İçeriğe atla

Hallaç Mahmut Cami

Koordinatlar: 39°56′27″K 32°51′25″D / 39.94083°K 32.85694°D / 39.94083; 32.85694
Hallaç Mahmut Cami
Hallaç Mahmut Mescidi
Harita
Temel bilgiler
KonumUlus, Ankara, Türkiye
Koordinatlar39°56′27″K 32°51′25″D / 39.94083°K 32.85694°D / 39.94083; 32.85694
İnançİslam
MezhepSünni
DurumKullanımda
Mimari
Mimari türOsmanlı
Tamamlanma16. yüzyıl
Özellikler
Kubbe sayısıTek kubbeli
Minare sayısıYok
MalzemelerMoloz taş

Hallaç Mahmut Cami veya Hallaç Mahmut Mescidi; Ankara'nın Ulus semtinde bulunan bir camidir. Tek kubbeli ve minaresiz bir şekilde inşa edilmiş olan bu Osmanlı İmparatorluğu yapısı, başlarda mescid olarak tasarlanmış ve kullanılmıştır. Yakın bir zamanda geçirdiği onarımdan sonra içine ahşap minber eklenmesiyle birlikte artık cami halini almıştır.[1]

Tarihçe

Yapının doğusunda bulunan giriş kapısında iki adet kitabe yer alsa da; caminin adını nereden aldığı ve ne zaman yaptırıldığı konusunda kesin bilgiler bulunmamaktadır. Arapça yazılı orijinal taş kitabeye göre; 1545-1546 yılları arasında "Ali oğlu Abdullah" isimli biri tarafından yaptırılmıştır. Buna rağmen bazı kaynaklarda 1400'lü yılların sonunda inşa edildiğine dair iddialar bulunmaktadır. Ayrıca 1530 yılına tarihlenen bir kitapta, Ankara'daki mescidler arasında adının geçmesi de bu savları doğrulamaktadır. 1905 yılında Hacı Hakkı Efendi tarafından onarılmış ve doğrudan yapının duvarına siyah boyayla başka bir kitabe daha yazılmıştır. Cami, 1950'li yıllarda bir kez daha bakımdan geçmiştir.[2][3]

Mimari

Osmanlı dönemi tek kubbeli camilerin tipik bir örneği olan Hallaç Mahmut Cami'nin minaresi yoktur. Sekizgen bir plan üzerine yerleştirilmiş büyük, kurşun kaplı bir kubbeden oluşur. Yan cephelerde ikişer tane dikdörtgen, kıble duvarında ikişer tuğla kemerli ve giriş kapısının yanında yine iki küçük pencere bulunmaktadır. Giriş kapısı mermer bir kemer şeklindedir.[4]

Mihrabın etrafında bir adet kelime-i tevhid yazısı ve tezyinli iki kuşak bulunmaktadır. Kubbe göbeği ise kalem işi nakışlar ve hat yazılarıyla bezelidir. Mihrabın bulunduğu duvarın yüzeyi beşi büyük, on iki çini parçasıyla kaplı durumdadır.[5]

Cami; şehrin merkezinde bulunmasından mütevellit, özellikle ibadet vakitlerinde talebi karşılayamadığı gerekçesiyle çeşitli dönemlerde genişletme çalışmaları geçirmiş ve bu yüzden orijinal planı bozulmuştur. Zaman içerisinde etrafına binalar inşa edildiği için de bugün sadece bir cephesi gözükür durumdadır.[6][7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ https://issuu.com/arti5medya/docs/ankaraka_ankara_vakif_eserleri_kita/51 []
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 
  4. ^ http://www.academia.edu/32247975/_Hallaç_Mahmut_Mescidi_Ahilik_Ansiklopedisi []
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cami</span> Müslümanların ibadet mekânı

Cami, İslam dininin ibadet mekanıdır. Genellikle minaresiz küçük camilere veya bazı kurum ve kuruluşlarda ibadet için ayrılmış ufak mekanlara ise mescit denir.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Ulu Camii</span> Bursada bir cami

Bursa Ulu Cami, Bursa'da I. Bayezid tarafından 1396-1400 yılları arasında yaptırılmış ulu camidir.

<span class="mw-page-title-main">Mihrimah Sultan Camii (Edirnekapı)</span> İstanbul, Edirnekapıda cami

Mihr-î-Mâh Sultan Camii İstanbul'un Karagümrük semtinin Edirnekapı bölümünde surların hemen yanında bulunan cami. Banisi (yaptıran) Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan'dır. 1563-1566 yılları arasında Mimar Sinan tarafından yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Atik Ali Paşa Camii</span>

