İçeriğe atla

Hakikat

Hakikât İslâmiyet'in mistik kollarından biri olan Sufilik'teki bir mertebenin adıdır.

Tasavvufta "Hakikāt"

Tasavvufta "Hakikāt" Allah ile insan arasında oluşan muhabbet neticesinde ve ancak bir tarikata girdikten sonra elde edinilen bilgi olarak tanımlanır.

Tasavvufta "Dört Mertebe"

Sufilikte bu mertebeler yükseliş sırasıyla aşağıdaki gibi sıralanırlar:

  1. Şeri'at mertebesi,
  2. Tarikat mertebesi,
  3. Hakikāt mertebesi,
  4. Mârifet mertebesi.

Tasavvufta "Hakikāt" mertebesinin yeri

Tasavvûfta "Hakikāt" mertebesi Marifetullah makāmına ulaşmadan evvelki üçüncü mertebe ya da durak olarak tanımlanmaktadır

Tasavvufta Marifetullah makāmına varmak için dört merhale kat'etmek gereklidir. Birinci Merhale şeriat olarak adlandırılır. İkinci Merhale Tarikât Kapısı'ndan geçilerek içine girilen "Tarikat" makāmıdır. Üçüncü Merhale Hakikāt Kapısı'ndan geçilerek erişilebien "Hakikāt" makâāı olarak tanımlanır. Son merhale olan ve sadece tasavvur edilebilen Gnostisizm ise ancak Mârifet Kapısı'ndan geçilerek erişilebilir ve Hakikāt'in tam merkezinde yer alır. İşte bu merkezde yer alan ve Dört merhalenin de Öz/Cevheri'ni teşkil eden mertebe "Mârifetullâh"(İrfân/Gnosis) makâmıdır.

Bibliografya

  • Chittick, William C. 1992. Faith and Practice of Islam: Three Thirteenth Century Sufi Texts. Albany: State University of New York.
  • Cousins, Ewert. 1987. Islamic Spirituality: Foundations. New York: The Crossroad Publishing Company.
  • Encyclopædia Britannica, "Marifa", Encyclopædia Britannica, http://fulla.augustana.edu:2104/eb/article-9474614 29 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Goldziher, Ignaz. 1981. Introduction to Islamic Theology and Law. New Jersey: Princeton University Press.
  • Morewedge, Parviz, ed. 1979. Islamic Philosophical Theology. Albany: State University of New York.
  • Renard, John. 1996. Seven Doors to Islam: Spirituality and the Religious Life of Muslims. California: Reagants of the University of California.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Hüseyin Nasr</span>

Seyyid Hüseyin Nasr, George Washington Üniversitesi'nde İslâmî ilimler uzmanı İranlı profesör, müslüman mütefekkir.

Panteizm ya da tüm tanrıcılık, her şeyi kapsayan içkin bir Tanrı'nın, Evren'in ya da doğanın Tanrı ile aynı olduğu görüşüdür. Panteistler kişileştirilmiş ya da antropomorfik bir Tanrıya inanmazlar.

<span class="mw-page-title-main">On İki İmam</span> Vikimedya liste maddesi

On İki İmam, İslam'ın Şia mezheplerinden biri olan İmâmiyye-i İsnâaşeriyye İsnâaşeriyye itikadındaki imam silsilesine verilen addır. Sünnilik'te de On İki İmam'a saygı gösterilir. Ehl-i Beyt'ten Ali ile başlayan On İki İmam, Muhammed'in torunlarından Hüseyin bin Ali'nin soyundan devam eder.

Râgıb İsfahânî, 11. asrın Arapçaya hâkim Kur'an tefsîri konusundaki İslâm âlimlerindendir. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Adnan el-Cevherî, doğum tarihini Hicrî 343 olarak vermektedir. Hicret'ten sonra H.S. 502 (1108/1109)'de ölmüştür. Aslen İsfahanlı olup Bağdat’ta yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alfred North Whitehead</span>

Alfred North Whitehead, İngiliz bir matematikçi ve filozoftur. Mantıksal pozitivizm olarak bilinen felsefi akımın ve Viyana Çevresi olarak adlandırılan filozoflar grubunun içinde yer alan önemli isimlerden birdir. Ramsgate, Kent, Birleşik Krallık'ta doğdu, Cambridge, Massachusetts, ABD'de öldü. 1880–1910 arasında matematik üzerinde çalıştı. 1910–24 arasında fizik, bilim felsefesi, eğitim pratik ve teoriği üzerine çalışmalarda bulundu. 1924–47 arasında daha önce hiç düşünmediği bir dalda Harvard Üniversitesi'nde felsefe profesörü oldu, metafizik hakkında yazdı. Bertrand Russell'la beraber Principia Mathematica kitabını yazdı. Tanrı'yı İbrahimi dinlerden daha farklı bir şekilde anladığı iddia edilse de, eserlerinde semavi dinlerden esintiler mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">El-Ezher Üniversitesi</span>

El-Ezher Üniversitesi, 975 yılından itibaren Kahire, Mısır'da İslam İlimleri ve fen bilimleri üzerine eğitim veren üniversite. Mısır'ın en eski lisans veren üniversitesidir ve "Sünni İslam'ın en prestijli üniversitesi" olarak ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsmet (İslam)</span>

İsmet sıfatı İslam inancına göre Muhammed'in ve diğer peygamberlerin ilahi koruma sayesinde günahtan ve yanlıştan uzak olduğunu ifade eder. Bu sıfat, Şiîlerin inancına göre On İki İmam ve Muhammed'in kızı Fatıma Zehra için de geçerlidir. Zeydîler, "İsmet" sıfatını imamlara atfetmeyerek bu noktada diğerlerinden ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Timothy Winter</span>

Timothy John "Tim" Winter, diğer adıyla Abdul Hakim Murad, İngiliz Sufi Müslüman araştırıcı, yazar ve profesör.

