İçeriğe atla

Halkın Kurtuluşu

Halkın Kurtuluşu
Sloganİşçilerin ve Köylülerin Bağımsız ve Demokratik Türkiyesi İçin İleri!
ÖncülTürkiye Halk Kurtuluş Ordusu
ArdılTürkiye Devrimci Komünist Partisi
Kapanış12 Eylül 1980

Halkın Kurtuluşu, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) geleneğinden kişilerin 12 Mart dönemi sonrası ilk sayısını 1976'da yayınladıkları aynı isimli dergi etrafında örgütledikleri grup.[1][2] Arnavutluk Emek Partisi (AEP) ve Çin Komünist Partisi (ÇKP) çizgisini benimseyen grup güçlü bir örgütlülük yarattı.[3][4][5]

Halkın Kurtuluşu grubu Josef Stalin sonrası Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) çizgisini benimseyen TKP ve diğer sosyalist grupları (TİP, TSİP gibi) sosyal faşist olarak nitelendirmiş ve bunlarla zaman zaman - Kanlı 1 Mayıs etrafındaki olaylar gibi - ölümlü çatışmalara girmiştir.[6] Halkın Kurtuluşçuları, 1978-80 arasında TİKB, Emeğin Birliği, TKP ve PKK ile çatışmıştır. PKK ile çatışmada ölen 13 kişiden 11'i Halkın Kurtuluşu örgütündendi ve çoğu pusular kurularak öldürüldü. PKK saldırıları sonucu Halkın Kurtuluşu örgütünün hayli yaygın olduğu Doğu ve Güneydoğu'daki örgütlenmesi zayıfladı.[7]

Mart 1980'de partileşme kararı alıp Türkiye Devrimci Komünist Partisi (TDKP) adını alan grup 12 Eylül 1980 askerî darbesinden sonra tamamen yeniden örgütlenmiştir. 12 Eylül dönemi sonrasında ise grubun taraftarları Emek Partisi etrafında toplanmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Yalçıner, Mustafa (6 Mayıs 2012). "Denizler ve Halkın Kurtuluşu…". Evrensel. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2019. 
  2. ^ Çubukçu, Aydın (2007), TDKP-'Halkın Kurtuluşu': Gerilladan Partiye," Sol, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, Cilt 8, Editör: Murat Gültekingil, İstanbul, İletişim Yayınları
  3. ^ Bora, Tanıl (2016). Cereyanlar: Türkiye’de siyasi ideolojiler. İletişim Yayınları. s. 666-667
  4. ^ Ersan, Vehbi (2014), 1970'lerde Türkiye solu', İletişim Yayınları
  5. ^ Aydın, Barış. "70'LERİN SOSYALİST SOLU'NDA BİR AYRIK OTU: 70'LERİN BİRİKİMİ (MART 1975 - MART 1980)" (PDF). İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KÜLTÜREL İNCELEMELER YÜKSEK LİSANS PROGRAMI. 3 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2019. 
  6. ^ "Gökalp EREN (TDKP Merkez Komite Üyesi'ydi)". Habertürk. 12 Eylül 2018. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2019. 
  7. ^ Ersan, Vehbi (2013). 1970'lerde Türkiye solu. 1. baskı. İstanbul: İletişim. s. 206. ISBN 978-975-05-1241-4. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sol Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Sol Parti, Türkiye'de faaliyet gösteren sosyalist siyasi parti. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SOL Parti" şeklindedir. Özgürlük ve Dayanışma Partisinin (ÖDP) 22 Aralık 2019 tarihinde Ankara'da düzenlenen 8. Olağanüstü Kongresi'nde partinin isminin Sol Parti olarak değiştirilmesine dair alınan tüzük değişikliği kararıyla kurulmuştur. Genel başkanı Önder İşleyen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (1920)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1920–1987)

Türkiye Komünist Partisi, 1920 yılında kurulan, Türkiye'de faaliyet göstermiş komünist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu</span> 1960ların ikinci yarısında kurulmuş silahlı sosyalist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ya da THKO, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Alparslan Özdoğan, Kadir Manga, Taylan Özgür, Cihan Alptekin ve Mustafa Yalçıner tarafından kurulan silahlı Marksist-Leninist örgüt. Örgüt, kuruluşunu, gerçekleştirdiği bir dizi eylemden sonra 4 Mart 1971 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci Komünist Partisi</span> Yasa dışı sol görüşlü siyasi parti

Türkiye Devrimci Komünist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı siyasi partidir. Parti 2 Şubat 1980'de İzmir'de toplanan I. (Kuruluş) Kongresi'yle Halkın Kurtuluşu hareketinin partileşmesi sonucu kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist</span> 1972de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı Maocu komünist parti

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 24 Nisan 1972'de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı komünist parti. Partinin siyasi düşünceleri doğrultusunda askeri kolu Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ve gençlik örgütü Türkiye Marksist-Leninist Gençlik Birliği'dir (TMLGB).

