Halep'in Zaptı

Tarih	28 Ağustos 1516
Bölge	Halep, Suriye
Sonuç	Kesin Osmanlı zaferi
Coğrafi Değişiklikler	Halep Osmanlı topraklarına katıldı

Taraflar

Osmanlı İmparatorluğu

Memlûk Sultanlığı

Komutanlar ve liderler

I. Selim

Güçler

55-60.000

Halep'in Zaptı, 1516-1517 Osmanlı-Memlûk Savaşında evre.

24 Ağustos 1516'da Kansu Gavri komutasındaki Memlûk ordusunu Mercidâbık Muharebesi'nde ağır bir yenilgiye uğratan Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusu ileri harekâtını sürdürerek 28 Ağustos 1516 tarihinde Halep'e girdi.

Harekat ve Halep'te Osmanlı idaresinin kurulması

Osmanlı ordusunun Mercidâbık zaferinden sonra Halep Kalesi'nin kapılarını açan Halep halkı Yavuz Sultan Selim'i şehrin dışında karşılayarak tâbiyetlerini sundu.

Osmanlı ordusu Halep hazinesinde bir milyon Mısır Eşrefî altını ile 200 okkadan fazla külçe altın ve bunlarla eşdeğer mücevher, kıymetli kumaşlar ve kürklerden oluşan ganimet ele geçirdi. Yavuz Sultan Selim Halep'te 19 gün kalarak Osmanlı idaresî teşkilatının kurulmasıyla ilgilendi. Bu çerçevede, Beylerbeyliğe Karaca Ahmed Paşa, Kadılığa ise Çömlekçizâde Kemal Çelebi atandı. 29 Ağustos Cuma günü Halep Ulu Cami'nde Cuma namazını kılan Yavuz Sultan Selim, hatibin hutbede kendisini Hâdim ül-Haremeyn eş-Şerîfeyn unvanıyla yadetmesi üzerine bin altın değerindeki kaftanını sırtından çıkarıp hatîbe hediye etti (bazı kaynaklar bu sahnenin Şam'da meydana geldiğini öne sürer).^[1]

Osmanlı ordusunun Mercidâbık zaferi ve Halep'i Osmanlı topraklarına katmasının ardından, Malatya, Divriği, Darende, Antakya ve Kal'at-ür-Rûm gibi bölgedeki diğer Memlûk kaleleri çarpışmasız Osmanlılara teslim oldu.^[1]

Yavuz Sultan Selim Halep'teyken (Mercidâbık Muharebesi öncesinde Osmanlı ordusuna iltihak etmiş) Bıyıklı Mehmed Paşa'yı Haziran'dan beri Divane Hüsrev Paşa'nın kuşatmasına direnen Mardin'e gönderdi. Kendisi de Osmanlı ordusunun başında 15 Eylül 1516 tarihinde Halep'ten ayrılarak ordusuyla Şam'a doğru ilerledi. 19 Eylül'de Hama'yı, 21 Eylül'de de Humus'u teslim alan Osmanlı ordusu 27 Eylül 1516'da ise Şam'a girdi.

Kaynakça

^ ^a ^b "İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi", İsmail Hami Danişmend, c.2, s.29

İlgili Araştırma Makaleleri

I. Selim veya bilinen adıyla Yavuz Sultan Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun 9. padişahı ve 88. İslam hâlifesidir. "Hâdimü'l-Haremeyni'ş-Şerîfeyn" unvanına ve divan edebiyatındaki "Selîmî" mahlasına sahiptir. Babası sekizinci Osmanlı padişahı II. Bayezid, annesi II. Gülbahar Sultan'dır. 1512-1520 yılları arasında süren yalnızca 8 yıllık saltanatında imparatorluğu muazzam bir hızla genişletti ve özellikle 1516 ile 1517 yılları arasında düzenlediği sefer ile tüm Doğu Akdeniz ile Mısır dahil önemli Orta Doğu bölgelerini ele geçirdi. Padişahlığı döneminde Anadolu'da birlik sağlandı ve Mısır'da hüküm süren Memlûk Devleti'ne son verildi. Devrin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu'nu da ele geçiren Osmanlılar, bu sayede doğu ticaret yollarını da tamamen kontrolleri altına aldılar.

Yunus Paşa, I. Selim saltanatında, 23 Ocak 1517-13 Eylül 1517 tarihleri arasında yedi ay yirmi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Hadım Sinan Paşa, I. Selim saltanatında 18 Haziran 1515-23 Eylül 1515 ile 26 Nisan 1516-22 Ocak 1517 tarihleri arasında iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Ridâniye Muharebesi, 22 Ocak 1517 yılında Osmanlı Devleti ile Memlûk Sultanlığı arasında geçen muharebedir. Muharebeyi I. Selim komutasındaki Osmanlı ordusu kazanmıştır.