Kültürel milliyetçilik, kendini sosyal bağlarla ve ortak kültürle tarif eden bir milliyetçiliktir, etnik milliyetçilik ile sivil milliyetçilik arasında orta bir konuma sahiptir. Bu nedenle milliyet, ortak ata, ırk veya etnisite kavramlarına değil, kültürel gelenekler ve ortak bir dil tarafından şekillendirilen bir ulusal kimliğe odaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Theofani</span>

Teofani bir insan veya başka bir canlının bir tanrıyı görmesini ifade eden terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Horasan</span> tarihi bölge

Büyük Horasan veya Antik Horasan Antik İran'ın bir parçası olan ve Sasani İmparatorluğu döneminden, İran'ın doğu bölgelerine atıfta bulunmak için kullanılan geleneksel ve yaygın bir isimdir. Sasaniler, İran topraklarını, biri "güneşin ülkesi" anlamına gelen Horasan olmak üzere dört parçaya bölmüştüler. İran'dan sonra sırasıyla Afganistan, Türkmenistan, Pakistan ve Tacikistan sınırları içinde de alanı vardır.

David Samuel Margoliouth, İngiliz doğubilimci. Bir ara İngiltere Kilisesi'nde papaz olarak etkin olmuştur. 1889 ila 1937 arası Oxford Üniversitesi'nde Arapça Laudian Profesör idi.

<span class="mw-page-title-main">Ehl-i Hadis</span>

Ehl-i Hadis, İslam ın 2./3. yüzyıllarında Kuran'ı ve sahih hadisi hukuk ve inanç gibi meselelerde tek otorite olarak gören hadis alimlerinin bir hareketi olarak ortaya çıkan Sünni İslam'ın İslami bir okuluydu. Taraftarları aynı zamanda rivayetçi veya bazen de gelenekçiler olarak anılmıştır. Gelenekçiler, dördüncü İslami yüzyılda mezheplerin ortaya çıkmasından önce Sünni ortodoksluğun en yetkili ve baskın bloğunu oluşturuyordu. Ehl-i Hadis, hukuki muhakemelerini bilgilendirilmiş görüş رَأْي (re'y) veya yaşayan yerel uygulama عُرْف (ʽörf) üzerine temellendiren ve genellikle aşağılayıcı bir şekilde Ehl er-Re'y olarak anılan çağdaş fıkıhçıların çoğuna karşı çıktı. Gelenekçiler taklid suçlandılar veya kutsal metinler olmadan re'y) uygulamasını kınadılar. Buna karşılık ittiba'yı savundular. Buna karşılık Ehl-i Hadis, Kutsal Yazılara bağlı kalarak içtihadı savundu.

<span class="mw-page-title-main">Amorion'un yağmalanması</span>

Amorion'un Yağmalanması, Dazimon Muharebesi'nden zaferle çıkan Abbâsîlerin ilerlemeye devam ederek Amorion'u kuşatması ve 12 Ağustos 838 tarihinde şehri ele geçirerek yağmalaması olayı.

<span class="mw-page-title-main">Şaivizm</span>

Şaivizm, Şiva'yı Yüce Varlığa ya da Brahman'ın metafizik kavramına saygı duyan Hinduizm içindeki en önemli geleneklerden biridir. Hinduizmin çoğunda olduğu gibi, Şaiva'nın da Şaiva Siddhanta gibi adanmış ikili teizminden, Keşmir Şaivizmi gibi yoga odaklı monistik nonteizm'e kadar pek çok alt geleneği var. Hem Vedalar hem de Agama metinlerini teolojinin önemli kaynakları olarak görmektedir.

Mârid, "isyancı" anlamına gelen. Kur'an'da, melekleri dinlemeye çalışan şeytanları tanımlamak için kullanılır. Bununla bir falcıya yardım etmek için cennetten haber çalmaya çalışırlar. Cinlerin aksine cennetin kapılarına ulaşmayı başarabilirler. Ama melekler tarafından hep kovalanırlar.

Amajur el-Turki (Majur, Anajur ve Majura olarak da bilinir), Abbasi Halifeliğinde bir Türk askeri subayıydı. El-Mu'tamid'in halifeliği sırasında 870'ten yaklaşık olarak ölümüne kadar Şam valisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Clifford Edmund Bosworth</span> İngiliz tarihçi (1928–2015)

Clifford Edmund Bosworth FBA, İngiliz tarihçi ve oryantalistti.

Hugh Nigel Kennedy, bir İngiliz ortaçağ tarihçisi ve akademisyenidir. Erken İslami Orta Doğu, Müslüman İberya ve Haçlı Seferleri tarihinde uzmanlaşmıştır. 1997'den 2007'ye kadar St Andrews Üniversitesi'nde Ortadoğu Tarihi Profesörüydü. 2007'den beri Londra Üniversitesi SOAS'ta Arapça Profesörü olarak görev yapmaktadır.

Muhammed bin Yûsuf es-Sekafî, 8. yüzyılın başlarında Emevî valisiydi.