Hakem bir karşılaşmayı, bir oyunu, belli bir kurallar bütününe uygun olarak, gerektiğinde kuralları da yorumlayarak yöneten kişi. Anlaşmazlık durumunda onun sözü geçerlidir.
Futbol maçları, oyun kurallarının uygulanması konusunda tam yetki sahibi olarak görevlendirilen bir hakem tarafından yönetilir (5. Kural). Maç hakemine 2 yardımcı hakem asistanlık eder. Bunun yanında dördüncü hakem de hakeme zaman zaman yardımcı olmaktadır.
Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.
Basketbol ya da Sepettopu, elle idare edilen bir topla oynanan popüler bir takım oyunu ve spor dalı. Profesyonel basketbolda beşer kişilik iki takım, yerden yüksekliği Avrupa standartlarına göre 3,05 metre olan ve pota adı verilen, yere paralel konumdaki bir çemberden topu geçirerek, rakibinden daha fazla sayı yapmak suretiyle, on ikişer, onar veya sekizer dakikalık dört periyottan oluşan maçı kazanmaya çalışır.
Boks, iki kişinin boks hakemi gözetiminde karşılıklı yumruklaştıkları ve birbirlerini nakavtla ya da puanla yenmeye çalıştıkları spor müsabakasıdır. Belden aşağıya ve enseye vurmak, sporcunun kendi etrafında 180 derece dönmesi, avuç içi vurmak, ses çıkarmak uyarı almasına neden olur, üç uyarı bir ihtar alınmasına neden olur. Amatör boksörler 227 gr ağırlığında, profesyonel boksörler ise ağırlığı 170-283 gr arasında değişen eldivenler kullanırlar. Profesyonel boksörler yalnızca şort, amatör boksörler ise şort ve atlet giyer. Hem amatör hem de profesyonel boksörler karşılaşmada diş ve kasık koruyucuları kullanırlar. Amatör boksörler ayrıca koruyucu başlık da takarlar.
Futsal, salon futbolu olarak bilinen ve genel olarak futbola benzese dahi kendine özgü kuralları olan spordur. Beşe beş futbol, halı saha futbolu ve mini futbol ile benzerlikleri var.
Penaltı vuruşu, bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması veya topa el ile dokunması durumunda hakem tarafından verilir. Şut, kale çizgisine 11 m uzaklıkta olan ve taç çizgileri arasında ortalanmış olan penaltı noktasından yapılır.
1982 FIFA Dünya Futbol Şampiyonası, 13 Haziran-11 Temmuz 1982 tarihleri arasında İspanya'da düzenlenen futbol organizasyonudur. 11 Temmuz 1982 günü Santiago Bernabéu Stadyumu'nda oynanan final maçında Batı Almanya'yı 3-1'lik skorla mağlup eden İtalya şampiyon olarak 3. kez bu zafere ulaşmış ve bu zaferle kupayı o zamana dek 3 defayla en çok kazanan Brezilya'yı yakalamıştır. İtalya, ilk turdaki grup maçlarının hepsini berabere bitirmiş ve atılmış olan fazladan 1 gol ile üst tura çıkabilmiştir. Turnuvanın gol kralı olan Paolo Rossi ise, ilk turdaki 3 maçta ve ikinci turdaki ilk maçında gol atamamıştır. Turnuvada takım sayısı 24'e çıkarken dörder takım 6 grupta mücadele etti. Gruplardan çıkacak ilk iki takım, daha sonra üç takımın yer aldığı dört grupta lig usulü oynadı ve liderler ise yarı finale kaldı.
Amerikan futbolu ; on birer oyuncudan oluşan iki takımın arasında, mekik biçimli bir topla, kendisine özgü bölünmüş oyun alanı bulunan dikdörtgen şeklindeki bir sahada oynanan bir Kuzey Amerika futbolu çeşididir. Oyundaki temel amaç; belirli kurallar ve mekanikler çerçevesinde daha fazla sayı yapan taraf olmaktır. Bu amaca hücum takımının, topu pas ya da koşu ile ilerletmesi yoluyla ulaşılır. Topun ilerletilmesinde hücum takımının on yardlık mesafeyi geçmek için dört hücum hakkı bulunur ve eğer bu dört hücum hakkı içerisinde on yardlık mesafe geçilirse, hücum takımı yeni dört hücum hakkı kazanır. Savunma takımının amacı ise, hücum takımının ilerlemesine engel olmaktır. Skor kazanmanın temel yolları ise; topun saha sonuna ulaştırılması, yani touchdown ya da topun belirli bir noktadan vurularak sayı direkleri arasından geçirilmesi yani field goal'dır. Bir touchdownun değeri 6 sayıyken, bir field goalın değeri 3 sayıdır.
Ragbi, iki takım arasında, oval bir topun el ve ayaklarla kontrol edilerek sayı yapılması esasına dayalı olarak oynanan takım oyunu. Ragbi birliği ve ragbi ligi olmak üzere farklı kurallara ve oyuncu sayısına sahip iki türü vardır. Anavatanı İngiltere olan ragbi, sonradan İngiliz sömürgelerine yayılmıştır. Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Galler, İrlanda, İskoçya ve Fiji'de çok popüler olan bu oyun diğer eski İngiliz sömürgelerinde ve Dünya'nın genelinde yaygın değildir.
Cüneyt Çakır, Türk eski futbol hakemi ve sigortacı.
Avustralya futbolu, aynı zamanda genellikle futbol ya da Aussie kuralları, günlük konuşma dilinde footy ve tarih bilimi dilinde Avustralasya futbolu ya da Viktorya futbolu olarak geçer, 2 takım ve 18 sporcu arasında açık havada geniş oval şekilli bir çim sahada oynanan bir futbol sporu.
