İçeriğe atla

Hafsîler

Hafsi Devleti
1228-1574
bayrağı
Katalan atlasına göre bayrağı
BaşkentTunus
Yaygın dil(ler)Berberice, Arapça
HükûmetMonarşi
Emir 
• 1228-1249
Ebû Zekeriya
• 1574
VI. Muhammed
Tarihçe 
• Kuruluşu
1228
• Dağılışı
1574
Öncüller
Ardıllar
Muvahhidler
Osmanlı İmparatorluğu


Hafsîler, 1228-1574 yılları arasında Tunus'ta hüküm sürmüş Berberi hanedan.

Hanedan adını, Şeyh Ebu Hafs Ömer bin Yahya'l Hintatî'den alır. Muvahhidler'in İfrikiye valisi olan adı geçenin oğlu Yahya söz konusu devletten bağımsızlığını kazanınca hanedan ve devlet de Hafsîler olarak anıldı.

İlk yıllarındaki kudretli dönemlerinde tüm Cezayir ve Libya'ya da egemen olan Hafsîler, daha sonra hızla güçten düştüler ve 1311-1317 yılları arasında Mısır'daki Memlûk Devleti'ne tâbi oldular. 1530'lardan itibaren ise güney ve orta Tunus da Türkler tarafından ele geçirildi ve ülkenin sadece kuzeyi Hafsilerin elinde bulunup Osmanlı Devleti'ne bağlanmamıştır.

Esasen Tunus kentini 16 Ağustos 1534'te fetheden Barbaros Hayreddin Paşa, Hafsîlere son vererek tüm ülkeyi Osmanlı Devleti'ne bağladıysa da bizzat Alman İmparatoru ve İspanya Kralı V. Karl kenti 1535'te geri aldı ve Hafsî Hanedanı tamamen İspanya'nın metbuu olarak hayatiyetine devam etti. Bunu sağlamak için Tunus şehrinde 1535-1574 yılları arasında bir İspanyol Garnizonu konuşlandırıldı.

Tunus, Uluç Ali Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması tarafından 13 Eylül 1574'te fethedilince, son kukla Hafsî Hükümdarı VI. Muhammed, Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul'a götürülerek; İspanyollarla, Müslümanlar aleyhine işbirliği yaptığı için idam edildi.[1]

Hafsi hükümdarları

  • Ebû Zekeriya Yahya I (1228-1249)
  • Ebû Abdullah Muhammed-I (1249-1277)
  • El-Vasik (1277-1279)
  • Ebû ishak İbrahim-I (1279-1282)
  • Ebû Hafs Ömer-I (1282-1295)
  • Ebû Abdullah Muhammed-II (1295-1309)
  • Ebû Yahya Ebû Bekir-I (1309)
  • Ebül-Beka Halid-I (1309-1311)
  • Ebû Zekeriyya el-Lihyani (1311-1317)
  • Ebû Dabbe Muhammed (1317-1318)
  • Ebû Yahya Ebû Bekir-II (1318-1346)
  • Ebû Hafs Ömer-II (1346)
  • Ebül-Abbas Ahmed-I (1346-1350)
  • Ebû İshak İbrahim-II (1350-1368)
  • Ebül-Beka Halid-II (1368-1370)
  • Ebül-Abbas Ahmed-II (1370-1394)
  • Ebû Faris Abdülaziz (1394-1434)
  • Ebû Ömer Osman (1434-1488)
  • Ebû Zekeriyya Yahya-II (1488-1494)
  • Ebû Abdullah Muhammed-III .(1494-1526)
  • Mevlay Hasan.(1526-1542)
  • Ahmed Sultan..1542-1569)
  • Mevlay Muhammed..1569-1573)

Kaynakça

  1. ^ Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar-İslam Devletleri, Cilt 1, Kültür Bakanlığı, Ankara 1996, s. 234-238

Dış bağlantılar

  • Hafsi hükümdarları [1]

