İçeriğe atla

Halid el-İslâmbûlî

Kontrol Edilmiş
Halid el-İslâmbûlî
DoğumHalid Ahmed Şevki el-İslâmbûlî
15 Ocak 1955(1955-01-15)
Ölüm15 Nisan 1982 (27 yaşında)
Bağlılığı Mısır

Mısır İslami Cihad
Branşı Mısır Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları1976–1981
Rütbesi Üsteğmen
Birimi17. Topçu Alayı

Halid Ahmed Şevki el-İslâmbûlî (خالد أحمد شوقي الإسلامبولي; 15 Ocak 1955 – 15 Nisan 1982), 6 Ekim 1981 tarihinde yıllık 6 Ekim zafer geçit töreni sırasında Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın suikastini planlayan ve katılan Mısırlı bir ordu subayıydı. İslâmbûlî, suikast için öncelikli motivasyonunun, Sedat'ın İsrail Devleti ile Camp David Antlaşması'nı imzalaması ve Sedat'ın daha ilerici bir Mısır planı olduğunu belirtti. İslambouli, Mısır'da bir askeri mahkeme tarafından yargılandı, suçlu bulundu ve kurşuna dizilmek suretiyle ölüm cezasına çarptırıldı. İnfazından sonra, İslam dünyasında birçok radikal tarafından bir şehit ilan edildi ve İslam'ın ilk "modern şehitlerinden" biri olarak radikal İslami hareketlerin ilham kaynağı oldu.[1]

İlk yılları ve Kariyeri

Babası Mısır hukuk danışmanıydı ve annesi Türk kökenliydi.[2] Mısır Askeri Akademisi'nden mezun olduktan sonra, asteğmen rütbesiyle Mısır Ordusu Topçu Kuvvetleri'nde subay olarak görev yapmaya başladı. Göreve başladıktan bir süre sonra, yasaklanan Mısır İslami Cihad hareketine katıldı. 1976 ve 1980 yılları arasında, çeşitli topçu bataryaları, taburları ve alayları için çoğunlukla bir personel subayı ya da ateş subayı olarak görev yaptı. 1980 yılının Mart ayında, Kahire'de bulunan 116. Topçu Tugayı'ndaki bir topçu birliğinde ilk saha komutasını aldı. Emri altında, üç 'aktif' obüs, bir obüs, beş ila altı taşıma aracı, yedi cip, sinyal ekipmanı, saldırı tüfekleri, orta makineli tüfekler, anti-tank roketleri, hafif harçlar ve keskin nişancı tüfekleri gibi hafif piyade silahları vardı. Bunun yanında savunma için ve asteğmen ve sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada çalışan bir çavuş ile birlikte yaklaşık 45 asker emri altındaydı. Görevi, Topçu karargahından ateş etme görevleri ve emirleri almaktı. Görünüşe göre, Aralık 1981'e kadar yüzbaşı rütbesine terfi etmesi ve bir Tugay Karargahında Personel Görevlisi-III olarak görevlendirilmesi onaylanmıştır.

Enver Sedat suikastı

Aslında İslâmbûlî ve askerlerinin Ekim geçit törenine katılmaması gerekiyordu, ancak görünüşe göre bazı rutin testler ve kontrollerden başarısız olan ancak Albay Abbud el-Zümar komutasında İslamcı sempatizanların bulunduğu 133. Topçu Taburu'ndan bir müfreze yerine Askeri İstihbarat tarafından geçit törenine seçildiler.[3] M-46 alan toplarını çeken üç ağır kamyon içeren müfrezesi, Devlet Başkanlığı platformunun önünde İslâmbûlî ile birlikte Genç Çavuş Abdülhamid Abdül Selam, 31, Onbaşı Ata Tayil Hameeda Rahil, 21 ve Onbaşı Hüseyin Abbas, 21[4] kamyondan atladı ve Cumhurbaşkanı'nın diğer Mısırlı ve yabancı kişilerle birlikte durduğu yere doğru el bombalarını atararak platforma doğru koştu. İslâmbûlî tribünlere girdi ve saldırı tüfeğini Sedat'ın vücuduna boşaltarak öldürdü.

