İçeriğe atla

Halkın demokratik diktatörlüğü

Halkın demokratik diktatörlüğü , (Çince (basitleştirilmiş): 人民民主专政; Çince (geleneksel): 人民民主專政; pinyin: Rénmín Mínzhǔ Zhuānzhèng), Çin Komünist Partisi lideri Mao Zedong tarafından Çin anayasasına eklenmiş bir ifadedir.[1]

Terim, Çin Komünist Partisi'nin halkı temsil ettiği ve onun adına hareket ettiğini ancak gerici güçlere karşı diktatörce güçlere sahip olduğunu ve bu güçleri kullanabileceğini ifade eder.

Anayasada Çin Halk Cumhuriyeti, "işçi sınıfın önderliğindeki halkın demokratik diktatörlüğü altında yönetilen, işçiler ve köylülerin ittifakına dayalı bir sosyalist devlet" şeklinde belirtilmiştir.

Mao, 30 Nisan 1949'da Çin Komünist Partisi'nin kuruluşunun 28. yıldönümünde yaptığı konuşmada "halkın demokratik diktatörlüğü" kavramı hakkında düşüncelerini açıklamıştır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Constitution of the People's Republic of China". en.people.c. People's Daily Online çevrimiçi gazetesi. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 
  2. ^ Tse-tung, Mao. "On the People's Democratic Dictatorship". www.marxists.org. Marxists Internet Archive. 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong</span> Çin komünist lideri (1893–1976)

Mao Zedong (Çince : 毛泽东; Çince : 毛澤東; pinyin: Máo Zédōng; Wade–Giles: Mao Tse-tung,

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Destalinizasyon</span> Stalinin ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan bir dizi siyasî reform

Destalinizasyon, Sovyetler Birliği'nde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan süreci ifade eden terim. Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 20. Kongresi, Stalin'in ölümünden 3 yıl sonra 14 Şubat-25 Şubat 1956'da yapıldı ve bu tarihten itibaren Stalin dönemine ait uygulamalar, "kişinin putlaştırılması" olarak değerlendirildi ve destalinizasyon süreci başlatılmış oldu. Stalin'e ait görüşlerin etki ve gücünün çözülmesi, buna bağlı hiyerarşik yapı ve ideolojik hâkimiyetin geriletilmesi girişimi; destalinizasyon olarak ifade edilir.

Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kültür Devrimi</span> Çinde var olmuş ekin çalışması

Büyük Proleter Kültür Devrimi ya da kısaca Kültür Devrimi, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Mao Zedong'un iktidardaki son 10 yılı içinde (1966-1976) Çin Devrimi'nin ruhunu yeniden canlandırmak için başlattığı hareket.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin yasama organı

Ulusal Halk Kongresi, Çin'de (ÇHC) en yüksek devlet kurumu ve yasama organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Anayasası</span>

Çin Anayasası resmi adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası Çin'deki en üst kanundur. Yürürlükte olan anayasa, 1988, 1993, 1999 ve 2004'teki değişikliklerle beraber 5. Ulusal Halk Kongresi'nde değiştirilmiş olandır. Daha önceki anayasalar -1954 Anayasası, 1975 Anayasası ve 1978 Anayasası-birbirinin yerine geçmiştir. Anayasa; giriş, genel ilkeler, temel haklar ve yurttaşların görevleri, (Ulusal Halk Kongresi, Devlet Konseyi, Yerel Halk Kongresi, Yerel Halk Hükümetleri, Halk Mahkemeleri ve Halk avukatları gibi devlet organlarının anlatıldığı) devletin yapısı, ulusal bayrak ve devlet armaları bölümlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin değerleri ile sosyalizm</span>

"Çin değerleri ile sosyalizm" Çin'in tarihsel pratiklerinden yola çıkarak uyguladığı sosyalizm metodunun isimlendirilme şeklidir. Bu isimlendirme Deng şiaoping döneminde ortaya çıksa da Deng öncesinde gerçekleşen tecrübeleri de içerisine almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Cephe (Çin Halk Cumhuriyeti)</span>

Çin'ndeki Birleşik Cephe, Çin Komünist Partisi'nin liderliğini yaptığı bir halk cephesidir. Merkez Komitesi'nin Birleşik Cephe Çalışma Birimi tarafından yönetilmektedir ve komünist partinin yanı sıra sekiz siyasi parti ve Bütün Çin Sanayi ve Ticaret Federasyonundan oluşmaktadır. Şimdiki başkanı Du Qinglin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl siyasi üs</span>

Kızıl siyasi üs, Mao Zedong'un ortaya attığı, şehir merkezlerine uzak kırsal bölgelerde köylüleri örgütleme yoluyla kurulan komün köylerin genel kapitalist rejime baskısını ifade eden terimdir. 1949 yılında gerçekleşen Çin Komünist Devrimi'nin ardından Marksist literatüre girmiştir. "Kızıl" ifadesi sosyalizmi sembolize etmesinden ileri gelir.

