İçeriğe atla

Halka bulutsusu

Koordinat:Sky map 18sa 53d 35,079s; +33º 02' 45,03″
Halka Bulutsusu
Salma bulutsusu
Gezegenimsi bulutsu
M57, Halka bulutsusu.
Kaynak: NASA/STScI/AURA
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızÇalgı
Sağ açıklık (α)18sa 53d 35.079s[1]
Dik açıklık (δ)+33° 02′ 45.03″[1]
Görünür büyüklük (V)9[2]
Mutlak büyüklük (V)-0.3
Görünür boyutlar (V)230″ × 230″[3]
İyonize kaynağı
Adıbeyaz cüce
Görünür büyüklük (V)15
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)(-64 ± 2) ∙ 10-6
Dikey hız ()-19.2 km/sn
Uzaklık2.3+1.5-0.7[3][4] k Iy (700+450-200[3][4] pc)
Yarıçap (r)1.3+0.8-0.4 Iy
Yaş6000 - 8000 yıl
Keşif
Antoine Darquier de Pellepoix (1779)
Katalog belirtmeleri
M 57[1] • NGC 6720[1] • GC 4447 • h 2023 • PK 63+13.1
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri

Ünlenen adıyla "Halka Bulutsusu" Çalgı takımyıldızının kuzeyinde bulunan ve kataloglarda Messier 57, M57 veya NGC 6720 olarak yer alan gezegenimsi bulutsudur.

Gökyüzündeki en parlak gezegenimsi bulutsulardan biri olarak, Halka Bulutsusu küçük bir teleskopla görülebilir. Halka Bulutsusu, yaklaşık 2300 ışıkyılı uzaklıkta yer alır ve bizim güneş sistemimizin kabaca 500 katı büyüklüğünde bir çapa sahiptir. Hubble Uzay Teleskobu'nun başlıktaki görüntüsünde, toz lifleri ve kürecikler merkez yıldızdan uzakta görülebilmektedirler. Bunlar, Halka Bulutsusu'nun küresel değil de, silindirik yapıda olduğunu göstermeye yardımcı olmaktadır.

Gözlem

Çalgı takımyıldızında M57'nin yeri.

M57, Çalgı takımyıldızında yer alır, parlak bir yıldız olan Vega'nın güneyinde bulunur. Vega, yaz üçgeninin üç yıldızının kuzeydoğusundadır. M57 β Lyrae, γ Lyrae. arasında açısal mesafe yaklaşık %40'tır[5]

M57 en iyi 20 cm (8-inç) bir teleskopla gözlenebilir ama, 7.5 cm (3-inç) lik bir teleskopla da halka gözlemlenebilir.[5] Daha büyük teleskoplarla halkanın doğu ve batı sınırlarındaki bazı karanlık bölgeler ve halka içindeki soluk bulutsu bölüm gözlenebilir.

Bu bulutsu Antoine Darquier de Pellepoix tarafından Temmuz 1779 yılında keşfedilmiş ve raporunda "Jüpiter gibi büyük ve zayıflayan bir gezegene benzer..." şeklinde belirtilmiştir. Temmuz ayının sonlarında Charles Messier kuyruklu yıldız ararken aynı bulutsuyu buldu ve kataloğuna 57. nesne olarak ekledi.[6][7]

1800 yılında Friedrich von Hahn bulutsunun kalbindeki merkezi soluk yıldızı keşfetti. 1864 yılında William Huggins, pek çok bulutsu ve spektrumları inceledi ve M57 de dahil bazı nesnelerin parlak ışıklarındaki emisyon çizgilerini spektrumda göstermiştir.[8][9]

Ayrıca bakınız

  • Gezegenimsi bulutsular
  • Messier nesneleri
  • Gökbilim Kataloğu

Notlar

  1. ^ Radius = distance × sin(angular size / 2) = 2.3+1.5-0.7 kly * sin(230″ / 2) = 1.3+0.8-0.4 Iy
  2. ^ 9 görünürdeki parlaklık - 5 * (log10(700+450-200 pc uzaklık) - 1) = -0.2+0.7-1.8 mutlak parlaklık

