İçeriğe atla

Haiku

Haiku (Japonca 俳句, Türkçesi eğlenceli mısra) bugün tüm dünyada meşhur olan geleneksel bir Japon şiir türüdür. Dünyanın en kısa şiir türü sayılır.

En önemli Haiku şairleri arasında Matsuo Bashō (1644-1694), Yosa Buson (1716-1783), Kobayashi Issa (1763-1827) ve Masaoka Shiki (1867-1902) gösterilebilir. Bashō öğrencileriyle Haikai şiirini yenilemiş ve ona ciddi bir edebiyat saygınlığı kazandırmıştır. Shiki modern Haiku'nun kurucusu sayılır. Aynı zamanda Haiku kavramının (Haikai veya Hokku karşısında) yerleşmesini sağlayan da o olmuştur.

Japon Haiku'ları çoğunlukla 5-7-5 ölçülü üçlü kelime öbeklerinden oluşup kelimeler sütun halinde yan yana sıralanır. Haiku'nun vazgeçilmez bir unsuru da somutluğu ve halihazıra olan bağlantısıdır. Bilhassa geleneksel Haikular Kigo ile mevsimlere imada bulunurlar. Temel özellikleri olarak okuyanın kendi tecrübesiyle tamamladığı bitmemiş, açık metin karakteri de gösterilebilir. Metinde her şey söylenmezken duygular nadiren isimlendirilir ve bunların şiirde yer alan somut şeyler ve bağlamdan çıkarılmaları lazım gelir.

Modern Haiku ekolleri tüm dünyada sadece geleneksel şekilleri değil, aynı zamanda bazı metin biçimlendirme kurallarını da sorgulayıp yeni yollar bulmaya çalışıyorlar.

Yapı

Japon şiiri hece ölçüsünden ziyade niceliğe bakar. Geleneksel örneklere göre bir Haiku her biri beş, yedi ve beş Japon ses birimi olan üç kelimeden müteşekkil birer mısradan oluşur: 5-7-5.

Bir japon hecesi, kısa sesli ve sonu açık bitiyorsa bir birim taşır. Uzun sesler iki birim taşır. Hece sonunda n harfi veya çift sessiz varsa da tek birim gelir. Saf Japonca kelimelerin çoğu tek birimli hecelerden oluşur. Çoklu birimi olan heceler genelde Sino-Japon kökenlidir.

Mesela:

Nippon wa bir Haiku'nun ilk hecesidir ve aşağıdaki gibi beş birimden oluşur:

Ni + p + po + n + wa

Genel Bilgiler

905 yılında yazılmış Kokinshu'da (eski ve yeni şiirler derlemesi) şu alıntı yer alır:

Japon şiirinin tohumu insan kalbidir ve ondan kelimelerin sayısız yaprakları yeşerir. İnsanlar hayatta birçok şeyi kavrarlar: sonra da hislerini, görüp duyduklarından aldıkları resimlerle ifadeye çalışırlar.

Donald Keene[1]

Dietrich Krusche geleneksel Haiku'nun kuralları arasında şu prensipleri zikreder: Haiku somuttur. Haiku'nun konusu insan tabiatının dışındaki bir tabiat cismidir. Bir defalık bir durum veya olay tasvir edilir. Bu durum veya olay şimdi oluyormuş gibi gösterilir. Haiku'da mevsimlere bağlantı bulunur.[2]

Mevsimlere bağlantı Japonya'da genelde belli bir mevsimle irtibatlandırılan özel kelimeler veya deyişler anlamındaki Kigo ile sağlanır.

Gösterilen şeyler yaşanmış anların ve bunlara bağlı duyguların temsilleridir. Tabiat ruhu yansıtır. Nesneler temsili ve semboliktir. Örnek bir imaj: Düşen yapraklar, Çağrışımı: Güz, Duygu: Melankoli. Diğer taraftan bazı yazarlar daha kapsamlı, kültüre has bir sembolizmin olabileceğini belirtmektedir. Mesela Bodmershof[3] aşağı düşmekte olan yağmuru ölümün, evi dünyevi vücudun sembolü olarak görür. Samuraylar, Japoncası jisei olan, ölüm Haikusu ismi verilen şiirler yazmışlardır.[4]

Birçok Haiku kaligrafik şekilde gösterilir. Hece sayısı Japoncada, Türkçedeki kafiyeler gibi akılda kalıcı bir ritim bırakır.