İdam

Suikasttan hemen sonra İslâmbûlî yakalandı. O ve sekiz askerî personel de dahil olmak üzere yirmi üç komplocu, bir Mısır askeri mahkemesinde yargılandı. Suçlu bulunan, 27 yaşındaki İslâmbûlî ve diğer üç komplocu 15 Nisan 1982'de kurşuna dizilerek idam edildi.[5] İslâmbûlî'nin idamını takiben İran Yüksek Dini Lideri Ruhullah Humeyni onu şehit ilan etti.[]

İlişkileri

İslâmbûlî'nin küçük kardeşi Muhammed Şevki el-İslâmbûlî, Mısır Cumhurbaşkanı ve Sedat'ın halefi Hüsnü Mübarek'i 22 Haziran 1995 tarihinde, Addis Ababa Uluslararası Havalimanı'ndan şehirdeki bir Afrika zirvesine giderken öldürmeye yaklaştı. Şevki ve ortakları, eskort araçlarının çoğunu tahrip eden zırh kaplı limuzine ateş açtı. Ancak Mübarek, şoförünün yetenekleriyle kurtarılarak başkanlık uçağının beklediği havalimanına geri döndü.[6][7][8]

İslâmbûlî, terörist gruplar da dahil olmak üzere dünyadaki İslamcı hareketler için ilham verici bir simge olmaya devam etmektedir. 1982'de İran onun şerefine, meydan okurcasına parmaklıkların arkasından bağırdığını gösteren fotoğrafı pul bastı.[5]

31 Temmuz 2004 tarihinde, "El Kaide'nin El-İslâmbûlî Tugayları", Pakistan Başbakanı adayı olan Şevket Aziz'e yapılan suikast girişiminin sorumluluğunu üstlendi. 24 Ağustos 2004 tarihinde, "El İslâmbûlî Tugayları" olarak adlandırılan bir Çeçen grup, iki Rus yolcu uçağının bombalanmasından sorumlu olduğunu açıklayan bir bildiri yayınladı.[1][9]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b The Islambouli Enigma 19 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jamestown Vakfı
  2. ^ Goldschmidt, Arthur (2000). Biographical dictionary of modern Egypt. Lynne Rienner Publishers. s. 90. ISBN 1-55587-229-8. 
  3. ^ Riedel, Bruce. "The Search for al-Qaeda", 2008
  4. ^ al-Zayat, Montasser, "The Road to al-Qaeda", 2002
  5. ^ a b Kramer, Martin (Yaz 2004). "Nation and Assassination in the Middle East". Middle East Quarterly. XI (3). ss. 59-63. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013. 
  6. ^ "Profile: Omar Suleiman - Opinion". Al Jazeera. 13 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2013. 
  7. ^ Mubarak 1995 assassination attempt 3 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Debka
  8. ^ "Egypt military court releases the brother of Sadat's assassin - Politics - Egypt - Ahram Online". english.ahram.org.eg (İngilizce). 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2017. 
  9. ^ Statement from the Chechen "Al-Islambouli Brigades" 21 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Global Terror Alert

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mısır</span> Kuzey Afrika ve Batı Asyada bir ülke

Mısır, resmî olarak Mısır Arap Cumhuriyeti, Afrika'nın kuzeydoğu köşesi ile Asya'nın güneybatı köşesinde Sina Yarımadası'nı kapsayan kıtalararası bir ülkedir. Kuzeyinde Akdeniz, kuzeydoğusunda Filistin'in Gazze Şeridi ve İsrail, doğusunda Kızıldeniz, güneyinde Sudan ve batısında Libya ile komşudur. Kuzeydoğudaki Akabe Körfezi, Mısır'ı Ürdün ve Suudi Arabistan'dan ayırmaktadır. Kahire, Mısır'ın başkenti ve en büyük şehridir. İkinci büyük şehri olan İskenderiye ise Akdeniz kıyısında önemli bir sanayi ve turizm merkezidir. Yaklaşık 100 milyon nüfusuyla Mısır, dünyanın en kalabalık 14'üncü, Afrika'nın ise en kalabalık üçüncü ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Enver Sedat</span> 3. Mısır devlet başkanı