Kaynakça

  1. ^ a b c d "SIMBAD Astronomical Database". M57 için sonuçlar. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2006. 
  2. ^ Murdin, P. (2000). "Ring Nebula (M57, NGC 6720)". Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics, Edited by Paul Murdin, article 5323. Bristol: Institute of Physics Publishing, 2001. doi:10.1888/0333750888/5323. 
  3. ^ a b c O'Dell, C. R.; Balick, B.; Hajian, A. R.; Henney, W. J.; Burkert, A. (2002). "Knots in Nearby Planetary Nebulae". The Astronomical Journal. 123 (6). ss. 3329-3347. doi:10.1086/340726. 
  4. ^ a b Harris, Hugh C.; Dahn, Conard C.; Canzian, Blaise; Guetter, Harry H.; Leggett, S. K.; Levine, Stephen E.; Luginbuhl, Christian B.; Monet, Alice K. B.; Monet, David G.; Pier, Jeffrey R.; Stone, Ronald C.; Tilleman, Trudy; Vrba, Frederick J.; Walker, Richard L. (Şubat 2007), "Trigonometric Parallaxes of Central Stars of Planetary Nebulae", The Astronomical Journal, 133 (2), ss. 631-638, doi:10.1086/510348, 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Şubat 2009 
  5. ^ a b Crossen, Craig (2004). Sky Vistas: Astronomy for Binoculars and Richest-Field Telescopes. Springer. OCLC 52424007. 3211008519. 
  6. ^ Garfinkle, Robert A. (1997). Star-hopping: Your Visa to Viewing the Universe. Cambridge University Press. OCLC 37355269. 0521598893. 
  7. ^ Messier, Charles (1780). Catalogue des Nébuleuses & des amas d'Étoiles, Connoissance des Temps for 1783. ss. 225-249. 
  8. ^ Frommert, Hartmut. "William Huggins (February 7, 1824 - May 12, 1910)". Students for the Exploration and Development of Space. 27 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2008. 
  9. ^ Huggins, W. (1863–1864). "On the Spectra of Some of the Nebulae. And On the Spectra of Some of the Fixed Stars". Proceedings of the Royal Society of London. Cilt 13. ss. 491-493. doi:10.1098/rspl.1863.0094. Erişim tarihi: 4 Şubat 2007. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Halka bulutsusu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Bahar açısına göre önceki: M 11 | Bahar açısına göre sonraki: M 54
Katalog sırasına göre önceki: M 56 | Katalog sırasına göre sonraki: M 58

Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

Messier nesneleri kataloğuM1Messier 2Messier 3Messier 4Messier 5KelebekMessier 7Deniz Kulağı BulutsusuMessier 9Messier 10Yaban ÖrdeğiMessier 12Messier 13Messier 14Messier 15Kartal BulutsusuOmega BulutsusuMessier 18Messier 19Üç Boğumlu BulutsuMessier 21Messier 22Messier 23Messier 24Messier 25Messier 26Halter BulutsusuMessier 28Messier 29Messier 30Andromeda GalaksisiNGC 221Üçgen GalaksisiMessier 34Messier 35Messier 36Messier 37Messier 38Messier 39Messier 40Messier 41Orion BulutsusuMessier 43Messier 44ÜlkerMessier 46Messier 47Messier 48Messier 49Messier 50Girdap gökadasıMessier 52Messier 53Messier 54Messier 55Messier 56Halka bulutsusuMessier 58Messier 59Messier 60Messier 61Messier 62Ayçiçeği GökadasıSiyah Göz GökadasıMessier 65Messier 66Messier 67Messier 68Messier 69Messier 70Messier 71Messier 72Messier 73NGC 628Messier 75Küçük Halter BulutsusuNGC 1068Messier 78Messier 79NGC 6093NGC 3031Messier 82Messier 83Messier 84Messier 85Messier 86Messier 87Messier 88Messier 89Messier 90Messier 91Messier 92Messier 93Messier 94Messier 95Messier 96Baykuş BulutsusuMessier 98Messier 99Messier 100Fırıldak GalaksisiNGC 5866Messier 103Sombrero GökadasıMessier 105Messier 106Messier 107Messier 108Messier 109Messier 110
Messier nesneleri kataloğu

Liste

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gezegenimsi bulutsu</span>

Gezegenimsi bulutsu veya gezegenimsi nebula, yaşamının son evresinde bulunan bir kırmızı devin yaydığı parlak bir iyonize gazdan oluşan salma bulutsusu türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bulutsu</span> Yıldızlararası bulut cisimleri

Bulutsu, iyonize, nötr veya moleküler hidrojen ve kozmik tozdan oluşabilen, yıldızlararası ortamın belirgin bir şekilde ışıldayan kısmıdır. Bulutsular genellikle Kartal Bulutsusu'ndaki "Yaratılış Sütunları" gibi yıldız oluşum bölgeleridir. Bu bölgelerde gaz, toz ve diğer malzemelerin oluşumları bir araya gelerek daha yoğun bölgeler oluşturur ve bu yoğun bölgeler daha fazla madde çekerek sonunda yıldızları oluşturacak kadar yoğun hale gelirler. Geri kalan malzemenin ise gezegenler ve diğer gezegen sistemi nesnelerini oluşturduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Genel Katalog</span> gök cisimleri kataloğu

