Halide Seferova
| Halide Seferova | |
|---|---|
 Seferova 1970'te. | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Azerice: Xalidə Ələkbər qızı Səfərova |
| Doğum | 25 Temmuz 1926 Gence, Azerbaycan SSC, Transkafkasya SFSC, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 25 Aralık 2005 (79 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
| Uyruk | Azeri |
| Ebeveyni | Elekber Seferov |
| Alanı | Ressamlık |
| Etkin yıllar | 1956–2005 |
| Sanat eğitimi |
|
| Ödüller | |
| |
Halide Elekber kızı Seferova (Azerice: Xalidə Ələkbər qızı Səfərova; 25 Ağustos 1926 – 23 Aralık 2005), Azeri kökenli Sovyet ressam. Seferova 1977'de Azerbaycan SSC Onur Sanatçısı, 1989'da ise Azerbaycan SSC Halk Sanatçısı unvanına layik görülmüştür.
Hayatı
Halide Elekber kızı Seferova, 25 Ağustos 1926'da, o zamanlar Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden olan Transkafkasya SFSC'ye bağlı Azerbaycan SSC'nin Gence kentinde doğmuştur. Azim Azimzade adına Azerbaycan Devlet Sanat Okulu'na girmiş ve 1944'te oradan mezun olan Seferova, 1949'da Moskova'daki Sovyetler Birliği Devlet Sinematografi Enstitüsü'ne girmiş, 1955'te enstitünün sanat fakültesinden mezun olmuştur.[1]
Kariyeri
Halide Seferova'nın ilk diploma çalışması Cepheden Mektup idi.[2] İkinci diploma çalışması olan Nizâmî-i Gencevî'nin Hüsrev ü Şirin şiirinin illüstrasyonları, Sovyetler Birliği Sanat Akademisi'nin Devlet Sinematografi Enstitüsü'nün yıldönümü sergisinin yanı sıra 1956'da Prag ve Paris'teki film festivalinde sergilenmiştir.[3][4]
Seferova çalışmalarının çoğunu peyzaj ve natürmort türlerine adamıştır. Natürmort serileri arasında Sonbahar Gülü (1956), Zinye Çiçeği (1971), Bahar Çiçekleri (1971), Montmartre Çiçekleri (1985) var.[3] Seferova'nın ilk çalışmaları arasında Gülabdan, Gül, Kır çiçekleri, Balkonda, Krizantemler, Leylaklar, Zambaklar, Nergisler ve Nar çiçeği var.[2]
Seferova, Azerbaycan'ın bölgelerini gezdikten sonra 1947'de Bakü'de Mahmud Tağıyev ile ilk ortak rapor sergisini verdi. Seferova sergiye 70'e yakın resim ve grafik, 150'den fazla etüd, peyzaj ve natürmort ile katılmıştır.[2] Sunulan eserler arasında Üç meşe, Yağmurdan önce, Bahçede natürmort ve Bağda natürmort gibi çalışmalar yer alıyor.[3]
Seferova'nın eserleri portreler de içeriyor. Bunlar arasında Kaleci, Leyla Vekilova'nın Portresi, Maral Rehmanzade'nin Portresi, Mahmud Tağıyev'in Portresi ve diğerleri yer alıyor. Ayrıca, 1960'larda spor teması üzerinde çalışmıştır. Bu tema çerçevesinde futbol matçlarını, bisikletçileri, kürek sporunu betimleyen çok figürlü kompozisyonlar çizmiştir. Jimnastikçiler, Bayrak Yarışı, Bisikletçi (1969),[3] Futbolcular ve Çövken çalışmaları bu yönün örnekleridir.[2]
Halide Seferova, Azerbaycan'ın bölgelerinde ve köylerinden ilhamlanarak birçok natürmort ve peyzaj eseri yaratmıştır. Seferova'nın bir köyün yaşamını anlatan Gül Buketi, Güller ve Servi Ağacı, Yağmurdan Sonra, Çınar Ağaçları, Elma Toplayan Kız çalışmaları sanatçının çalışmaları arasından seçiliyor. Eserleri, Abşeron, Karabağ, Ağdam ve Azerbaycan'ın diğer bölgelerinin doğasını yansıtıyor. Bu serideki peyzaj resimleri arasında Sisli Sabah, Çayırda İlkbahar, Sonbahar Güneşi, Pamuk Çiçek Açtığında ve diğerleri sayılabilir. Uç, güvercinler adlı resmi Seferova'nın günlük hayatın temalı eserleri arasından seçiliyor.[2]
Seferova, 1985'te Fransa'ya sefer etmiş, Sen Nehri'nin manzaralarını ve ovalarını restetmiştir. Sanatçı, Provence Eyaletindeki sonbaharı yansıtan Provence'da sonbahar, Arl kafesi, Marsilya Limanı, Marting Sahili ve daha pek çok eser yaratmıştır. Farklı varyantlarda Paris Notre Dame, Mor Gece ve Site resimleri üzerinde çalışmıştır. Fransa ziyareti sırasında bazı eserleri Azerbaycan'da Fransız Büyükelçiliği sergisinde sergilenmiştir.[2]
Seferova'nın kişisel sergileri 1947'de Bakü'de, günümüzdeki Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi'nde, 1980'de, 1984 ve 2002'de Fransız büyükelçiliğinde ve 1988'de Moskova'da düzenlenmiştir. Ayrıca 1945 ve 1946'da Bakü'de 5. ve 6. Cumhuriyetçi Kadın Sanatçılar Sergilerine katılmıştır. Kariyerinin farklı yıllarında sanatçının eserleri Rusya, Türkiye, Romanya, Macaristan, Polonya, Cezayir, İsrail ve diğer ülkelerde sergilenmiştir. Eserleri ABD, Almanya, Rusya, Türkiye ve Çekya'da çeşitli müzelerde ve özel koleksiyonlarda saklanmaktadır.[2]
Özel hayatı
Halide Seferova, 1946'da Azeri sanatçı Mahmud Tağıyev ile evlenmiştir. Çiftin Ekrem Tağıyev adında bir oğlu olmuştur.[1]
Ölümü
Halide Seferova, 23 Aralık 2005'te Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de ölmüştür.[1]
Ödüller
Halide Seferova, 5 Aralık 1977'de Azerbaycan SSC Onur Sanatçısı, 17 Mayıs 1989'da ise Azerbaycan SSC Halk Sanatçısı unvanına layik görülmüştür.[5]
Kaynakça
- ^ a b c Esedova 2013, s. 103
- ^ a b c d e f g Orucova, V. (22 Kasım 2013). "Xalidə Səfərova yaradıcılığına yeni baxış". Palitra (Azerice). 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ a b c d Azərbaycan rəssamları haqqında qısa məlumat kitabçası (Azerice). Bakw: Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi. 2017. s. 39–40.
- ^ "Xalidə Səfərova — (Biqrafiya Xronologiya)". Nar Gallery (Azerice). 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "Respublika təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 5 dekabr 1977-ci il tarixli Fərmanı" (PDF). Azerbaycan Millî Kütüphanesi (Azerice). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
Edebiyat
- Esedova, H. (2013). Xalidə Səfərova (Azerice). Bakü: Şərq-Qərb. s. 104. ISBN 978-9952-34-973-3.
- Melikova, Ş. (2011). Xalidə Səfərova və Mahmud Tağıyev (Azerice). Bakü: Xalq Bank. s. 33.