Tarihi

Haiku'nun akrabası olarak geleneksel 5-7-5 veya 7-7'li hecesi olan Tanka ve Tankalar zinciri olarak görülebilecek Renga türleri vardır. Başlangıçta çok sayıda şair Tanka'yı tuluat yaparak sosyal vesilelerde yazıyorlardı. İlk şair Hokku'yu (üst kıta, 5-7-5), ikinci şair de Matsuku'yu (alt kıta, 7-7) yapıyordu. Bu tür ortaklaşa şairlik Waka (cevap şiiri) olarak da anılıyordu. Sonraları daha büyük cemiyetlerde 36 kıtalı Kasen gibi büyük zincirleme şiirler de meydana geldi.

13. yüzyılda ilk defa Hokku'nun başlı başına bir şiir türü olarak diğerlerinden ayrıldığına dair belgeler bulunmaktadır. Sonraki zamanlarda Hokku, saray erkanı ve Samuraylar arasında şaka ve nükte şiiri olarak sevilir oldu. 15. yüzyıl itibarıyla Hokku, Tanka'nın yanında müstakil bir şiir türü olarak yerleşmeye başladı. Henüz konusu öncelikli olarak kelime ve imajlarla oynamaktı.

16. yüzyılda Edo Devri'nin başlamasıyla, bugün klasik Haiku olarak nitelediğimiz tür ortaya çıktı. Edo Devri'nin bazı özellikleri bunun şartlarını hazırladı. Toplumda feodal bir sınıf ve statü sistemi hakimdi. Buna ilaveten Japonya neredeyse tamamen dışa kapanmıştı. Böylelikle kendi içinde kapalı, görünürde değişmez bir dünya oluşmuştu. Bu tam tanımlı değerler ve semboller sistemi sayesinde şairler ve alımlayıcılar yüzyıllar boyu müşterek, sınırları net çizilmiş bir anlayış zeminine sahip oldu. Değişiklikler sadece detaylarda vuku buluyordu.

Günümüzde Matsuo Bashō (1644–1694) ilk büyük Haiku şairi sayılmaktadır. Kurbağa Haikusu dünyanın belki de en çok alıntılanan Haiku'sudur.

Japonca Transkripsiyon Tercüme[5]Alternatif Tercüme[6]

古池や
蛙飛び込む
水の音

furu ike ya
kawazu tobikomu
mizu no oto

Eski havuz ve
kurbağa atlayıverir-
suyun sesi

Eski bir havuz...
Kurbağa atlar içine,
Şlap!

Aynı zamanda Buson ve Kobayashi Issa da büyük Haiku şairlerindendir. Issa bazen geleneksel 5-7-5 formunu bozmuştur. Haiku'nun artan sofistikeleştirilmesine bir red mahiyetinde olan eserlerinin temelinde mizahla karışık derinden bir insan ve mahlukat sevgisi varmış gibi görünür:

Nilüferin üzerinde kurbağa
Ama suratını
nasıl da asmış?

Haiku kavramının ilk ne zaman kullanıldığı bilinmemektedir. Haikai no Renganın haisi ve hokku kavramının kusundan ortaya çıkmış olması muhtemeldir. Genel bir yaygınlığa Haiku şiirinin yenileyicisi Masaoka Shiki (1867-1902) sayesinde kavuşmuştur.

