İçeriğe atla

Halepçe (il)

Halepçe ili
محافظة / Muḩāfaz̧a
[[Dosya:{{{görüntü}}}|200px]]
Konum
Halepçe ilinin Irak'taki konumu.
Sembol
[[Dosya:{{{sembol}}}|75px]]
Bilgi
Yönetim merkezi::Halepçe
Alan :3,060 km²
Nüfus(2013):
 • Nüfus yoğunluğu :
337,000
 /km²
Kaza sayısı:
Zaman dilimi:UTC+03.00
  -Yaz (Yaz saati uygulaması):UTC+04.00
Diller:Kürtçe, Arapça

Halepçe ili (Arapça: حلبجة, Kürtçe: Helebce), Irak'ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde yer alan il. Başkenti Halepçe kentidir. Nüfusu Kürtlerden oluşur. 16 Mart 2014 tarihinde, Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani eskiden Süleymaniye'nin bir ilçesi olan Halepçe'yi il statüsüne çıkardı.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Halepçe</span> Irakta şehir

Halepçe, Irak'ın kuzeyinde, İran sınırının 15 km batısında, Süleymaniye'nin 61 km güneydoğusunda, başkent Bağdat'ın 241 km kuzeydoğusunda bulunan şehir. 57.000'lik nüfusunun çoğu Kürtlerden oluşmaktadır. 2014'ün Mart ayında oluşturulan Halepçe ilinin başkenti olup, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erbil</span> Kürdistan Bölgesel Yönetiminin başkenti

Erbil, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başkenti ve en büyük şehridir. Şehrin nüfusu 1,1 milyon civarındadır. Nüfus Kürtler, Türkmenler, Araplar ve Süryani Hristiyanlardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye</span> Irakta bir şehir

Süleymaniye, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Süleymaniye İline bağlı şehir ve ilin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Halepçe Katliamı</span> İran-Irak Savaşında Kürtlere karşı düzenlenen başkaldırıyı bastırma operasyonu

Halepçe Katliamı veya Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı, İran-Irak Savaşı esnasında Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde Kürtlere karşı düzenlettiği El-Enfal Harekâtı adlı başkaldırıyı bastırma operasyonunun bir parçasıdır. Kanlı Cuma olarak da bilinen bu ağılı gaz saldırısı Kürt halkına yapılmış bir katliam olarak kabul edilir. Birleşmiş Milletlerce yürütülmüş tıbbi incelemeler sonucunda saldırıda hardal gazı ile türü tespit edilememiş bir sinir gazı çeşidinin kullanıldığı tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peşmerge</span> Irak Kürdistanının askerî gücü

Peşmerge, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin askerî gücüdür. Irak Anayasası'na göre Peşmerge, güvenlik yan kuruluşlarıyla birlikte Kürdistan Bölgesi'nin güvenliğinden sorumludur. Peşmerge'ye bağlı kuruluşlar arasında Asayiş, Parastin u Zanyarî ve Zeravani bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan</span> Orta Doğuda Kürtlerin yoğunlukta olduğu bölgelerin genel adı

Kürdistan Kafkaslar'ın güneyi ve Orta Doğu'da, Ermenistan, Irak, İran, Suriye ve Türkiye'ye ait toprakların bir kısmını kapsayan jeokültürel bölge. Siyasi bakımdan özerk, federal bir bölge olarak uluslararası resmî tanınmaya sahip olan tek bölge Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'dir. Bölgenin kuzeybatı İran’a karşılık gelen kısmı Kürdistan adıyla eyalet statüsündedir. Ayrıca Suriye'de de Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tek taraflı olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye (il)</span>

Süleymaniye ili, Irak'ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde yer alan il. Başkenti Süleymaniye kentidir.