Muhammed Enver Sedat, Mısırlı asker, siyasetçi ve Mısır'ın üçüncü devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsnü Mübarek</span> 4. Mısır devlet başkanı

Muhammed Hüsnü es-Seyyid Mübarek, Mısırlı asker ve siyasetçi. 1981-2011 yılları arasında 30 yıl Mısır'ı yönetmiş, Mısır devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. 2011'in Ocak ayında başlayan yaygın halk gösterilerinden sonra, önce 10 Şubat 2011 tarihinde yetkilerini yardımcısı olan Ömer Süleyman'a devretmiş, ertesi gün de görevinden istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yom Kippur Savaşı</span> Ekim 1973te İsrail ile Arap devletleri Mısır ve Suriye arasındaki savaş

Yom Kippur Savaşı olarak isimlendirilen 1973 Arap–İsrail Savaşı, 6 ila 25 Ekim 1973 tarihleri arasında Mısır ve Suriye liderliğindeki Arap devletlerinin İsrail'e karşı başlattığı bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Müslüman Kardeşler</span> uluslararası Sünni İslamcı örgüt

Müslüman Kardeşler Cemiyeti ya da İhvânü'l-Müslimîn, Arap dünyasının en eski, en etkili ve en büyük İslamcı hareketi olmakla birlikte birçok Arap ülkesindeki en geniş siyasi muhalif örgütüdür. Mısır'da 1928 yılında İslam alimi ve okul öğretmeni olan Hasan el-Benna tarafından pan-İslamist, şeriatçı, dinî-siyasi amaçlarla çalışan toplumsal hareket olarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin askerî gücü

Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, Azerbaycan'ı karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. Azerbaycan Kara Kuvvetleri, Azerbaycan Hava Kuvvetleri, Azerbaycan Hava Savunma Kuvvetleri ve Azerbaycan Deniz Kuvvetlerinin askeri birliklerinden oluşmaktadır. Bütçesinin 2019 yılı itibarıyla 6 milyar manat olduğu belirtildi.

Ecmel Kutay Türk asker, 1981-1982 arasında İstanbul Belediyesi eski başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Mübarek</span>

Cemal Mübarek ya da Gamal El Deen Muhammad Hosni Sayed Mubarak (d.1963), Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'in iki oğlundan küçük olanıdır. Abisi Ala Mübarek'in aksine politikaya atılmış ve Mısır siyasetinin önemli aktörlerinden biri haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Simo Häyhä</span> Fin keskin nişancı

Simo Häyhä, Kızıl Ordu tarafından Beyaz Ölüm diye bilinen bir Fin keskin nişancısıdır. Kış Savaşı'nda modifiyeli bir Mosin-Nagant tüfeğiyle 505 Sovyet askerini öldürerek bir savaşta onaylanmış en yüksek sayıda düşman askeri öldürme rekoruna sahip olmuştur. Ayrıca daha sonrasında hafif makineli bir tüfek olan 9 mm'lik Suomi ile 200 düşman askeri daha öldürmüş ve teyit edilmiş toplam öldürülen asker sayısını 705'e çıkartıp bu sayıya 100 günden daha az bir sürede ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi</span>

Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi, 2011 Mısır Devrimi'nde devrilen cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek sonrası Mısır'da siyasi geçişi sağlamak ve siyasi organ yaratılana kadar ülkeyi yönetmek için Mısır Silahlı Kuvvetleri tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sufi Ebu Talib</span>

Sufi Ebu Talib, Mısırlı siyasetçi. 1978'den 1983'e kadar Halk Meclisi Başkanı olarak görev yaptı ve 6 Ekim 1981 tarihinde Enver Sedat'ın suikast sonucu öldürülmesi üzerine, Hüsnü Mübarek'in yeni devlet başkanı olmasına kadar sekiz gün boyunca Mısır devlet başkanı Vekili olarak görevi üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülfettah es-Sisi</span> 6. Mısır devlet başkanı

Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi, 2014'ten beri Mısır devlet başkanı olarak görev yapan Mısırlı siyasetçi ve emekli subay. Sisi, 2014 yılında Mısır Ordusu'ndan general olarak emekli olmadan önce 2013 ile 2014 yılları arasında Mısır Başbakan Yardımcısı, 2012 ile 2013 yılları arasında Savunma Bakanı ve 2010 ile 2012 yılları arasında Askeri İstihbarat Direktörü olarak görev yaptı. Ocak 2014'te Mareşal rütbesine terfi etti.

