İçeriğe atla

Halat dikişi

Çeşitli halat dikişleri

Halat dikişi veya halat örgüsü, halat eki, uç birleştirme, iki halatı veya bir halatın iki kısmını birleştirmek için liflerinin kısmen açılıp sonra örülmesi işlemidir. Bu yöntemle halatın ucunda bir halka veya ceviz oluşturulabilir veya iki halatın uçları birleştirilebilir. Halat örgüsü, düğümlemeye tercih edilir çünkü örgü yöntemiyle birleştirilmiş bir halatın gücü asıl halatın gücüne yakındır, oysa düğümlenerek birleştirilmiş bir halatın gücü %40 oranında azalabilir. Öte yandan, dikiş işlemi halatın kalınlaşmasına yol açar ve eğer bu dikiş sonradan açılırsa halatların uçları artık bozuk olur. Çoğu halat dikişi halatın üç kolu ile yapılır ama bazı çeşitleri 12 veya daha fazla kollu halatlarda da yapılır.

Halat dikişi çeşitleri

Kolbastı dikişi
  • Kolbastı dikişi: Halatın kopan uçlarında (çımasında), halatı oluşturan kollar birbirinden ayrılır. Kolları oluşturan liflerin (flasa 'ların) birbirlerinden ayrılmaması için bunlar gırcala veya mürnel gibi ince bir halatla sıkı sıkıya bağlanır (façuna veya piyan edilir). Her kol karşı tarafın kolları arasından geçirilir, bunu yapmak için karşı taraftaki kollar kavela ile gevşetilir. Her geçirmeye bir dikiş denir, bir dikişten sonra kolu ikiye yarıp yarısıyla devam etmek yarım dikiş olarak adlandırılır, böylece gittikçe incelen kollarla dikişin devam ettirilmesi, ek yerinin düzgün görünmesini sağlar. Kopuk halatın birleşmesi için her kolun iki buçuk veya üç dikişi yeterlidir. Bu tip dikişle uçları birleştirilmiş olan bir halat eski gücüne yakın bir güce sahip olur ve bir süre kullanıldıktan sonra ek yeri fark edilemez dahi. Kopmuş bir halatın düğümle birleştirilerek tamir edilmiş halat, dikişle birleştirilmiş bir halattan %45 daha zayıftır.[1][2][3]
Matiz dikişi
  • Matiz dikişi veya kanal yürütme, uç birleşme yerindeki kalınlığın halatın geri kalanıyla aynı olması gereken durumlarda kullanılan bir dikiş sistemidir. Halatın palangalardan geçmesi gerekiyorsa bu yöntem kullanılır. Halatın kollarının bir kısmı açılır ve böylece o kısım incelmiş olur. Kolbastı dikişinde olduğu gibi karşı taraftan kollarla 2,5 dikiş yapılınca halatın kalınlığı eski haline gelir. Bu dikiş kolbastı dikişinden biraz daha zayıftır. Dikişe gelen kısmının façuna edilmesi halatına daha sağlam olmasını sağlar.[1]
Kasa dikişi
  • Kasa dikişi (veya kasa dikişi veya halkalı ekleme). Halatların çımalarını kendi bedenlerine örerek, açılmayacak şekilde emniyete alınan halka biçimine kasa denir.[4] Halatın ucu halatın bedeniyle birleştirilerek örülür. İzbarço düğümü yoluyla halatın ucunda bir ilmek oluşturulmasına tercih edilir, çünkü düğüm atılınca halatın gücü azalır.
Kesik örgü
  • Kesik örgü, kasa dikişine benzer bir dikiştir. Örülerek birbirine geçmiş iki uç eğer kolayca ayrılabilecek gibiyse iki uç ayrı ayrı karşı taraftaki halatın içine örülürek ortada bir kasa bırakılır. Halat gerginken bu göz kapanır.
  • Katlama dikiş veya ceviz: Halatın ucundaki kollar açılır, bir halka yapmadan katlanıp kendi kendisiyle örülür. Halat ucunun açılmaması için yapılır. Halatın ucu, halatın geri kalanının iki katı kalınlıkta olur. Naylon ve benzeri halatlarda bu yöntem artık kullanılmaz, çünkü halatın lifleri eritilerek uçların ayrışması engellenebilir.

Genelde halat örgüsü yapılırken kollar her dikişten sonra biraz inceltilir, böylece eklem yeri düzgün bir şekilde halatın kalan kısmıyla bütünleşir. Genelde her seferinde halat kalınlığının üçte biri azaltılırak ek yerinden iki dikiş öteye gidilir.

Notlar

  1. ^ a b Denizcilik terimleril[]
  2. ^ "İzci düğümleri ve bağları". 9 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2008. 
  3. ^ Robert O. Parmley (2002). Title Field engineer's manual. Publisher McGraw-Hill Professional. ISBN 9780071356244. 
  4. ^ Denizce'de 17 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Kasa" tanımı 22 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Düğüm</span> bir parça ip, ip veya benzeri bir şey bağlayarak yapılan bir tutturma

Düğüm; ip vb. doğrusal cisimleri, birbirine tutturmak için kullanılan yöntemdir. Düğüm, bir veya birden fazla ipten, dokumalardan, sicim ve kayışlardan, zincirlerden, hatta birbirine bağlanmış hatlardan meydana gelen dokumalardan meydana gelebilir. Düğümler, bağlama yöntemleri, kullanımları, hikâyeleri, kökenleri ve düğüm teorisinin matematiksel gözlemleri nedeniyle ilginç nesneler olarak tanınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ceviz (düğüm)</span>