Masaoka Shiki'den sonra Haiku şiiri iki istikamete dağılmıştır. En önemli iki öğrencisi Takahama Kyoshi (1874-1959) ve Kawahigashi Hekigotō (1873-1937) Japon Haikusu'na etkisi bugüne kadar süren belirleyici bir hareket vermişlerdir. Hekigotō, Shiki'nin reformlarını devam ettirmiş ve yeni formlar denemiştir. Kyoshi bu tecrübelere karşı bir hareket olarak "geleneksel Haiku'yu" keşfetmiştir. Kyoshi'nin gözle görülür etkisi bugün bile Japonya'da "geleneksel Haiku'nun" yaygınlığında kendini göstermektedir. Kyoshi Ekolü'nden çok muteber şairler çıkmıştır (Mizuhara Shuōshi (1892-1981)). Hekigotō hareketinden ise Haiku'nun serbest şekli gelişmiştir. Ippekiro Nakatsuka (1887-1946), Ogiwara Seisensui (1884-1976), Ozaki Hōsai (1885-1926) ve bilhassa Japonya'nın en çok okunan Haiku yazarlarından olan Taneda Santōka (1882-1940) gibi önemli şairler bu çizgiden gelmektedir.

Günümüz (gendai) Japon Haikusu'nun da köklerinden biri buradadır. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Japon aşırı milliyetçiliği tecrübeleri sebebiyle liberal bir Haiku hareketi ortaya çıkmıştır. Takahama Kyoshi'ye uyarak "Geleneksel Haiku" kurallarına riayet etmeyen shinkō haiku undô (yeni çıkan Haiku hareketi) Haiku şairleri takibe uğramış, tutuklanmış ve işkence görmüş, dergileri de yasaklanmıştır. Takahama Kyoshi'nin kendisi savaş sonrası baş sorumlu olarak görülmüştür. Kyoshi, istihbarat servisinin altında çalışan kültürel faaliyetleri denetlemek için devletin propaganda teşkilatı olan "Japon Edebiyatı Vatansever Cemiyeti"nin (Nihon bungaku hōkoku kai) Haiku bölümü başkanıydı.

Bugünkü Gendai Haiku hareketinde karşılıklı müsamaha içinde olan muhtelif şair pozisyonları bulunmaktadır. Bazı şairler 5-7-5 kalıbında, bazıları sadece mevsim kelimesinde devam ederken, yine bazıları da ikisini birden reddetmektedir.

Meşhur Haiku Şairleri (Genel)

  • Edo Devri
  • Meiji Devri'nden Beri
    • Masaoka Shiki (1867–1902)
    • Kawahigashi Hekigotō (1873–1937)
    • Takahama Kyoshi (1874–1959)
    • Taneda Santōka (1882–1940)
    • Ozaki Hōsai (1885–1926)
    • Mizuhara Shūōshi (1892–1981)
    • Yamaguchi Seison (1892–1988)
    • Saitō Sanki (1900–1962)
    • Hino Sōjō (1901–1956)
    • Yamaguchi Seishi (1901–1994)
    • Nakamura Kusatao (1901–1983)
    • Ōno Rinka (1904–1982)
    • Katō Shūson (1905–1993)
    • Furusawa Taiho (1913–2000)
    • Suzuki Masajo (1906–2003)
    • Mori Sumio (1919–2010)

Farklı Okuma Türlerine Açıklık

Japon Haikular normalde Hiragana, yani anlamı spesifikleştiren işaretler olmadan sesleri saf halinde veren bir yazı ile yazılır. Meşhur bir Haiku örnek verilecek olursa:[7]

Japonca Transkripsiyon

ひるからは
ちとかげもあリ
くものみね

hi ru ka ra wa
chi to ka ge mo a ri
ku mo no mi ne

Ayrıca Haiku Japoncada genelde satırlara bölünmez, yani bu Haiku bu durumda şöyle yazılır:

ひるからはちとかげもあリくものみね

Japoncadaki eşanlamlı kelimelerin çokluğu bu şiirin tamamen farklı iki şekilde anlaşılmasını sağlar ki bu aşağıdaki Kanji'yle yazılan kısımda anlaşılırken bundan bilinçli olarak vazgeçilmesiyle açıkta da bırakılabilmektedir:

Okuma şekli Japonca Transkripsiyon Çeviri
1. Okuma şekli

昼からは
ちと影も在り
雲の峰

hiru kara wa
chito kage mo ari
kumo no mine

Öğleden itibaren
biraz daha gölgelidir
bulutlu bir gök

2. Okuma şekli

ヒル蚊ら蜂
とかげも蟻
蜘蛛蚤ね

hiru ka-ra hachi
tokage mo ari
kumo nomi ne

Sülükler, sivrisinekler, arılar,
Kertenkeleler, karıncalar da,
Örümceklerle bitler, değil mi?

