böylece adaletin kazanacağını savunur.^[20]
Madde 11 – Filistin bütün Müslümanlar için önemlidir ve kimseye verilemez.^[20]
Madde 12 – Milliyetçiliği, İslami mücadele açısından algılayıp dini öğretinin bir parçası olarak görür.
Madde 13 – Müzakereyle ulaşılacak bir çözüm mümkün değildir. Cihat tek çözümdür.^[20]
Madde 14 – Filistin’in kurtuluşu bütün Filistinliler için kişisel sorumluluktur.^[20]
Madde 15 – Düşmanın Müslüman topraklarının bir parçasını ele geçirdiği gün, cihat her Müslümanın görevi olur. Filistin sorunu dini bir sorundur.^[20]
Madde 20 – Nazilere benzeyen yaklaşımıyla düşmana karşı, erkek kadın veya genç yaşlı ayrımı yapmadan tek vücut durmak gerekmektedir.
Madde 22 – Yahudi manipülasyonları ve gücü hakkında geniş kapsamlı iddialarda bulunur.
Madde 28 – İsrail, Yahudilik ve Yahudiler hakkında komplo suçlamalarında bulunur.^[20]^[24] Bildiriye göre Yahudiler, Allah’ın kini ve vahşetini hak etmektedirler çünkü Kutsal kitap onlara geldiğinde, ona karşı çıktılar, Allah’ın işaretlerine inanmadılar ve kendi peygamberlerini katlettiler.^[25] Bildiri Muhammed Peygamber’in hadislerinin birinden alıntı yapar, “Müslümanlar Yahudilerle savaşmadan ve Yahudiler kayaların ve ağaçların arkasına saklanmadan, Karar Günü gelmeyecektir. O kayalar ve Ağaçlar bağırıp, Ey Müslümanlar, Ey Abdullah, benim arkamda bir Yahudi var gel ve öldür onu diye bağıracaktır. Sadece Gharkad ağacı bağırmayacaktır çünkü o Yahudilerin ağacıdır.”^[26]

Bildiri birçok anti semitik iddiaları tekrarlar. Tarihteki birçok olayı ve faciayı birer Yahudi komplosu olarak lanse eder. Bildiri aynı zamanda dini referanslar kullanarak, İsrail’de yaşıyor olsun olmasın bütün Yahudilerin öldürülmesinin haklı olduğunu belirtir.^[27] Bildiri Arap-İsrail savaşını Yahudiler ve Müslümanlar ve Yahudilik ve İslam arasındaki savaş olarak lanse eder ve bu savaşı doğru ile yanlış olanın arasındaki, sadece cihatla sonlanabilecek bir uğraş olarak tanımlar. Bu uğraşın sonu ya şehadet ya da zaferdir.