Kürt tarihi, Ortadoğu'da yaşayan İranî bir etnik grup olan Kürtlerin yaşadığı coğrafi bölge olan Van Gölü ve Urmiye Gölü'nün güneyindeki dağlık bölgelerdeki tarihini içerir. Çoğunlukla Türkiye Kürtleri Kürt dilerinden biri olan Kurmançça'yı, Kuzey Irak Kürtleri Sorani'yi ve son olarak İran'da yaşayan Kürtler Kelhuri'ceyi konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hewraman</span>

Hewraman (Kürtçe: Hewraman, هه‌ورامان veya Oraman, İran'ın Irak sınırında yer alan dağlık bölge.

<span class="mw-page-title-main">Duhok</span> Irak Kürdistanın da bir şehir

Duhok, Irak'ın kuzeyinde bir şehir ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne bağlı Duhok ilinin başkenti. 500.000 yakın nüfusu vardır ve çoğunluğunu Kürtler ve Süryaniler oluşturur. Bazı kaynaklara göre Duhok Kurmanciye göre "küçük köy" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat (il)</span>

Bağdat ili, Irak Cumhuriyeti'nde bir il. 4.555 kilometrekarelik bir alanda kurulmuştur 2011 yılı verilerine göre toplam nüfus oranı 7.216.000'dir. Bağdat ili Irak'ta Halepçe ilinden sonra en küçük yüzölçümüne sahip ildir. İlin başkenti Bağdat'tır. Ayrıca il, Irak'ın başkenti ve nüfus bakımından en büyük iilidir.

<span class="mw-page-title-main">KCK</span> Kürt politik organizasyonu

KCK, Türkçe tam adı ile Kürdistan Topluluklar Birliği, Abdullah Öcalan'ın teorize ettiği demokratik konfederalizm çerçevesinde kurulan çatı örgüt. KCK bünyesinde Kürdistan'ın sırasıyla Türkiye, Suriye, İran ve Irak sınırları içinde kalan dört parçasını temsil eden demokratik konfederalist siyasi partiler olarak tanımlanan Kürdistan İşçi Partisi (PKK), Demokratik Birlik Partisi (PYD), Kürdistan Özgür Yaşam Partisi (PJAK) ve Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi (PÇDK) bulunur.

Kürt siyasi hareketi ya da Kürt özgürlük hareketi, Türkiye, Irak, Suriye ve İran topraklarında, Kürdistan olarak anılan jeokültürel bölgede yaşayan Kürtlerin anadilde eğitim, self determinasyon, özerklik ya da bağımsız devlet gibi politik taleplerini gerçekleştirmek için mücadele veren hareketin genel adı olarak kullanılır. Bu talepler yasal zeminde demokratik olarak tartışıldığı gibi silahlı olarak Marksist-Leninist çizgide gerçekleştirilmeye de çalışılmaktadır.

Halepçe Üniversitesi kısaca UoH, Halepçe'de 2011 yılında kurulan Irak Kürdistanı devlet üniversitelerinden biridir. Üniversite, insan bilimleri, hukuk, beden eğitimi gibi programlar sunar.

<span class="mw-page-title-main">Viking Çekici Harekâtı</span> Irak Savaşında askeri operasyon

Viking Çekici Harekâtı, Irak Savaşı sırasında, Irak'ın kuzeyinde yer alan Irak Kürdistanı'ndaki Halepçe ve çevresine, Amerikan birlikleri Peşmerge güçleri tarafından, bölgedeki Selefi yapılanmalara karşı 28-30 Mart 2003 tarihleri arasında düzenlenen harekâttır. Harekât sonucunda bölgedeki Selefi oluşumların varlıkları sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uramanat Kültürel Peyzajı</span>

Hawraman Kültürel Peyzajı veya Uramanat Kültürel Peyzajı, İran'ın 26. somut kültürel miras alanıdır. Bu el değmemiş ve dağlık peyzaj alanı, MÖ 3000'den beri bölgede yaşayan tarıma dayalı bir Kürt kabilesi olan Hawrami halkının geleneksel kültürüne tanıklık etmektedir. Miras alanı, İran'ın batı sınırı boyunca Kürdistan ve Kirmanşah eyaletlerinde, Zagros Dağları'nın merkezinde uzanmaktadır.