Bu nevi çok anlamlılıkların cazibesi neredeyse sadece Japon dilinde verilebilir, başka dilde benzer bir uyarlama mümkün değil gibidir.

Bibliyografya

  • Dietrich Krusche (Hrsg.): Haiku. Japanische Gedichte. Dtv, München 2002, ISBN 3-423-12478-4.

Yararlanılan Eserler

  • Reginald H. Blyth: A History of Haiku. Hokuseido Press, Tokio 1976-1977.
    1. From the beginnings up to Issa. 1976.
    2. From Issa to the present. 1977.
  • Andreas Wittbrodt: Hototogisu ist keine Nachtigall. Traditionelle japanische Gedichtformen in der deutschsprachigen Lyrik (1849–1999). Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2005, ISBN 3-89971-257-9.
  • Annika Reich: Was ist Haiku? Zur Konstruktion der japanischen Nation zwischen Orient und Okzident. Reihe: Spektrum. Berliner Reihe zu Gesellschaft, Wirtschaft und Politik in Entwicklungsländern, Bd. 73, Lit-Verlag, Hamburg 2000.
  • Günter Wohlfart: Zen und Haiku. Philipp Reclam jun., Stuttgart 1997, ISBN 3-15-009647-2.
  • Arata Takeda: Überschwang durch Überschuss. Probleme beim Übersetzen einer Form – am Beispiel des Haiku. Eine theoretische Überlegung und ein praktischer Vorschlag. In: arcadia. 42/1 (2007), S. 20–44 (Nachdruck in: Sommergras XXI, 83 (2008), S. 4–33.)

Kaynakça

  1. ^ Japanische Literatur: Eine Einführung für westliche Leser. (Japon Edebiyatı: Batılı Okuyucular için Giriş) Zürih 1962.
  2. ^ Dietrich Krusche: Essay. Erläuterungen zu einer fremden literarischen Gattung. (Deneme. Yabancı Bir Edebi Türe Dair Açıklamalar) In: Krusche: Haiku, Japanische Gedichte. dtv, München 1997.
  3. ^ Wilhelm von Bodmershof: Studie über das Haiku. (Haiku Hakkında Bir Tetkik) In: Imma von Bodmershof: Haiku. dtv, München 2002.
  4. ^ Yoel Hoffmann: Japanese Death Poems written by Zen Monks and Haiku Poets on the Verge of Death. Charles E. Tuttle Company, Rutland/Vermont/Tokyo, ISBN 0-8048-1505-4.
  5. ^ Roland Barthes: Das Reich der Zeichen. (Göstergeler İmparatorluğu) Frankfurt a.M. 1981
  6. ^ Alan Watts: Der Weg des Zen. (Zen'in Yolu)
  7. ^ Farklı okuma şekilleri olan bu örnek Marion Grein'a aittir: Einführung in die Entwicklungsgeschichte der japanischen Schrift. (Japon İmlası'nın Gelişim Tarihi'ne Giriş) Mainz 1994, ISBN 3-88308-063-2, S. 69 f.; Grein burada Haruhiko Kindaichi'ye de referansta bulunur: The Japanese Language. (Japon Dili) Rutland u. a. 21985, S. 112.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

14 Ekim, Miladi takvime göre yılın 287. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 78 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Budizm</span> Bir din ve hayat felsefesi

Budizm, bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dindir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da yayılmıştır.

Aruz ölçüsü ya da aruz vezni, Arap edebiyatından doğarak İslamî edebiyatalara da yayılmış bir nazım sistemi; nazımda uzun veya kısa, kapalı ya da açık hecelerin belli bir düzene göre sıralanarak ahengin sağlandığı ölçüdür.

