Hamani Diori - Turkipedia

Hamani Diori

1. Nijer Devlet Başkanı
Görev süresi 10 Kasım 1960 - 15 Nisan 1974
Yerine gelen	Seyni Kountché
Kişisel bilgiler
Doğum	6 Haziran 1916 Soudouré, Fransız Batı Afrikası
Ölüm	23 Nisan 1989 Rabat, Fas

Hamani Diori (6 Haziran 1916 - 23 Nisan 1989), Nijerli öğretim görevlisi ve siyasetçi. Diori, Afrika ülkesi Nijer'in ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1974 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Dakar'da bulunan École normale supérieure William Ponty okulunu ziyaret eden Diori, buradan mezun olduktan sonra öğretmen olarak göreve başlamıştır. 1936 ile 1938 yılları arasında Nijer'de öğretmen olarak görev alan Diori, daha sonra Paris'e giderek burada dil öğretmeni olarak görevini sürdürmüştür.

1945 yılında siyasete atılan Diori, Afrika Demokratik Seferliği topluluğunun bir parçası olarak kurulan Nijer İlerleme Partisi'nin kurucu üyeleri arasında yer almıştır. 10 Kasım 1946 tarihinden itibaren Nijer'i Fransa meclisinde temsil etmeye başlayan Diori, bu görevini Nisan 1951'e kadar sürdürmüştür. 2 Ocak 1956 tarihinde Fransa meclisine bir kez daha seçilen Diori, bu görevini ülkenin bağımsızlığını kazandığı güne kadar sürdürmüştür. Diori, 1958 yılında ülkede gerçekleştirilen ve Nijer'in bağımsızlığını ya da Fransa'ya bağlı kalmasını oylayan referandumda ülkesinin Fransa'nın bir parçası olarak kalması yönünde görüş bildirmiş, çıkan referandum sonucuna göre Nijer, Fransa'nın bir parçası olarak kalmış ve özerk bir bölge olmuştur.

Ülkesi Nijer'in 3 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını kazanması neticesinde bağımsız Nijer'in ilk devlet başkanı olarak makama çıkan Diori, bu makama bağımsızlıktan iki gün önce ulusal meclis üyeleri tarafından seçilmiştir. Ülkede Nijer İlerleme Partisi - Afrika Demokratik Seferberliği partisi ile Tek parti rejimi oluşturulmuştur. Makama geldikten üç yıl sonra 1963 yılında kendisine karşı gerçekleştirilen askerî darbe girişimi başkent Niamey'de konuşlandırılmış Fransa ordusu mensupları tarafından geri püskürtülen Diori, 1965 seçimleri ile 1970 seçimlerinde hiçbir muhalif aday olmadan oyların %100'ünü elde ederek makamda kalmayı başarmıştır.

Devlet başkanlığı süresince 1960-1963 ile 1965-1967 yıllarında ayrıca Dışişleri Bakanlığı görevini de üstlenen Diori, eski koloni sahibi Fransa ile iyi ilişkiler içerisinde olmuştur.^[1]

15 Nisan 1974 tarihinde Genelkurmay başkanı Seyni Kountché'nin kendisine karşı gerçekleştirdiği darbe ile görevinden uzaklaştırılan Diori, 1980 yılına kadar cezaevinde kalmıştır. Söz konusu yılda cezaevinden çıkartılan Diori, ev hapsine konularak 1987 yılına kadar ev hapsi ile gözetim altında tutulmuştur. Kendisine karşı darbe yaparak iktidara gelen Kountché'nin 1987 yılında hayatını kaybetmesi ile sürgüne gitmesin izin verilen Diori, sürgüne gittiği Fas'ta 1989 yılına kadar yaşamış, 23 Nisan 1989 tarihinde de 72 yaşında Fas'ın başkenti Rabat'ta ölmüştür.

Kaynakça

^ Decalo, Samuel (1979) Historical Dictionary of Niger. Scarecrow Press, London and New Jersey, Sayfa 105

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Hamani Diori ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

African Elections Database seçim sonuçları14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Creation of the OAU'da kısa biyografi22 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Siyasi görevi
Önce gelen Makam oluşturuldu	Nijer Devlet Başkanı 1960–1974	Sonra gelen Seyni Kountché

Nijer devlet başkanları
Hamani Diori Seyni Kountché Ali Saibou Mahamane Ousmane Ibrahim Baré Maïnassara Daouda Malam Wanké Mamadou Tandja Salou Djibo Mahamadou Issoufou