Müslüman Kardeşler, Hasan el-Benna tarafından İsmailiye, Mısır'da Mart 1928'de İslamcı bir dinsel, politik ve sosyal hareket olarak kuruldu. Grup diğer nüfusu müslüman olan ülkelere de yayıldı, ancak en geniş veya en geniş olduğu düşünülen yapılanmalarından birisini Mısır'da, yıllar boyunca en kapsamlı, en iyi organize olmuş ve en disiplinli politik muhalefet yapılanmalarından birisi olarak kurdu. 1948, 1954, 1965 yıllarında birbirini takip eden örgüt ve devlet arasında karşılıklı komplo ve suikast suçlamaları ile geçen yılların ardından 2011 yılı devrimi ile İhvan-ı Müslimin yasal olarak tanımlanan bir organizasyon haline geldi. ve 30 Nisan 2011'de Özgürlük ve Adalet Partisi adı ile Mısır'da genel seçimlere katıldı.

Mısır Türkleri olarak da anılan Mısır'daki Türkler, Tolunoğulları (868-905), İhşîdîler (935-969), Memlûk (1250-1517) ve Osmanlı da dahil olmak üzere çeşitli Türk hanedanlarının yönetimi sırasında bölgeye gelen yerleşimcilerin torunları olan kısmi veya tam Türk kökenli Mısır vatandaşlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Salih Zeki Çolak</span> Türk Kara Kuvvetleri Komutanı (2015-2017)

Salih Zeki Çolak Türk asker. Eski Türk Kara Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Ensar Beytu'l Makdis</span> Silahlı örgüt

Ensar Beytu'l Makdis, Mısır'da faaliyet gösteren radikal İslamcı örgüt. Örgüt 4 Kasım 2014 tarihinde Irak ve Şam İslam Devleti'ne biat ettiğini açıklamıştır. Örgüt ilk olarak Gazze'de kurulmuştur fakat Hamas ile olan sorunlar sebebiyle tünelleri kullanarak Sina'ya geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstihbarat Genel Müdürlüğü (Mısır)</span>

Genel İstihbarat Müdürlüğü sıklıkla Muhaberat denilen, Mısır istihbarat teşkilatıdır ve yurt içinde ve ulusötesinde bir terörle mücadele odaklı ulusal güvenlik istihbaratı sağlamakla yükümlüdür. Mısır Anayurt Güvenliği GID Askeri İstihbarat Hizmetleri Keşif Dairesi ile birlikte, Mısırlı istihbarat topluluğunun bir parçasıdır.

Abdullah Azzam Tugayları ya da Lübnan El-Kaidesi, El-Kaide’nin Lübnan kolu. Örgüt 2009 yılında Suudi Salih el-Karavi ve Mısır, Irak, Ürdün, Suriye, Gazze Şeridi ve Lübnan’da onunla bağlantılı olan yerel gruplar tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Şehit Kubilay Anıtı</span> İzmir, Türkiyede bir anıt

Şehit Kubilay Anıtı, Türkiye'nin İzmir ilinin Menemen ilçesinde yer alan bir anıttır. 1930'da gerçekleşen Menemen Olayı sırasında hayatını kaybeden Mustafa Fehmi Kubilay anısına heykeltıraş Ratip Aşir Acudoğu tarafından yapılmıştır. Anıtın açılışı 26 Aralık 1934'te gerçekleştirilmiştir. Mermer ve bronz kullanılan heykelin yüksekliği 15,66 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Enver Sedat suikastı</span> Enver Sedatın 1981 yılında uğradığı suikast

Enver Sedat suikasti X, Mısır cumhurbaşkanı Enver Sedat'a karşı 6 Ekim 1981 tarihinde Yom Kippur Savaşı'nın 8. yılına özel düzenlen resmi geçit töreninde Cihad Hareketi mensubu olup Mısır ordusunda subay olarak görev yapan Halid el-İslâmbûlî liderliğindeki grup tarafından suikaste uğramıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.