<span class="mw-page-title-main">Zen</span> aydınlanmacı bir yaşam felsefesi

Zen, kökeni Hindistan'daki Dhyana (ध्यान) okuluna kadar uzanan bir Mahāyāna Budist okulunun Japoncadaki ismidir. Hindistan'dan Çin'e geçen okul, burada Ch'an (禪) olarak ismini duyurmuştur. Tang Hanedanlığı döneminde Çin'de belli başlı Budist okullar arasına giren Ch'an, Çin'den Kore, Vietnam ve Japonya'ya yayılmıştır. 20. yüzyılda Batı'da tanınmaya başlanan bu okul, İngilizce ve diğer Batı dillerine Zen ya da Zen Budizm ismiyle girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alan Watts</span> İngiliz yazar (1915 – 1973)

Alan Wilson Watts batılı izleyici kitlesi için Japon, Çin ve Hint Budist, Taoist ve Hindu felsefesini yorumlaması ve yaygınlaştırmasıyla tanınan, kendine özgü "felsefi şovmen", yazar ve konuşmacı bir İngiliz yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

<span class="mw-page-title-main">Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî</span> Türk tasavvuf âlimi ve şair (1207–1273)

Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Celâleddin Muhammed Rumi, ayrıca Celaleddin Muhammed Belhî veya yaygın adlarıyla Mevlânâ veya Rumi, 13. yüzyılda Anadolu'da yaşamış bir Fars tasavvufçu, ilahiyatçı ve Sufi bir mistik şairdir. Mevlana'nın etkisi ulusal sınırları ve etnik ayrımları aşar: onun manevi mirası son yedi yüzyıldır İranlılar, Tacikler, Türkler, Yunanlar, Peştunlar, Orta Asya ve Hint Yarımadası Müslümanları tarafından büyük ölçüde takdir edilmektedir. Şiirleri dünya dillerinin çoğuna geniş çapta çevrilmiş ve çeşitli biçimlere aktarılmıştır. Mevlana, Amerika Birleşik Devletleri'nde "en popüler şair" ve "en çok satan şair" olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan edebiyatı</span>

Azerbaycan edebiyatı Azerbaycan dilinde yazılan edebiyatı veya Azerbaycanlı yazarların, şairlerin veya Azerbaycanlı muhacirlerin yazdığı edebiyatı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Aşk</span> aşırı sevgi ve bağlılık duygusu

Aşk, kişilerarası ilişki veya bir başka varlığa duyulan derin sevgidir. Bunun daha derini ise TDK sözlüğüne göre "güçlü sevgi, güçlü aşk" veya aşırı ve güçlü tutku, istek anlamına gelen hem ruhen hem de bedenen aşık olmayı kapsadığı düşünülen "sevda"dır. Bunun umutsuz, güçlü ve insanı hasta edecek derecede saplantılı haline ise "kara sevda" adı verilmektedir. Çeşitli kültürlerde aşk, en yüce erdem veya iyi alışkanlıktan, en derin kişiler arası sevgiden en basit zevke kadar bir dizi güçlü, olumlu duygusal ve zihinsel durumları kapsar. Cinsel veya romantik bir ilişki olursa, partnerlere aşıklar/sevgililer de denir. Bununla birlikte aşk ile ilgili tam bir evrensel tanıma kültürel farklılıklar nedeniyle ulaşılamakta zorlanılmaktadır. En yaygın olarak aşk, güçlü bir çekim ve duygusal bağlanma hissi anlamına gelir.

Feqîyê Teyran veya Fakî-yi Tayran, asıl adı Muhammed olan Kürt şair, masal ve destan yazarı. En önemli eseri Hespê Reş'tir. Bu eser 1965'te Moskova’da Kürtçe-Rusça olarak yayınlandı. Feqîyê Teyran Kürtçede kuşların öğrencisi anlamına gelir.