Kaleci, futbolda yer alan bir pozisyondur. Spordaki en özelleştirilmiş mevkiidir. Kalecinin asıl görevi rakip takımın gol atmasını engellemektir. Bu, kalecinin topu yakalamak veya kale çizgisinden daha uzağa yönlendirmek için topun yörüngesine doğru hareket etmesiyle gerçekleştirilir. Ceza sahası içinde kalecilerin ellerini kullanmalarına izin verilir, bu da onlara sahada topu elle kontrol etme hakkını verir. Kaleci, takım arkadaşlarından ve rakipten farklı renkte bir forma giymektedir.
1985 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 1984-85 Türkiye 1. Futbol Ligini şampiyonlukla tamamlayan Fenerbahçe ile 1984-85 sezonu Türkiye Kupası şampiyonu Galatasaray arasında oynanan 20. Cumhurbaşkanlığı Kupası maçıdır. 12 Haziran 1985'te, Ankara 19 Mayıs Stadyumu'nda oynanan ve normal süresi 1-1 biten maçı Fenerbahçe, seri penaltı vuruşları sonucunda 4-2 kazanarak kupanın sahibi oldu.
Futbolda yardımcı hakem, orta hakeme maçı kontrol etmede yardımcı olan hakemlerden biridir. Yan hakem olarak bilinen iki hakem taç çizgisi üzerinde, dördüncü hakem ise kenardan yardımda bulunmaktadır.
Hakem, futbol maçlarının kurallarının uygulanmasından sorumlu olan ve saha içinde yönetim yetkisine sahip olan kişidir. Hakemler, yardımcı hakemler ve dördüncü hakemler, oyuncuların giydiği formaya benzer bir forma giyerler ve bu formalar genellikle siyahtır. Formalarının göğüs bölümünde bir veya iki tane kart cebi vardır. Futbol kurallarında belirtilmiş olmasa da hakemler, iki takımının formasının renginde forma giymez. 1998 yılında Premier League hakemi David Elleray, Aston Villa-Wimbledon maçını yönetirken, Wimbledon takımının formasına benzer renkte bir forma giydiği için devre arasında formasını değiştirmek zorunda kalmıştır.
Hakem, Basketbol müsabakasında resmi kuralların uygulanması ve oyun düzeninin korunmasıyla sorumlu olan kişidir. Oyun süresini, skoru takip eden diğer hakemlerde saha içindeki hakemler gibi bu görevlerle sorumludurlar. Basketbol oyunu hızlı olması ve anlık karar alınmasını gerektirdiği için yönetilmesi zor sporlardan birisi olarak kabul edilmektedir.
Futbol kuralları, futbolun oynanması için hazırlanan kurallardır. Uluslararası Futbol Birliği Kurulu tarafından yazılmış olup, sporun en büyük yönetim kurumu Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği tarafından yayımlanmaktadır. 17 ana kuraldan oluşmaktadır.
Faul, futbol maçlarında oyuncular tarafından yapılan ve hakem tarafından kurallara aykırı olarak tanımlanan hareketler. Futbol kurallarının 12. maddesinde "fauller ve fena hareketler" başlığıyla ele alınmış, yapılan hareketin faul olarak tanımlanması için aşağıdaki şartları sağlaması gerekmektedir:
Ceza kartı, bazı sporlarda oyuncuları, antrenörleri veya takımdaki diğer görevlileri uyarma ve cezalandırma amacıyla kullanılan kartlardır. Genel olarak müsabakaların hakemleri tarafından, ihlali gerçekleştiren kişiye gösterilir. Kartı eline alan hakem, ihlali gerçekleştiren kişiye bakarak kartı havaya kaldırır. Kartın rengi veya şekli, ihlalin durumu ve büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir.
Seri penaltı vuruşları, genelde eliminasyon sisteminde oynanan futbol maçlarında normal süre ve uzatmaların beraberlikle sonuçlanması durumunda maçın galibini belirlemek için iki takımın sırayla beşer penaltı kullanmaları, sonucun tayin edilememesi halinde ise penaltı vuruşlarına eşitliğin bozuluncaya kadar seri bir şekilde devam edildiği futbol kuralı. Penaltı vuruşlarında, penaltıyı kullanacak ilk beş oyuncu liste ile belirlenir. Bu oyuncuların kullandıkları vuruşlardan sonra eşitlik bozulmazsa penaltı vuruşları takımdaki diğer oyuncuların vuruşlarıyla devam eder. Maç içerisinde kırmızı kart gören ve oyundan alınan oyuncular penaltı vuruşu kullanamazlar. Eğer tüm oyuncular penaltı kullanmış ve eşitlik yine bozulmamışsa, vuruşlar tekrar en baştan sırayla başlar. Seri penaltı vuruşlarında atıcının yalnızca bir vuruş hakkı vardır. Vuruşunu yaptıktan sonra atıcı topa ikinci defa vuruş yapamaz. Top ilk vuruşun aksiyonu ile kale çizgisini geçerse gol kararı uygulanır.
Copa América 2015, 11 Haziran-4 Temmuz 2015 tarihleri arasında CONMEBOL tarafından kırk dördüncüsü Şili'de düzenlenmiş Güney Amerika futbol turnuvasıdır. 2015 Copa América, Şili'nin 1920, 1926, 1941, 1945, 1955 ve 1995'ten sonra yedinci kez ev sahipliği yaptığı turnuvadır. On Güney Amerika ekibi ile davet edilen Meksika ve Jamaika dahil on iki takım turnuvada mücadele etti. Kupayı finalde Arjantin'i seri penaltılarda 4-1 yenen ev sahibi Şili kazandı. Böylece Şili, Rusya'da düzenlenecek olan 2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda Güney Amerika'yı temsil etmeye hak kazanmıştır.