Bulutsular ve Yıldız Kümelerinin Yeni Genel Kataloğu, 1888 yılında John Louis Emil Dreyer tarafından derlenen ve derin gökyüzü cisimlerinden oluşan bir astronomi kataloğudur. NGC, gökadalar, yıldız kümeleri ve salma bulutsuları da dahil olmak üzere 7.840 gök cismi içerir. Dreyer NGC'ye, 1895 ve 1908 yıllarında 5.386 gök cismini daha tanımlayan ve Dizin Katalogları olarak bilinen iki ek yayınladı. Bu cisimlerin birçoğu halen NGC veya IC numaralarıyla yaygın bir şekilde bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yengeç Bulutsusu</span>

Yengeç Bulutsusu Boğa takımyıldızı bölgesinde yer alan bir süpernova kalıntısı ve atarca rüzgarı bulutsusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kedi Gözü bulutsusu</span> Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan gezegenimsi bulutsu

Kedi Gözü bulutsusu, Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan bir gezegenimsi bulutsu. Yapısal açıdan, bilinen en karmaşık bulutsulardandır; Hubble Uzay teleskobu ile düğümler, püskürtmeler ve yaysal yapılar gözlemlenmiştir. Merkezinde, 1000 yıl önce dış zarfını kaybederek bulutsuyu üretmiş olan parlak ve sıcak bir yıldız vardır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Kulağı Bulutsusu</span>

Deniz Kulağı Bulutsusu Yay takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 4000 - 6000 ışık yılı uzaklıkta bulunan çok büyük bir bulutsu. H II bölgesi ve Salma bulutsu olarak sınıflandırılmıştır. Deniz Kulağı Bulutsusu Guillaume Le Gentil tarafından 1747 yılında keşfedilmiştir ve orta-kuzey enleminde çıplak gözle zayıf da olsa gözlemlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kartal Bulutsusu</span>

Kartal Bulutsusu Jean-Philippe de Cheseaux tarafından 1745-46 yılında keşfedilmiş Yılan takımyıldızında bulunan genç bir açık yıldız kümesidir. Adı kartalı anımsatan şeklinden kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Baykuş Bulutsusu</span>

Baykuş Bulutsusu Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2.030 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 16 Şubat 1781 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üç Boğumlu Bulutsu</span>

Üç Boğumlu Bulutsu Yay takımyıldızında bulunan bir H II bölgesidir. Bu isim üç boğumdan oluştuğu için verilmiştir. Bu cisim açık kümeli yıldızların olağanüstü bir bileşimidir, salma bulutsu ; yansıma bulutsusu ve karanlık bulutsu. Küçük bir teleskopla gözlenebilir, parlak üç bulutsusu ve gözalıcı görünümüyle amatör astronomların favorisidir.

<span class="mw-page-title-main">Halter Bulutsusu</span>

Halter Bulutsusu Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 1360 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">Helis Bulutsusu</span>

Helis Bulutsusu, Kova takımyıldızı yönünde bulunan oldukça büyük bir gezegenimsi bulutsu. Karl Ludwig Harding tarafından muhtemelen 1824'ten önce keşfedilmiştir. Bu bulutsu, parlak gezegenimsi bulutsular içinde Dünya'ya en yakın olanıdır. Uzaklığı yaklaşık olarak 215 parsek yani 700 ışık yılıdır. Görünüşte Halka bulutsusu'na, boyutu, yaşı ve fiziksel özellikleri nedeniyle de Halter bulutsusu'na benzemektedir. Helis, 2003'ten bu yana internette sıklıkla "Tanrı'nın gözü" olarak anılır. Ünlü TV dizisi Battlestar Galactica'nın 15 Aralık 2006 tarihinde yayınlanan The Eye of Jupiter bölümünde Helis bulutsusuna muhtemelen bir gönderme vardır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3132</span> Yelken takımyıldızı yönünde bulunan parlak bir gezegenimsi bulutsu

NGC 3132 Yelken takımyıldızı yönünde bulunan parlak bir gezegenimsi bulutsu. Mevcut spektroskopik verilerle gaz kabuğu 24 km−1 hızla genişlemektedir. Dünya'dan yaklaşık uzaklığı 610 pc. veya 2.000 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6302</span>