Ceviz, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir. Düğümden sarkan halat kolları inceltilerek halatın bedenindeki diğer kolların arasında dikilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kavela</span>

Kavela, halat dikişi için halat ucundaki kolları açmaya ve düğüm çözmeye yarayan, ayrıca geçici bir tutacak olarak da kullanılabilen, kama şekilli bir denizci aracıdır. Kavela konik ve genelde eğri şekilli bir çubuktur, bir ucu yuvarlatılmış veya yassılaştırılarak kütleştirilmiştir. Boyu genelde 15–30 cm uzunluğundadır ama bazen kullanıldığı ipin kalınlığına bağlı olarak 60 cm'den fazla olabilir. Metalden veya, cilalı tahta veya kemikten yapılır. Kavela, kaşkaval olarak da adlandırılır. Kavalye kendi başına bir araç olabileceği gibi bir çakıdaki aletlerden biri de olabilir.

<span class="mw-page-title-main">İzbarço bağı</span>

İzbarço bağı, İp ucu dirseğinin bir ip bedeni döngüsüne sancak bağı şeklinde tutturulmasıyla ip ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir, yani bir Sancak bağı halkasıdır, Bulin bağı veya Borina düğümü de denir. İzbarço bağı farklı alanlarda farklı şekilde isimlendirilmiştir; Yay, bulin, elde emniyet ve izbaroço bağı aynı bağı ifade eden farklı isimlendirmelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Alp kelebeği</span> Bir düğüm çeşiti.

İpin ortasında sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Yoma bağı</span>

Yoma bağı, farklı kalınlıklardaki iki halatı birbirine bağlayan, sepet örgüsü görünüşlü bir düğümdür. Taşıma bağı da denir.

<span class="mw-page-title-main">Tek ipte düğme</span>

Tek ipte düğme, bir ip üzerinde, o ipin kendisinin oluşturduğu, sepet ya da dairevi saç örgüsü görünüşlü cevizimsi bir düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">Zeppelin bağı</span>

İki ipin uçlarını sabit ve güvenilir bir şekilde birleştiren bir düğüm çeşididir. Gerilip gevşemelerle şekil değiştirerek kendiliğinden çözülme eğilimi göstermez. Benzer güvenli düğümlere göre belirgin bir üstünlüğü yük bindiğinde sıkışıp kalmamak, çözülemez hale gelmemek gibi özellikleri ve ip bedenine dikey köprümsü karşılıklı iki kıvrımından tutulup çekildiğinde çok kolay çözülebilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çift ipte düğme</span>

Çift ipte düğme, iki ip üzerinde, o iki ipin oluşturduğu, sepet örgülü / saç örgülü görünüşlü cevizimsi bir düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">Kelebek sarmalı</span>

Kelebek sarmalı uzun halatları bir çeşit roda etme, katlama, istif etme, kolay taşınır, kolay açılır hale getirme yöntemidir. Salya da denir. Alp sarmalından farkı halatı halkalar şeklinde değil de üst üste 8ler şeklinde istiflemektir.

<span class="mw-page-title-main">3 halkalı dizgin düğümü</span> düğüm

3 halkalı dizgin düğümü ucunda bir ve alt yanında iki -toplam üç- sabit halkası olan saç örgüsü ya da sepet örgüsü görünüşlü, altdan dört ip giren, üstten dört ip çıkan, gerilimleri dikey yönde dengeli aktaran bir düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">İskarmoz bağı</span>

İskarmoz bağı, kazık ve iskele babası gibi bir nesneye ip bedeninin uçları gerekmeden tutturmak için kullanılan bir düğümdür. Çok iyi tutması, ip ucu gerektirmemesi ve ip gevşekken çözülebilmesi işe yarar özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kamyoncu düğümü</span>

Kamyoncu düğümü, insan elinin kuvvetini katlayarak ipi gerdirebilme işine yarayan düğümler düzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Torba bağı</span>

Torba bağı torba, çuval gibi şeylerin ağzını bağlamak için kullanılan birçok bağa verilen ortak isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sürtünme düğümleri</span> Vikimedya liste maddesi

Sürtünme düğümleri, kendinden daha kalın bir ip üzerine üçten fazla sarmal ile bağlanıp sıkıştırıldığında ince ipin uçlarından tutulup çekilince kalın ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutan düğümler bu kategoriyi oluştururlar. Bu kategorideki düğümler sarmallarından tutularak ya da kalın ip boyu iteleyerek kolayca hareket ettirilebilirler ama uçlarından çekildiğinde harekete direnirler.

<span class="mw-page-title-main">El incesi cevizi</span>

El incesi cevizi, halatın ucundaki kollar ayrıştırılmadan yapılan, ceviz görünümlü, amacına hizmet edecek yuvarlak bir nesneyi de içine hapsederek yapılan bir düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">Mevlana cevizi</span>

Mevlana cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Fener cevizi</span>

Fener cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Filador cevizi</span>

Filador cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Barbarişka bağı</span>

Barbarişka bağı ipin ucunu bir nesneye ya da başka bir ipe sağlamca bağlamak için kullanılır. Çifte kazık bağının çift sarmalının ikisinin de ip bedeni üzerinden, ama sadece ikincisinin çıma üzerinden geçerek dolanacağı şekilde bağlanmış şeklidir. Beden bağı, kaymaz bağ ya da Kamçı bağı da denir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.