Atik Ali Paşa Camisi ve Külliyesi, II. Mahmud Türbesi'nden Çarşıkapı'ya uzanan Yeniçeriler Caddesi üzerindedir. Külliyenin inşa edildiği alan, Bizans döneminde I. Konstantin tarafından yaptırılan dikilitaşın bulunduğu Konstantin Forumu’nun sınırları içindedir. Külliyenin banisi aslen Bosnalı olan “Hadım, Tavaşi, Şehit, Eski” lakapları ile de anılan ve iki defa sadrazam olup 1511’de Şah Kulu Vakasında şehit olan Atik Ali Paşa’dır. Külliyenin Vakfiyesi 1509 tarihlidir. Cami, “Sedefçiler”, “Eski Ali Paşa”, “Çemberlitaş”, “Dikilitaş”, “Vezirhanı” ve “Sandıkçılar Camisi” isimleriyle de tanınır. Fetih sonrası İstanbul’un en eski eserlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Nebevî</span>

Mescid-i Nebevî veya Peygamber Mescidi, Hicret'ten sonra Medine'de İslam peygamberi Muhammed ile arkadaşları tarafından inşa edilen, Muhammed'in kabrinin de içerisinde bulunduğu mescit. "Nebevi" Arapçada "peygambere ait" anlamına gelir, "Mescid-i Nebevî" tamlamasının anlamı ise "Peygamber Mescidi"dir. Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'dan sonra Müslümanlara göre ikinci en kutsal mescittir.

<span class="mw-page-title-main">Emir Sultan Camii</span>

Emir Sultan Camii, Bursa'da Yıldırım Bayezid'ın kızı Hundi Fatma Hatun tarafından kocası Emir Sultan adına, muhtemelen Çelebi Sultan Mehmed'in hükümdarlığı sırasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hatuniye Camii (Tokat)</span> Tokatta cami, imaret ve medreseden oluşan Osmanlı dönemi külliyesi

Hatuniye Camii, Osmanlı padişahı II. Bayezid'in Tokat'ta annesi Gülbahar Hatun adına yaptırmış olduğu camidir.

<span class="mw-page-title-main">Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi</span>

Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi, Mimar Sinan'ın İstanbul Kadırga'da Şehit Mehmet Paşa yokuşunda bulunan ve cami ile külliyeden oluşan bir eseri. Sinan'ın en güzel eserlerinden biri sayılır. Üç padişaha sadrazamlık yapan Sokollu Mehmet Paşa adına 1571'de karısı tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hekimoğlu Ali Paşa Camii</span>

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Zal Mahmud Paşa Camii</span> Mimar Sinanın yaptığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliye

Zal Mahmud Paşa Camii İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmut'un Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliyedir.

Kızıl Minare Mescidi veya Kızılminare Camii, İstanbul'da Fatih ilçesinde, Gureba Hüseyin Ağa Mahallesi'nde Horhor Caddesi'ndeki Kızıl Minare Mescidi iki yapıdan oluşan bir bütündür. Vatan Caddesi tarafından Fatih'e çıkan Horhor Caddesi ile Halit Ağa Sokağı köşesindedir. Birinci yapı kubbeli bir camidir ve minaresi kırmızı tuğlalıdır. Sağındaki bitişik ikinci yapı ise mescittir ve kubbeli camiden alçaktadır. Cami yapısı kullanılmayıp, mescit bölümü açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Cezeri Kasım Paşa Camii (Fatih)</span>

Cezeri Kasım Paşa Camii İstanbul'un Fatih ilçesinin Cağaloğlu semtinde Cezeri Kasım Paşa tarafından yaptırılan camii.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ağa Camii</span>

Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.

<span class="mw-page-title-main">Emevî Camii</span> Şamda bir cami, İslamda en kutsal dördüncü yer

Emevi Camii, Şam Ulu Cami olarak da bilinen yapı, Şam'ın eski şehir kısmında yer alır ve dünyanın en büyük ve en eski camilerinden birdir.

Kapu Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi cami. Şehirdeki Osmanlı camileri arasındaki en büyük camidir. Merkez Karatay ilçesi, Sarraflar caddesi üzerindeki caminin mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait olup, Karatay Müftüğülüğü'ne bağlı olarak faal durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Aziziye Camii</span> Konya, Türkiyede bir cami

Aziziye Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi camidir.

<span class="mw-page-title-main">Veled-i Yaniç Camii</span> Erken dönem Osmanlı camisi

Veled-i Yaniç Camii ya da Yaniçoğlu Camii, Bursa'nın Osmangazi ilçesi, hisar semtinde bulunan erken dönem Osmanlı camisidir. Kapısı üzerindeki yazıtına göre 844 Hicri Safer ayında Yaniçoğlu Hacı Hayrûddin oğlu Mahmud Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Mimarı bilinmeyen caminin kitabe ve vakfiyesi mevcuttur. Plan şeması ve özellikle son cemaat yerinin kullanılışı nedeniyle özel bir düzenlemeye sahiptir.

Bu liste; Ankara'daki camiler hakkında bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir İsfahani Mescidi</span> Ankarada bulanan tarihi bir mescit

Abdülkadir İsfahani Mescidi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir mescittir. Kısaca İsfahani Mescidi veya bulunduğu mahalleden dolayı Tabakhane Mescidi olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Boyacı Hasan Ağa Camii</span> Ziledeki bir cami

Boyacı Hasan Ağa Camii, Tokat'ın Zile ilçesi merkezinde bulunan bir tarihî cami.