NGC 6302, Akrep takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 4.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan çiftkutuplu bir gezegenimsi bulutsudur. Bu, gözlenmiş en ilginç ve karmaşık gezegenimsi bulutsulardan birisidir. NGC 6302 orta yıldızlı bir galaksinin en sıcak cismidir, tayf bilgileri merkezindeki yıldızın yüzey sıcaklığını 200.000 °K olarak göstermektedir ki bu da bulutsuyu oluşturan yıldızın çok büyük bir yıldız olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Halter Bulutsusu</span>

Küçük Halter Bulutsusu, Kahraman takımyıldızında tahminen 1.700 ila 15.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 5 Eylül 1780 tarihinde keşfedildi. Messier Kataloğu'ndaki yalnızca dört gezegenimsi bulutsudan biri olan Messier 76, en soluk Messier cisimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sh2-279</span> yansı bulutsusu

Sh2-279, Avcı takımyıldızında bulunan bir HII bölgesi ve parlak bulutsuları içeren bir yansı bulutsusudur. Avcı'nın Kılıcı olarak bilinen asterizmin en kuzey ucunda, Avcı Bulutsusu'nun 0,6 derece kuzeyinde yer alır. Sh2-279 içerisinde gömülü bulunan yansı bulutsusu popüler bilimde Koşan Adam Bulutsusu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 87</span> galaksi

Messier 87 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 72,08 MIy (22,1 Mpc)uzaklıkta bulunan dev bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Messier, gözlem defterine düştüğü notta gökada için "içinde yıldız olmayan bir bulutsu" diyordu. Oysa Messier'in yıldızsız bulutsu sandığı şey, en az birkaç yüz milyar yıldızdan oluşmuş dev bir sistemdi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 151 olarak "Fışkırmalara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Caldwell kataloğu</span>

Caldwell kataloğu, amatör gökbilim gözlemcileri için hazırlanmış, 109 parlak yıldız kümesi, bulutsu ve gökadadan oluşan bir gökbilim kataloğudur. Sir Patrick Caldwell-Moore bilinen adıyla Patrick Moore tarafından Messier Kataloğu'nu tamamlayıcı olarak derlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ön gezegenimsi bulutsu</span>

Ön gezegenimsi bulutsu (PPN), bir yıldızın geç asimptotik dev kolu (LAGB) evresi ve sonraki gezegenimsi bulutsu evresi arasındaki kısa ömürlü bir bölümde yer alan gök bilimsel bir nesnedir. Ön gezegenimsi bulutsu, kuvvetli kızılötesi radyasyon yayan bir yansıma bulutsusu türüdür. Bu, orta kütleli yıldızların yaşam döngüsü içindeki son yüksek parlaklık evresinin ikinci aşamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gezegenimsi Bulutsuların Abell Kataloğu</span> gökbilim kataloğu

Gezegenimsi Bulutsuların Abell Kataloğu, 1966'da George O. Abell tarafından yaratılan ve yaklaşık yarısı Albert George Wilson, geri kalanı George O. Abell, Robert George Harrington ve Rudolph Minkowski tarafından yapılan keşiflerden derlenmiş, 86 adet gezegenimsi bulutsudan oluşan gök bilimsel bir katalogdur. Tamamı Ağustos 1955'ten önce National Geographic Society - Palomar Gözlemevi Gökyüzü Araştırması'nın bir parçası olarak Palomar Dağı'ndaki 48 inç Samuel Oschin teleskopu ile elde edilen fotoğraf plakalarında keşfedildi. Dördü önceki kataloglardan daha iyi bilinmektedir: Abell 50, NGC 6742, Abell 75, NGC 7076, Abell 37, IC 972 ve Abell 81, IC 1454'tür. Diğer dördü daha sonra gezegenimsi olmadıkları için reddedildi: Abell 11, Abell 32, Abell 76 ve Abell 85. Diğer üçü ise Strasbourg-ESO Galaktik Gezegenimsi Bulutsu Kataloğu'na (SEC) dahil edilmedi: Abell 9, Abell 17 ve Abell 64. Listedeki gezegenimsi bulutsular en iyi geniş açıklıklı bir teleskopla ve OIII filtresi ile görüntülenebilir.

<span class="mw-page-title-main">William Huggins</span>

Sör William Huggins LN BN RS, eşi Margaret Lindsay Huggins ile birlikte astronomik spektroskopide öncü çalışmaları ile tanınan İngiliz bir gökbilimciydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.