Türkiye Komünist Partisi ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği (TİKB), 1979 Şubat'ında, yasa dışı bir örgüt olarak, THKO bölünmesinden sonra gerçekleştirilen bir kongreyle kurulan örgüt. Kurucuları arasında Yaşar Ayaşlı, Osman Yaşar Yoldaşcan, Mehmet Fatih Öktülmüş, İsmail Cüneyt gibi isimler bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de komünizm</span>

Türkiye'de komünizm, 1920 yılında Türkiye Komünist Partisi ile partileşme sürecine giren ve günümüzde devam eden siyasi hareket.

Metin Çulhaoğlu, Türk Marksist yazar, siyasetçi ve çevirmen.

Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi (TDKİH), 1989'da kurulan Marksist-Leninist görüşe sahip yasa dışı komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Yolu</span> Türkiyede komünist topluluk

Halkın Yolu yasadışı politik dergi çevresidir. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin 12 Mart Muhtırası ile yenilgiye uğrayıp kadroları arasında çıkan ayrışmadan sonra Devrimci Yol, THKP-C/MLSPB ve THKP-C/HDÖ ile aynı yılda Maoizm ideolojisini benimseyen Militan Gençlik Dergisi grubunun Halkın Yolu dergisini çıkarmasıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren grup yayın organı "Halkın Yolu" ve "Kızıl Bayrak" dergilerini çıkarmıştır.

Kurtuluş Hareketi, 1971'deki örgütsel yenilgiden sonra hapisten çıkan bir kısım Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kadrolarının, THKP-C'nin aynı isimli haftalık yayın organı Kurtuluş dergisinin ismini alarak 1976'da aylık olarak yayımlamaya başladıkları Kurtuluş Sosyalist Dergi çevresinde oluşturdukları Marksist-Leninist siyasi harekettir.

TKP/ML-Hareketi , 1976-1994 arasında faaliyet gösteren yasa dışı devrimci örgüt. 1972’de İbrahim Kaypakkaya tarafından kurulan TKP/ML’nin dışarıda faaliyeti devam ettiren Koordinasyon Komitesi tarafından; eski TKP/ML tezlerinin bir kısmının özeleştirisi yapılarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Türkiye Komünist Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2014-2017)

Halkın Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Partisi'nde 2014 yılı Nisan ayında başlayan ayrışmanın ardından 12. Kongre etrafında toplanan Erkan Baş, Metin Çulhaoğlu, Kurtuluş Kılçer, Erkan Kılıç, Can Soyer ve Doğan Ergün'ün de dahil olduğu partililerin kurduğu Marksist-Leninist siyasi partidir.

Türkiye Genç Komünistler Birliği (TGKB), gençlik içinde ilk olarak Halkın Kurtuluşu, ardından Türkiye Devrimci Komünist Partisi (TDKP) görüşleri doğrultusunda faaliyet yürüten gençlik örgütü. Tüzüğünde "Komünizm okulu" olarak tanımlanan TGKB, örgütsel olarak bağımsız hareket eden, ancak siyasal ve ideolojik olarak TDKP'ye bağlı bir komsomol örgütlenmesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevik Parti (Kuzey Kürdistan-Türkiye)</span> yasadışı komünist örgüt

Bolşevik Parti/Kuzey Kürdistan-Türkiye (BP/KK-T) Türkiye'de faaliyet gösteren Marksist-Leninist çizgiye sahip komünist parti. Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'ten 1981 yılında kopan bir grubun oluşturduğu partidir. İlk kurulduğunda ismi Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (Bolşevik)'ti. Parti isminde geçen Kürdistan kelimesiyle ayrılıkçı bir Kürt partisi değil, halkların kardeşliği ilkesini savunan bir parti olduğunu söylemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Uluer</span> Türk siyasetçi

Bülent Uluer, Çerkes kökenli Türk yazar, politik eylemci, politikacı ve eski Devrimci Gençlik (Dev-Genç) Genel Başkanı. Uluer, 12 Eylül Darbesi sonrasında vur emriyle aranan beş kişiden biriydi.

Türkiye'deki yasa dışı siyasi partiler, esas olarak eylemlerinde Türkiye'yi hedefleyen, (a) kendilerini kendi kendilerine verdikleri adlarında belirtildiği şekilde siyasi parti olarak kabul eden, (b) yasalar uyarınca kurulmayan veya kurulamayan örgütleri listeler.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Güç Birliği</span> Türkiyede bir siyasi ittifak

Sosyalist Güç Birliği, Türkiye'de 2023 genel seçimleri için 21 Ağustos 2022'de dört parti tarafından kurulmuş bir siyasi ittifaktır. SOL Parti (SOL), Türkiye Komünist Partisi (TKP), Türkiye Komünist Hareketi (TKH), Devrim Hareketi (DH) ve Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) ittifakta yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.