Kapitalist yolcular, Maoist teoride önceden komünist olmasına rağmen kapitalist burjuva güçlerin baskısına boyun eğmek için belirgin bir eğilim gösteren ve daha sonra kapitalizmi savunan kişi veya grupları ifade eden terim.

<span class="mw-page-title-main">Deng Şiaoping Teorisi</span>

Deng Şiaoping Teorisi veya Dengizm, Çinli lider Deng Şiaoping tarafından geliştirilen siyasi ve ekonomik ideolojiler dizisi.

Yeni Demokrasi ya da Yeni Demokratik Devrim, Mao Zedong'un "dört sınıf bloku" teorisi kapsamında, Çin Devrimi sonrasında kurulan Çin'deki demokrasi anlayışı ifade eden terim. Bu teoriye göre; devrim sonrası Çin'de gelişecek demokrasi farklı bir yol izleyecek, batılı devletlerde yer alan parlamenter sistem ve liberal ekonomiden farklı olarak, Sovyet türünde bir örgütlenme modeli ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ekonomisi türüne adapte olmuş bir demokrasi türü oluşacaktı. Bu kavramın literatüre girmesinin ardından geçen sürede, Yeni Demokrasi kavramı benzer gerekçeleri ile diğer ülke ve bölgelerde uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kâğıttan kaplan</span>

Kâğıttan kaplan, güçlü görünen fakat aslında zararsız olan objeleri tanımlamak için kullanılan Çince terim. Bu ifade, tehdit gibi görünen ama özünde etkisiz olan ve direnemeyen yapıları tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çin millî amblemi</span> Ulusal amblem

Çin millî amblemi, kızıl renkli bir yuvarlak içinde, Mao Zedong'un 1949'da Çin'in kuruluşunu ilan ettiği Yasak Şehrin ön kapısını oluşturan Tiananmen Kapısı'nın sembolünü içermektedir. Bu sembolün üstünde, ulusal bayraktaki beş yıldız görünebilir. Bu yıldızlardan en büyüğü Çin Komünist Partisi'ni simgelerken, dört küçük yıldız ise Maoculukta belirlenen dört sosyal sınıfı simgelemektedir. Çin hükûmeti, armanın "ulusal bayraktaki kalıplardan" oluştuğunu ileri sürmektedir:

Bayraktaki kızıl rengi devrimi, yıldızlardaki sarı rengi ise muazzam kızıl toprakların saçtığı altın, parlak ışınları simgeler. Dört küçük yıldızın büyük bir yıldızı çevreleme tasarımı, Çin halkının Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altındaki birliğini ve bütünlüğünü simgeler.

—China Yearbook 2004

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Köylü ve İşçi Demokratik Partisi</span> Çinde bir siyasî parti

Çin Köylü ve İşçi Demokratik Partisi Çin’de Çin Komünist Partisi’nin yönünü izleyen ve Çin Halkının Siyasi İstişare Konferansı’nın üyesi olan, komünist olmayan, yasal olarak tanınmış sekiz siyasi partiden biridir. Mevcut başkan eski Sağlık Bakanı Chen Zhu'dur.

Tayvan Demokratik Özyönetim Birliği veya kısaca Taimeng, Çin Halk Cumhuriyeti’nde Çin Komünist Partisi’nin yönünü izleyen ve Çin Halkının Siyasi İstişare Konferansı’nın üyesi olan, komünist olmayan, yasal olarak tanınmış sekiz siyasi partiden biridir. 28 Şubat Olayı'ndan kurtulan Tayvanlı Komünist Parti üyeleri tarafından Kasım 1947'de Hong Kong'da kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Çin ilişkileri</span> Arnavutluk ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler

Arnavutluk-Çin ilişkileri, tarihî olarak Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ikili ilişkileri içerirdi; günümüzde ise bu ilişkilerin taraflarını Arnavutluk Cumhuriyeti ile ÇHC devletleri oluşturmaktadır. Pekin'de Arnavutluk, Tiran'da ÇHC büyükelçilikleri bulunmaktadır.