İlgili Araştırma Makaleleri

Kadirilik ya da Kadiriyye, Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">II. Selim</span> 11. Osmanlı padişahı (1566–1574)

II. Selim, Sarı Selim veya Sarhoş Selim, 11. Osmanlı padişahı ve 90. İslâm halîfesidir. Kânûnî Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın oğludur. Kardeşi Bayezid’e karşı Konya’da yapılan ve tarihte Konya Şehzâdeler Muharebesi olarak yer edinen savaşı kazanarak, babasının desteğini aldı. Babasının ölümü üzerine, hayattaki tek oğlu olarak 24 Eylül 1566 tarihinde on birinci padişah olarak tahta geçti. Padişahlığı sırasındaki ilk sefer batı yönlü yapıldı. Ülke sınırları Orta Avrupa’ya kadar genişledi. Kıbrıs, Tunus, Yemen ve Fas kayıtsız şartsız teslim olanlar arasındaydı. Ülkesinin denizlerde de egemenliğini genişleterek, deniz egemenliğine önem verdi.

Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. Tarikat 14. yüzyılda yaşamış olan Ömer el-Halvetî'ye nisbet edilir. Pîr Ömer Halvetî'nin bir ağaç kovuğunda uzun süre halvet çıkarması ve ardından gelen müridlerin de tenhada kalmayı tercih etmeleri üzerine tarikat bu isimle anılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Nebevî</span>

Mescid-i Nebevî veya Peygamber Mescidi, Hicret'ten sonra Medine'de İslam peygamberi Muhammed ile arkadaşları tarafından inşa edilen, Muhammed'in kabrinin de içerisinde bulunduğu mescit. "Nebevi" Arapçada "peygambere ait" anlamına gelir, "Mescid-i Nebevî" tamlamasının anlamı ise "Peygamber Mescidi"dir. Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'dan sonra Müslümanlara göre ikinci en kutsal mescittir.

<span class="mw-page-title-main">Harun Reşid</span> 5. ve en tanınmış Abbâsî hâlifesi (s. 786–809)

Harun Reşid, beşinci ve en tanınmış Abbasi halifesi. 763'te babası Mehdi'nin o zaman bulunduğu İran'da bulunan Rey şehrinde doğdu. 786'da halife olan kardeşi Hâdî'nin ölmesi üzerine halifeliğe geçti. Hayatının çoğunu Bağdat'ta ve hilafetinin sonlarında yerleştiği Rakka şehrinde geçirdi. 24 Mart 809'da Horasan'ın Tus şehrinde öldü ve orada toprağa verildi. Harun Reşid'in halifelik döneminde Abbasiler çok büyük askerî, siyasal, kültürel ve bilimsel gelişmeler kaydettiler.

<span class="mw-page-title-main">Muvahhidler</span>

Muvahhidler, bugünkü Kuzey Afrika, İspanya ve Batı Sahra topraklarına egemen olan Murabıtlar Devleti'ni yıkarak onun yerine geçen Berberi hanedan ve devletidir. 1146 ila 1248 yılları arasında, bugünkü İspanya topraklarının büyük bölümünün yanı sıra Kuzey Afrika'daki bazı toprakları da denetimleri altında tutmuşlardır. Hristiyan saldırıları ve bazı iç karışıklıklar sonucu 1269'da yıkılmışlardır. İber Yarımadası üzerinde egemen olmuş son büyük Müslüman devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Badajoz Emirliği</span>

Badajoz Emirliği, günümüzde Portekiz ve İspanya'nın parçası olan bölgelerde hüküm sürmüş ve 875 yılında Galisyalı Moro İbn Mervan tarafından kurulmuş İslamî Tavaif-i Mülûk. Devlet, günümüzde İspanya'nın Ekstremadura Özerk Bölgesi'nde bulunan Badajoz şehrini merkez almıştır.