Mary TallMountain, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Nulato şehrinde doğan ve uzun yıllar Tenderloin, San Francisco'da yaşamış olan Koyukon Atabasklarından şair, yazar ve öğretmen. Hayatının büyük bölümünü geçirdiği Kaliforniya'da 76 yaşındayken ölmüştür. 1928 yılında daha on yaşında iken ilk öyküsü bir çocuk dergisinde yayımlanmıştır. Yirmi beş yıllık edebi yetişkin yayın hayatında şiir ve kısa öyküleriyle dikkati çeker ve bunlar çeşitli dergi ve antolojilerde yayımlanmıştır. Reno, Nevada'da edindiği güçlü Roma Katolik Hristiyan inancı ile yerli Atabask maneviyatı eserlerinde görülür. Şiirlerinde Kızılderililer ile Beyaz Batı kültürü arasındaki çatışmalara da değinir ve kimi şiirlerinde anadili olan Koyukonca kelimelere de yer verir.

Tanka veya Waka, klasik Japon şiirinin günümüze kadar gelmiş en önemli nazım şekillerinden biridir. Çok uzun bir gelişme devresinden sonra bu form, bir nazım şeklinden çok bir şiir türü, hatta bir ekol haline gelmiştir. Tanka 5 dizedir, hece ölçüsüyle yazılır, hecelerin ölçüsü 5-7-5-7-7 şeklindedir. İlk üç dizeye " üst kıta" anlamında KAMİ NO KU, son iki dizeye de " alt kıta" anlamında SHİMO NO KU denir. Hecelerin toplam sayısı 31 dir.

<span class="mw-page-title-main">Wang Wei</span>

Wang Wei, Tang döneminde yaşamış Çinli şair, müzisyen, ressam ve devlet adamı. Döneminin en ünlü sanat ve yazın adamlarından birisiydi. Şiirlerinin çoğu muhafaza edildi, yirmi dokuz şiiri, son derece önemli, 18. yüzyılda düzenlenen antoloji Üç Bin Tang Şiiri 'nde yer aldı.

Renga, bir Japon müşterek şiir türüdür. Bir renga en az iki ku (句) veya dörtlükten oluşmaktadır. Açılış dörtlüğü hokku (発句) olarak tanımlanır ve modern haiku şiirinin temelini oluşturur. Renga, Japonya'da modern dönem öncesinde en önemli edebi eserlerden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yosa Buson</span> Japon ressam ve şair (1716-1783)

Yosa Buson, Edo döneminde yaşamış bir Japon şair ve ressam. Matsuo Bashō ve Kobayashi Issa ile birlikte Edo döneminin en büyük haiku şairlerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kobayashi Issa</span> Japon yazar (1763 – 1828)

Kobayashi Issa, Edo döneminde yaşamış bir Japon şair. Kendisi daha çok fincan çay anlamına gelen bir kalem adı Issa olarak tanınmaktadır. Kobayashi Issa, Matsuo Bashō, Yosa Buson ve Masaoka Shiki ile birlikte Japonya'nın dört büyük haiku ustasından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Masaoka Shiki</span> Japon çevirmen, şair ve edebiyat eleştirmeni (1867-1902)

Masaoka Shiki veya kalem adıyla Masaoka Noboru , Meiji döneminde yaşamış bir Japon şair, yazar ve edebiyat eleştirmeni. Shiki, modern haiku şiirinin gelişiminde önemli bir figür olarak kabul edilir. Ayrıca tanka şiiri hakkında da reform yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ihara Saikaku</span> Japon yazar (1642 – 1693)

Ihara Saikaku, Edo döneminde yaşamış bir Japon şair. Japon nesirinin ukiyo-zōshi türünün yaratıcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">İkkyū</span> Japon Budist keşiş ve yazar (1394–1481)

İkkyū eksantrik, ikon kırıcı bir Japon Zen Budist keşişi ve şairi. Japon sanat ve edebiyatının Zen tutum ve idealleriyle aşılanmasını sağlarken bekarlığa karşı duruşuyla Budist manastır töresine karşı gelmek de dahil olmak üzere Zen'in kendisi üzerinde de büyük etkisi olmuştur.