Mercidâbık Muharebesi 24 Ağustos 1516 tarihinde I. Selim komutasındaki Osmanlı Devleti ordusu ile Kansu Gavri komutasındaki Memlûk Devleti ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Suriye'nin Halep şehrinin kuzeyinde gerçekleşen muharebe, Osmanlı ordusunun mutlak zaferiyle sonuçlanmıştır. Muharebenin sonucunda Memlûk Sultanı Kansu Gavri ölmüş, Memlûk kuvvetleri bozulmuş ve Suriye toprakları Osmanlı Devleti egemenliğine açılmıştır. Jane Hathaway'ın yazdığına göre Kansu Gavri'nin cesedi hiç bulunamadı ve çok geçmeden, onun cinler tarafından alınıp kaçırıldığına dair rivayetler yayıldı. Memlük İmparatorluğu, kuruluşundan beri, tarihi boyunca böyle bir meydan muharebesi kaybetmemiş ve hiçbir hükümdarını muharebe meydanında bırakmamıştır. Moğollar, İlhanlılar, Timur bile Memlükler'i böylesine bir mağlubiyete uğratamamışlardır. Bu bozgundan sonra Mısır'ı değilse bile, Suriye, Lübnan, Filistin, hatta Hicaz'ı Osmanlılar'ın eline düşmekten koruyabilecek hiçbir kuvvet kalmamıştır.

Türk askerî tarihi yaklaşık 2200 yıl öncesinden günümüze kadar süren dönem içinde ilk Türklerden günümüzdeki Türk Silahlı Kuvvetleri'ne kadarki askerî yapılanmayı ve savaşları içine alır. Türklerdeki askerî düzen siyasi düzen ile iç içe geçmiş ve tarih boyunca birlikte gelişmiştir. Orta Asya'da başlayan bu tarih tüm anakaralara yayılarak süregelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Tomanbay</span> Memlûk Devletinin son hükümdarı (1516–1517)

II. Tomanbay. Mısır Memlukluları'nın son hükümdarı (1516-1517). Sultan Kansu Gavri'nin yeğeni.

<span class="mw-page-title-main">Bıyıklı Mehmed Paşa</span> Şark serdarı ve Diyarbakır beylerbeyi

Bıyıklı Mehmed Paşa, sancakbeyi, beylerbeyi ve vezir görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır. Fırat-Dicle Seferi ile geniş bir coğrafyada Safevi hakimiyetini bitirerek Fatih Paşa unvanı aldı ve Diyarbakır'ın da ilk Osmanlı valisi olmuştur.

Hayır Bey, Memlük Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu'nda görev yapmış Çerkes asıllı asker ve devlet adamı.

Halep Eyaleti veya Halep Beylerbeyliği, 1516 yılında kurulan Osmanlı eyaleti.

Han Yunus Muharebesi, 1516-1517 Osmanlı-Memlûk Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Mastaba Muharebesi</span>

Mastaba Meydan Muharebesi, 1521 kışında isyan eden Şam Beylerbeyi Canberdi Gazâlî komutasındaki asiler ile Ferhat Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu arasında gerçekleşmiş ve Osmanlı'nın isyanı bastırmasıyla sonuçlanmıştır.

Diyarbakır Kuşatması; 1515 yılında Ustacalı Karahan komutasındaki Safevi ordusunun, yönetime karşı gelen Diyarbakır'ı ele geçirmek istemesiyle başlamıştır. Yaklaşık 9 ay süren kuşatma, Bıyıklı Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun 10 Eylül'de bölgeye gelmesi üzerine son bulmuştur.

Koçhisar Muharebesi, Mayıs 1516'da Mardin Kızıltepe yakınlarındaki Dede-Kargın mevkiinde, Bıyıklı Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Ustaclu Kara Han komutasındaki Safevi ordusu arasında meydana gelmiştir. İki yıldır bölgede hakimiyet mücadelesi veren iki komutanın nihai karşılaşması, Safevi ordusunun önemli komutanlarıyla birlikte imha olmasıyla sonuçlanmıştır.

Mardin Kuşatması, 1516-1517 yılları arasında Bıyıklı Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Ustaclu Süleyman Bey komutasındaki Safevi şehrini ele geçirmek istemesiyle gerçekleşip Osmanlı'nın şehri ele geçirmesiyle sonuçlanmıştır.

Fırat-Dicle Seferi, 1514 yılında Osmanlı Ordusu tarafından Safevilere ve Memlûklara karşı Doğu Anadolu'da yapılan askerî harekât.

Gazze Muharebesi ya da Han Yunus Muharebesi, Sadrazam Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Canberdi Gazâlî komutasındaki Memlük ordusu arasında 1516 sonlarında, Gazze yakınlarında gerçekleşmiştir.

Büyük Mısır Seferi, Mısır Seferi veya 1516–1517 Osmanlı–Memlûk Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Memlûk Sultanlığı arasında Ağustos 1516 ile Ocak 1517 tarihleri arasında Orta Doğu'da gerçekleşmiş bir dizi savaştır. Sefer sırasında meydana gelen Mercidâbık, Gazze, Ridâniye ve son olarak Kahire muharebelerinde bozguna uğrayan Memlûk Devleti, akabinde Osmanlılar tarafından tamamen ilhak edildi ve Suriye, Filistin, Hicaz ve Mısır toprakları ele geçirildi.

Tebriz'in Zaptı, İran-Osmanlı savaşlarında evre.

Şam'ın Zaptı, 1516-1517 Osmanlı-Memlûk Savaşında evre.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.