Muhammed Nur'ül Arabi, Son dönem melamiliğin piri. 1813-1887 arasında yaşamış sufi. Çeşitli sufi üstadlarından ders almış olan ve hayatının büyük kısmını Anadolu ve Rumeli topraklarında geçiren Seyyid Muhammed Nur, Abdülbaki Gölpınarlı tarafından Üçüncü Devir Melamiliği şeklindeki tanımlanan dönemin de öncüsü kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ağlebîler</span>

Aglebîler, Fâtımîlerden önce Kuzey Afrika'nın bir bölümünde 800-909 yılları arasında hüküm süren emirlik.

<span class="mw-page-title-main">Vadisseyl Muharebesi</span> Askeri muharebe

Vadisseyl Muharebesi veya Vâdi'l-Mehâzin Muharebesi ya da Vâdi's-Seyl Muharebesi, 4 Ağustos 1578 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu desteğini alan Fas'ın Saadi sultanı Abdülmelik ile Portekiz kralı Sebastião ve Portekizlilerin müttefiği III. Ebu Abdullah Muhammed el-Mütevekkil'in kuvvetleri arasında yapılan savaştır. Üç Kral Savaşı ya da Kasrülkebîr Savaşı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Sühreverdî</span> Pers bilgin İslam filozofu

Ömer Sühreverdî veya Şihabeddin Ebû Hafs Ömer es-Sühreverdî, İslam filozofu.

<span class="mw-page-title-main">Tunus'un Fethi (1574)</span>

Tunus'un Fethi, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı'nda evre.

Bu liste, Kur'an'ın indirilmeye başladığı 7. yüzyıl'dan günümüze kadar literatürdeki müfessirleri ve varsa eserlerini toplu halde içermektedir. Müfessirin yaşadığı yüzyıl için, ölüm tarihi esas alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Atina Dükalığı</span> 1205 ilâ 1458 arasında hüküm sürmüş devlet

Atina Dükalığı, 1205’ten 1458’e kadar 253 yıl süren, dört ayrı hânedanlıktan 27 dük tarafından idare edilmiş bir tarihi devlettir. Bu hanedanların ilk ikisi Fransız, sonrakiler Katalan ve İtalyan'dır. Yıldırım Bâyezid devrinde Osmanlı’ya tâbi oldu ve Fâtih’in Atina’ya girmesiyle büsbütün târihe karıştı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus'un Fethi (1535)</span> 1535de bir savaş

Tunus'un Fethi, Osmanlı İmparatorluğu'nun elindeki Tunus'un 1535'in Haziran ayında İspanyolların eline geçmesiyle sonuçlanan muharebedir.

Bu, 701'den 800'e İslam dünyasında meydana gelen büyük olayların bir zaman çizelgesidir.

<span class="mw-page-title-main">İfrikiye</span> Kuzey Afrikada tarihi ülke

İfrikiye, profesyonel olarak el-Maghrib el-Adna bilinir, Orta Çağ tarihi boyunca, Constantinois ve Aurès, Tunus şehri ve Tripolitana'dan oluşan bölgeydi - hepsi daha önce Roma İmparatorluğu'nun Afrika Eyaleti'ne dahil edilmiş olanların bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Fitne</span> Emevi Halifeliğine karşı bir dizi iç savaş ve ayaklanma

Üçüncü Fitne, Emevîler'e karşı, 744'te Halife'nin II. Velîd'in devrilmesiyle başlayan ve II. Mervân'ın çeşitli asilere ve rakiplere karşı kazandığı zaferle sona eren bir dizi iç savaş ve ayaklanmaydı. Ancak, II. Mervân yönetimindeki Emevî otoritesi hiçbir zaman tam olarak kuruamadı ve iç savaş, Emevîlerin devrilmesi ve 749/50'de Abbasi Halifeliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan Abbâsî İhtilâli'ne (746-750) dönüştü. Bu nedenle, bu çatışmanın net bir kronolojik sınırlandırması mümkün değildir.

Anselm Turmeda, daha sonra Abdullah Tercüman, Müslüman olan Hristiyan bir rahipti.