İlgili Araştırma Makaleleri

Nijer, resmî adıyla Nijer Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke adını büyük bir Afrika nehri olan Nijer Nehri'nden almıştır. Kuzeybatıda Cezayir, kuzeydoğuda Libya, doğuda Çad, güneyde Nijerya güneybatıda Benin ve Burkina Faso, batıda ise Mali ile komşudur. Nijer yaklaşık 1,27 milyon km²'lik alanıyla Batı Afrika'nın en büyük ülkesidir. Bu alanın %80'i Sahra'dadır. Çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu yaklaşık 22 milyon nüfus ülkenin güney ve batısındaki kırsal bölgelere yoğunlaşmıştır. Başkent ve en büyük şehir Niamey de ülkenin güneybatı köşesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Hassan Gouled Aptidon</span> Cibutili siyasetçi (1916-2006)

Hassan Gouled Aptidon, Cibutili siyasetçi. Aptidon, Afrika ülkesi Cibuti'nin 1977 yılında bağımsızlığını kazanması neticesinde ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1977 ile 1999 yılları arasında bu makamda bulunmuştur.

Nijer devlet başkanı, Afrika ülkesi Nijer'in bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Sourou-Migan Apithy, Dahomeyli siyasetçi. Apithy, Afrika ülkesi Dahomey'de 1964 ile 1965 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Sir Dawda Kairaba Jawara, Gambiyalı veteriner hekim ve siyasetçi. Jawara, Afrika ülkesi Gambiya'da bu makama çıkan ilk devlet başkanı olarak 1970 ile 1994 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Gabon başbakanı, Afrika ülkesi Gabon'da bağımsızlığın kazanıldığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Bu makam 1959'da ülke henüz Fransa'ya bağlı özerk bir bölge iken oluşturulmuştur.

Togo başbakanı, Afrika ülkesi Togo'nun bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1956 yılında ülkenin henüz Fransız Togoland ismi ile Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Gine-Bissau başbakanı, Afrika ülkesi Gine-Bissau'nun bağımsızlığını ilan ettiği 1973 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

Gine başbakanı, Afrika ülkesi Gine'nin bağımsızlığını kazandığı 1958 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

Gana başbakanı, Afrika ülkesi Gana'nın bağımsızlığın kazanıldığı 1957 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1960 ile 1969 yılları arasında kaldırılsa da, 1969 yılında yeniden oluşturulmuştur. 1969 yılından itibaren ikinci süreci başlayan başbakanlık makamı 1972 yılına kadar devam etmiş, söz konusu yıl tekrar kaldırılarak tüm yetki devlet başkanında toplanmıştır.

Nijer başbakanı, Afrika ülkesi Nijer'in bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1957 yılında ülkenin özerk bir bölge olarak Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Orta Afrika Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1958 yılında ülkenin özerk bir bölge olarak Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Seyni Kountché, Nijerli asker ve siyasetçi. Kountché, Afrika ülkesi Nijer'de 1974 yılından 1987 yılına kadar Yüksek Askeri Konsey Başkanı unvanı ile devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mamadou Tandja</span>

Mamadou Tandja, Nijerli asker ve siyasetçi. Tandja, Afrika ülkesi Nijer'de 1999 ile 2010 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Louis Lansana Beavogui, Gineli doktor ve siyasetçi. Beavogui, Afrika ülkesi Gine'de 1972 ile 1984 yılları arasında başbakanlık makamında ve 1984 yılında da kısa bir süre geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Burkina Faso başbakanı, Afrika ülkesi Burkina Faso'nun Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından bu yana ülkede kurulan hükûmetin başında yer alan kişiye verilen unvandır.

David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Dacko, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ilki ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1966 yılları arasında, ikincisi ise 1979-1981 yılları arasında olmak üzere iki defa devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Kenneth David Kaunda, Zambiyalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Kaunda, Afrika kıtasında yer alan Zambiya'nın ilk devlet başkanı olarak 1964 ile 1991 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Djibo Bakary</span>

Djibo Bakary,, sosyalist siyasetçi ve Afrika ülkesi Nijer'in bağımsızlık hareketinde önemli bir devlet adamıydı. Bakary, Fransız sömürgeciliğinin başlangıcından bu yana yerel yürütme gücünü elinde tutan ilk Nijerli oldu. Bakary, 20 Mayıs 1957'den 14 Aralık 1958'e kadar hükûmet konseyi başkan yardımcısı ve 26 Temmuz 1958'den 10 Ekim 1958'e kadar hükûmet konseyi başkanı olarak görev yaptı. Bakary'nin ardından görevi Nijer'i 1960'ta bağımsızlığa götüren kuzeni Hamani Diori aldı.

Mamane Oumarou, Nijerli siyasetçi. Oumarou, Afrika ülkesi Nijer'de 1980'lerde başbakan olarak iki kısa dönem görev yapmıştır. 2008 yılından itibaren Cumhuriyet Arabuluculuğu yapmaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.